B
Matt. 12.
Efïêflus !
charitatis
in coni' '
pa (Hone
amici.c
.loan AReddere
debitum
12
fieret pèrgaudiàtuifc dccJitiatiöTiiS. Vis autein nofTe^uo-
modo non fomfitis motibusiftaprouenerunt, fed illius
otationibusdemonftranmrefle concefla ? Recdle vifio-
hem fideliffimam beaciPontianiepiTcopi Thenitani, qua
lie ipfenarrauit: Eunti mihi fecundum praceptum Datiani
piirnaris,iytRuTpenfiecclefi®eligerttür Antilles, idem
beaticiffimus Fulgehcius per tempus quietis apparuit : &
affabilificutfblebacafpeäu falutans araicabiliter, quo ,
inquit.nunc fanditastuavebeiter ambulat? Cui reTpon-
di, vt epifcopus RuTpenfi ecclefi® eligatur. Ille veto Tub-
ridcns.iam, mquit,ordinatuseft. Nonneapparctilliusorationibus
fuiflè perfedum, quo llt vifitantc prædidüm».
Qui ergo confirihationem nouerat necdum^eledi yelor-
4inati, orando feire raeruerat. Votis itaq; continu« & fi-
deli deuotione Temper optamus , vtglori® illius radus
particeps in ®ternum,non indignus tanto præcefloredoeficiter
viuasroperiTq-, huiuSjdeperfediOne nobifeum gratias
Domino agas:8t pro his quae minus forte dida Tunt c-
loquenter, ab omnibus fapientibus ledoribus veniam
petas.
P R O L O G V S BEATI
F V L G tN T I Ï E P 1S C O P I R V S P E N -
lis, in très libres ad Mo-
nimum.
R À t i a s ago Domino , quod de bono thefauro
cordis bonaproferre non definis : Ef linguaEucharis,
ipfe fatebatur, fed redderepojfe nejgabdt. Sed iUo me debere fdteor,
in quo me redder e poffe non negofiedJpondeo. , lpfeenim mibi'dohat
vndereddam,i]ut donduit vt debeam. Nifi enim ab illoacciperemus,
non folum reddere ,fed nec ipfum deberepoffemus. Quid enim nobis
inuicem, nificharitatem debemusi Quod vtiqueB. Paiilus hac lo~
quens fideitbus,euidentius oftendit: Nemini quicquam debea-
tis, nifi vt inuicem diligatis. Quis autem fateaturfiebitum ,fi
neget acceptum} In eo igitur,quod nos debere dicimus, profetto nos
accepiflemonfiramus.DicitquippeB. Apoftolus » Quid enim ha-
bes quod non accepiftis? Si autem accepifti, quidgloria-
ris,qua(i non acceperis? Nam & alio loco ieflatut, Quia charitas
I quttinbonobomtne abundat, puritatem tut cordis j
mfinuat. Qua licet diuinitus conceßis elpquentia
fluent is exuberet, non tarnen tantum credofermoni-
busexprimi,quantum fcio cordis tuipenetralibus contineri. Diui-
no etenim ignéfuccenfus, fie nobis iugiter compateris, vt etiam lUas
tribulatïones, qua licet acciderint nobis, Domino tarnen adiuuante
fueruntfuperata : Tufie e<ts pronobispenèfemperpateris, vt quo-
tienseas cordereuolueris , totiensedspatiquodammodo compella-
ris. Eccequantum bonicharitas habet. Eccequantam laudemco-
zam Deo & hominibus pofiidet. Vt dum dolet quod accidiiïttiquem
antat, frequentius recordando, magis ipfafiiftineat. Hoc ergo fii-
perefi, vt quodipfa charitas facere confueuit, pro nobis iugiter fa -
ciatis. Quid autem eft aliud, nifi vt tüum, in quo nospurèdiligitis,
' ipfum femperpro nobis omis î Semper enim charitaspro his, quos.
