) î i Caput
C ibu s meus eft v e rb u ra: meus potus Optra paths : cibus
meus eft fo lum , vt faciamlmmutàbile patris tnei defide-
t ium , &diu inum opus perficiam. f No n n e vos om-
nes tesnpotum perici id vn o communirer d icitis verbo,
quota adnuc fbla quater circumuolüta menfium veloxvià
deeft,& mellisfplèndidos ferens fru&us veniet? Ecce,at-
tollitc omnes orbemadfpedus ad cinitatem oppofitarrt,
: quomodo ciuitates cir cumhorrent fege tib us albis, & indigent
h u man a eloqüentc ac dite r ta me (Te: quomdo fpi-
cæprtidentesflorent. f QuodGquis vitlabiis,nonma-
ni b us, at to liens lôqucntcm ralccmfdiuinas vicini a g ri légères
meffùerit, merccdem habet : 8c Deo patri viuen tem
Cuftodiens , congregat prudentem frudum in tempus
fetmoni quem dixitlefus,& äbiitfpe perfuafiottis* f Atque
ipfiper longäitt viam dfifeendenti occurrctsnt ala'
cres miniftri: neque Vir gedientes fuosferuos interroga-1
uit,fed ex vultu cogäöuit fapieilti filentio filium mum vi-
üere. Et örattes firaül venientes dixeruntei iucunao vet-
b o , Viuit tuüs, 6 amansliberotum, filiusveloxViator,
nunc magis qUam antea fanior. *}* At ille gaudens in-
tetrogauit fuos famulos de fälutari hora, in qua habuiflet
alacriorem träquillitatem vitalem. Et vnam fimul omnes
famuli fonerunt vocem , M um tuum reliquit morbus,
quando ad heftemam metam veniens feptimima vit$ fer-
uatrix currebathora. f Vit autem pet fc dodus cogno-
uit dolores jpellentem horam, in qua Dominus viuifica
non definenstvt qui fera inat & qui diüinos fege tum cam-1 voce dixerat diuinum verbum, V äde adtuam domum,fi-
. .. »---- ■ - - j— j . i : . liastuuseftinéblumis.EtpurispræcordiisaCcepitfirmam
acinflexibilem fidem.trahens totam domurn 8c familiam
fuam in vias inculpât* pietàtis ipfe,fimul 8c omnes quot-
qiiot alebat,teftincante verbö, fubiiciebantutimmôbili-
bus fidei loris, f Hoc autem fecundum aliud turfusfe-
dit viuifica voce miraculum Iefiis, vbi folum Cananæum
èft in Galil&a benë turrita j quum vêniffet ex îud*a in ci-
uitatem pulchros habentem pueros Galilæorum longa
ttèfarîe infignium, poft antiquiuS miraculum cupidarum
merinuptiarum* aquæin vinumverf* rubicundo flttxu.
p o s t o n d e t a cm e t i t , f im u lg a u d e a t , & f id e l ia f a c r in d a
p a tr i f a c i a t , p ie ta t is a ra ta rem & m c flb rèm h ó n o r a n s .
