S dei, nonvitis appellantur, fedficus,vt,qmabirieunte aeta- |
te , rite alloquiper baptifinumin ipfaplantatimoresnon
murauerint; merito lenis acpatiensDeus dich vinitori;feu
angelo Ecclefiæ; Ecce anni tres font,ex q#o venip quaeres
fmdura in fitulneahac, &non inuenio; luccideergo ilia;
Yt quidetiam terrain occupât? At ille reipondens dicit illi:
Domine, dimitte illam & hoc anno, vlque dum fodiam ,
circa illam, & mittam ftercoraj & quæ fequuritur. Très i- ;
gicur anni, in quibusvenit Dominus,quaerens fruétu,fiint ;
tres jetâtes hominis, pueri, Sc iuuenis, Sc fenisj ficutetiara ■
dicit alibi ; Et if venerit Dominus in prima vigilia, & in fe-
curtda,&fi injertia vigilia venerit, & itainuenerit facie te, i
beams feruùs eiufinocu. Dimirte ilia, Domine, Sç hoc àn-
no; hoc fignificat, Dei multam lenitatem vfq; ad extrema
{ene 6tutem,in peCcatores fe exte ndere. Multi enim in ip la
le ne dtute compunóti, ftercore acceptoper tentationes,
probra Sc contumelias, produxerunt frustum virtutis.
Biufdem in VI. Pfalmum,
O vir Dei amantiffime;fit tibiScenopegia>ideft,feftum
tabernaculorum,id, quod apparet mundi tabernaculum:
quod cuius contrahitur, quam quoduis expafurn velum,
quæuis findon Sc quoduis peripetafina. Quoniam ergo
mundus eft fcenopegia, dies feftos fepté in fcenopegia ce-
lebra.Qupfnaih fepte’m diesïSeptem mas ætates,per quas
ad viuendum ingtederis; vt peruenias ad diem oótauum
cultus expertem; qui eft futurus, quando non amplius fa-
crificium,aut latriç cultus Deo offereturpro peccaris.Sed.
dicis: quid fi no perueneto ad diem feptimum fcncëkütis ? ,
Sed eumpoffide difcepdo, Sc faciendo, & propofitiacci*
pies m,ercedem conftitutam iis^qüifunt vocati fecundum
pjropofitum, vt dicit Apoftolus.
I. Primum diem crearionis mundi reputa çtatem infàn-*
rise, vt baptifino ftaripiillumineris ; namprimo die creata
eftlux. *
I I . Secundum diem exiftimaelfepueritiam, vrdiuinis
içrmonibus eonfkmeris;firmamençumenim fecundo die
conditumeft.
J X I. Temum.diem arbiträre elle adoielcentiamvt prâuarumaffeérionüti^
umiditatem caftitate exfîccés s nam
îprtia die Deus aridaSi ab humida,natura feiunxit.
I y . Quarcuin diem habetb pro iuuentute j vt quatuor
virtutes velut aftra circum feras, & vt luminareiri mundo
luceas;nam quarto die luminaria çrèatafunt.
y . Qumtüm diem pro media çtace ducito,quô tempo-1
fe oportet, vt fenfiium mor u m a nimalia frærio coerceas,
jw-iri peccatum ruant; nam animalia quint o die produwa
font. t?
• V I . Sextumdiém feneéfcuti députa, quo ftatu néeeflè
eft, yt infitam ab initio motionein, ratione, ceü homp;
munias, lutum corporis tui refmgaS, vàriifquevirtutibus
exornes ; nam fexta die condittis eft homo;
V 1 1. Seprimum diem habe pro ætate iam Câna & hi-
uea, quando pie in terrarequiêicens, ceu àlbieansarifta,
framentumq;maturum,quod opportune temporé colli-
gitur,fepulchrum ingredieris,vtibi,tanquam diëfeprimo
quietem capias. Dominus enfindie/eptimoab operibus
Euangelids in fepulchro conquieuit. '
O^auo die praftolarcexitum extabernaculo, & ex fe
pulchro liberationem; &refiirre(Stionemexmortiiis.Die
’ enim oétauo refiirrexit Dominus. Die o£tauo, inquit j eft
excundum: Omne opus léruile non facietis iri eo. Cur aueccufn.
