I_ s frtu C tßrctt C tffid h U Epi/copi_
terra quoniam mat uro.funt vita eius.Et mißt angelusfalcem fuam
acutam in ten aw , & vindemiauit vinedm terra, & mißt in tor*
cularira Dei magnum. Et calc a turn eft torcular extra ciuitatem,
dr exiuit fanguis de torculari vfque adfrana equorum, perftadia
mille[extenta.
Habenspoteftatem fuper igwew.Hunc cofticutum efle fuper
impiorum fupplicia intelligico. Vnde difcimus,quod vni-
uerlis creaturis angelic; prxfidefc virtutes,videlicetaqu;,
aeri, Sc alijs quibuiq; parcibus. Hunc autem igni punitiuo
videlicet prxfidcnccm, quamuis de fitperioribus eilet, iuf-
fifle ait, idquc cum clamore, illi qui falcent tenebar.
Etvindemia botros vinea terra. Vuarum vindcmia, valde
cet, quod ceilàtura lint ea,quæ illis laborio ik iimt : ipii ye-1
ro bona ilia incffabilia ailcquuturi iint. Simulatque cnim
vtc medio fublatifuerintlabores, opcrum retributio in-
ducctur.
C a p v t X L 111.
T vidi,&ecce nubes Candida, fir fuper nubem fedensfimilis
tfili'o hominis, habeas in capite fuo coronam auream,&in
manu ftia falcem acutam. Et alius angelus exiuit de templo, damans
voce magna ad fedentem fuper nubem: Mittefalcem tuarn
& mete, quia venit tibt bora met end:, quoniam aruit meßis terra.
Et mißt is qmfedeb.itfuper nubem, falcem fuam in terram, & iniquos iniinuat : à quibus calix, qui eft in manu Domini.
demeffaeft terra. Et alius angelusexiuit de templo, quodeft in coe- inebriatut, hoceft, impletur, nonadlxtamebrictatêm,
lo, habens&ipfe falcem acutam. info ad iupplicium ; ideoque bibere ait omnes peccatoies
I terræ. Et quod hoc viiio depingcre velit, inde niani fcftum
Et eccenubes Candida.Dim patres nubem hancinterpréta- eft, quod dedignecurDonunus per fc facerc, quemadmo-
ti funtMariam i'emper virginenyuxtaid quod ab Eiaiadi- dum de primis : neque hos quidèm'in horrea, ilios vero in
ftum eft : Ecce Dominus ledet fuper nubem leuem ,& v e - ignem fempiternum : fed vnus quiipiam angelorû exequi
niet in Ægyptum.c terra quidem veluti euaporantem:hoc j didtunqui etiam propter redüdantiam improbitatis ipio-
eft,e terrena crailitic emergentem. Lcuitas vero ad caslum rum in torcular ixæ Dei môxeosploiicerçiubetur,vtpo-
tendentibus virtutibus compacta ei attribuitur, nempe tcindignosiudicatosquivelinterrogentuiVvelrefporide-
quod cx ipfa filius Dei felici aufpicio nöbisprxfens faftus | ant, feurationem de fe reddere permitcantur.