j ? t H in c e ft h ie fe rm o v e r u s , q u o d V ir a liu s a r a t fem e n c e -
re a le in fu lc o s fp a r g e n s ,& fp ic am d em e te t a liu s t r itu ra to r
38 c ó ro n am g e ren s . f A l i j q u id em a g r i c o l * la b o r a ru n t 5 I fu i c o v o c is d um f r u d u m f em in a rn n t : m it to a u tem Vos
q u in o n la b o r a f t is , in a l ie n u m la b o r em v iro rum q u i la -
I b o r a r u n t , v t ü r e m e ta t is o rd in em p a ra t iffim o rum fru -
1d u u r a ,q u i n o n fe riiina ftis c am p um fe g e tu tn a u t irrig a ft is
39 fa ta . t M u l t i q u id em h a b it a to r e s c r e d u lum p o p u lum
j e r ro item m u n ie su n t 8c e r e x e r u n f firm is fid e i fu n d am e n -
< t is , a u d ie n te s te ft im o n iu in a n im ó s e x c itan tis m u lie r is ,
4 0 d i c e n t i s , P r o p h e t a d ix it om n ia q u a fe c i, f S e d q u u m
v n a n im e s S am a r ita n iv e n if le n t a d e um , fle x is g e n ib u s
fu p p lic e s o ra b a n tC h r iftum b e n e u o lo q u o d am fe rm o n e ,
v t ib i m a t ie re t ?E t Ö o riiinu s om n ib u s ap u d Vic in um fo n -
t em c o n g r e g a t is 8c o ran tib u s a n n u it é o rum p e t it io n em ,
8c v e lo x in c iu ita tem v e n i t , v n a cum il lis it e r fa c ie n s . E t
D e u s m an fit i b i , d o n e e d u p lic is aurorae cu rfu s a liu s p o f t
41 aliumcelericonuerfionepraeteriiflèt, f Acmulcoplu-
, reserantibi , qui ipfitislefu diuinum fêrmonemaurib us
audientes, lubenter & prompte credidèrunt in eum pru-
1 den ti animo,in credula fua mente ftatim a bie 6ta in aurds*
4X E cm u l ie r iv n ii t t v o d em f im u lo m n e s em if e r u n t , M u -
C 1 lier, n o n iam am p liu s p r o p t e r tu a rn c re d im u s v o c em s ip fi
e n im a u d iu im u s e u m , & a n im o n o u im u s l iu n c e f lè v è r e
4 3 C h r iftum m u n d ife ru a to r em . f E t p o ft d u p lic em d iem
D om in u s fè tm o n em au r ib u s c re d e n t ib u s in fix um re lin -
q u e n s , fe ft in a n t i p ed e in d e ru rfu s a b i it , r e n u e n tib u s h a -
b i t a to r ib u s : Öiicerum v e n it in fo lum G a l i lx o m m C h r i -
44 ftumamantium. f S olam autem non calcauit fuam x -
[ mulampatriam : etenim cognöfcens morespopülarium
I virorumiteftificantemfèrmonem dixit veram,quod pröp
h e c a n o n p o t e f t p e r c e le b r em h a b e re h o t io rem in p a t r ia
45: lua. •f Sed qüumiam venifTet Iefiis in folum Galiheum,
tam fane ipfum cotlfpedtum iteratis itineribusexcepit lü-
bens ccEtus^alilïEorum D ei aman tium,oculis intuitus o-
mniaquxfeceratintrafcptaHierofolymorum , quando
tempora fefta 8c thiafii celebria, mattes pietatis, adduxifi
fcht celeb rationemfacrif eft'. Etenim addiem feftum ve-
4 6 ncrant 8c ipfi GaltLti. f Iefus quidem Venit 8c habitauit
ibi manens, vbi folum Cananxum eft, vbi antea in fufio-
D n e V in ife c e r a t a q u am f la u am ,m u t a t a n iu a lin a tu r a . E t a t
a u tem r e g iu s q u id am v i t re g e n s e X e r c itum , cu iu s film s
d e c um b e b a t in p o p u lo m a r ic im a eC a p h a rn a um i, fe re n s
la r ig u id a g e r tu am o r b o im p e d it a : & p a te r am an s fu b o lis
x q u a l if ia g e lla b a tu r f lam m a c um fil io aftlitftó , fo r ta fle
4 7 magis. f Hic quumaudiflèt Chriftum ex Iudaza in Ga-
I liljeam veniflè, cuc'urrit dd folum Cananaium: propinquus
ver o Iefum rognbat vc iuuenem filium feruarer,eun- ' do id de cliuem ciuitatis vicing regionem: veb e me n ter f
C A P V T VP
Öftea erat percelebre feftümHebr^orum-Iefus autem
adfeendit eo vbi domns ætheri vicina corufcabatvcr-
ficolöremlapidumfulgoremcölumnarem, in ciuitatem
fanârorum Hiërofolymorum Valde infignem aedificiis.
t Erat autem in aquofk probaticaelegans quaddam pifei-
nalate extenfä , fub quinque amph*pörticibu$ domus,
cinda artificioforam lapidü cindu alte camerato, qUam
pifeinam fermo Hebræorum vocabat ölim Bethefda.