diligtttpofeit: dumetiam iliaquatutafeint,metuït. Metutt autem
non eo timoré, quemipfa foras expeüit, nam perfeda charitas
foras mittit timörem: fed iüo timoré, quem non ad timorem,fed
ad amorem habere confueuit. Timet ergo non timido amore, fed
M o . N on enim timet formidine criminis, fed roborepuritatis &
firmitatevirtutis. Exigu à mepraterea debitum,quod meceleriter,
Domino adiuuante, jpondeoredditurum. Nonenim hoc debitum
fieprofiteor, quemadmodum de quodam tuus Maro memorat, quod
Dei diffufaelt in cordibqsnoftris, perfpiritum fari-
dum qui datus eft nobis. Quiergo nobisdedit, quodreddendo
debeamus: ipfe nobis donabit facultatem, quapofiimus reddere quod
debemus. ilk igiturauttor eft debiti, qui auftor eft don't. Nam &
feipfum fua largitatedignatus ell facere debitorem. Non quia indi-
gensabaliquo accepit,fedquoniamabundantlargitermbuit. Se-
minecem qutppefuo iumento impofitum, ftabularioque curandum
tradtnsfluobus denarijs datis, ita fe debitoremprofitetur, vt diceret,
Si, quid fu pererogaueris,cum venero,reddam tibi.Quid eft
autem ft quidfupererogdueris, nife.fi quid d me magis acceperis? Na
& ipfequtfupererogabat, in eo quod noacceperatpuceptufted dabat
ex chantate confiltunfmifericordiamfeprofitebatur * itafyeonfe-
cutum. Ait enim: De virginibus autem praeceptum Domini
non habeo, fed confilhim do, tanquam mifericordiam
confecatus a Domino, vt fim fidelis. Mifericordiam eftsgi-
tur confecutus, non folum vterogandumacciperet, verumetiam vt
amplius erogaret. Ecce qualis eft dominus nofter, vt donando debeat,
& quanto magis donat, tanto magis eum debitorem ejfenonpi-
geat. In quantum enim grafts largitur, in tantum debitor inueni-
tur. Nec enim poteftaliquis debitorem habere ,nifi ineo , quod tpfe !
dignatusfueritgrdtuitalargitateconferrt. Ipfumigiturpromeiu- \
giterpofe'e, vtmibi largiatur reddendi debitifacultatem, qui dona-
uityVtinipfo Charitatis tibiliberam debeam feruitutem. Vtenim
veretuo cordi, quod cormeum e(l,totumfatear, quoniamficut cordi
meoitacordituo, aliquidcalare nonpojfum, reddendi debiti tardi-
tatem ilia miht ratio procurauit-.quoniamaduerfus cutufdam hare-
tift vaniloquia rejpondere compulfusfum. Qui non folum meum
nomen, fub Eotiniani err oris nota, non dubitauit laceffere: quin efi
iamfanliorum Auguftini & Hieronjmi ditta, tanquam meapro-
fefiionicontraria, in me voluit retorquere. Cuius nomen nunc It-
teris infinuare diftuli,fedpotesipfeproculdubio recordan. Nam ibi
tenobifeum apud Cdrthaginem pofito, mihi ditta eius adlata feint.
Etfibene recolo, etiam in tuam mtittamperuenerunt. Nihil enim
te ibi pofito legerepoffem., quodtibirecenfendumofferre nonpojfem.
Eofdem igitur libellos, ft Dominus voluerit, veftra charitait celeriter
deftinabo. Et non dubito, qubd meam tarditatem in tuo debito, di-
gnerispatienterferre. Quoniam.fcio , quantum delefteris,
vel quantum nos femper ipfe compellas.vt nos, Domino
adiuuante,nonpigeat bareti-
cis rejpondere.
* :
D
ex fpoti-
Eoac.
Rom. 14.
Omnia i
Dcoacci-
pimus.
Rom. ;.
Lue. 10,
1 ;E '
Super-'
erogare
cx cófilit
àmiferi-
cordia
Dei eft.
j* vtique.
I .Cor.7.
Calu-
mnia ha
ccticiin
Fulgen-
tium.
F
PRIMVS
A
Excufatio
tardions
lefpóniiO'
B
LOe.xi b
pei#, vt
quzramus
infpitat, 5c
à quxrenti-
biisinueni'
loan.6.1
C
Qnzft. r.
