A m t C tfm t C tfpadocit Epi/ccpi ______ * _
plentes fermonc ipfios. Atqui dieere, quod diuinâ vna efi
r gelica natura cotnptchcnderc, aflércnds fit æqualis elle
nuisis gloriadÇhriftp donataeftîY ceffeâifitôus fecerdohonoris
fubftantiaiUamonUupotente.qiia: cuiuis creatu-
xx eaula eft quod (It,quu ea qu* minifterio ntancipata eft,
noneius verbafunt qui intellexerit, vel ipli faltf intel%edieendi
JenerePaulas quoq;in epiftola ad Timotheum, I Amm.Vgo[m» & *,prmiputm&finfs,primus & nmfimpi,
«ens,in^Oequbdarnb^oloquiturmodumiTeftificorin
n 32 _1„jO o t-.er/»l/->rnrrt T-Trtri'cnfnr in pates
DeTatqyProphcta, cum nihil in mediü conculerimus
tnagnificohoc diuinocp, munere dignü. Quibus fanedo-
niS noil in pr orienti dumtaxatgloria nadi fumus,qufiiimo
bona falciinurfpc,quod &fatura aiïècutari fimus.
'Eccevenit eu nubihusï&videbfi eum omnis oculus, & quieum
Dnùl. 4.
C
Coûfpedu bei,elëdoramq; angelorurt. Hocigitur in eä-
dem iëntentiâ didü in confpeclu thront Dei funt. Hoc
. QuxdS ' hic
jexinduftiia
I omifimns,
I quodali-
! enodazent
, fcabiofitatë
qûidefti ordiné iridicaùtis eft adminiftratoriUm,nô aequa-
licaté honoris iliis pröteftar |jjrA rir»«»»*.»-
adhucfubinrelligere, Qjui
tcce venit eu nubibus. Qui hicjait,veluti agnus iugulatus,
{anguine fiio lauit nos,adeoq; abfoluit jfpeccatis:lic idem
redmit,non quemaehnodü primü in ab fc5dito,& cooper
te(quodecia bropheta Daiiid,per delcenfiim pluuiæ quau
g j i O h C L ^ jr.îf e t £ f i£ g fE
laduercenduir ■ K j t f '
primü de verbo nrimü deverbd ddiluu iinnoo ttaannqquuaaiinn nnoonnddüü came yeftito, di- q o i a a » » m a m n m ê q i n b ÿ p q jjt po«p
adrationc hbcmloco de nubibus fermoeft, vtîn ipfiusa
terra ad ccèlos ruit afcenfiuN â Lucas in A dus fcribit, nube
Dominü fiifcepiife.Marcus vero in eo que fcripfitEûange-
liOjDominum ipfiim indücit de feipfo dicentem; Et vide-
bunt filîühominis venienccin nubibus in hoc loco, fiue
ob lèuftaté fublimës illas & angelicas poteftatês fignificâ-
tibu s, que madm odü & Dei progenitor D auidin nube a-
fcenfum diuinitati eins fiibfternit : fiue etia homines diui-
ne fpiritualiterq; viuere eligentes indicantibus,dë quibus
idé quoq; fie air.Præ fulgore eius nubes tranfierunt. E t E-
feias filius Amos de eifdé.-Quifùnt ifti,qui vt nubes volât,
&qUafipulliaquilarum?Manifeftueftn.quod hæc de iis
figutate loquitur,qui vitamiuxtaDei beneplacitüagunt:,
quod et magis ampledendü eft. Siquidem& id quod prae
-manib .habetur,didü conieâari licet,quo dicitur,cum nu
bibusiudieé eflè venturü,fednequaquândbib. vehi. Cui
& Paulusconcbrs èft,dü nos rapiendos affirmatirt occûr-
fiim Domini in aera,qui iuxta Pauluin videlicet 'viui fuen-
mus,vt femper cü Domino fimus.Porro fi etiaalicui meli-
erat:nunc deipfo carneiiiduto diflerit,inquies
