emmpro fplendore fiji a multis •quxritur ad legcndum, j non fcparatur a perfona, tum man«? autpesfeparatura
facicntc noftra obliuionc, apud qucm reman fe fit, igno- J corpore» Separatur enim in perfonarum feparatione na-
mus. Sanfetos Prefbytcros,Diaconos,beatamque con- tura, cum homo fcparatur ab homine. Infeparabilis igi-
egation e m fupplex faluto. Deus nofter paternitatem cur nature humani cas,rion poteft feparabilcs habere per-
tiiamadsdifiqationemnoftfam conferuarcdigneturin- fonas. Proihde coqfideraredebemusillataTrinitatis v-
columcm3dominepater. Amen. namcandcmque naturam ita totum implerc, y tnonfit
aliquid, vbi non lit. Inde eft enimquod'&'vbiquc tota
r . n « M c i n V \T i / - P M eft ,& loco nullatenuscontinetur, totafcilicctinfpiriti-
R E S P O N S 1 O D. F Y L G L JN- bus s & corporibu$ finguli# J & toca _om&bus
T U E P I S C O P I D E E I S D E M creaturis. Nunc enim non de gratia loqiifmur qua fe
Quxftionibus. Deqsgratuito munere mifericordise fu s faluandis hominibusprsebet,
led de natura qua Deus omnia qua: fecit &
p iftola tua fanfetc frater & Condiacone impiety &continct »fecundum quamdicit: €oelum & ter-
Fenande, ^etificanit cordis mei fimul 8c ram ego impleo: Scfefeunduftrixpiämipfi Deo beatus Dauid
cxckaujtafFcfekurn, yt&certus de tua falu- dicit: Quo iboajpiritutuo, & dfacie tuaquofugiam? Sidfcendero
tegauderera, &iht$ntus quod quxris,in- j» ccclumju iüices:&fidefeendtroininfernunhades. Et de Chri-
q^i-rfyemTab illb ycique cui & debetur gra- fto, qui eft fapientia Dei, didtur: Attingit dfinevfqueadfi-
darum adio , 8c £,q»o eft vera falubrium rerum expe- nem fortiter, &difponit omnia fuauiter. De fpiritu quoque
danda ac poftulanda cognkio: vt idem qui profpetio au* ian&o feriptura diuinitus infpirata ficloquitur: Quiafpi-
j ditu gaudium donat,etiam infufione gratis ipiritualis in- fttus domini repleuttorbem terrarum, & hoc quodcontinet omnia
telligentiamtribuat: & fieut ipfe ad inquirendum feac- feientiatn habet vocit. Inuenitur autem hie Vocem cordis fi-
cendit ftudium, itapulfantibus ad fe largiatur ingrelfum. gnificaile non corporis * y ocem fcilicet non corporeal lo-
Tunc enim in gaudium domini poterimus intrare, fi nos cutkmis, fed intim* cogitationis. Voeemillam quam fo-
hic dignatus merit in illud magnum pictatis facramen- lus Deus audit clamantem, quando in occulto folus a-
tum dono gratis fpiritualis indueere, & ad euitandum fpicitCogitancem.Ideo fequirur dicens: Propter hoc qui lo-
v it* huius defe&um, qui nobis lubrepit infirmis, panem quitur iniqua nonpoteft latere Dernn ,fednec praterit Ham coni-
nobis ipfe tribuat inteiligentije ipiritualis, necnosper- piens indicium fuum. Ofteadens autem vbi fit haeciniqua
mittat veternofe corrupcioni exterioris hominis fubiici, locutio, vt agnofeatur cpnfdenria:magiscfle quam lin-
fed ad ftudium fandaj cognitionis & operis interiörem gu«, hoc fan&a feriptura fubfequenteraperuitdicens:I»
nofttum de die in diem faciat ccelefti munererenouari. coguationibus enim impij> interrogatto erit. Hxcideo dixipro-
Did*tiueigiturcpiftol* iam fincmjponamus, vtquod peer quod de fpiritu folo dicitiir, quia quod con tinet o-
dominus donauerit, quxftionibus ftngulis refpondere mnia feientiam habere vocis dicirur, v t eile ex homine
pofiimus.
M
* fepaiabi-
C * Xigis
JLvtasin
Q V i E S T I O P I M A .
jgis namque, vt veraciter-ijicam tibi, vtrum T rini-
____infeparabilis propter vnapi eandemque naturam,
operationcm-ac voluntatern dicl debcat * if parabilitet
habere perfonas, an etiamin perfonisfit omnino inie-
patabilis prsdicanda, H *c efle verba prim* quaeftionis
proculdiAio Eccognbfcis.