lit. | | | cate nubem angelicam aliquam virtucem intelli-1 Er mißt angélus falcem fuam acutam in terra. In terram falx
giro, ob puritatemacfublimitatcmangeliat naturae: qua- I mittitur quæ ab ttngelo geftabatur. Id fane eft, ntcllcm vl-
obrem Candida quoque didtm.Habensin capite fuo coronam I tricem illorum faccre, qui terrenis inuoluuntur rebus, ac
auream. Corona Dominum Iefum regem dénotât. Rexe- ! more porcorum coenofa forbent opera. Et vindemiauit vi-
nim eft Chriftus intelligibilium fenlibiliumque omnium,! neam terra. Exaduerfo hæcvineæ illi opponitur,qua: exÆ-
Auream vero dicit coronam, vt cx his qux apud nos ha- gyptp à progenitore Dei translata cclcbratur. Hie enim
benturinprecio,gloriofumiliumdemonftret. Etinmanu vineamimpietate gauifam, &vniuerfos, qui ante ipfam
fua falcem acutam.Valccm in manu hahere,indicat,iniplius fucrunt, fccleftos obfeurantem, nempe omnes quoque
poteftate lîtum elle huius feculi fincm. Falcem vero acu- illos, qui ab ipfo filio perditionis Ancichrifto deceptif ue-
tam, ob it-ant vclocitatemquc impetus iplius. Et alius ange- ! rint,nulli parccndo,metcrc angelus iuilhs eft: quod etiam
I us exiuit de templo damans. Quant vero ob caulam angclus
hie exiuit damans ? Per has circunlöcutiones virtu-
tum codcftium fupplicatio deiignatur, qux iuftorum j
quidem honorem optant :vt qui eas, dum in hac tempora
ria v^ca dcgcrent, imitati lint. Detredant vero illorum
intueri vltionem,qui contrario iplis inftituto vitam duxe-
rint: obidvrgent, vtiftaqux& mouentur& mutantur,
ccllent: ad lucem vero ca proferantur, qux Sc immobilia
funt Sc immutabilia.^owi/fw aruit meßis terra. Aruillè mel-
1cm, nihil aliud fignat, qua tempus in ftare confiiiïunatio-
nis, quando maturumhominum fernen,inftar maturi tri-
tici,fuerit.Hoc quidem pietate latiim,dignum faftii quod
diuinis horreis condatur: illud vero luxurians,ac nihil tri-
ticeum,autalimento aptum,diuinoue lemine dignum af-
ferens, quod xternum proii ciatu r in ignem. Et alius angelus
exiuit de templo, quod eft in ccelo. Non ab ratione mifli angcli
indicium exhtbetur, nempe quodeccelcfti templo millus
fuerit, ciuadenulloalioantehuncdelignatumlit, nilita-
tum quod midiis a templo fuerit: hie autem & ip ft locus
airumptuscft,vbitempiumdIct.Dicimusitaq;quodquia
varii eolendi ritus omnipotenti Deo ab incorporeis mi-
niftris fuis exhibentur, (cx quibusalij quidemaltarium,
qu* in terra funt,pr;fcdura fovtiti funt,vndc terra: incolis
religio cultufq; Dei dcnunciatus eft: quod olim ab Abraham
& Mole vlquc ad Chrifti aduentum contigit, & in i-
pfo ad finem vlquc feculi protenditur) non ab re circa id
quidem nullius fada eft mentio huiufeemodimili quilpiä
etiam de illo indicium, quo cognofecretur |exiftimalfet i-
plam agnimentionem, propter cuius in terra pnefentiam,
oraculum quoqj angclorum ad homines fuit,diuinorum-
que hominum dc ciuldcm in terra aducntupramunciatio.
Vtigitur palam fiat* quod non in terra folum cultus , fed
in coelo quoque omnipotenti Deo rcdduiltur, necellario
in hocangelo, loci etiam,cui pr®erat: hie meminit. Hunc
vero acuta fake armatum fuinè dicit, vt exitum breuiforc
dcligact.
C a p v t X L IV.
ET aim angchu exiuit de altari, babes potefiatem fuper ignem,
& damauit i lamore magno ad eum qui babebat falcem acutem,
ducat: Mitte falcem tuam acutam,& vindemia botros vinea
feuere effedui mancipauit. Er mißt in torcular. Homi-
num fe magis accommodans moribus, oratione lua pro-
cedit, allcrere volens excellcntiamimpietatis hominum
temporis illius. Alioqui quænam fideseft,vt beatam illam
incommutabilemq; naturamaifedibus capelferepermit-
tat. Et calcatum eft torcular extra ciuitatem. Quod vero extra
ciuitatem calcentur botryones : ciuitatem , viuendi
vocat inllitutum,ad vitam hanc aiformatum,negocijs de-
ditum. Et quoniam poft huius cófummationem, rctribu-
tio acmercesillaveradatur hominibus negociorum fuo-
rum,conuenientiratione dixit, extra ciuitatem. Et exiuit
ftnguis de torculari, Porro diccdo,quod ex tprculariliue la-
cu per conculcationem botrorum languis deliuaf.per botros,
pcccatores intelligëdos reliquit: proindeq; languine
adprauaseorumadionespertropPlogiamvertit,immilIa
propter hasiufta omnibus maniicfta vindida : Sc eatenus
mfta, vt ne fupernis quidem angelis ad eorumi curam con-
ftitutis ob tcmperauerint,qui veluti quibuldam frenis,luis
operationibus Sc auxilijshomines ab adionib. Deo pero-
fis prohibèrent : illi vero tanto arrepti furore lim t j vt non
naturales tantum intelledus ad bonorum acquilitionem
a creaxore libi prçbitos dehoneftarint,verumca etiam quç
à diuinis liiggerebantur angelis. Oftenla itaque eorum ef-
freni petulantia, qua in iplos etiam diuinosauxiliatores
(iios gralfabantur, ex maiori hac circunllantia darum ma«
nifeftumquc fit omnibus, fiagellum ex inobedientia Sc
pcruicacia illis indidum elfe.
