n i
I r l
I
I. Rég i.
'Régula
! btofeâu*.
j « peifeâl-
I onis in coli
defun&i.
S. Fulgent, ad Gaîlam de Statu •v iiu d i
flagellât. A d ïc & quando iuftitia perfequitur culpam,
no n défît mi (ericordia, quæ mo defte houit tenuare vin-
di&am. Nutriamur ftlij fecundum Apoftoli præceptum:
in difciplïna & correptioneâommi : nec permittantur impudi-
ce aut luxuriole viuere, cum non lafciuiæ, fed caftftati ac
roles debeàt Chriftiana feruire. Neque e-
I* T*#4*
Non débet
jChiiûiani
1 de niortuis
contriilari
£cut cxteii
qui fpem
lion haben
t.
nim&demafis operibus filiorum, hon ent inillaterri-
bili examinationc paren tum negligentia iüdicanda.Cam
de in höc feculo propterea Heli laccrdos a domino re-
probatus fuerit de abie&us: non quia filiis in iniquitate
conlenfit, led quia peccantes manfaeto quamuis fermo-
iiê monucrit, prohibere tarnen competent!.teheritate
cefiauit. Magis autem parentes qui vere diligunt filios,
bene operando eis conlulaht, quam diuitias colligendor
ne dum filiis te naciter fubftanria cofl igitur, oportunitas
bonioperisomittatur. Prac omhibtu autem ndelesme*
minerint coniugati, femper orationibusatqueeleemo-
fynis infiftèndum: nec velint iugiterinipfacamisinfir-
mitate iacere, led feftinent.gradum vitas potiorisafeen-
dere. Et vt ad virtutem continent!* perueniac animus,
magis magilque carnalis concupifcentixcomprimatür
exccfius. Vt dum Deo ädiuuanteilium (uperaueriht gra-
dumy in quo coniugalis infi rmitas veniam poftulat: cel-
fiorem polunt laudabiliter ob tinere, in quo continentie
virtus palmam vitae melioris expe&att
B. FVLGENTII
S P I . S T Q L A SECYNDA)
ad G a llam , d e co n fo la t io n c fuper
morte mariti de de ftatü viduarum.
C A P V T i
Omina! vere illuftri, de in Chrifti rirnOre vfe«*
nerabilijfilirC G all*, leruorum Chrifti famulus.
Ante menfes aliquot Diaconimei ex vr-
bemeantis, certanarratione comperi, non
folum tui coniugis obitum,verumetiam lan-
élum propoliti tui tramitèm, in quoiamambulas, illo
deducente: quiefl via, veritas,&vita: qui fidelibus luis no-
uit per mömentaneam triftitiam dqnum fempiternas lar-
giri laetiti®: & quosvukfalufyriter de terrenis ad caeleftia
patern ? benignitatis difpenfatione transferee. Neque c-
nim fraftra dominus ( cum incomprcbenfibilia indicia, & in-
ueftigabiUs v'uu Apoftolus prasdicat Paulus ) eoniugem
tuum religione lyncera fidelem, corde humiiem, mori-
bus mitfem, operibus milerieördem, conuerfttione peni-
tus innoeentem-, aetate iuue riemt de peregrinätione hu-
ius. vitae ad äeternam casleftis patriae celeriter tranftulit
manfionem: nifi vt de iili gaudia aeterna conferrct, de tibi
faeultatem melius viuendi concederet. Illi donauit vt
corpöte Ipoliatus, fit cum Chrifto fine nne victims: tibi
donauit, vt quaefunt domini ageres, de lecundum Apo-
lloli Cctmonemiftsftnfla, & corpore, &Jpiritu. Proinde fine
dubitatione crede, quod diuinitus di ci tu r ; & cum dile-
fttoneßiera, quedpromittitur, vtpoßif bemfactrè quod iubetur.
C A P V T I L
PRimö igimr de mariti morte per Äpoftolum Paulum,
quid debes fideliter tehere,cognolce. Äit enim: Notamus
autem ros tgnorart fratres de dornmntibus, vtnon contrißeminus
aliquid, aut feeus quam Oportuitfccifie cohfide-
rat. Propter quod Paulus vtranque triftitiam non minus
operedocet, quam rêtributione dilctètam. Deniquein
Vnà falutisprouentum, in altéra mortis pofitum demon-
ftrat exitium, dicens ! jQu& mmfecundum Dtum eft trijlitix,
pcenitentiam in ftlutem fiabtkm operttur •Jhultauttm triftitia,
mortem operttur. Ne igitur vlfra fidei Cnriftianà! modum:
indiferetam teneas de mariti hiorte triftitiam : necatniffum
exifiimes,ftdprmijtum, nec iptius iuue n tu t em pûtes immature
præcifam, quam interminabili vides æterhiratenr-
matam. Fideli quippe animç dicitur iktnbuahiturficutaqui-
UiuuentustuA.
t A P V T I Ï Ï .