D
4-
SS» æ aa âfi SS s ® SS ® 82 82 9S5 S9 S9 æ 92 SS;§S:aS æ fiß æ a s SB OH ® ' s a as ® 89 8SJ 98 a sa s SS ® 38 ® 9R
__ ___ r____________
æ as as3s as aaas sspa sb a&aè »as *>w as se p sa® as asasaeas^saaaS»
P R I M V S L I B E R B E A TI
f v l g e n t i i a d m .o n i m v m , d e D V P L I -
G I P R Æ DE ST 1 N AT I O NE DE VN A BONO*
rum ad gloriam> a lté ra m alo rum ad poenam*
ex âuabus epiftolis tuis, vnàmvero tnèmoriaruggerente
recolui. Quod fi pofitæ fiint âliae, qu^ iiobis-mififti Tol-
uèndas, riec in hoc inuenis opéré pofitas aut fblutas:
-qùàeTo, y t non ad coriteinptumvelfaftidium rediga$, fêd
obliuioni patienter igaolcas. PræTertim, cutn illarn de
Spiritu fan^ro, quamego etiam épiftolanon inuenta, re-
coluii filentiopræterirenequiui. Sed quia.tu cundarum
{ fi qu$ forfitan funt ) fine dùbio meminifii, non tç-pi-ij
geat, vtterefcribente cqmmemorer. Et fpero, quia in
it e r ® tu ® , filic^rimmeMonime,
qüantum demon'firant' deled:abii
lern tui animifynceritacem,laudaT
bilemqiie ftudij fpiritalis afdorem:
tantumnoftr® refponfionis * qu®-
rukbenignitate, videinturarguerc
tarditatem. Tanquam in eo,minus
quam debeo , te videar diligerej
qüod inqaifitipnibus tuis nöri curäuerim 8eleriter re^ (v ^ . j ,
{pdhdere.Sedctede mihi ficiit in charitateGhrifti, perfa^ quantüm Doiniqus adiuuerit , ,npftr® refponfio fubfe'
nam tuam nequaquam in cordc meo cp n temptarnSie 1 quetur , fipr®cedentis veftr® orationk adiutorio fül-
refponfionem meäm, rton volüntatei fedoccüpatipnum 1 ciatur,
varietate dilatäm. V eruntamen inter ipfäs occupatiönesj
quas inuitus tolerar.&compellor> tantum ftudio tuo com
iG A P V T I I L
gratulor? quantutti tua charitate d e k d o r .E p magisam-
pledens fkndumäuidieatrstu® prdpbfitum | quöd ficut
PRimæ igitur qü®ftionis inteilig^ntiam , fn illius 'ig&k
^ , , . . îiiinequæfiturus, d^e quô fçriptum eit, quiaDbminyc
dans , ôc c®lefitiim;mèrGium,qu®ftùs, magis ac mag-s | datfapientiam,& afacte einsfcientia&intelleâusthqc conue-
' " " - - . i ^ . . nientiusatqvcômodiusarbitratusrurn,VÉtamverbatua,
quam beati Auguftini, q u ® in tua epiftokppTuifti;reuôl-
uerem:vt his reledis, facilius agnofeatur tarn inténtio
quam folutio quæftionis.Legenti me, inquis j librum de
Perfedione iuftiti® hominis, teftimonium prophet®,in
ordinem' relegens auditu cautô pedetentim paululum'
rétràdauij vbi ait, Non eft quifacrai bonum, non eft vfquéad v-
mmJLt finealiquanebulaifine aliquadubitationèexprefi-
fit interprés ipfe veriffimus, genus tale efiè hominum
jquodnon faciat bonum : illud prædeftina’tumitaque ad
interitum>Acque,yt tubs fèrmppræfattfândi viri fiilcire-
tur eloquio^ eadem verba -, qu® a beato Auguftino funt
didaifubnedens, Ait enim, inquis j'idemglbriofiflimps
ÂuguftinusiDe illpenim bono,didum id debetpusacci-
pere, quod ibi aiv.Deus de.ccelorejpexitfuperfilios hominum,vt
videtetyfi eft intelligens, autrequirens Deum. H oc ergo bonum,
quod eftrequirçre Deum j, non erat quifacerrf :non erat
vfque ad vnumt fed in eo génère nominum,quodpr®de-
ftinatum eft ad interitum. Hic didafandi Auguftini de-
terminansj&ad me intention« tuarumidirigensliterarûj
diciS)(entire me iàm,cur iterühæc incu lees,Teil, quodfe-
pius reludanti te mild, prædeftinationem non tantum in
bono diciifed etiainin malo,dum in maio pr®deftinatio-
hemte relegiflé diceres, Ipfe docens aiebam adpepnam
debitarn, nonäd maluin faeiendutn,pofle dicialiam pr®-
ampiificare defîderans. Primum quod à-me flagitas debitum,
fubinde Cumulas foenoréqu®ftionum:VtfciUcet
tuorum commodorum militet ïricreméhtis, ipfa noftræ
necêftitas tarditatis. Proinde confido in miferreordia
Deî rioftri, quia fi quid mihi-huius inquifitionis ac ciilpu-
tationis opéré, pro meo merito non concechtùr, pró tuo.