G v p v t X L V .
ET vidiaitudfignum in coelo magnum & mirabile:angelosfe-
ptem, babentes feptem plagas notitßimas, quoniam in illis
confummatafitiraDei. Et viditanquammarevitreummixtum
igni, & eos qui viftoriam reportabant de beftia,&de imagine eius,
& de char altere eius,& de numero nominis eius,[antesfuper mare
vitreum, babentes debar as Dei:&cantantcanticum Mofi ferui
Dei, & cantictim agni dicentes : Magna & mirabilia funt opera
tua Domine Deus omnipotent: iufta & vera funt via tua rex * fan-
Itorum. Quit non timebit Domine, &glorificabit nomen tuum ?
Quia folusfanftus es : quia * omnes Gentes venient&adorabunt.
in conjpeltu tuo : quia indicia tua manifeftata funt.
Ecee vide '
ip Afoctlypfim , Cap. X L I I t. X L I K X L /-V X L V I . X L V I I .
Et .vidi aliud fignum in coelo magnum. Èt quomodo non
magnum,quod vniuerlalem fubuerlionc dclignat ? Quo-
modo non mirabile, quoddfeptem angelis mundus hie
conliunctur, quiàfeptimanædicbusinitium habuit, ac
iiveun4cmrurms numerum cum iplis angelis, qui oracu-
la cloqiumtur,quiq;adpcrdendum ip fum plagas,habent,
iiKcreat?Scptcm vero plag; limt,marc,vitrum,ignis,ima-
go,beftia,&: charader iplius,& numerus nominis eius: h ;
•lnquam plagas funt, per quas ira Dei compleatur. Nouilli-
mce autem-, quod vidoribus earum nullum iam aliud fu-
perlit ccrtamen. Qui cnim vitx huius inftabilitatem inæ-
.qualitatemq; omne, quæ vulgo ob lui làllùginem refrige-
rium oiiinc cxicarc cóliieuit,per tolerantiaviccrint:quiq;,
d urn mundus id alfequutus cft, vc celebre corum no mé i n
modü vitri conterat, in nullo détériorés fiun^nullam übi
exurendi vim ignis attrahentes,lèdillumjnandi: aduerfus
imaginem befti;,vel aduerlumiplàm beftiam,charaderé,
feumimcrum nominis iplmsinreliciterludati, fed virili-
ter adepti vidorianuhi deniq; liantes fuper mare vitreum,
figniun lùæ.in hac vita mortificationis geftantes, quantum
ad hoc,quod nullam in ipla efficaciam habucrint vo-
luptates, canilntqualiaparcftvthi, quidc calibushoftib.
vidoriam repÖrtauerintjcantent.
Habentes feptem plagas nouißimas. Qiipd ait, feptem, non
ad mimcrum referendum cft feptenarium, fed veidem fit
aclidixcric,multas.Multaigttur contra pcccatores fuppli-
ciaellè demonft:rat,per quç iraDci terminum accipinqux
’etiam nouillima dióta funt. At cü audis, iram Dei, nequa-
quam perindc ac alfedibus obnoxiamconcipias diuimta-
tem:.fed quoniam fieri non poterat,vt alio modo immani-
tatem facinorum pcccatorum, quxper impudicitiam pa-
trantur,quçq-, vel immobilem aa afîediis naturam moue-
rc po lient, declararéncur, more hominû loquutuseft. V i-
treum vero mare nihil aliud infinuare videtur', quam per
mare quidem multitiidinem,per vitrum vero fplendorem
ac puritatem eorum, qui beata ilia vita digni fadi fucrint.