Etab Ielii Chrifto.nequaquain diio ipfum diuidendo, ob
id quod appendit,hempe,EtabIefii Ch^fto.-fed ^ hoc &
illud de vno & eode teftificadp,^ quod patiis fit, & quod
carnem aflump{erit.Hoc n.eft quod fignificare vult,quod
Chriftus nomen fit:quiChriftus iuxta beatuPaulumtefii
moniu tulit,perinde ac teftis.fub Pontio Pilato,quado dixit
ad eUiRegnum meu non eft de mfindo hoc. Naex hu-
iufeemodi lermonibus ad iiitelligenclum excitat, quod &
Deus eft,qui veluti homo & conipicitur, & hoc ipfiun te-
ftimoniuprofert.Teftis itaqjeft propter hoc.Fidelisautc,
p ro, verax,qu od Deus & ho mo fit. Obidetia tanqua homo
morruiiseft,fiirrexitaute vtDeus. Refiirrexitenimno
quemadmodu illi,qui diuina virtute ab aliis excitati fiint,
qui iteru etia obienintumo fiiaipfidspoteftate fiirrexit, vt
Deus,primurqj ipfe inrerminakuis,adeoque jerernxillius
nou£evit£e,quae exipfo acpropteripsu{perarar,autprfuit:
quaobrem primogenitus didtur mortuoru,quafi lolusip-
fe fii^qui aufpicatuftiobis fuerithuiufmodi gratia b onoru.
Etpr'inceps m m terr*.Vàncevs régfi tettæGhriftus cft,quo- | usvideatfür nubes taies fu tu ^ ,q uales mTabor moteDo-
niâ & Daniel ad Babyionium regé dixit,quod Excelfus ré- minü ac difcipulos eius auubraüe diatur,mhil de his con-
gnaret dominareturq; regno hominu. Quod fi hocin di- tendere oportetVEf videbit eu omnis t?c«/«s.Venturu alite Do
uino ilfô primario iritelligitur ac peruidetur principatu, minü tali gloria dicit,vt abonni oculovideatur, tuab ys
q mfnâ aduer&riorum fermo erit,fi vniuerlà, quæ Deo di- qui eius aduentü fideliter {perauerint, tu ab usqiu ^ræter
ane de fuperfubftantialiillaTrinitate diamtur non efiam fpé fuper Ce mente excepennt:ex qtub.us quidelççitia,ilüs
cuiq; triu m perfonaminfeorfim apprqpriaïi,adeoq-, corn- aüt ludü omnino app oftabit.Ef qui eu çopinxerunt.ûios coccbatiQui
petere aflèueret,præterquâilla,quæprodudiuâ fiue perfo-
nalem Harum cognitioneminducunt, fed obftinare dc-1
lirando a (lerere au'deàt, lingulas fc paratim trium perio-
naru,diuina fibi vendicare operatfonéîEt hæc quidë Gre-
gorij Theolqgi verbafunt,qui vfum eoru quaeprse matiib.
kabcntur,ncpe,Quieft,& q,ui erat,& qui yenturuseft n
filiü accepit:quafi apte quadrent’diuina ilia nomina, tum
cômuniter,tüparticulatimtribusperfqnis. Verü id exeo
quoq; manifeltüeft,quod fandtimmü hy mnü fpintuü fe-
raphicorü, iêkta Euangeliü quidem ad filiüdiaicimus di-
d,quë Paulus dücqnçioriaretur in Aâis^iritui dedidit.
Àt nos,iuxta patra ttaditioné,in tremenda ôcimmaculàta
hoftiaad pâtre,ficutbeatusEpiphanius inquitin côcione,
quainfendum peregit{pititü,referimiis^T«r<e.Non tantü
fimerjenenos regriü obtinet,veru etia fiiper coelefte s. Sed
nun'cquidë de terrigenis loquitur,in fequentib.auté ôftë-
ditipfum fuper coeleftib.etiâ fandis ordyiib.potiri regno.