mihi defiderio cohcëdétur; Neque enim inquifitiohem
tuam Deus, inuentionis^effedu fraudàrivllatenus finetj
qui te ad inquirendum Ipiritualiter înflammauit : dum i-
pfius fidelë promiftum,nullairatione çalïètur,dicentis:P6-
t'tte & 4ccipietis:quarite & initenietir.pulfate & aperietur vobis.ln-
ternus igiturMagifterjàquo Tubfidium dodrinæ cæléftis •
accipimus,noriToluminquirentibusnbbis,ruorumaperit
arcauafermonurmfedKyt etiàmqu®ramus, ipfègratisin-
' {pi rat affedum.Quia nec efiuiië pauem ilium, qui dectxlo
defcénâit, poilu mus, hifi ab ipfb Taftidientibusefuries de-;
tus: qui Te ad Tatiandos eTurientes donare diguatur. À b i*
p To etiam nobis eft, quod ad fontemfitiegtescurrimus,
qui,Te nobis trib uit, y t bibamus. IpTe igitur laudandus ei^»
iô vtriufque munetis gratia : fiue cum nos ad fè qü®ren-
dumdormientes.eiîuTçitat, leu cum Té'inueniendum no-
bis quæreritibus donat. Quiptôfëéto nullatenus inuéni-
tur , nîfi ipfènos excitçt, vt qüæràturi •
R
G A P V t I J . I
deftinatio nem.Quod etiam tu, ficut Tcripfifi;iȍohfirmas.
Èuôïiiens igitur feriptà tua, tanquàm cfitrôgrâpfia LSçir'eté ramen aflèris quid & hic rèipondeâm > vt tuear
mea,vt èx his inftruerer,quôty vel quarumtibieflem ientéutiammeaih,hoceft,interitum non dici, nifimprdebitor
quæftiônum : duasadpræTehsépiftolas potui re-
périre. Vham, cöntinentemTanifti Augiïftiriiverba, quæ
in libro de Perfe£tione Iuftiti® h.omihis» de hisqui ad in-
téritbm prædëftinati funt, in c erali^p o Tu i fié eögnoTcitur.
Gui alteramftatirhTubiunétam quçftiônemyidebi inuei-
nifte, hoc eft, de Sacrificio, quod Tolo patri quidam exi-
ftimahtiWmdlarpIh,4 téraverbèpiftolapofitaminqur-<
fitioliém fhùeni J Quid eft quod Apoftolus dupbus de*'
nariis quos accepit fiipererogare potuérit? Çum ergo has
tahtummodo duas epiftolas ihuènireta, tertioe qùoque
^Lfm prôtinus recordatus *, q u ® mihi à notariô nqn ru.it
pblà,ta. In qua memini vnam côntineri dé Tanâo Spiritu
quçflnonemtCurTcilieetàpatrcmittend'qsadcôhTecmn-
dumS àcti ficium Gorp óris' & S an guihis Domini p pftùr
letur. H ®c fiint intérim quatuor quæftioheS.quarupi t' éS;
Eibliotb. Vét.Pdtr. tomi6v.
Priiîia quæ
ftio deprz
deftinano
tem. Et adiungis i intérim legifle tehoc, & adièueralTe
etiam prædeftinatum populum ad interitum.Deinde ad-
moriésVvtcônfiderètn' ipfius lociTermbhern.Et vtdoiftor
meôrumdiTcipulorumjnphvtairertormearumpropofiti.
onùthi façiam.vps Tequenda cognofcere; /
\ G A P V T A Vi
EG o quidem chariffime,quantum ,D omin'P gratuitam
gfatkm largienté, modulum poffiim propri® pârui-
tatis agnofeere fub illpvno Domino atque magiftro *, in
eiusTchola pofituSjnpn fratrum meorumvocari magiftet
aut Doctor afteifto : quorum in veritate condiTcipultis
Temper edè defidéro. Quapropter hoc ab illo vero do-
mindac magiftro noftroppftulare nondéfino', vt eamé
Verba Au- :
guftmi.
G
Verba Mo-
nimidege
mina prz
deltinauo-
H
ïnuocatio
autheifis
modefta 8c ;
iheologicà.
fiue »