Habentescitharas Dei. Dicendocitharas, mortificationem
membrorum, qux, funt fuper terrain, innuit. Hac vero
fte caufe, eas elfe Dcialferuit, quatenus nullus, quantum-
cunq; induftriumdixeris Sc ftudioliim, homo diuino dc-
ftitutus auxilio,prçftarc id poterit.Ef cant ant canticum Mofi.
Illudvero canticumMofifcrui Dei omnesintelligere par
cft, quod fuper demerfionem PharaonisÆgÿptiorumqj
cecinit. Ef canticum agni. Canticum quidem vidorum,
qui tam ante legem fucrunt,quam fub.legc (vtdidumeft)
ex ijs incelligitur, qux per Mofen Dei prxccpto perada
fiierunt-Porro agni canticum quodnam cft aliud,quam id
quodabeo, qxiireiponlà dabat, deproiupfttm cft? Quod
etiam continuum in gratia.canent hi, qui à Chrifto ac poft
Chriftum decentcr conucrlàti, magnitudinem agnoprx-
dicantcs, Hoceft,Domino noftro Iefii Chrifto,ob dilpcn-
làtum falucarinobismodo omnipotentem, iuftum,acve-
rnm du catum : qux,tanquam rex,bafis exiftens mifericor-
diæ, erga fiuim plafma per Apoftolos operatus cft.
Et poft bac vidi, & ecce aper tum efttempUm tabernacttlt tefti-
monij in coelo :&exierunt feptem angeli, babentes feptem plagas,
de templo, induti Uno mundo & candi do, & pradnlti circa pet torn
z.onis aureù. Etvnum ex quatuor animalibus dédit feptem angelis
feptemphia/as aureas, plenas iracundia Dei viuentis infecula
feciilorum. Etimpletum cft templumfumo à maieflateDei, &a
virtute eius : & nullus poter at introire in templum, donee comple-
rentur feptem plaget feptem angclorum. Et audiui voccmmagnam
de templo, dicentem feptem angelis : Ite,ejfundite feptemphialas ira
Dei in terram.
Apertumeft templum tafernaculi. Tabcrnaculum hoc in
loco illud ait,quod cft in ccelis:iuxta cuius fimilitudinem
Mofi quoq\ iuilum fuit vt infèrius illud componeret. Vide,
inquit,faciès omniaiuxta typüqui tibiin moteoftefus
fuit: Ex hoc templo aperto angelos dicit egrefliiros. Nam
ante Chrifti aductum,quo nobis fe acc6modauit,propo-
fitarum return cognitio o b leura crat, & ignora hominib.
idçirco etiam adc^Scaciorc his reb. fidem efficiendam, in. |
palïione Domini velum quoquerempli,quod in ferra ha- :
bebatur, à fitramo vfq; deorfum fcillum eft : quafi innucs, !
quod diuina ilia myfteria,quç i condito mücfô occulto St
complicata fuerâc, poft hac deinceps manifefta omhibus,
6c oh oeulos conftitut;i fununequaquam viii dütaxatgéti
rceôndita,imo omnibus gentibus axpaflà & apcrta.Tefti-
môhij porro tabernaetilum haud temcie vel vtcunq-, di-
dfieftjfed quod inde relponlà dans legalib^tsfacerdotib.