f Vbi plutimi iacebantægroti, caäci, claudi, ficcique, &
alij habenres corpora turbata &vexata omnifariismor-
bis, femper exfpedantes faltum excitât* 8c mot* aquas,
vt in aqua omnia fonante diflîpârét ipoleftum morbum}
griariillic efTe effugium omnium morborum, etfi incura-
bilium feientiis humanis. f Certo enim & oppöttuno
tempore defeendentesa fttmmo «there angelicas pote-
ftates,turbabant aquam pifcinas:& poft turbationem pri-
mum quilibèt Vir morbo «ftuans,intuitus aquam fpönta-
tieiS faltibusfalientem , quando expurgabac corpus flu-
duante lauacro,difcufftt calidos morbi conccdi fludtis,
videns mitigatoriam 8c doloflssabolentcm aquam medico
præftantiorem. t Erat autem vir qiiidamdiutumo
& ftabili ærumna ac labore pre Aus apud vicinum fontem,
qui tranfmifêrat in graui morbo très decadas&praeterea
o d o circulos annorum völntorum. f lefus Kunc in-
, tuitus immotum in confueto ledoiacentem,animaduei:-
m quod in diuturnis ledis habebac genua impedita morbo
asgre cuh'.bili: Et Dominus interrogabat ipfum fundes'
mifericotdém vocem,Vis tiirfus incolumis cfïcl -■ t Sed
vir asgrotus, ex debilibusprascoidiis coadum anheiitum
trahens, vix dixit tenui voce tarde audita, Domine, indi
geo benéuolo segrorü curatoresnon enim habeo aliquem
virum miniftfmn, vt intuitus per fevolutam curuatama-
quam turbaci‘& quafi furèôtis fontis, leuans me dettiittat
in facram pifeinam. Sed dum infirmum meum pedem
languidum moueo,intérimJàne me magis iunior celeri a-
gitacione & motu praeueniens homo alius ienior defeen-
dir, pifcinacrudantefpunaam fublimem& quafi in aer<
volitantem. t Et Dominus confirmauit ac animauit
4 * nimasgrotans , erat morienti fimilis. f EtDominüsi-j eum viuifica fua voce, Surge, le dum tolle,&vadeleuis/
j pfum increpuic fua cxpoftulàtrice oratione,N.fi videritis Viator. f Valecudinarius aütem cxfiliit,&fixo in folum
multimoda vocis diese miracula,nuhquam mihi creditis* veftigio ftetit : & quum accepifîet le dum humero itr po-
45) f Èrardentefebtê,virlacrytniscalidioribusirrigatusdi- fitum, iuitindomumomnescapientem,inconfuetage-
! Xit,FeftinaDomine,defeende,dampoCanan*orelido, ■ nüa mouens, &labore tollensponderofum ledum fu-
$©■ antoquammbriaturfiliusmeustuaindigéiisvoce. f-E t perhümeralem. Et tuncSabbatum erat, f, Internplo
Dominus ipfum confirmauit fao vitali verbo, Vade , 8c
inüenies diiedum tuum filium viuum atque incolumejn :
apud tuam autemmenfam lubens & gaudenSconuiuate
dam filio conuiua. Dixie Dominus : 8c velox vir credidit
autem ex bonis&pülchris lapidibus con,ftrudoviden-
tes virum quem Dominus opere promptus fanauerat ex
antiquo morbo verbo dolores folucnte, interrog ibant
quis iuffifietdefignaffice fua voce cum attollentem cubilcreduJ
il
i x
ïî
*4
y
B
16
17 j
18
C
19
1 0
21
1Ï '
M
D
2 6 :
* r
28'
leteducemiter£acere. Et dicebant, cum clamore pro-
ferentes comminatticem Yoccrn.Sabbatumeft, quod o-
portet vnumquemque hominem tranfigêre tcyimin o-
tio : non eft tibifas ledum tollere, f Er inuidisrefpcn-
dit fapientifermone Deo parente, Qui lapfum me exfü-
feitauit&inilaurauitè ledo, ipfesnihi dix.t vr-tollerem
kclum meum 8c ambularem. t fuperbus Iudæorum
populus rurlus ipfum interrogauit, Quis eftqui tibiiuf-
fit intrepid,a quadam voce ,V ade , fume ns ledum tuum
humero geftatum ? f Non fane nouerat vir medicum
fui morbi. lefus enim reccfTerat illinc, turbas euitans.