Abfit autem vtinfideliuiti confentientes erroribùs aè-
ftimemus aut dicamus j quia ilium iuuenem Chri-
ûiznmnabjlulitatr/t dies, &funere merfitacerbo. lllos namq;
atradies aufint^ qui fecundum ïoannis Apoftoii didum:
intenebrisfunt, &tn tenebris ambuUnt, & nefeiunt vbi ambulant:
quiatenebraobcdcauerunteculoseorum. Illos abftulit atra
dies, quos ip la lux vera vehementcr obiurgans: Hoc eft autem
> in quit, iudicium, qùia lux in mundum venit,&dilext-
runt homines magis tenebrat quam lucem : iront enim eorum mata
opera. T ales lunt qui viuunt, y t cum audierint vocem n-
lij Dei» non advitam.lcd ad iudiciurn fufeitentur, dicen-
te domino : Quta veniet horn, quanio omnes qui in 'mbnuineh-
tïsfunt, audient vocemeius, &proctdent qui bonafecerunt, inre-
furredionem vita : qui mala egerunt, in refurfeftiohtm iudieij. Et
quia His nec breuis vita poteft prodelïe née ion ga, confc-
quehterdetalibusinlïbro Sapièntiæ dicitur: Etfiquidem
longavita eruni, in nihtlum computabuntur ,& Jim honore eût
noutftmafeneftusillorum. Etficelerius defunfti fuerint, nonha-
btbuntJpem,vec in die magnitudinisalloquutionm. Qiiaeeft autem
dies magnitudinis t nifi dies in qua noniudicandus,
led iudicat urus veniet DominUs ? N une éhim cuih Vehit
vtpro nobis iudicaretur, non fuit dies magnitudinis^ led
minoration!;.-:» qua minoratuiefipau'è minus ab angelis:T une
autem erit dies magnitudinis.quando lecundum Ioannis
atteftationem : omnes malt abfeondi cupient in cauerntsmon-
tium, dicentes montibus & pétris : Caditefuper nos, & abfeondi-
te nos à conjpeétu pàtris, fedentis fuper thronum ,&ab ira agni,
quoniam venit dies magnus ira, illorum. Et quis potent flare ?
Inhac die magnitudinis,mali non habebunt alloquutio-
nem, fed increpationem. Nod enim audient : Venite bene-
diclipatrismei, perdpiteregnum, quod vobisparatum eftdconfti-
tutionemundi : leddicetureis : itemaledtttiinignetnaternum,
qui par at us eft diabolo & angeUseius. T ales igitur quantumli-
bet longæui moi iantur, acerbo funeredémerguntuf : de
quamuis areas eorum matura videatiir in corpore, morti-
fera tamen mundi dileitio immature mentis acerbita-
cemretentatin eordfe»:
C A P V T ! Vi
CHriltiahùs autem qui in timoré Dei Virent,quàcün-
que fuerit dcfunâus »taré corporis, non acerbo fu-
neremergiturrfedplaci'taDeo fubpixusmaturitate crans-
fenur. Legimus hamque in eodcrh S apientiæ libto : Quia
feiieftus honorabilis eft non diuturnà, netfc numéro ànnot'um edm-
putata : Canifunt autemfenfus hommis ,&atas feneciutis, vita
immaculata: qiupkcita Deo ,fafta dildlaeft, Dehiqueip fub-
fequentibus bene viuehtem quendam D eoq; placitum,
ob hoc raptiim celerlter didt j Vt nullahi mutacionem
9 ^ .tàh
hoc Chri-
ftianîs X
conuenit.
