, Q.ttAxf cri. -
plcritFul-
gentius.
Epiflolâm
«d Carl ha
gintnf.pu-
. ejfe
quam *d
Don»tum
b*bem&-
Lib.x. de
Kemiftioru'
pcccatorü
ad lu ty -
tntum.
Lib. dê
prtdefti-
n»tiont &
gratin
Epifiolt
familiäres
B. Fulgent ij
IHRM B I
lós & fallacia blandimenta, quibus infcliccs fcduccbâtut præfentâti, behedixerunt omncs & laudauerunt commü- Epiftol»
, animé ad mortem, grauiflima conqueftione digeffit. Tüc niter Deum. T une beams Fulgentiùs, per omnes vieos
JL l lam etiàm de remiffione peccatorum corifulcnti Euthymioj Carthaginenfisciuitatisvbicunq;tranfibatmanibus&o-
•viduatn. viro religiofo,duobuslibellis line mora refpondit. Tefti-
monia quoq;pratdeftinationis,& gratis difterentias cupi-
'senatJrem cnrcm nolle, falubriterdilputans docuir. Iarafamiliares
Ad Trobd epiftolas,in quibus tamen ipiriralisædificatio co'ntinetur,
Ub.z. j & ibi apud Sardinian* commanentibus,& in Africa dege-
Contra j tibus,& Romanis,præcipuè Senatoribus, vidui(qj,ac vir-
duosUbros gjnj[,us,quarumfamalaudabilishabebatur, frequenter,
tift.ferhfit direxir. Ad Probam virginem Chrifti, de Iciunio 6c Ora-
5. Enigen- tionc duoslibellos conicripfit.Itaeratnotior omnib.gentiusfeptg
jtibus: * vtduolibriquos Fauftus Epifcopus Gatliarum
contra gratiam fubdolo fermone compofuit, fauens occulté
PclagianiSjiedCatholicustarocn volensvideri,C6-
ftantinopoli offenfi,a plurimis fratribus,ad beatuFulgen-
tium probandum dirigerentur. Quibus,ne occultum fcr-
Hilderi-
cus Rex
Catholiinterrogaremet
prfufquam (atfefaftum fibi confitercntur, \
rationem reddere, vidtus taedio vel labore, ceflàbat. f Erat
enim maxima ci & mirabilis gratia, corripere inquietos,
corde wanquillo: itavttummagis quando putabatur ab
alijs vehementer irafei, fummain eo vigeret, regnarctque
placiditas: Stfineperturbationeperturbato fimilis eflet:
multos male agentes ialutari impetu perturbabat.Odicns
enim vitia, diligens homines:tarn diu feuerus apparebat,
quamdiu difeiplinæ fpiritualis vtilitas exigebat. Alias au-
tera circa fingulos ira manfiietus fuit, & communis & fa -
cilis, vt néminem fratrum puco nomine clamitaret : neqj
cuni typho fecularis dominationis aliquibus quamuis
paruulis imperaret.
C A P V T X X V I .
SCripfit eodem tempore Carthaginenfibus epiftolam,
fublimi exhortatione perfpicuam : vbi penè cüdtos do-
primebar:donee,* fanCUqüorundamChriftiahorGpro-* e4uti
uifio rotam in circuitu facièhi zftuanti, libetum przberet
iter in medio tranfcuhti; Probare tamen adhuc Dominus
cupicns virorum fideliuiri charitatem: copiofisimbribus
ambulantes mirabiliter inundauit. Etquisopera * chari- *pi«atii.
tätisenarrare valeat,abfqidiipendioveritatis ?. Immenfa
pluuianeminem terruit.aut obfequium facerdoti religio- I
fo przbere prohibuit: imó potiiis vélut bcnedi&ione c s -
lcfti defuper defeendente, tantum fides nobilium creuit,
vt planetis fuis fuper beatum Fulgcntiutx} gratahrerexpä- Fulgcriiis
fis, repellerent^imbres, & nouum tabernaculi genus arti-
ficiofa charitatecomponerent: imitatores éorütn effeóti, & fufcjp£i
qui prioribus remporibus Saluatori fuper pullum afin* tur & j,
conhdenti,& Hierofolymam vcnicmi,veßifNentafua(C\cut ducitur.
euangelium loquitur) iw viafierncbant.Tale quippe aliquid Meut.xi.
