1 126 S. fulgent, ad Galium de Statu viduali
Bona temporalid
ôc
bene &ma-
le haben-
B
'iliétth.ig.d
■ Noftra cu-
I temporali-
I Dns fed X-
j ternis debet
inteneptt.
il.
l*ît*dlta.
Vidas quç
(prins vito,
iiGhrit
A P V T X. '
H& c font igitur qu* nonnunquam hene habentur,
nonnunquam male: nonnunquam bene contrtti-
nuntur,nonnunquam mate. Bene quippe habentur.cum
in eorurn vfu timor Dei ieruatur. Bene autem contem-
nuntur > cumin eorum Concemptu a fummoDeo gloria)
non ab hominibus quacritur. Tales funt etiam nuptia,
qu * Sc bene lufcipi poflunt, Sc bene contemnk Qriam
bene , nuptiarum opus in caftitateconiugaji Sufanna fer-
uauit? quam meUus incontinentia viduali Iuditlyatque
Anna conrempfit^ quam optimeinintcgritatevirginali
Maria inftituit? Non eft igitur inter pradpua Dei dona
coniugium aftimandum, licet non negeturdonum efle
diuinum» Nec eft dicendum, beatitudinis munus, quod
cum bono poffitpropofito terieri » poteft etiam propofi-
to meliore contemni. Nam it hoc inter .pratcipua Dei dona
xftimari oporteret, non ore Saluatoris noftrilauda-
ren tur: quift ipfos caRrauerunt propter rtgnum calorum: nec
pro fe patrem, mat rem ,fratres> forores, vxorem, filios, a-
gros, relinqui Saluator ipfo cum centuplaretribntionis
vitaaternaprotuilhoneidfliltet, dicens: Omnis quirelt-
querit ddmu,ve!fratres,autforores,aut patre, out tnatrs.aut vxore,
dutfilios, autagros propter nomen meu: cent upturn accipiet,&vita
aternampofiidebit. Hoc autcm dicens Chriftus, non diuor-
tiumfieri iuflit, fediuftadifcrctione, quamuisDeimU-
nera, tamen temporaliaaternis, cadiicapermanentibus,
baruamagnis, afuis fidelibus poftponcndamonftrauit.
Non damnat bona, ied melioraplus laudat. illa non o-
dit, fediftaplus diligit. Illorumenimfiueadeptio, Hue
amiflio, non eft retributio fidei* fed probatio.
C A P V T X I .
FItleS autem noftra non temporalibu's, led «tends efle
debet intenta. Propter quod Vas ele&ionis adtole-
rantiam nos pralentis tribulationis exhottans, prxcipit,
vt a contemplatione temporalium return cordis noftri
penitusauertamus obtutum, dicens t Id enim quod inpra-
fenti eft moment antum & hue tribulationis noftra, fupra modum
infubhmitateaternumgloriapondusoperaturnobis: nonconttm-
plantibus mbit qua videntur, fed qua non videntur. Quaenim vi-
dtntur, temporalia funt l qua autem non videntur, aternafunt.
AmbuUigitur, ficut fcriptum eft, devirtuteinvirtutem, Sc
animus tuus ab intentione temporalium ad contempla-
tionem tranfeat xternorum. Tranfier.rque a virtuteffcon-
iugalis pudicitia ad potiorem virtutem continehtia vi-
dualis non minorecdntinentia cordis* pradicata debts
efle, guam corporis: & poft obitum temporalis mariti,o-
mnes in corde tuo reliquia debent mundana cogitatio-
nis extingui.Cur enim vidua Chriftianageratanimum
vinculo cniufquam mundana eogitationis innexum:
qua mortuo viro rhundum debet aftimare commor-
tuum ? Cauda igitur mund&nx cogitationis defiftente,
debet ipfo quoique cogitatio mundana ceflare. Et fictit
antea corporaliterornabaris viro, qui dele&aretur fpecie
corporis: Ita nunc fpiritaliter ornanda es C hrifto, qui fo-
lam in te quarrit pulchritudinem mentis. Attende quid
Keatus Petrus etiam coniugatis mulieri bus mandet, qui-
bus exteriotis habitus interdicit ofnatum, hac loquens:
Multeresfubditafint Virisfuis: vtfiqlu non credunt verbo Dei, per
vxorumfudrum cornier fationem fine verbo Iticrificentur, confide-