Vulg Edit.
Et Kllaïuê
ftamentum inferni, non efttit>i exhibitum. Porrô die P*
dtaua, in reiurrcdtione mortuorum, quando è tabernacu-
lo, ex loculo & ièpulcro, tanqua ex tugurio Sc hàbitaCulo
egrediemur, nullus amplius locus critiaaificiis pro pec-
caps > vt dicit Apoftolus ; terribilis autem qmedam eXlpe-^
<ftatio iudicii remanet, Sc ignis tbrmentum,deùoraturum
eos,quipeccauerunt:Et,quiboriaegerünt,egredienturad
refurreôtionem vitæ; qui autem mala fecerunt,ad reiurré*
(Stionem iudicii.Glorincemus igitur nomen fantStiiTimu m
. ièruatoris, Deinoftri, hominum amàtoris, & ætemorum
bonoruiri optemus fiortem} quoniam ipfumdecet gloria,
in æternafiecula, Amen.
Q V Æ S T I O V 1
Sitne honum confitcri peccata v irù fp i-
ritualibus i
R è s p o n s ï o* .
ESt honum,& vâlde vtile;fed non ils,qui eâruttireïtim
fimt imperiti &rudesc ne,per rationis expertem corn-
miièrationem, ac diipegiâtionem ,pèr importunâfti, & a
fcientia alienampoenarum,{èu poenitentiarum iniunôtio-
nem, te reddant aut contemptorc, ftupidum,aut fb cordé
& remiflùm. Si ergo inueneris hominem ipiritüalem, qui
poifit tibi medeii; citra püdorem,& cum nde,confiterè ei
peccata,tanquam DominOi& non homini.Etenim,ait ià-
piens:Pro anima tua ne cofiindaris. Ëft enim coÀfu fîo ad-
ducenS peccatum,&eft confufio gloria,Sc gratia. Neacci-
pias faciem aduerfus animam tuam , & ne reuerêarisin Ca-'
fum tuum.EtlParines;Si confiteamurpeccata rtoftra,fide-
lis eft & iuftus Deus, vt dimittat nobis peccata^c mundet
nosab omnfiniquitatc.
Sed multi ex fimplidoribus,pudoris & tertebrarumfa-
cientes opera, non iolumipfi faciunt,& in tenebris ambulant,
fed Sc eis,qiü agunt,facile aflèntiütur,eofq; probant,
Sc maliargUmenti fiunt magiftri: & neç ipfi veniunt ad lu-
cem ,neq; illos finuntvenire* De iis ergo merito dicçbat
Dominus;^? vobis Scribç &Pharifçi hypocritç,qui clau-
ditis régnum cælorum ante homines; Vos aiitem nô intra-
tis, nec alios finitis ihtrare; V x vobis S cribæ ; Pharifiei hy-
pocrit£e,qui circuitis mare &aridam,vt vnum faciatis pro-
felytum, Sc quand© faâus iuerit, facitis ipfum filium ge-
hennæ duplo magis quamyos. Yæ vobis duces cægi.Ninil
enimitaad fiippliciumadducit ineuitabitâle, vtprohibe-
re,ac procul amandaré èOrum fàlurem,qui voluntenèfal-
ui;& racere multos æmulatores fixorum vitiorum. Ëórum
enim, qui obediemnt, &eosimitatiiuht, interitus; fitac--
celEo lupplicii ei, qui docuerit.
E I
tuminferd-*
ruin.qûia
demonftrâtumefttibi.
Utbr.io.
Quodautem,cum fois peceafls,habéahteria póft mortem
peceatum confequensanimarum; quælæduntur,&
pereunt èx mala eorurrt do<ftrina;audi,quid dicarApofto-
lus:quorundam hominum peccatamanifefta fiint,prçcer
dentia ad iüdicjum; aliquos autem éciam fequucur. Quo-
eirca fine fiiorum fcelcrammanifeftatione immedicabili-
ter ex foeordia, indplentia,& tiraorisdiuinipriuatione æ-
grotànt. Eade eaüflànonvemuntadlucem.Gqnfeilîonis
ne arguantur eorum opéra, vt dicitrurfiis Domfims: Om-
nisV qui male agit, odit 1-ucem, ne manifèftentür eius opéra.