punxffle didt,qui circa crucis ipfius paffionem clapis eum
ac lanced yulnerarunt: & vna cuifcsillos,qui prater haeC,
contumeliofe in eü irruerunt.£tia,Amen. His vero qua di-
d a funt firmitate conteftans,figillu impoluit dicendo,Et-
iam, Amen?jquandoquidem ex Gracorü cofiietudine ad-*
uerbiü hoc,Etiam,didoramimmutabilitateexade eom-
monftres.Arrie veroapudHebraosadhocappenditur, q>
ne quicqua impedimcti omnino ea^quainfra illud codu
fe funt,quin debitü fortiantur euentu,paflura{mt.Ego fum
ct&u .Quern fupra dixerat,Qui eft,& qui erat, & quiyen-
rarus eft, & nunc quoque omnipotentem_vqc.at,quem et
non aliii qüamChriftüefleSemonftrauimusr'qüatenus
quadiuine de eo quod fiiperfubftätialitd.eft inTrinitate,
dieürar, ead^ ruruis indiftinda fingillatimq; cuiqvaptare
perfona,piü eft,& ab omni prorlusimpietatealicnü.Hüc
eimdemox inducit, poftquanouiffimü filü äditetüfigni-
ficauit ei,&c;kuonam modö fu turns fit,adhue etia hac in-
Eiquidilexitnosy&lauitnosapeccatis nofirisperfanguinem t' diçantcm:Ego{um«&a)Alphaquidé,proptereaquodfit
fuum,& fecit nos regnum, & facerdms Deo & patri fuo, ipji glo-
ria,& imperium infecula feculorum,Amen.
Et lauit »wjDuobus modis feribitur hoc, ad duplicc in-
telledum fignificadum:hoc eftjlauit^& foluit. Nam is ab-
luitur quidem,qui afiSdltatibus ac maculis expiatur. .S ol?r
uitur aurem,qui apropriis criminibus liberatuf.^«* etiam
fecit nosregnum&facerdotes. Hoc eft, reftituit no^ in regiam
gloriam adferipta didio idonea eft ad aftruendum, Ipfiglo-
rw.Huiits periodi conftrudio hoepado ab vltimisadpriprincipimquippe
cü A , initu fit elemptorü in fcriptura.il
vero mega,hoc eft,magnü,q> finis fitapud Gracos epmn-
àcéïeitCentoiùi^rincipiÛ & finis. Perprincipiüatq;jfinem,
qni.c nop“primü noüiflîmumq; fignificariintélliget ? Pri-
mus&nouißmus.Perprimü intelligitur,ab{q;iniEiô:qucad
modü & pernpuifîimû,abfq; fine. Nam quîaapudhpmi-
nes nihil eft quodnó vel prin cipiü vel finem habeat: prin-
cipip adeqq; fine,quasüt apudnos,pro epquodeft,ablq;
initip,& ablq; fine,àbuuis eft-îdiplutn etiäper Efeia dixit:
ma redit. Ipfi gloria & imperium, qui dilexit nos,& lauit ! Ego D ominusDeus primus,ego etiàm poft hac.pt në quis
hos fenguiue fuo.Et quoiia modo non dilexit nos, qu jjfei* principiü ex nóexiftenribus reb. fulpicaretiu, filtert nunç.
pfiim dedit preciü redéprionft noftra,tanqiiaagnüs iugu- jQuiett, &quiarót,&tptiventmuseSi Q u a vero vis horüver-
latus.acfeng^ine fuopercrucem,&aquanos abluit,i.puri borumlît,did;umeft,nepe, quod aterniratem fignifieët,
ficauit, expiauitq; (ordes peccatorunoftroru?&neq; hue turnàprincipio,tumàfine. Aprincipióquide, quodnulli
(âne fuâerganos beneficentia terminauit, veruetiaregnü fiiccedat.-àfane vero, quoddnfillo eifucedatur.
OmnitnAfiocalypfirn,
Cap. L il.