rantes vettram in ttmore caftam conuerfationem, quorum non fit
txtr'mfecus capillorum tmplicatio.aut auri circumpcfttio.aut in hi-
bitu veftimentorum ornatus: fed iUeibfconditus cordis homo in in-
corruptibilitatequieti & modefttjpiritus, qui eft anteDeum locu-
ples. Hoc praceptutb beams Apoftolus fan&arum mulie-
rum firmauit exemplo, dicenii Sic enim&aiiquando tnulie-
resfantla, quajperabant in Deum, orftabantftfubieHa virisfiiisi
C A P V T XI L
Q I ergo (art&a mulieres etiam coniugat* non futtt itto-
Onilibus comehda, fed moribus, Sc co magis humilita-
te debent ornari quam vefte: qualis debet efle vidua habitus
& inceflits, qua non homini viro ctipit placere, led
Chrifto i qua ncceflitatc corporalis abfoiuta cbnnubij,
fpiritalia tan mm debet omameiita feitari ? Habi tuff ergo
f uus call’s fit, qui non ad lafciuiam exci te t.fed ad eontinctiam
prouoóetrqui him illiciat ad llbidinfcm, fid compri-^ i
mat ad timorcm: qui nön accehdätcarfiis coheupiften-
tiam, fed extiriguat : qui non illicct ad concubiturh » led
excitet ad profe&um : ex quo cordis,-Cómpiinétio'V rton
camis libido nafcatur, vnde filio Dei placeàs, vndetë ve-
re caftl obtutuifponfi cçleftis oftendas.Ille etehim (pon-
fus carnem tuam maceratam vùlt vidëre, non nitidam.
Anim« connubio vtitur, nec camis, led anima pulchritüdine
deleâatur.Quocircacaftigationecofpô'ris àcquire
pulchritudinem cordis- Vilibus càro tegàtur operi-
mentis, Bcpretiofis anima veftibus induatur. Nec quaras
vtplaceas oculis hominum, fed vtChriftinon offendas
afpedum. Hie in té quód diligit videat,quod dedit inue-
niat, quo delcdaturagnofcan CottcupiUit emm rexfyecicm
tuam, fed tmnisgloriafifiarégisintrinfectis. Tranfiittempus
ampledandi, nunc tenipus eft longe fieri ab amplexu.
À dnareant vins quç coniugali vinculo tenehtuf aftridçi
tibi dicendûm eft cum propheta: Mthiautem adharere Deo
bonton efl : pottere in Dtoftem tneim. Vnde & Apoftolus ait:
Qua autem vere Vidua eil&iefolata, Jferauit in DoniiriO ,&iti-
ftatobfecratiombus & orationibus nolle & die. Oratio ergo tibi
fit in poftulatione crebra, in fonda vero cogitatiqne atq;
operatione continua. Sic enim poteris implere quod A-
poftolusiubet: vtfineintermifimeoremus. Oratio, namque
eft in conîpedu Dei omne opus bonum, quo deledatllr
nihil indigés Deus.Et vtagnofeamus bona opera lociini
orationis apud Deum habere, feriptura nosfooda lie ad-
monertÀbfcodeeleemofyna in corde pauperis,&'tpfà exoribitprott.
C A P V f X I I I .
CAue né camis curam in defideriis facias 1 ne (Wtipér
gula quod pofeit in dulgeas.Refedione cua non vo-
luptas expleat ur, (éd filftentetiir infirmitas. T ales autém
conuiuij debes habere participes, qua non camis folenf
delitias laudare j fed cordis: qua angelorum panem inter
rioris hominis auidkate perquirunt, qua poft (pohfum
muht in odore vn guentoriim eius outrun t,qua fuauitate
Deum guftus interio ris percipiunt,puro affedu efuriunt,
fitiuntque iuftitiam, qua operantut cib urn, non qui périt
» led qui permanet in vitarn aternam. Cumtalibus &
colloquia tibi conferenda, & frequentanda conuiuia: vt
cum cas cibis corporalibus pa(cis,ad metitum tibi fonda
operationis accedat.Et cum earum verbis ipiritalibus pa-
fceris.profedus tibi fonda conuerforionis accrefcat.Nec
velis talibus nunc menfom tuam replere delitiis.qualibus
earn replebas, quando carnali connubio feruiebas. Audi
Maglftrum gentium,quid de vidua dicat.'j^ein delitijstft,
inquic, v'mens, mortua eft.