Similiter etiâm diuinüs Apoftol us; N olice eoiiimuui-
càre operibus infruétuofis tenebrarum, magis autem re-
darguite* Quae enim in occül to fiunt ab ipfis, turpe ëft &
dicere. Ômniaàutém,quæarguuntur; alumine mariife-'
tem prohibait Deus die oâaua façrificM^& lacriae cultum ( ftarttur iomne enifÈ, quodmariifeftàtür, lumen eft.- Pro*
ofterre 2 N on fnnt de cætero lacrificfe,, aut cultus latriac, j pter quod dicit; furgè, qui dormis, & exurge àmortuisj Ss
aut ablatione#pjfo renuffi°he peecatorumy. quoniam1 att
Chriftus.
non eft in morte,qui memorfictui: in inferno autem qüis
confitebitur tibi? Proptereà iiiflit offerre feptem diebüs
fcenopegia v t, quandiuyiram degis in carne, tanquam
in tabernaculo, ofteras fecrificium , 8c hoftias , ficutferi-
pcum eft Fili, quandiu viuis, Domino Deo tuo offer
oblationesr Recordare, quod mors non t^rdabit : Htteilluminàbitfe
Qm àritém ftùlte, vel potius impie diciint, nihil pro?:
défié earn, qua: fithohififiDüs1, confeflionem, proptereà
qùqd fint fimiliter viriis obnoxii, &animi perturbatio-
nibüs : foluméiiim Déum pofle tolléré peccata j feiant,
qui hæcdicunt, primum qüidem , quod fuæ nequitiaîÂs
$
U
Matlh. i j i
G
iitimoihii
H
j Sfbi/.Si ,
T’falro. it ;
tfilm. 14 /.
amenciæ prætextuni obtendunt : deindedióta ipfius D6-^ |
mini circumfcribünt,qui dieft fuis difcipulis: quçCühq; H-! p
gaueritis fiiper te rrâ,erunt ligàta Sc in câslô.Et ru ri us rquor^i.;
rumtemiferitis peccata: renaittûtureis; Étj quoru retinue-;
ritis, rétentà îuùt: Et; VoSèftis lui'mundi;& fal terræ:De- r
inde ip fîüs quôque fratris Dômirii feciihdumcarnein, qui
dictri GônfiteminialteMmim pecçàrayeftrai & orate pro i
inuicem, vt faluemini. Multiim ënim valet oratio iufti àfe
fidùa. Dicit enini ApoftoluscAïteralteriiis oneràportate;
& fîc adimplebitis legem Çhrifti;
His aecédit, quod Baptiftnüm quoq; omnino abroga-
bunt, & omnem diuinam feërificii operationem: propte-
rea quod homines quidem fecrifiçant:Deus autem fanéfci-
, ficat.Solet enimDeus hominum operari fàlutem,non fo-
lum per angelos, fed etiarn per homines fan&os. Et ôiim
quidem,per Prophetas, in nouiffimis autem temporibus
per fe; &per diüinos Apoftoios , ôc deinçeps vfq; ad conv
fummationem fieculi, dicit fuis in hac generàtioue mini-
ftrisiqui vos re cipit,me recîpit:&,qui y os i|ernit,me fper-
riic: Et; qui audit y os, mé audit, Erii ergo fithpmo,quiau- |
dit confefliohem: Deus eft tamed , quiper fe çonuercit,
(&inftituic)&cOndonat,lïcutDàuidi paNathan.quâm-r
, obrem dicebat:Dixi; confipebpr aduerii^me iniuftitiam
mearn Domino.Dominienim eraceiusconfeflio ,& per
Nathan fada conuerfîo.Vnde etiam rurfus dicit:Ç onuer-
tant me, qui riment te: &,qui cognpfçuntteftimoniatuâ.
Et : Gorripiet me iuftiisin mifericordia, &increpabit me.
Sandi eniid miniftri, Dei funtcooperatores & difpenfatores:
froutrb i6 .
fecund 7O. ^
Proutrb. Vt.
■ Item»
adeorum,<^uifeïuiefièvolunt,fàlutem. .