& ifti faciebant.-qui proprijs indumentis beatiFulgetij nudum
caput vnanimitcr protegebant. Vix ergo appropin-
quanre vefpere, fandtz memorise Bonifacio epifcopóreperet
virus,feptem libris ipfc refpondit: plus laborans ex-
ponere quam conuincere, quiaaubios (ermones eius cx-
ponere, hoc erat delirantisargumenta conuincere. Magnus
plane huiusoperislabor , mercedem debitam cito
fufcepit.Mox euim vteft diäatiöipfius finita,protinuseft
longiffimzcaptiuitatiscatena difrupta.Mors enimTrafa-
mundi Regis, & mirabilis bonitas Hildcrici regnare inci-
pientis, Ecclefiæ Gatholicæ per Africam conftitut« libertärem
re ftituens , Carthaginenfi picbi proprium donauit
»Antiftitem: éun&ifq; inlocisordinationespontificurafi-
eri,clementi{fima authotitate mandauit.
Byzace-
naOblata
'loria r.cd
litFulgfi-
cium hu-
mill oté,
Be1
C A P V T X X IX .
Eatusitaqj Fulgentiuspoftquam fapienter expugnaf-
fetPelagianos, lætificatos meruit videre Catholicos.
Redeunt Inde fecund um quod per eum fpiritusfanäus prædixerat,
erules E- rcuerfus eft Carthaginem cum omnib. confacerdotibus,
pifcopi. vndefolus exierat. Inuenir Itetos, quos reliquerat mæftos.
, Inuçpit nimiaexultatione feruentes, quos reliquerat per-
, iecutionis violentiam fufferentes. Inuenit habentes fpiri-
j tualem patrem, quos reliquerat dolentes eedefiam ma-
' trem. Inuenit expédiantes fe cum gaudio,quos reliquerat
; ge mep tes in tædio. Tanta au tem-fuit deuotio Carthàgi-
nenfiumciuium, beatum Fulgentiumreuiièrecupientiû:
fie vniuerfus populus expedabat ardenter, quem viderat
in confpedu fuo pugnaflè viriliter: vt alij epifeopis ante i-
pfumdefcendentibus, filens multitude fuperlitus ftaret
oculis & mentibus ihrer omnes epifeopos beatum Fulgé-
tium(quem familiari ter n ouerat) quærens, & eum à cun-
dlis nauibus expetens. Vbi vero facies eius apparuit, im-
menfus nafeitur clamor : altercantibus omnibus quis primo
falutarct * agnofeendus, quis caput benedicenti lup-
poneret,quis extremis vel faltem digitis mereretùr tangere
gradientem,quis videre vel oculis procul ftantem. Rç-
fonabat enim diuina laus ex omnibus linguis. Ad Gm&i
quippe Agilei bafilicam fequens populus & praecedens,
confelïorum beatorumtriumphunvnobilem celebrabat.
Multkudo autem maxima populi, beatum Fulgentium
quem plus GXteris honorabat,concurrensalacritery comculis
demonllrabaturdaudibufqueinnumeris prædicaba-
tur. Poftquam veto domos omnium diligentium fcpeti-
tus vifitauir,benedixit,&gaudetedignatus cum gauden-
tibus,qui prius fleuerat cum flentibus,eund,orum defide-
riafàtiauit, valefaciensfratribus,egrefiusde Carthagine, Ardens
per omnes prolixiitineris viasgaudia roaiorarepetiens,in |°eu° ji °
occurfum fuum populisvndiq; tendentibus, cum lucer- |çajholici
nis & lampadibus & arborumffondibus,reddcntib. gra-
tiam ineffabili Deo , qui beatum Fulgentium mirabiliter
inconfpeclu Omnium feceratgratiofum.Per eedefias ran-
quam proprius Epifcopus fufeipiebatur: 6c fie de reditu e-
iusoronjs * Byzantinaprouinciavelut plebs vnagaude-
bat. Quem ob&cro glorix huius non attolleret magnitu-
doî Beatum tamen Fulgentium ad * maioris humilitatis
ftudiumprouocautt. Veniensnamqi cum gloria popifia-
ri, dignitatem pontificispriuilegio fpecialisvenerationis
accumulans, poftquam cachedram fedit, inter monachos
adhuc habitare defiderauit. Etnevideretur AbbatisFelt1
cis aduétu fiio minuere potefiatem imperandi monachis,
omnem fibiademit voluntaricfacultatem,noh fuam, fed
alterius volens ipiè quoqj fequi vóluntatero. Et qui adhuc
monachus diipenfationem fufeeperat fratrum, jam E,-
pifeopus dominari noluit in proprio monafterio: fie folti-
citè cauens,ne Felicem contriftaret Abbatemrvt exhibens
fuperuenientibus hofpit alitatem, fl quando vel multipli-
cari panem, vel aliquid amplius exh ibe ri neceflitaS expe-
tifletjAbbatis primo Feiicisconfiliumrequififlet.In omni
deniq;Concilio * Byzantino,de rebus maioribus ipie primus
confulebatur: in monafterio proprio, de rebus minimis
AbbaterifFelicem * fimpliciter confulebat. Parum
fuit beato Fulgentio verbis& operibus hanc h u militât era
iequi ac retinere.nifî per feripturam quoq-, firmaret, nihil
iè in illo monafterio proprium vindicare,nec pro potentate,(
èd pro charitate inter monachos habitare. Confiderâs
Byxaceç
o.