P
gnitudinis,
dies extre-
miiudlcii.
mini,ficut& uteri quijpem non babent. Si enim credirttus, quod [ perferretmalitiæ lècularis, née anima emsaliquafuiflèt
Iefus mortuus eft, & refurrexit : îta&Deus eos quidomieruht \ fidione deçcpta. Sic ergo dicitur: Rapluseft, hemalitiXmu-
p:r lefum adducet cum to. Si ergo veræ fidei tehaces fumus, fi J tant iüius inteüeüum, aut hefiâià âtciperetanïmatü illitisy Fafcpde
lêrmonibus Dei nihil ambigimqs,li ad futuram vitam
fpc certiflima tendimus, fi iign e Deumproximumque
diligimus, fi non ab hominibus inanem, fed a Deo veram
gloriam Chriftiani nominis cxpeótamusi non aebemus
vtique de fidelibus mortuis, de ( vt pröprie dicam) de
dormientibus noftris, aliquam (ficut infideles) habere
triftitiam. Salubris etenim noxisq^ triftitis debet in ïro-
ftro corde manere difcretio: qua fit, vt nec de amilfiohë
fülatij temporalis concidat animus, xternis rebus dedi-
£us:.& de his lalubreni triftitiam fumat, in quibus lè aut
natioautem nugàcitàtisobfcuratbona, &inftaniiaconcupifièhtia,
tranfuertitfenfum fintmalitia. Cónfunmrdtus autem in brtui, re-
pleuit tempora longa : Placita enifn ér at Deo anima iUius. Própter
Hoe proper aait de media iinquitateiUum educereMis nêpe verbis
lan&afcriptiira nos docetin hocfeculö Chriftianis fide-f
libuä no vitä lóga pródelTe.fed bonl.Ecadcógnofcéduiii
quantüpoffibilc eft, cuiuflibet defun&imentünö quan«
luth vixeric, fed qualiter quifque vixerit intuendum. Sic*
ut enim vita hiâla, quan to magis fuerit teinpöfaliterprO-
longata, tahto magis dëlinquctibüs mukiplicat poenàhij
fie
hns etfi
iuue ais,
non mcr-
H
gitur func-
ic acerbo.
S»pim. 4.
IlicUm,
Non vita
longa pro-
deft, fed
bona.
A
: 0 r-7-. .
H fand* fit
'f Ctrpttt (r
Xtmtn-1.
B
• Ctr.f,
SmftaChri
ftianorum
coniugia. v
Hcir.n. -.. u
c
Innupta in
eltiori gra-
du eft qua
nupta.
D
'ConfolaUo
Ividu*.
Fpißola fecunda.
fie vita bona,qiiamuis hie brelii tempore ttiininaca, ma-
gnam fempitêrnamque conquiric bene viuentibus gloriam.
Vita igitur màli». immatlirqs acerbofqué lenes dc-
merg’tinTarcarumi Vita verb bona dëfunélosiuuénes
maturos petducit adiegnum;
C a p v t V.
NÔn ergo fistriftis i quod te ille praedelïèrit diebds
paucis’.lèd efto folicita,& fie viam m ortalis huius vi-
t*perage,vt adaeternam yitam valeas peruenire.Proinde
Apdftolici ce oportet indefinehter memihifle lêrmonis,
I qtto ait iMulier innupta & virgo folicita eft qua funtdoihiniwtfit
fancla & corpore& Jpiritu. Innuptam hie viduam dicit, non
quiaornnino nonhnpferit, led quiav.ro rriortuo foluta
fuerit vinculo nuptiaii. De quaalio loco dicit: Siaùtem
mortuus fuerit vit eius,foluta eft à ttge vin. H«an c ergo fan btatn
iubet eflè de corpore & fpi,ritu.Quid autem aliud eft,corpore
& Ipiritu landtam eire,nifi quod fanâùm eft,& in c-
pere & in cogitatione feruare ? Etenim quæmundifunt,
illa.cogitare permittitur, quee corporali vindta connubio
detinetur, eodem Apoftolo dicènte : Qua autem nuptaeft,
cogitat qua fant mundi, quomoilo pldceatviroflIliceft ergo mfl-
danæ cogitationis fubeunda necemtas.vbi mortalis caro,
moriturocarnaliternubir. E tquiaillosipfacarnishecef-
litas, durioribus yinculis tehet innexos : propter hoc de
illis Apoftolus $içit:TrïbulatïoHem autem edrnis habebunt hu-
iufmodi. Mulierergo innupta, id eft vidua, cui præcipftur
vt fit lan<fta & corpore l Ipiritu , ficut corpore defiftk
marito leruire : lie non debet corde carnalia cögitare.