Omnipotent. Qui autem.efthçcqua diximus,eftetia om-
nipotens, tanquâ vniuerfa creatura feùfibilis autpr & in-
fpedor jpatri coaternus, & qui reddit ynic aique fecundü
opera-Güveröpaulo ante in humilioribus, J& qua maxi-
mead humana riatura competerent verfâtus fuiftet, nunc
etiam diuiniora & Deo digna ättingit: quod etiàm tü pri-
mam niariü propofita materia imponit,facit. Sed ibi qui-
de.m no àdco manifefte,hicauçem manifeftüfime, & qua-
liàbàrëft, vt is qui de diuihis loquitur, quique éx fendis
Prophetis anfeii^ccepérit,loquatur.
* alras,Qm
& cursDeo
' «Ac,
f7 Egoïobanes
L-ypatientiape
t A P V T I I .
r? Egolobanesfrater vefier, &partkeps inaffliâïone,®no,& .
V ,patientidperChriJiu lesu,0 m infulaqui appellaturPatmos,
propterfermonemDei^teftimpniumiefuCbrifii. Eiâinfpïriîit
in domiriiçodïe, & attdmpoftme’vucem magnam tanquam tuba,
dicentis:Ègo fum » & a primus & ndiiißimtis.Etßiiod viks^feribe
-mtibrQt&htikef^e^fiisqusCfüntinAjß^bif^&Smprtta,
&, Pergamo,&Thyatïr&,&Sardu,ëiPbiladètpbioe,&Lao'dicïa.
Frater vefier,Fratré fe ipfevo cat, 6càfflidionüpar:icipcm
quas propter fermoné Dei^fepràédicarioncïhl perfectf
toribus paflus eft pietatis : idcirco etia vt Patmon infulam
incolbretlföndenatus fuit.Sed quçmadmbdü aftlidionq
particeps fuit,-fie etiam & regiii^ërit: quod ferie regnum af-
Hidione§,quahic Chrifti caufe perfemntur,coneiliant.Si
BerbmrftaigitiftfeidufeipfiimdemoHftratfduredigriusçui
Mes adhibéatur poteft hàberi, in iis q u a ab eo vife fiint &
audita.Prop/cr fermonem Dei.Scrmônem inquitDei actefti-
mpnium,Euâgelium quod fcripfit.Relegatü aiiteni ipfum
inPatmumirlfulam fubDomitiano fiiiflè,3ÊufebiusPam-
' phili in Chronica fua citai.F«i in fpiritu. Addît,In {piritfi,vt
I indicet,hequaquamhumanaindigüilfe ôperatipne,fedü-
: luftrationibus manifeftationibufue perhabitationemDei
! in {çJndie dominica. Dominica dies Chrifti refiurredioriis
I njemoriale after t:vndé etiam par eft,nihil ëx iis,quç ad no-
uitatiiftudiû pertinent,per oraculum ttzdan.Etaudiuipofi
i me vocem magnaCVoccm. vero tanqua tu b a poft tergü audi-
! t a fuiflè propter hoc dicit,quod ôC acutus & penetratiuus
; fonitus ad orané ecclefiam mifliis tempeftiue fuerit. Mitte
1 feptemecckfiis.Sc ptétantummodo fuhteicclefiç,quibus iuf-
fiisfuit vt eamitteret q u a vidit : n o n quod totidehifintta-
tum in À fia vrbes,fed in illis hoc fecere ifibetur,vt quçEu-
■ angelica obedierint pradicationi. Vel etiam ( quéadmo-
dum latius d id um eft)ob idq; nümerusfepteharius corru-
ptibilihuicfeculo cognatusfit, cüfciUcetfutdrüfeculum
adfebbatifmürefpondeat.Idcirco etiamfeptêm coelos,fe-
ptemq; angelbs caterisfiiperiores, magnüs Irenaus Lug-
duneiàsepifeopus fcripht.Âiiomodo: “Fui in fiiHtu indie
dorriinica,& aud iui voctViàcrc 8c audfie âpud diuinpsPro-
phetas jneutiquam fenfimm efficienrias operationefiie in-,
telligerePportetjfeddiuiniorés fîgnificationes: de quibus