♦fupçlisi-
enim prouidus, ne quod ièrui Dei fimplices prziudicium
poftcapatercntur.-obiccm contradidionis in haeferiptu-
ra fuccefloribus fuis appofuit, quia vtilitati monachorum j
(èruientium Deonihil prçpofuit.Emittamen iuxtaeccle- Mona-
fiamdomum,cuifabricandaecuram maximam diligenter chos mi-
: impendit.-ne future fucceflbri fuo deeflet hofpitium.Cle-
ricorum verb fi qua defuerunt minifteria repàrans.proba-
tos fibi multos ex fratrib. monachis ad ecdefiafticam mi- Ubcc*
litiam tranftulit. Ibi quoqj charitati confulens, vt dum pene
omnes clericosex illo monafterio ordihàt, antiquæfa-
miliaritatis monente notitia, nullalis aliquâdo inter monachos
& clericos ventilarerur. Summam quoqj diligen-
præbuit, ne quis clericus ambitiofis Veftibus ornare-
H
turracnegotijs (ecuiaribus occupatus, ab officio ccclefia-
ftico diutius vagaretur: iubens omnes non longe ab cgcle-
fia domos habere, manibus proprijs hortumeolere, pnu-^
lendiqjfuauitcr aut pronuntiandi curam *impendere.Per maxif
fingulasfeptimanas omnes clericosacviduas, &quicün- Seter
quepotuiflrct exlaicis,quarta& fexraferiaftatuitieiunare: #
quotidianis * iciuni)s,matutinis&: vefpertiais orationib. •
adefle
Vita.
B
Vide hic
iofignem
eximiäq:
huius täci
ci hu-
militate.
♦ qualibet.
I Plurimas,
j feripfit
hotnilias,!
ac habu C;
fermoncs
ad popu-
*Ad(per
dauic. c
Libritres
'e yerita-
tc prude- ,
Ißtnaiionü
1Ó' gratie,,
contraFa-
ibianum
D
|ubmot>
,cm vel
‘ aximè
je dat pas-
Jitentiæ.
Circioa.
a defle præcipiens omnes. Aliquanros inquietos verbis,a-
liquantos verberibus coercebat,quos culpa manifefta
flagellaricoegerat. Ica vitia cundorumfalubridifputati-
one mordebat, vr nullius interferens nomen, omnes co-
gerec metuere : & latétiaquoque pèccatafalubritertimc-
do deferere. Veruntamen quoinodointer proipbros cle-
ricosminorem poflec Habere caulelam , qui diuturnas
eriamfinicimarum plebium rixas, 6c cohtentidfa certa-
minadirimebar?IpfedeniqucMaximianenfisanimofitarem
plebis ,ordinatum fibi Epifcopum recipere nolentis,
falubriadmonitiohefedauic.-debitumquefinemgrauilTi-
mofcandaloftatuens, cundainter éos modeftè&falu-
brirer pacificans ordinauic.In concilie» qûoque * Vhiécc-
fi,iudiciofaceirdotum omnium qtii cóuenerat Epifcópó
cuidam nomine Quodvultdeus, qui priorem fe illiusex-
iftere confirmabac, antepofitus & prælatus: ipfo die & té-
pore tacuit, nec authoritatem concil ij exeufando minue-
re voluit. Sed vbi poft Concilium dolerè fehfit Epifcopum,
timenspropterfuum honorem generare fratrifea-
dalum, melius iudicans per charitatem fe fieri mihofem^
quàih fine charitàtè màiorc: Su phetani pofteâ côcilij glo-
riofum refpicieus adeiTeconuentum,precé fupplicem co-
râomnib.fudit.vt fibirurfum le volence Quodvultdeus
Epifcopus préferretiir: vt nomine fuo poften us recitatdï
lætus deinceps viueret confacerdotisanimo fecdciliatoi
MiratifuntEpifcopi humilitatem taliapôftulantis,ncc