C A P V T X I Vr
HAbesAf mvetéri&in noüo teftamento fohdaniin
viduarum, quibus adi ficens.cxempla. In veteri T e-
ftamento ludith, Anna confidereturin nouo : quarum fi
domino adiuuante imitatrix fucris, Sc delitias cärfiis, Sc
radantiam fecularem, vera cordis humilitate calcabis, v t
il bus in te (ponfi fomper viuat alfcdus, quifempereft vi-
uus, ficut eodem relùfgénté vocisangelica atteftatione
firmatur» cum mulirribus dkitiir : Quid quaritit Viuentem
cummortuis? Dè quo fctiam Apoflolica lie autoritas loquitur:
Viuus ell enim fermo Dei & tjficax. Viuus eft ergo file qui
eft verbum patris, & ideo iple eft fideliunl vita. Hunc
fonda vidotfe cordis cbhtritione, & corporis caftigatio-
ne quafieijmr.Hiiie cordis St corporis plena ëoritinehtia
deuotiffime feruieriint. De ludith enim feriptum èft : Et
trat ludith in domo fua vidua atinis tribus & menfibui quatuor, (y
fecitfibitabernaculümfuper filarium domus fua, &impofuit fu-
perlumbos fuos cilicium,&euhtfupereamveftimentaviduitaus
fua, & ieiunabat tudiih omnibus diebus viduitatisfua. Acne
! quis illam fohdam viduam non deuotionecordis, led
i neceffitate paUpertatis exiftitnet ieiunafle , audi quid
de ea in lubfeqüentibus dicitiir : Et eràt ludith bona afik-
âtl, &formofa facie volde, &prudetis corde, &bona in inteU
leäu, & erat bonifia volde. Quia reliquérat ei Manajfes vir
eius, filtus Achitob, jblij Mtlchts, filij Heliab , filij Natba-
hel, filij Surifada, filij Simeon, filij Ijrael, aurutn & argentum,
feruós & ancillas, &pecora, érprtdia. Ecce vidua pràclara
nafali-
VM.4.4.
Officium
viduc ad-
Deo, infta-
oratio-
K, F
I. Ti». J.
Qualiter in
ciboSc con-
uiuiis ie
EXçmpla ri
duatum lu
dithh An
H»b. 4.H
tkJitb. ».
Landes. lu
ditb«
Epißota ficurida.
t* 7
bibs,dmitias contempfit,dclmasrcfpuit,camisinïenciua 1 tibi
'Gloria IÙ-
dith de Ho-
' loferne ocbilis.
diuitias contempfir.delitias relpuit.carnisin’centiua
calcaüit, &indutà vir tute ex alto non quæfiuitïècundo
famulari connubio. Propterea tcftimohiotam pr«ckri
operis apparuic, quantum Deó diïeda fitcohrinentra vi-
•duaiis. Denique cum Holofernes inriutnero Bechuliam
pbfediflet exercitu , Sc oihnis Ifraclitarum virtuspertur-
feata languefccret : egreditur caftkai» oppugn atura lafciuiam,
& ad internum lûpérbiç.humilîtasfondàpro'eedit.
Ille pugn ab at armis, i fta icïuniisv! 11 a ebrietate,ifta orario-
ne. Igitur quod omnislfraelitàrumpopulusfacerenon
potuit,fonda Vidua caftitatis virtute perfecit. Öbtrunca-
uitvna mulier canti agrbïnis duccm, Sc in^eratam Dei
populo reddidit libertaterin
C A P V T XV.
tonipi'ra-
’rio ludith
te Ann«.
ti bi vi ttas humilitàtis «ctcfcit.Dijîri Domino,qui* mitis&
hormtinorJt.&mmiesrrquiinlinimtnii.NobilittKmtarnis.
qufcfuperbrïfolntseft.tibiicr': &robilitattm&iri--
ms,perFeaacoidishumiiitattlfiäare.'Orationibusiobta
ram da.ieiuniis inÂa iSc quicquid cuis appararibus fut trahis,
eiùrientibustribut, lit quicquid tibi deducis, egenis
cxpendc.V olantatium ieiutvium ttium,cfiiriem fubleitcc
icmi!:mtLint:vt in t'nrcbît ni ift'i icotiita’ tti ûruin ptj tïi rieil]—
niotum foecunditas àppatere. Profit eflath tibi vilitasVeftium,&
paupemmpettenuditai veftiatar, Ttincenim
vtiliterrà'gics noiium pretiofe Vcftis otnatom, fi nudos
veftias, Vt vcre’confôrtetn tépaiiprtuni'€btiÂi,ï(oni'iiâ-
nitate vctborum.nec oftcb tatione fâllaci/ed teftimonio
Cmiâse operatioiiù cdoceas.
C A P V T X y î t.