Efeias quoq; filius Amos inquin Appofîuit rrlihi rriane auré
àd au(hen4 um,& difçipfinaDqmini aperit âfires nieas.-au-
resinquam non hominis fecündum carnem,fed qui eft fe-
cundunf foiritum,* qui& curàm omne fui Deo; comittere
Ôcvniuerlà fenfibilis cfeararèdqminari cbhfueüit.Gemi-
naüit autémhoc locoProphetâ aduerbiü,Mane (perinde
atque apudalios etiam Prophètas, qui aiunt:Mane exaü-
dito vçcëm meam.&: Mane adftabo tibi. & quod ante c^-
tauimus,nempe,Mane mane) haud(teihere, fed vt vehe-
mens ftudiuma tempère demonftraret,cui etiam tempori
diuina efficacia operatioilefqüe Ubentd âc ftudiofe fiib-
miniftrare confiieuerunt. ,
Et conuerfus fum vt viderem voçjm qua loquebattir ntecum. Etco-
uerfus, vidi feptem candelabra anna, & in medio f ftemxande
iabrorum fimïlemfilio hominis, vefiitum vsfte taUri, & pr&cin-
ftum ad mamil\Mz.ona aurea. Qaput vero eius & capülial-
b aérant ,ficutlana alb a , & tanquam nix : ockli quoquek
pfius velutifiamma ignis : & fed es eius finîtes chalcolibanoj
ficut in camino ignitUvox etiam ipftui vt vox aquarian multäHrum •
& habebatin dexterafmftellasfeptem:& devre
trinque acutus txibatx& facies eiusficut fol lacet in virtute fud<
Et corner fus fum vt viderem vo«wi:Qupdhö fenfibilis vöx
ilia fuerit, fed quales funt Prophetara informatipilés primario
illp fpiritu fe£te,mânifeftat,dicéns:Gpnueyfiis (am
Bibliotb. Viet. Pat. Ton/. 6.
nonvtvidcrcmiNamidcmeftfpiritualisauditus, cumvi- J
fi:,feu vifione.ldcirço etiam vocem ad feipfum loqui, hoc
eft,veluti quibuldam deliniamcntis formaxe quod fiippo- I
nebatur,dixit.Simul autc cum-his arti cuius fiibaudicnctus
eftadfentcntiaconiplcmentüjVtfitfenfiisiVocc illius qui
loquebatur mecû.N on enim vox erat qua videri potucrit, •
fed ille qui loquebatur.Hoceft,conucifiis {fini vt ilium vi-
dere,cuius vox niecfiloquebatur.Hacenim fationc fifuc-
rithorü vcrborü fentenria conftruda, mani^ftaprofedo ]
erit,& nulla ex parte mutila.S^pVc?« candelabra. Scptem ifta
candelabrapari m.odo,ficutin fequentibus ait, fepté eccle
fia{fint,ad quas etiam (çribereiubetur.Porro has candsla-
bra nu n cup eu it,n ô 111 cernas, quod candelabr ü propriam
non habeatlficem,fed vehiculü tantuiruriodo fit-lucerha,
qaalucemhabet.'Quabbrem fearquoq; ApoftolusPali-
lus hortatur magiftro.s ad çonfprmandüfe Chrifto,vtfint
veluti luminaria iri inundo, vetbum vita rctinêtes hoc eft
quiabeinanente Chrifto incontamihatum lumen fiifecpe
runr.-ad quern illudciidü eft,Illuminas tu mirabiliter à mû
tibusaternis;angelicis foicallê vimuibiis.& , Emitte luce
tiiam & veritatem tuâ.&,llluminatio vultus tui Domine:
qûidêdétes {piritualiter illuminât. Eos igitur qui hfiiüfeé
lucis participes fadi-fimt,ad alios etiam diuina feientialu
àe ii iuminandosnbrtarar.^wrfrf. Aurea i hquit oraculo ofte
fafuifte candelabra, ob pieciü cxcelleritiamque eorii, qui
diuinô iubare iuniineq; fiifei^iendo digni fadi,ct lumina-