contriltare voluerunt ôfferentem Deo facrificium humilitatis,
|ad euftodiendam fpiritus focietaté in vinculo cha-
ritatis. Vbifuiununcilliquibuseminendi fuper cæceros
dominanturaffedus, qui feetiam fuis prioribusantepoi
nfîr, in débita hbi priuilegia vindicantesiEcce beat us Ful-
gentius,necprimatum, quem meruit, defenderè voluit:
quia fine charitate prior elle alicui minime çociipjluit.Car
tholicæEcclefiæfingularis magifter&dodor, * licecinter
varias occupariones hic in Africa parum vacàrér,' plu-
rimos tamenecclefiafticosfermones, quosinpOpulis di-
ceretjfcribendos d idabat;& vbicunque fermonem facie-
bat, omnium aniitids demulcebat: Necinanes&vaniflï-
m os plaulus,fed compundionem generans cordis. * Ex-
pedauit enim cum iaodæ memorise Bonifacius Epifcopus
Ecclefiæ Carthaginenfis apudBurnos Ecdefiam de-
dicans, duobus diebusfeprælentenadàntem: quoniam
tantum deledatus eft audire verbum Domitîi de ore eius^’
vt donee il le fermonem .fi hirer, ipfe terram lâchrymisirti-
garet, gracias agens Deo , cuius gratia temper iri Ëcclcfîa
Cacholicafuminosexcitat præclarofqj Dodorés; Multa
iam reuerlus de exilio nouem 6c decemlibris Fabiani mc-
cienris fallàgefta conuincens, de vericare prædeftinatio-
nis 6c gracia: libellos tres confecit : Aliaq; multa digeffic;
qnç fi quis fcire voluerit,in eius monafterio veraciter fcri-
pcareperiret*
C A P V t X X X .
NObisautemiam tempus eftdicete^ quomodopoft,
omnia bona opera fua requieueric , ad cæli régna
translacus. Ante annum ferme cjuamdeiftcf feculorapc-
retur, profunda cordis compuridtone permotus, reliquit
fubitóecclefiafticasoccupationes. Ecdeipfo quoq;monafterio
fuo fecreto rectdens,ad Infulam f Cirtinâpau-
cis comirantibusfracribusnauigauit: vbi in quodam Bre-
ui fcopulo.cuinomen eft Chilmi , vbiidmmoriaftcriuiri
fabricari mandauerar, ledioni & orationi 6c ieidnijs va-
cans, veluti fciretappropinquare fibi nouiffimum diem,
fic ex toto cotde fuo pcenicentiam geffic. Ét quamuis tota
vita eius, ex quo monachorum profeflîonetri conuerfus
ex toto corde fuicepit, poÇnitentiæ fuerit tempus: inhac
tarnen Infiila multo amplius ad mulco dilige ncius, incho-
ànti fimilis membra fua mortificauiti &inconfpedu fo-
|lius D^i fleuir. Indeiam plurimis de abfentia facerdotis
«igiraiuranribus.charitatis neceffitate conftridus,iterum
delcenditadmonafteriutn luum confucta hominibusre-
ligiofis exhibere folatiadaborefq'jduriflxmos pro vtilitati-
busproximorum longanimiterfuftinere. I^onmultiati-
temfluxeranrdiés; &ecceïferuumfidelem bonus doimi-i
nusrequirebat. Inçidit enim repente in corporalis infir-
mitatisacerrimas pafllones.-vbi feptuagintapropricdicbl
ægritudinefatigatus.hoc folum frequenterdiçcbàt: Dorn
inerda mihi modà hic patientiam,pofte.a ind ulgentiaml
Necabifto fermone t aliquantulurp çeilàuic :.fine dolor
affligeret.fiue fehrisincenderet,fiue lafiirudo,diflbluerec.