R E S P O N S I O .
FBi nobis illud ieftprin cipaliterintuendum, quia T ri-
nitas infeparabilis did non debet, ii poifint iliac tres
perfonte aliquatenus feparari. Hofe enim vere infepara-
bile didtur, quod nullatenusfeparationempoteftreci-
pere. Nam quod non feparatur, led feparari poteft, infe-
parabile non eft. Quod ii quifquam feparari pofle putat
in trinitate perfonas, non trinitas eft infeparabilis dicen-
da, icd vnitas. Quippe in perfonis trinitas conftat, in natura
vnitas, fed nefdp vtrum noftrapoffitaflertio veri-
taw fulciri > quando fic inieparabile'm naturam dicimus.
yteiufdem natur* perfonas fepirabiles aiferamus. Cum
vüque vna natura quae non poteftin perfonis diuidi, ipfa
infeparabilitate fua , necipia oftendat feparari perfonas
poffe. Nam feparationem natura: abfque feparatione
perfonae, y t norilongius eamus, in ipfis hominibus inue-
nimus. Carhem qüippe hUmanamhemo dubitatadna- vmtate.
__________ ^ ipievnigenitusDcus ficin
turam hominis pertinere, cuius tarnen poteft fieri (epa-: perfonae fuse naturam aiuinam humanamque c
coniun-
ratio, fi quodlibet membrum praecidatur d corpore, quae xitatque vniuit, v t afe Omnino non pofient feparari. In
tarnen pr^cifio non in Cc poteft feparationem habere per- yna enim perfonavnigenitl Dei: quitanquamJponfusprocef-
fons. Neque enim cum maqus aut pes a corpore prceci- fitdethalamo fuo, infeparabilis permanetvtriufque natu-
datur cum eodem membro etiam perfona hominis fe- j ras vnitio. Nec ideo debet aliquis teftimare vtranque ab
paratür, quamuis fiat quxdam naturae fiparatip, cuius : inuicemdiueUipotuiflc naturam, quiaperfiifceptionem
pars praecifa.inuenitur in membro. S ed fieut ille homo fi
viuit, poftquam caruerit membro , naturalis difiiuitio-
nis plenitudjne non carebit qua didtur homo anipial rationale,
mortale, fic habens naturae diffinitionem veram:
necefle eft vtptopriam qiioque habeat cum natura per-
fonam, quamuis partem naturae, ideft, partem carnis a
fe habeat feparatam.Cumvero feparanturhomihes pernon
dicatur. Spiritus autem fan&us in Deo eft vnitate
naturae, ex Deo eft etiam proprietate perfon*.Perillam
ergo vnitatem naturae, per quam ea quae Dei fimt nemo
cognouit, nifi fpirit us Dei, etiam illud intelligatur quod
filius dicit : JHemo notât filium mfipater, nequepatrem quit no-
mt nifi films, &cui vsluerit filius r eue!are. Per eandem naturae
infeparabilis vnicaterh & fe in patre, & in fe patrem filius
efle teftatur. Nam & cum difeipulis dixilîèt : fimeco-
gnouiffetis, & patrem meum vtique cognomjfetts : &cum Phi-
lippus patrem fibi poftularet oftendi, fic dpmihus ipfe
relpondit: Tanto tempore vcbifam [ton, & non cognoutfik me?
Philippe, qui yidet me, videt & patrem. Quomodo tu dicit, oftende
nobk patrem? iJoncredit quia ego in patre, & pater inmeeft? verba
qua ego loquor vobit, non à me ipfoloquor. Pater autem in me
manens, ipfe facit opera. Non credit quia ego in patre & pater in me
efii Altoquin propter opera ip fa crédité. Ex eo igitur quod infe-
parabiles fiint pater & filius & ipiritus (an&us, confe-
quenseft vtinfeparabiliter operentur. Quodr fi Trinitas
ilia (eparabiles poilit habere perfonas: e fient &aliqualc-
pàrata Opera Trinitatis'. Nani fiattendamus illud quod
feriptura fan feta dicit de fapiehtia:Jplendor eft enim tuck attr-
na, ficuc iplendorcm luci videmus infeparabiliter inhere
re , fic agnofeamus filium a patre fèparàri non pófiè. I-
: pfiim enim Apoftolica prædicat aufetoritas :Jplendoremgloria,
&figuram fubfiantia Dei, qudd fequens beatus Am-
brofius in hymno matutinario, Ip lend Orem patern x glo-
riae filium efièpronunciat. lllo quoque exemplo iniepa-
rabile? perfonas pàtris, & filij, & fpirit us fanfeti conue-
nit vt credamus,quod • ■ ‘
mortis , &caro exanimis in fepulchro iaeuit, & anima
ininfernumcarncmorientedefeendit. Quandoquidem
etiam cum intemeniente mortc änimä difceflilTet ^pat-
ne, infeparabilis in Chrifto vtraque natura permanfitj
quia nec in infe r n o arilmani fiiam, nec in icpulchrö car-
nem fiiam diuinitas immenfa deferuit. In tantum aütera
infeparabilis e ft in Chrifto vtraque natura»vt ex hoc Eufonis,
natura quoque fine diibio feparantur : Quoniam 1 tyches in erroreni caderet, & vnam videns in Chrifto1
perfoÀ
Jsabellius :
I lucre cicui#
B
jo. Àugùft.