Sandta qiiidem funt.Chiiftianorum coniugia , quia &
coniugalis ibi caftitas cuftoditur in corpore, & puritas fidei
feruatur in corde.N am de ÀpOftolica dicit auâroritas:
Honorabileconnubiumin omnibus,& thorusimmdculatus. Non
. eft ergo cönnubium ex colliiuiorie peccati,led cx inftitu-
tione Deii & in co quod fibi coniuges ihuicem carnis de-
bitum reddunt, in quantumid modelte faciunt, Chrilti
præceptacuftodiuntiquia nuilatenus à coniugali chari-
tate & caftitate difeedunt. Execratur autem adiiltèrinos
COncubitus caftitas coiiiugalis, & höneftatis verécundiæ .
tenax, ab vna vnus, & ab vno vnà expetit,quod vterqj Ce
vni tantum legitime deberecognofcit.Illid equidem car-
\ nisdebitum redditut viro.Cloniugalis autem caftitas magis
debetur Ghrifto qua viro.quia &corpus tunc vere ca-
ftu eft,quodfornieatione cdrnalinon polluitur, quando
' fpiritahs integrltas Chrilti tiniore ac dikdtione feruatur.
C A P V f V I .
ATtamena rnuîieré nupta riiulier innupta de virgo no
paruagradus dignitate difeemitur : quandoquidem
nupta cögitatidnibusihundanistenetur obftriôfei M illier
autêm innupta & virgo carnalib. tribulationibus no
fubiicitur.-qiiia carnalis mattîmonij vinculo ho'h tend tur.
Vbi certior eft corporalis atqj (piritalis cohtinehtiç liber-
tas, quianulla eft ex co hgaliferuitute necelfitas.Vtrunq;
igitur ddnumD'ei eft,& coniugalis pudicitia Sé cöhtihen-
tia vidualis. Vnufquifqj enim proprium habet,donum ex
, Deo, & illud qui,dem, quantumihlè eftilaudable,quia
bohum:hocàutem laudabilius.qiiiamelius. Coniugali
narriqj feruitute tiirp'itudo yîncitiir fornicationtsividuali
vero libertatè crefciè d'gnifas caftiutis. Illic fidès cönfii-
lirinfirmitati , ne cadatiii vittum-. Kicfefidelis animus ad
virtutis extedtt augmentum.De coniugatis enim dicitur:
Propterfornicationès autem vntifquifcfe fudin vxoreth habeaf&v-
ndquaque fuutn virum habeas. De vidua vero dicitur : Beatior
autem erïtfiftcpèmahferii. Bcata èrgo;quæ ilhcitufti cpiipiu-
i bituni turpitudinis horrore nonappetuiled beatior,(jux
licituih maiore puricatis ampre co.ntemhit: Beata quæ at-
lijata viro fic viuif jvifoli Viro‘ carrlis mg debiiuixt reddatf2
| led bearioir,quæ foluta ficperthahet innùptàjhe debeat.
C A P V f V I I:
PRoindeincö cjfiiod ex co'niügata fa£ta es vidua, donum
Dei aù<5tum tibi magis exiftima, ndn ablatiim.
. B ibliotH. Vet. fat. Tom. 6 .
NequecuMU et- u. ternit | qui tibi ieqnendarn viam vita:
melidris o (tendit. Gradibbs te voluit dominus adméüo-
raconfcbndere.vt primituscohitigata cum Vnb viro fide-
liter viueres: quo poltmodum fine difHcultate abfq; viro
vidua permanèresl Ad hoc igituranirnum tuum diuina
gratia coniugali caftitate nutrihit, tçquædidiceras j illö
vno viuehte;altehim hoh duærere; difeeres ab omni viro
Vidua con tinerbi Noli ërgo negligere gratiamquæinte
eft. Ettuënim nolti,quanto melius fit iugiter à concubi-
tu continere, qiiarri vel pro coniugali neceftkaré cocum-
bere. Marinis qui tibi datus fueratàd remplis,difcefilt in
tempore: datuS enim tibi fuerâtnon ad patriæ beatitudi-
neih,led ad itinéris cdnlolationem. Alia qtiippe funt Dei
dona.quç Deus ita luis iargitur fidelibus in piçfenti tempore,
vteorupivfurri in hactantumvità necclTariushà-
beantr, quofaturævitcémcritiimcomparetur: Sicuteft
! credulitasi reâam fidem tenens, de operario iuftitiam
mifericordiamqj cuftodiens, vt fides redta nod deferatur
chàritaiis anxilio.quÇ in operatidrle cogiiofcitur-propter
quod Apoftolus earn fide probat, qua per ddeftione opérât ur.