Periuadentibus aiitern medicis v 11 auacris balneanbus v-
peretur.Nunquid balneæ,inquit,facere poterunt, ne homo
mortalis expleto vitæ fuæ tem pore moriatur? r Si verà
proximâm mortem necaquarum calidarum poflunt fomenta
repëllere:cur mihiobfecroperfuadetis, vt rigorèm
diu feruatæ profeflionis in fine difloluamî Sic fil u té fuam
fupernæv61uhtatifidelitercrédens,poftquanvlefenfitfi-
nealiquadubitationedilloluehdum , vocans vniiierfps
clericos fubsptçfentibus monachis,ailocjuutüs eft eos di-
cens: Ego.fratres, an imarum y eft.rarum laluti profpicienj,
moleftus apud vosfotfitàn & difficilisextiti j Et ideoob-
lècrovosj vtignofcàtmihi quiiquis aliquid dblcK Et fi
forfitari ftiiéritas nqrtrimddum trânfgreiTaeft debitum ;
orate ne mihi hoc Dominus împütet ad pecca turn. Cum-
que talia beato Fulgentio lachrymofis fingultibus expri-
mente, curidi fimul fuper genua eius càdèrétj temper bo-
num, temper affabilem, pro omnium falute, ficut décuit,
inuigilafle clâmsintes.-Proüidcâtèrgô vpbis,air^Dbminus
Deus meus paftbrèm dignum lei T une i m perato filenrio,
pauliilum reqüieuit. Et déihde paüperum curàm gerens,
requifita iummapecuniz,deqüafideliiumusdifpenfator
^UPtidië ègentibuï minîfttatjat, totum iiiflit expendi: per
feipfûm mcmbriterrecplen^ viduaruthi pupillorum, pe-
regririofunjjcunâôtümqi illic iridigentiürn tiqfhina,quibus
quid fingiliatim daretur ptppria aeliberatione con-
ftitüit: hzfèdesin Kociëculb hon Habens, hærediratem
tâmeri huius beheuolæfollicitudînispauperibus derèlin-
quens. Sed nec fuos clericos débitabenedidione frauda-
Uit: ipforumq; paupertati mifericorduer confulens, àc fe-
crctè omnia præotdiriahs,brans iugiiér,'6ciritrahtes fingulos
bcriëdicens, vfque ad extréthath horam fana mentè
ll’recatio,
Fulgcntij
io film-
permanût. PoftremódieCalédarum Ianuariaru poft pet-
adàm vefperam, Beatum fpiritum féliciter in mähus Do-
mini tradidit, annum fui Épifeopatus agens viccfimûm-
quintum, vitæautem totius fexagefimumquintum, ficut
.multisante fratribus morti proximùs indicauit. Ipfb au-
temdiéfandumcorpusëidslepeliri miriiitièpotqit i fed
■ in dcatorio monafteri| côftitutum,{bta'nbde ilia in PfaU
mis,.Hymiiis,' sécanricié fpmtûailibus vigilaremonachos
fimdl& clericosinuitaiiiit., Mane véro poftquam multi-
tudo maxima,populorum de locis n.nttimis àd exeqüias
venit,facerdotum fnanibus ad eccleflam ciditârispquae fe-
cundadicitur, vbi etiam reliquias Apoftolorum confti-
Èuerât, déportatus, .foctituséft hoho’rabile monumét um.
fitimus plane in eadera Bafilica pontifex poni ni émit: vbi
hüllum morcuum neqj facetdbtem,'neq,) laicum fepeliri,
confiietudo finebac atitiqua. Sed magna vis diledionis
remouebat impedimeritum confuètudifiis: ambientibus
vniuerfis ciuibus,& cum fiimroâdeüotioné queren tibus,
vt vbi Vir (andus Sc Deo amabilis fuerat confècratus, ibi
óf at i onibus fingulotum frmpët etiam Idealiter videretUr
adiundus. Probaucrant quippe fæpius, quanta bona illis
oratio beati Fulgeritij p ræltiterat6C quanta mala repule-
rat : ficut poftea rhanifeftis indicijs euidentèr apparuit,
quando nonpoft plurimos dies f accerfitioniseius, ini-
mica gens Matfrórum ifufperife territorium repente vexaiiit.;
ràpinis,c«dibus,incendijs,multa dcüaftatis ,âtq; in*
tra ipïos ecclefiæ parieées quos iriuenire potüitiugulans.
Quis beati Fulgeritij graciaiti riori miretur i Quamdiu vi-
xit, furorëm belli ciuifâs illi cdminillla 0op le ntic: Èt cum
tofapenè prouincia éaptidifaterii fuftirieret horribilem :
Rufpa fuit iricolumiij proptér fàcerdotem vetterabilem,
cuius vira proprijs ciuiBus niiuüs fuir; Nec hóe intérim
, prætcreundumfilcritidiiidicaui,quoddiitn ei (uccefldci-
I doneus quæreretur * difeordaritibuslaicis6c clericis > an-
hum prope integrum proliiitas coriténtionisexegit: &il*-
lo die/ànditas tua fuper cachedram eius (edit, quo ipfe
defundu$eft.Örnari quippe hocpriuilegio meruit prima
foiennitas eiüsdepdûtidnis:vc multo amplius vcoerabilis
Num.ij.
Fulgécius
moritu-
tusdiftri-
buit o-. '
ninia paU
peribus.
Moritor"
S. Epi fco«
pus.
Eius ho-
Dorificu
monu-
mcDtum
fleret
p dccef*
Éonis.
Miuri
Rufpcfc
terri tori u
populatur