TT IittiVius & in noroieftan'.ento.quaiiter nobfsian-
X J Ecté Hits-, quos païcis aut veftis ,fiipèrio«'rti credaS;
V £bçAnnçconutriâtiodemonftrertir.Dequaiânâus
i - > aut pró eo quod tu tribuis dç iili artipiunt, merità
Lucas ficrefert; Et ir a Ann* propbttij[a,.filn Pliamulinribu
ma Chrifti pàupcribusdnteppnas : hnquam tÄdcobo-
Aftr : &'h*cproofir*t in dirbusmiHth , &vixtratmmvirofm
norfis,qucdp[uraconrempfcrir. ftu&rae’rtitocontemnisfaçultares
*nmfcpttmàvïrginitatcfu4 . Etl>*cviiu*vfqutqi*nmsollii*- ... u . , __
HMt*qu*tiior,qtunondijcedeb*trUtemplo,ieimiii&oPfccratio- J'!t“ “ oneI' imi,lifo^JénMn‘t,qiHproàiuftHsquas'ha-
nibnsftruitmnoâiérdie.mxdaxvidttoc,lictx:temfvK&c- - j.'î1' ‘g e t o t p corde iaàantiam.-ihiogtauius
tint diuèrfo.vnius tamen fidei feruieruilt ambç myfterio; « “ »quant, qui Voiuntiaiiantiam tordis dt diuuiis ha-
quia Chtiftum quern Anna cogntouit in carné nacum -, i- , netc contcmpnr,aut qiiiïc proptetéa vbïunipàuperrbus
pfum ludith nouerat nafeiturum. Qùamvero mulmm^^ PÎ*Pohere'c° q “ o liP t o viâcantarpàuJïcribusérogare.
Deus in vtraque vidua continendam fibi placitam dé- ^ on »“ teinidem qrdoéîlqpudDeüm, qùïnbnquanti-
monftrauit. Namludithfpiritaiibusarmiiaccmiaa, ca- , Kte,n.^ntemp ti6cuicatisi fcd quiiitatemVoiqntaris
put lafciui prtedonis abicidit: Anna vert, ipium caput Èc- , atten'“ it; Plûtes diuitiapauperibùs pro Chrifio dicitut,
clefia clefia Sniritufondoreniera Spiritu fondo repleta rnvrnrMeognouit.«>. Darns eft ludith 1 ■ exPc^expcndilïéZachàus.diflcZacbaus,Dprrooa qnuno'v viliildirilmimtiapflcatoriaartisin-
Holofernis interitus, Anna reuelatus eft Saluatoris ad- *ftrunienta reliouir Annflnlu«
uentus. Hli Deus dedit a populo rcpcllcrepcftilentiam:
huic tribuit humani generis agnofeere medicinam. Ec
quia fandimoniam viginalem viduAlis contintntia,gra-
du inferiore fubfequirur idcireó poftquam de virgine
natuseft fihusDei, vidualis lingua dignatuseft officio
pradicari. Nec tarnen de illo loquuta éft vidua, dditiis dedit
a (qua viuens mortifa){ed qua non difiedtbat de templo$iuntis
•&obfecrationibusferuiens nodeacdie. Dequibusieiuniis&
obfeefationibus non eft nunc latius diflerendi locus.
tuâs, fi noiias ïaàantiie tineas in côràe di-^
M A P V T X V I;
T * \ Ilponimiis enim fi Domihuis voluerit, &fivfxbri-
A-^mus •» ad Ibrorem tuam fondamChrifti virgihem
Pro bam, quam Domihbs hoc tempore prdecipuum in Vr-
beRoma dare dignatus eft Virginicatis Sc humilicacis e-
xcmplar j de ieiünio Sc oracione aliquid feribere: ficut in
Epiftola quam ad earn nuper dedi, mea pollicicacio con-
tinetur. Cuiustibi pracipue fonda cohuerfotio eft in o-
mnibus i mi can da. Qua cum fit auiS atauifque nara Gon- |
fulibus,&delitiisregalibusenurrita: cantaillicfthumili- j
tasdonogratia caleftisinfiifa, vtamore fubiedionis&
vfuferuiendi, dominatn lealiquandofuifleiamnelciati
cum pipnd; doihinos habere deledatione fan d a lerui-
tutis airedat. Seit eriirii a Domino (cui virginitatem vo-
uit & cordis Sc coi poris)pro liberation e noftra humilira-
iem forma feruilis accepram. Et ob hoc deledatur ffion-
lb in huius ieruitutis humilitate piacefb , vtconlortio
qUinque fopientum virginum deputata,cum fponfopof-
fit in aterna clari täte regnare.Delitias veto cotporis qüä-
ta virtute cbntcmpferit, &quohiodo foam famemfo- !
tiandis faciat deferuire päupöribus:het ob aliud ipfo Vilibus
tegatiir indumentisinifi vt & humilitatis propofitum
impleat, Sc veftiendispauperibus iugem curam lan d *
pietatis impendat:plehius ipfo videri’docognofcis,quam
id a me velis äudirc,quod minus polfum fermönibüs explicate.