Hoçjûgnificans y dicebat Apoftolus Sic nos exiftimet
homO;tanquam miriiftros C hrifti & difpenfatores myfte-
riorum Dei. Et rurfîis; Dei enim iumus Cboperatores : E)ci
ædificatio eftis. Homo quidem cooperatur homini ad
poenitentiam, ficut dixit;&miniflxat,& ^dificat, & cafti-
! gat, & arguit in iis,quæ pertinent ad falutem,congruenter
V Küs, quje<£dt A p o f to lu s&Propheta:Deusauté delecpec-
cat^iùs, qui confitetur , dicens : Ego fum, quideleo ini-
quitates tuas propter me, Sc peccata tua, Sc non recorda-
tor. T u autem memento, Sc iudicemur: Die tu priorpec*
cata tua, vtiuftificeris.
Extib. Numerorum.
Êt locùtus îü Dominus ad Moyfen, dicens : Loquerefiliis Ifrael,
.dicens: Vir, aut muiter , quicunque fecerit ab omnibuspeccatis hu-
manis, é%jpictens dejpexerit, deliquérit anima illaiannunciabit
peccatum, quod fecit ? & reddet delïftum.
E x lib. lob.
Si cogitauerit corde reuertiadDominuni, annunciàuerit autem
homini fuumipfiuscrimen, & fuam iniquitatem ofienderit:
deprecatus autemad Dominum, & accepta ei erunti intrabitfa-
cte-htlaricumprofeßme ireddet autem. hominibus iufiitiamipe-s
inde, tuncaccufabit homo feipfedicens: qualiaconfummàbam}
&non digne in me ïnquifiuit pro ïü , qu&peccaui. Et : f i eutn
peccajfem voluntarie, peccatum meum pccultaui : non enim te-
ueritus fum tttrbam multitudinis. quo minus iri conjpéâu etuspec-
catamea confier er.
E x Prouerbiis Salomonis. |j|
Retielatpeccata fuabene notas ln confcßibns. Oui opent impie-
tatemfuam, nonprojperabitur : qui autem narr at rédargut torn;
diltgetur.
^ i E S. Bafilij Afieticis*
Pcccatorum cotlfeflio eandem habet rationem; quani
oftenfio morborutri corporis. Quomodo ergo morbi
corporis non aperiuntur omnibus hominibus, ncqyqui-'
buslibet: fed iis,quieorum curandorum funt periri: itaet-
iam pcccktorum cofeflio debet fieri apudeos, qui poi|unt
curare; ficut feriptum eft: V ps, quipoteftis, (lnhrrria ciim
fragilibus) portate, hoceft, t0lliteBercurauonem. Ne-
v 1 niblioth.Vet.Pat.Tom.G. __________ _
_ _ : 7 * t
ceffeeft ergo confiteripeccaraiis; quibUS 'credita fine‘dip
peniatio: Scriphimeft enim inEuangelio 'quide'm, quod
qui baptizabantut baptifirio Ibahnis, confite bahtur pec-
cara fua. In A dibus autem Apbftblorum, qui baptiza^
baiitiir, annuntiafeant adiis mbs. Memores au'tem t)ei
fehtentii, qui dixit perProphetam: \ x :, qui funtargutiin
femetipfis, Sc coramfemfetipfis feiehtes: Sc ApoftbU; qui
dicit i Xiefidero eriimViderfe vbs; vtaliquidimpertiarvb:
bis gratie fpiritualisad confirmahdoisvosiid eft,confolMi
in vobis per earn | qu® inuicem eft ; fidemveftram atque
meam: exiftimemuis efle rieceflariu,faibS dic^te iis,qiii funt
vnanimes; & dederiint certain probatib'nem fuachdei; Sc
fapieritia:: vt vel c&rrigatur id, quod aberrauit, vel confif-
mecur id,C[ubd eft eXadiim &accuratum: & noS fiigiamus
priijs didum|quod prbnunciatutti eft iri eos; qui funt a-
pudfeirietipfosfepientesi _■
Non licet ergo, neq; eft aliciii conducibile, vtfibi per-
mittat dicere, aut facere ea,qU£C exiftimat bbna;Nam,cum
. dicatDominusde fando qiudem ipiritu: Non enim lo-
qiietur i feipfo, fed quaecunque audierit; ioquetur.Et de
feiplp: Non pbteft filius a fe tacere quidquain. Qujaergo
ex me lpfo riori fiim lo'cUtus, fed , quimiiit hie pater, ipfe
mihimandatumdedit, quid dicam, Sc quid loqiiar S Et
cum dicat Apoftolus: Non fiimus fufiicientes, ex nobis a-
liquid cogitate, quafi ex nobis: quiseo venerit amentiae,
v t ex feiplo audeat aliquid facere? Qui enim, quod priua-
tim fibi placet, aliquid eligit, in diuinam incidit fencenii-
am, quae dicit; V x, qui funt arguti in femetipfis, & coram
femetipfis feientes. -• w
Exifidoro.