f Et confpicacus eum'incedcntem iixlapidofö templo,
in memoriam reuocans priorem petulantiam, mo i bi
vindicem, Chriftus coetcens & reprim.ens præcepi.tte-
ftificante fermone, Qui modo morbum habebas, fanus
fadus es: ne amplius facias aliud peccatum, vt ne peius
aliud &grauiusientias. f Etfidensacftretiuusnunaus
Hebraeis recurrens fterit, fermonem renuenti damans
cemulo populo,quod Iefusfuafponteipfumdiuinavoce
feciffec incolümem, 8c ferogradum viatorem eftecifiet
infuetum baiulum lediin quo curatus erat, ■p Cuius rei
gratia Hebraei furentes infipienti animo perfequebantur
Iefum , fludentes ipfum interimere morte dancularia,
quod properaflet hæc fasere apud diuinum templum
quando fabbatum erat, exfiftens folus non obferuans
quanäo ab human« laborious omnes committereni o-
pusotiofisfpinis. t lefus ?urem dixitfundensaltam&
glôtiofàm vocem, Adhuc iam operatur pater in confueto
mundo moribus expreffis &refpondendbus, atque
egofilius opus texo. ■}* Propter quod multo magis quae-
rebantHebræidolofo exitio interficere Chriftum, ha-
bentes in ipfum maiores irae aculeos, quod non folum
voluiifet foluere legitimum otiofç fplendoremobfèrua-
tumauroræ, fed etiam quod poft curfum myftic*acfa-
crae aurorae, etiam Deumperfegenitumvocaftètfuura
patrem.çquans fuam gloriam cum Rege cadefti. lefus
autem dixit, Amen adhibeatur teftis,nihil fuo confilio &
voluntatepoteritfiliusefEcere, nifi infpexerit fuum fa-
cientem patrem. O mnia enim in vniuerfum opera quae-
cunque racit pater meus, haec efficit filius imitans Deum
patrem. t Pater enim diligit filium fuuifi : & quaecunqj
facit, filio charooftendit,& adhuc maiora oftendet ^vt
ftupentesmiremini perfediorum operam gratia, Vt
enim pater mortuos poft mortem excitât, ruifu* viuifi-
cans corpus immobifium hpminum:fic etiam filius fimi-
lis Scpatri çqualis fufeitat quos vult,recreans ac vegetans
colledarurfus hominum mortuotum corpora, f Neminem
enim iudicabit pater meus j fed omne ferum iudiciü
humanum dédit filio, t vt omnes honorent filium * -
qualem fuo patri, ficut 8c patrem in alto regnantem glo-
rificant.Quod fi quis inftabilem habet mentem,neq; patris
Sermonem filium glorificat; is necpatrem honorât,
qui diledum fuum filium mifitadiutorem mundo, t A-
înen amen fit rurfus teftifieans firmiloquum, quicunque
vir credula & morigera mentis lege teceperit fermones
noftros, 8c credident meo patri, non veniet in iudicium
venturum jfed ad immortalem i 11am vi tarn quam tempus
non poteft perdere,venit redux ex motte, t Vobis otani-
b9 verum Amen amenitcru dico:Iihprouifaenimobfte-
trix hominum renafeentium veniet fera mortuos fufei-
tans hora & iam venit illud tempus omnibus exoptan-
dum , quando muti mortui rurfus reuiuifeent è finibus
reditus expertibus, omnes audientes mortis expultri-
cem meam vocem, qui fum vnice diledus .filius vitam
afferentis patris. t Sicutenim pater habetomniparen-
temmundi vitam, à qua elicit & præbct omnibus vitalem
fpiritum : lie etiam dedit filio omnium redori
ferre vit^m , & dedit ei diuinam altijugam gloriam,
t & æquali lege perficere dedit judicium quotum
v u lt , quia vocatur & eft films nominis ferens vitam.
f Ac ne miremini, etfi dixi diuinam aliquam
vocem ventinam , quia vltima veniet hora & nunc
circumuenit, quando congregati jnortui audientes è
viuiparis reditu çarentibus fëpulcris rxcipi^ntes diuinam
Chirfti ioquentis vocçni , vndiqué exfilient,
f 8c fetus alius poft aiium adiunget renatum veftigi-
um veteri terra qui quidem certatunt irreprehenfi-
bile fidele certain en , in refurredionem vitae immor-
talis, qui Veto al ter lenriente rabie fecetunt opera vita
muicum ertantis, in refurredionem judicii futuri,
8c condemnation is. f Sine coelefti quidem patrenó
poftiim aliquid efficerefponfCjjudicareveropotetoficut
audio, verum autem tnihi eft meum judicium. Non enim
venio quarens perficere meam gloriam,fed patris,qui ab
, atheria fede me in terram mifir. Honorem meum non
loquor, f Si enim dixero teftimoniü proprium,non credit
alius qui audit. Sermo enim nieùsnon eft verus, filo-
quutus fuero teftiraooium proprium de me ipfo didum.