Deiis,difeerncbat quxagenda,quç ve nô agenda,cum cx-
u£ta & euidenti prxceptione, non à legali teftimonio, fed
ab archetypo.&humanb. Induti linomiido.Lin o inquit in-
dutos fui He fan (ft o s, ob id , quödnihil aniirmlc atrraherc
cos ad affeftiones pollit, quæ fplendorem vitæ obfcurare
natura confiicuerunt. Pracinlti circapeétoratamis aurcis.li-
demqi quoq-,zonis aureis prçcinfti lunt circapeftora,né-
pe concupilcibilem corporispartcm,circaquam conftiru-
tum eft cor,quod principium obtinèt cÔcupifccntiç:hanc
videlicctpartem non habentes remillam,nulloq; tempe-
ràntiç cingulo arftatam,fed pudica admodum,ac lionpfta
Iphinfterc coereitam.T ale çciam quiddam cft aurum,ter'
renarum materiarum dciidcrarilltmum hominib. ac pre;
ciofilfimiim. Septem phialas. eleganter dixit phialas au
reas, iræDcircplctas. Enimucro preciofairaeft, quæin
feipfaidpotius fcrtquod Sc bonüeft& vtfle ; quant quod
iuftunt: licet quipcenas luuntmoerore afficiantur. Ira vero
Dei nonex aneftione pallioneuc prouenit, quemad-
ntodumlâepiusdnob'isdiftumcft. Iuftaautem, quodet-
iam affeftu ac pa.llionc caret is, à quo procedit. Vnde erra
viuens dichts cft,ad diftinftitfrum dcorum qui apud Genres
, & mortuoruin Sc aftcftibus deditorum.iif impletum eft
tehiplumfiimo. Fumus,diuinæiræ argumentum eft,iuxta illud
quod diftum eft: A feedit fumus in ira eius. Neq; cnim
funttis abfque igne fubliftit, neque ignis fincfiimo. Porro
quod dicit, fumumdgloria Dei & à virtute eius venire,
non vulgarem habet incellcftum.Nullaenim interDeum
Sc virtutem ipfius differentia eft.NamDeus eftiplà fiu vir-
tus, fuàque gloria. Ef nullas poter at introire in,templum. Verba
hæc, aucquemadntodum feripra finit intelligere debe-
mus, vt fit,quod nullus ontnino coram Dco perfcftusiit,
quod ft calls effet, vix iram eius pateretur : aut quod f?nfti
quiecem ac requiem fupcrnæ illiüs, Hierulâlcm «ninime
alfequutifint, neclacrum cultum,qui in templo illo pera-
gitur, pnufquam ij præmia nancifeantur qui digni funt*
Donee complerentur feptem plaga. Quifquis feptem lias plagas
illis aptauerit quifub mundi fine, reperientur, néqua-.
quam à compecenti intclligcntia abcrraucrit. Et audiui
vocem magnam. Magnant vocem non quantum ad fbnum
(quisepimfenluselTêijspoterit, qui nullo indigent fen-
fu ?)fedmagnant, quod penc intolerabilisfitturaeorum
miferiafit, quipuniuntur. Cæterum vocem dicere, pro fi-
gnificarc diftum eft.
C a p v t X L V L
ET ab ijt primus angclus,&effuditpbialamfuam interram,&
faélum eft vlcus malum ac tioxium in homines qui bâbebant
charalteretn beftia, & qui adorabant imaginent eius.
Et effuditphialam fuam in terram. Per phialant hoc in loco,
ficut Sc per caliccm, vltrix efticacia fumenda eft: qua
effiife,vlcus,inquit,noxiumfucceilit:pervlcus,alleo-orice
accipienscmciatumincorde ardcncem. Ecee vero cffii-
fam in terram, eos catpit qui terrenorurrt vanitate trahun-
tun Sc idcirco ad maiorem declarationem inferc,ld in pra-
uos hominesefle futurum. Eequinam prauijfti erirnt, nifi
qui charaftercm fuperfeferunt bcftix,&eius adorant i-
maginem, ex eo videlicet quod à Deoviuo difccffcrinr,ad
Antichriftum autem confugerint? Imaginent veto beftiæ,
hoc eft, diaboli, Antichriftum dicit.
C a p v t X L V i î ,
ET fecundus angélus effudit pbialam fuam in marèi drfaftus,
eft fanguis tanquam mortui, & omnis anima qua viuebat
mortua eft in mari,
Fftuditphialafudm in mare.Marc,fiiie iriftabilicateni præ-
fentis fecuji indicarc vultj eo quod tunégens in genté bej*
loexurre-^