C A P V T V I I I .
Y> E(Staigiturndes&milcricors operario poftiiancvi-
JXbta.m defincnt.cum perlpeciem videbitur,quod nunc;
cum creditur nonvidetur: Nec interbeatoseritaliquis
mifer, cui mtfertçordia prærogetiir. Hæc autem duoi id
e lf, fid é s& operation ita polt huius vitae fin'fem non fünf
neceftaria, vt ante finem non fint vilatenusdeierendai
Quifquis enim ante firiehi vitæ præfentis à fide reèta fine
bonaoperatione difeefierit : etiamfiin hisanteaftreriue
vigilariterqiie cucurrcrit,'pro eoqüod ab innere redto
defiftit, perditmeritûtotius itinèlisquod cuçurrit. Item
lunt alia quae fic hominibus in hoc temp ore pietas diuinà
Iargitur,vt n ö lolum in haç Vita cum hominibus de béant
continua, verumetiara crefcant in rêtributione diuina:
ficut eft péccatorum mundatio , yeriratis agnitio, Pei
proximiqqe diledtioj Hæc enim fi quis in hoc tempore
perleuetanter infecuftodieric, &diuino munerë profir
ciendo augerecuräueritinchoaca.in futuro habebit çter-
na fccuperfeérione mafura.Tunc enim pérfedâ mundatio
perre&l cognitiônë veritatisaccipièt, &peifc<Sta co-
gn itio nihil in nobis perfeâæ charitati deefle permittee.
■ . C A P V T I X.
A Lia vero funt, quæ fie à Deo temporaliter donanrur;
vt temporaliter auferantur : ficut eftcopulatio con-
iugum.proeifcatio filiorum jabundantia dihitiai iiniLirico-
lumitaS corporum,&fi quafimiliajqiiç per le nec mileros
homines poifiint facere nec beatos. Ideo hæc & bonis 8c
màlis à Domino dantur.&nonnunquam bonis maiifque
diuinitus auferuniur.Beatus fuit lob,cum in diuitiisiufte
viuëret : led beatior, cum in pàupertaie iuftior extitiflet.
Beatus fuit cumdecem circumdaretur filiis.: fed beatior,
cum vnâcunâorum fimul örbicate percuifas, inDeidi-
leâione perman fit immobilis. Beatus etiam fuit in cor-
pOris Iblpitate j led beatibreftfaètusin Vulnere. Beatior1
etiam in àcèruo fqualoribus plenb,quäm in pälatid mar-
moribuS adomàto. Attendeériâm duos,vnum in djuitiis:
de fanitate hiiferum : alrerum inegeftate 8c vulnere'mtfl-
tum beatum:, Diuès ille qui induebaturpurpura éPbÿjfo, &epu-
labAtttr qûoiidie JpUndïdey quam iqanis fuit: in lins epuiisi
qilam pauper ihmukitudinc diuitiàrum, quain niidusih
pulchricudine vèfiium,qüïitn infirmiisin fiinitaté cöYpo-
tiiii quàmEimelicasihfaturicatoventrisi quammifëriri
gaudtis, quam defolatus ihtcramicorum hblîoquià, qu^
deieärüs inter obfe^uiä feruulorum.' Attendequoq-, Lai
zarumih|)ahpertace; diuitem : irimilèria,bèatüm :in in-
föelicitate,ftelicem:in vdnenbus,lanurh:& quidetn fine
domo,fed non fine domino: finè vefte, ledhon fine fidé:
fine bqna valetudinè corporis ; fed non finercbore cha-'
ritätjsifihdcibd,fé(d hon fine CKriftcrcanibusexpcßrünii l
led lodfim ahgëîp‘him:^uinon dp îhias 1 !
' , qù࣠cadèbîmt-dc hiehjâ dininstlèfl c^fefteirt
# pafiemviiceribusrüiäabatih-
.... .. ^ tetnis; ' ;
• . - ; ~ h j C A -
. p
Gal.i.b
Fides & o - i
f ei_3tio “ M
G
Aliqua tem
poraliter k
dantiude
, aulèrunt ut
àOeo.
Exëplulob.
Diues 8e
Lazarus, !
hic beatus,'
illé milex;'
H