Hanc ergo tibi tanquamlpeculuttipohe, Stcxi-
q>fius eonfideratiope, quid tibiiam ihfit ,v e l quid adhuc
defit fan d o r urn ftudiorum operulnque cognofcc: Etli-
tfetillacgregio pracellat virgiriiratis munereicotnitem te
debet in cateris habere virtutibust Difce igitur tu quoqj
■ ftrumehta Petrus reïiquit Apoftolus: & tarnen i Chrifto
non Zachaus diues pauperi Petto,fed pauperPetrus diui-
ti Zachxo pi apönirf r : vt diuitibus Ghrifti nulladc con-
tempris diuitiis iadAntia nalccrerur.
I , c A P V T X V I I f.
A aütem vtaliquid tibi thefourizes in terra, Ut qua
X l non es carnis filios reli&ura : cum e’tiam iHi qui ex1
carne filios haben t,non iline peccatb thefaunxare fibide-
le den tur infoculó. Gundosenim fidelfes viiofoluator
nofterdignaturadmohere formohe, dicens: Nolitethefau-
rtxare vobis thefaUros m terra, Vbi arugo & tiftea txttrmimt #
'vbtfurtseffodiunt,&furantur. Thefam^ateautem vobis in ;éto
vbi neque arugo,neque tinea extemimt,&vbtfures non effodium
neefurantur. Multum metuendaeftillaincrepatio Dbmi-
ni,quam ftultus diucsfilico tnórfturus audiuit: Stuke, 'hot
nodeanimkm tuarts fepetunt d te: quaaittém patafticütos mini?
Qmnesergo diuicias raas ad Ghriftümpramitte, in cselb
tibi tbefaurum reccnd'e, quetn pèrdere hoh pófiis, & fn
aècémum valeaspóffidere.
c a Pv f x i k.
I N omnibusauteni bperibus bonis, caüe Be laudishü-
Im an a defideno ventileriftlaudari qüippe in bonis ope-
ribuS debes,led in ep quodöperaris,fapxninum iaü'dcsex-
peéfctre hbn dcbcs.Laudct té qqHJcm humatia linffua.fel
tülaudem aioloDéqdcfificta'. Atqucitafier.Vtdumra
lftudemab homimbusnon qirafierii, Dcuslaudettirm
bperibus tuis. Memento qualiternobisDqroinusihtétr
dicat, he iuftitiam noftram lau dis huttïana faciamus obttntli.
dircns: Atfindirr.ncfaaariitt/jini.rtrsre/irditiariimbo-
mnibustvtvideammi*bets. Miiqumwmémrioiibdbtlntiri-
pudpamh, vtftrum , qmih ulisefl. Vcruntamin ipfe ruriiis
ait: Lucent lux veJb*corambomiiiibus, vivi'dmmvMr*Bon*ii-'
'po*,glorificmp*irtm pfbum qui h colistü. Cum etgo dfctt
vt atcendamus.ne faciamus iuftitiam lioftram corainhomihibui,
vcvideamürabcis:&ireriihi,ï'ubét, rtluxnolfra
lucrauorAW 'ttv;is;l;t,-,nunquidtumran'api.rccpir?Abiit:
fcdficiubetbpera bonalieri, vtnbnnoïipfos, frd Dcufii
velimus in noftra bpcratione laudari. f|am ér Apoftoius
m luis bperibus gloriam humanam vitabat, fét) 5itifi,am
glortainquatrebat. Propterijupd dicit T t e f i t a c e n f r
bmlmbem:mqutmirn*llqu*mlofinmmmfinhom*iul*tMnihiltibidehobiliäte|
enpisaffignarc;Etlieetauo,pa-
ffe>1° “ r° i !na» 1° C ° nmfib“ »ptidcmfuer)siBtcrfecula- rma*bbimnibmgM*m,nc^*oobis,mi,*b*liii. Ettateen
„L , 4 idem
Ë
MJtth.iiii
Difftibuen-
dum pau-
pcribus.
Fù'gfendâ
iidtajitia iA
F
opefibus
bonis.
Wonth'èfiurizajjdS
G
in terra, fed
in cicio.
Matth.6. j
CieVh
Fugîénda
laus homî-
niyti.
H
MatthS.
Matth.
Luttât luie '
homimbüt Vf
vMàht. &t.
t.ïïlf.li