Liljj De
triniute
). Auguft.
c
In £ne c.f.
Sub finem
cap.io.
D
Ad mediii
cap.xz.
Cap.zj.
Mia1.
përfonam , viiam quoque in eo naturam impie prædica-
rec, volcns confunejere, quod vidit fepararinonpofle.
Sic au tem iftc in duabus naturis quafi infeparabiliter vni-
uséflèperfbnæ cognouit^crimen impietatis incurrit : hç-
utSabejliusin tribus perfonis propter vnitatem naturæ
cæcitate mortiferæ infidelitaris errauit, non intelligens
perfonas patris & fiHj & Spiritus fàhdi fine confufioiie
fubfifte're,quas aüdiebàt vnitate naturali prorfus infepa-
rabiles permanere. Sed vtrnnq} trinitas infeparabilis vielt
: vterque à yulu a Ecclefiæ matris alienatüs abfcelfit,
vterque d ventre Piiflimæ genitrîcis errauit, & femeti-
pfum fuofque complices barathro impietatis immerfît.
V era quippe in trinitate Deo non folum naturæ vnitas,
vérumetiàm inconfufa atque infeparabilis manet perfo-
riarum proprietas , &: nihilominus in vna Chrifti perfona
diiarum permaner& inconfufibilis atque infeparabilis
plena veritas nathrarum. Quod fi-inGhrifto propter
vnitatem perfonæ infeparabilis inuenitur vnitio diuinæ
humanæque'naturæ, nec fine initio æternitas/nec fine
mutabilitate fimplicitas, nec fine termino immënfîtasin-
ueniturnaturaliterèflê communis, qurainvnoeddçm-
que Chrifto & veraeft diuina natura, quanaturalitefeft
fine initio Deps natus depatçe, & vera hîirhana natura,
qua natus eft de matre. Propter ipfam deniqite infepara-
bilitatem fufiicieriteraliquandohominamrvelpatcrfo-
lus, vel filiusiblus, adimpleturusnoslætitiacumvulcu
fonarum relatione ipfiiis trinitatis intelligens cunj'admi-
ratione fequitur, dicens: Quod fane mjrabiliter ineffa-
m cfijvel ineftabiliter mirabile.cum fit vna perfona-hf c
imago trinitatis, ipfa vero fumma trinitas tres perfona:
fiinr.Tnfeparabilior eft ilia'trinitas perfonarum ttium,
quam H^c vnius. Ifta fieut non dubitO qu^ de primo atq;
nouiffimo libro de trinitate verba B. Auguftinipofuimus
omninofufficiant,pr$fertim ingenio atqj officio tuo quo
eius difela fic acutiffime ac fiequentiffime legis, vt in eis
plurima poifis fimiliareperiic, quasnan fblum in natura,
fed etiam in perfonis infeparabilitatem qftednnt.Dicun.
mr ergo figillatim treSiliïpêrfon*,, vt agnofcancur, non
vtfeparentur. In quibusTic nulla eft fepafatio, ficu cin eis
nullapoteftinefli confufioiNeq; enimill* tres perfona:,
qqianonpofluntconfnndi, proptereadebentkparabi-’ l
lesatftimari, cijm omnino in ieparabilesinuenian cur, & I
dn eo quod funt, & in eo quodfaciunt.Nec quilquamiè-
parabileaaudear illas tres perfonas aiferere, cum nullam
antealiam, nullam poft aliam, nullam fine alia vd exi-
ftentemvel operanteni valeat inuettire, Vbi iicur natu-
ralirér nulla poteft efle feparabilitas operis, itanaruralirer
manetdncommurabilis vnitift voluntatis. Atteudamus
antem quoniam modo fiierit vel homo vel angelusit pa-
ratusaDeo : vt'poflimuaindubitanterinfiparabilemuitel!
igerctrinitatem.Nempefcripturaiän(äadidt.q«Marrunß
cogitationesfepannt a Deo, & quia in malimlam «nimm
filq fpmtus.^Quripintus lanCTus proptie dicitur :ßmtm j quinß ,ritusßnäus difijplint, tffupnfiium, togi.
veritas, quern hie mundutaccipere non poteft. Hoceft enim plenum
gaudiumnoftrUm, quo amplius non feft frui trinitat.
timibus qmfünffine imeUu. Nanr& Efaias prophbta te-
ftamf r iniquitates intet^ Bum & bor,tints fparan. Sanâa^u.