Quanam de caufiâ Gain & Lamech, cumcædem fece-
funt, non eodera modo fiint pumti ? Nam ille quidem
pcenas dedit, hieveroveniam eftconfecutus. Quoniam
ille quidem, cum argueretur,eftc6feflùs. Nam erii peccata
fiint pâria, non fiint tamen paria, quæ peccatum fiint
èonife cuta: Dicit itaque: die tu prior peccata tua, vt iùftifi-
Cerisi Igiturmaxiirie quidem demus operam^, ne pecec-.
mus. Si âütèm peccauerimus: ne per negation'em, & morbi
occriltauoriem, carifem noftram feddamus grauiorem.
V i o n y j î i A r e o p a g tU e x i i s » q u a f ç r i p f i t d e
f a n t t i s d o r m i e n t i b u s . ^ k
Scripturæ facræ âcquicfcens, vtiles eflèin haçvita dixe-^
rim fenétorum preces; Hoc modo ,|cilicecfi quis ianbtor ü
munerum défidèfib iiicèrifus ; ad eaq;percipiendapie af-
fe(ftus,prâiiitatis tamèriptbpriç cbrifeius,quêmpiamSàn-
éfcorum virorum tàdeat, orétq; fibi àdiutorem; & preCàto-,
rem accedére,eàpièt ex hbc bmriiiib vfüit^teni. cbmnioda
curiéta èxcèdënté.Friietür èriirii iis,quæ petit,lacratiflimis
donis, fiifcipientë iplurn diuirià clèmèn.#à : atq; in primis
ifièo àmplèderitèreligîofein cbgriitibrièirifuij reuerenti-
ariiquè Sariétofüm; & laudabilefaiî^rum petitionuraà
fepdftülatarum defiderium, cbi#ntanèümqüé Kis fàcra-
tiofêm hâbitum.Eft enim &hoc diuiriis faricitumiudiais;
vt diüinamiirièraiis, qui dïghi
pèr ebs trib u a ritu r b rc firië .q u i èà tfad é rë n o n lu n t irid i^ ü :
H a n c fi q u is fp e rriat fà tro là n a aM d ife ip liriam ; âéqûem f
fë iifc i é la tib rie fed u étü Sid ig riu in Ce d iu iria à rb îtrè tü rfëm i-
lià ric a tè , fan6t6:fqùé defpiciac :h ic certé fîp c tia o n e s in d ig
nas'D eo , rië q ; fa c ra sp b ftu k rit; in ce rifo q ; careat d iu in o -
tum d e fid ë rib jfib iq u ë ip ficb rifë h tà rie b n riip é rits f b ftü la -
tib n é p e f fe ip fum riuriqüarn' po rietuf.*
M a x i m i i é x d u b i t a t i o n i b u s .
Scio v a lid a s & efficaces e flë iu ftip re c e s , q iian d d is q u i
iufti o p ü sh ab etp rà rio rie ,6 ra ttb riisje ffic jtb p è ra ;& v a lid a s
hil èriirii iuuât iufti preces, îllb vetfante iridéliétis. Na ille
quoq; magnüs Samaelaliquahdb lügebatdeliriquentem:
S au lc iri;'fe d n o riva lü icD e ü p la ca re ,cum lu 6 tu sn o 'riK ab e -
ret: àd iü ûicem cû riù ë riie ritc d e liriq u è ririS cc^ rééBoneiri,
1 ■- ■ | Quamil.
A.