I ria à Paulo d id i fiint,vei :büvitæretinëntes:quemadmodü
; & candelabra vehiculü funt Iucernarfi,qua quidem ex fe
! luce no habent.-participant vero quodâmodo deillis,quç
à fe hàbent quodlucean t.Efe» medio fepte candelabroru fimile
I filio hom.Ceu videlicet denuntiantern,quod innobis & in-
| habiter & inabulet,qui et feipfum propter lios vfq; ad fbr-
ma ferdfhumile prabuic, fedufq; eftinnuptæ matris vtcri
' frudus.Vefiitu vefie tbalart.Ait etia vefte hunc ad talosyfq;
demiffefuifle veftftfi,&adhiainiIlas3tanquafecerdot5 iux
! ta ordinë Melchifedec,non iuxta ordiné Aaron accindu:
I quonia non eft fecundüMofi legem citltus,qui ab ipfo no
I bis traditus eft,fedifixtanoiiü ordiiie Melchifedfc.de quo,
' D.eria Paulus dixit,quod pontifex 8c Apbftolus nobis do-
' natus fit Chriftus^yt; fciplum offerret fecriliciiim,&: ad pâtre
fendu.mq; fpiriru rioftram fidei confeiïîonéintroduce
ret.E tpracinttuad mamillas, Admamillâs vero præcfiidum,
nonauté ad lumbos vider, qüodneque ifte fiibuterinis,vr
ira dixerim,côcupifcentiisfef[bris more infedit,quas coerf
<-ii iffè cateris efthominibus felutare. Idcirco neq; ad illas
corporis partes his peruias , qj Deus etiam fiipra quâmvel
ratio côprehendere^el ferma explicarc point in huiufmo
di mébris muniras ac circunfeptu.s vjndiq; iit.ledadpcdus
fit mamillas, vt & veldcitatem expedirilftma vltionis ac di
uinafia,benignitas ipfe côriheat:& véritas, qua duo cfti-
gittéftanienta vberàinquâdoinfiiica,qüib^deles alütur,
cômbhftrerur:qub décria didü eft, HaBcbkiuftitialübbs
pracihdbs,& veritatelatera fiuaiiinda :Sed iullitia lumbi
dicutiir pracindi,nerationalis naturagradühmenq; ex-
ëédant.-yeritateàùté latërâ tanquam diuino oleo iunda,
quod veritas beriignitatisadeoq; Çlëmé tia, qua ergâ crèa-
j tara fijam properîius eft,libéré aelynçere âgat-loquaturq;.
Zona aufed.kmcz intuetur zona,quod fecerdotes qui iuxta,
lëgém êrantipalliis vterentur vàriegatis.Opbrtuit ri.di-
! uerfitatemoftetidere inter feraos vihbraa; tedamlegc,&
véritatë.Caput vero eius à- capilUalba «.ir.Myfteaum namq;
circa Chriftüperà(ftiim,iplendidü eft:'& quamuis nouü fit
manifeftatione,ac pfbpternos, Beneplacito tamèn atque
^décrété antefeculàæcernumq; eft,Idcirco & Paulus de ip--
àinthy ftcriüquod abfeonditum raità feculis,nuncaute
rilanifeftatum eft fendis eius. Hoc canus capiilus & inftar
niuis inCîimzi.Oculïquoq-, ïpfiusvelutfiammà ignis.Ÿc 1 perinde
acflammalücis fpecié pràfe fèréces.IdeO &Chriftus ait
Egolutn lux mudfiVel ardoré Vlrionemq; contra eccléfias j
minitantcs,quilius éa, quaiii hac ipfe reuelatione coriti-
nentur,fcriptadirigunrur,veliitirion perféde ipfius legei§
Icâunàbus.Etpcdcsansfimileschai. Intel ligendu m eft iuxtâ
thcoloeü vimm Gicgorium,pedes défi & hominc lelum
liabere^quod neq; riüdaad nos diuinitacé accédere poriur
I fedpëfccarnéiNamperæslqübdauriqmdëm {pecierqj|ia-
v ' “ X t 3 bet,
F
Pf*l-7S.