•{• De me autem alius vir eft teftis fufificiens,noui aütem il-
lius fidele & verum teftimoniu. f Vos autem interrogan-
tem caftum Ioannem montiuagum diuina voce plenum,
miGftisadeum viarorem populum virorum fâcerdotum:
8c vir diuin9,teftis firmiloquuS,infblubili verbo obfigna-
uicirrcprehenfibilem fermonem veritatis. f Terreftris
autem à voce teftimonium hominum no accipio, led do-
cens Hebraos, hac omnia percenfeo & mèmoro vt edo-
d o s vosadvnumomnesmeisverbisfaluem. fllle lp an -
nes in telle duales fcintillas emittens,pietatis erat vera lu-
cerna hominibus lucens. vos autem ad vertiginem vnius
I volubilishoralatatieftis teftimoniis illius apparentis 8c
lucentis,aquis ornati à lucerna corufcante& fulgente,a-
quis inquam diuinis. f Habeo autem maius teftimonium
voce Ioannis,& fuperiprem ac praftantioremvocem.O-
pera enim quacunque dedit pater meus vt perficiam, ipfa
inquam opera qua ego fado animo obfequentc, loquun-
tur per fè cia manda loquaci tuba filentij, hac me pradi-
cant,&erudant firmam vocem quod omnipotenspater
meusmehuemifir. f Neq; pater me teliquit non pradi-
cato quodam filenrio, qui me pramifitè calo : fedetxam
ipfe qui me pramifit,loquentibus onbus per viros diuina
habentes linguam dedit viuum teftimonium libro refpo-
denti feureciproco. Etnunquam vidiftis diuinam patris
fofmam,necaudiuiitis vocem. f Nequecips fermonem
inerrandbus auribus cuftoditis. Quern enim pater meus
mific opifulatorem mundoDeum filium nö recipitis,neq-,
patrem qui vaiGime. f Scmramini feripta oracula diui-
norum librorum, in qüibus habere fperans, recrefcenre
temporis circulo , vitam non dectefcentem.in icripturis
autem illi tibri clamant meum teftimonium interprète &
prophetico fermone,immottali tuba, ^N e c tarnen fefti-
natis, cum didiceritis feripturas vocales & loquentes, voluntary
ad me venire, vt vitam immortalem fimul omnes
habeatis. f Gloriam ab homntbus non accipio : t Sed
noui fane voscfle moribus affedu amoris carendbus}
neque feruatis amorem patris cæleftis omnjpm Regis,
t Ego veni damans & celebrans paternum nomen mundo
,& me Deum non recipiris,nec credi tis patri. Qupd fi
quis alius fpurius falfo nominatus vir venerit, Deo contrarius,
non magni Dei gloriam,fed fuam ipfius quatrens,,
tunc ilium infeftum dcccptorem ftatim demulcetis & e i
affentamini ftupefadi : ut quis dicere poffit, Legitimum
abnegarunt,fpurium autem rcceperunt quum apparu if-'
fèt. Quomodo autem me,quomodo poteftis Dei fermonem
filium honorare, 8c mihi per fenad Dei filio'Cre-
dere, gloriam alii ab aliis exfpedantes , neque quæritis
cognofcere honorem fblius Dei omnium genitoris f Sa-
nefruftta exiftimatis quod foluensaccufatoiia labia indi-
caturus fim rabiem veftram patri meo. Vos in feripturis
alius accufator redarguit, Moles legislator, primiloqnus,
in quo folo fita funt fpes veftræ Deo monger*, f Si é-
n.im firmum illius fermonem repofuifferis auribus 6 on
errantibus., etiam mihi crederetis confidentes, de me
enim diuinus vir feripfityerus. f Si vero illius feriptis
non<*reditis,quac Deus prsebuit mundo: vnde accipie- i
tis animis magis intradabilibus audientes
non icriptam oris noftri
vocem?
iff
1*
P
W
34
31
3^
w
39
40
4 ^
49
4 4
4)
4 «
4 7
£ »
£
0
4 i
H
B ib lio tb .V e c . P a t . T o m . 6 . D d