« P^pter hoc aliquan- temtrinitL ipfe eft
. douta loquunur de (puitu fin 6to, tan quam folus îpiè fuf-1 y mit autem filius Dti vt petcata taUeret, & pttcatum into nan
ficiatadbeatitudmemnoftram,5fideofolusfifthciqqura I ,fl, draff ptcttttum iniquuus. Tollens autem imquitatem
feparatiapatre «Çfilm non poteft, fieut pater loins fuf- 1 tribuit charitatem. AbftulitoigoperqaodiDrofcpMai
film & ftnrrta A n do non poteft :& bamnr,!& donauitpetqnodllriattrinitatiinfepaabi.
;mmsideofufficïtfólus,qU.afeparanapatre&fp,rltn6n-j literiungeremur.IdeoconfidèntercIamatAPo ftoW M
<? ° p 0n| ' f t.eft' mæc e^ beatl f ' c“ ndurn Ca- I nique mm, mqueyitn, tuque Angeii, ntquiprim'futus,neqtuintholieoefidervematemdepam
s.&fih) & Spiritus iandlr \ ftuntia, nequefutûra,mquefortitudines, neque dtitudo. neque
infeparabilitate fentennai qaam ne qmfquam fecundum profundum. nique creatura alia pottrit mlftparan à tharitate
folam naturam & non etiam fecundum perfonas accipe-
rer,p!anius hoc& manifeftius paulo poftin e6dem libro
curauit oftendere, difeens.-Sed propter infinuationem tri-
hitatis, perfonis etiam fingulis nominatis, dicuntur quae-
dam feparatim, non tamen aliis feparati? intelligUncur,.
proptereiufdem trinitatis vnitatem, vnainque fubftan-
tiam atque deitatenrpatris &filij & Spiritus fandi. Alio
, quoque memorati■ ■ lion loco pleniffime in,culcans cum
dc filio dixiflet, Ex hoc enim rogar, quo minor eft patre,
quo veto aequalis eft, ejfaudif cum patre, infeparabilita-
tem perfonarum oftendens ait: Vhde fe ab eo quod dixit:
Ipfe enim pater aniat vos, vtique ipfe non feparat, fedfecun-
damearacitintelligi, qua*fupra commemoraui fatifque
infinuaui, -plerumque ita nominari vnamquamque in
trinitate perfonam, vt & alix intelligantur. Sic itaque
difefcum e ft: Ipfe enimpater amat vos, vt cenfiquenter in tel-
ligatur & filiufe & Spiritus fanfetus. Item poft aliquanta
idem fanxftUs Auguftinus ait:Iam enini often dimus in hac
trinitatepermultoslocutionum diuinarum modos etiam
de fingulis dici quod omnium eft, p.rojfter infeparabilem
operationem vnius eiufHemque fubft an ti^.In quinto de*
cimo libro de trinitate, cum de hac imagine quae in hobis
eft.aliquas lincas pr^beret ad intelligenriam trinitacis.in-
ter alia fic ait; Venim in ilia fumma trinitate qu® ihcorr
poraliter rebus omnibusantecellit, tanra eft infeparabi-
litas, v t cum trinitas hominuift non poflet dici vnus homo,
ilia vnus Deus &dicatur & fit, necin vno Deo fit ilia
trinitas, fed vnus Deus. Nec rurfiis quemadmqdumi-
fta imago quae eft ho mo habens ilia tria perfona vna eft,
ita ef^ H ilia trinitas, fed tres perfoiia: funr, pater filij, 8c fi-
Vus jlatris, & fpiritus patris& filij. Item poft aliqua fic ait:
Non tamen fieut in imagine ifta t rinitatis non hxe tria v-
nus homo, fed vnius hominis funt, ita in ipfa fumma trinitate,
cuius & imago eft vnius Dei funt ilia tria, fed vnus
Deus eft, Antes funt ills non vna perfona. Hxc dicens
B. Auguftinus & infeparabilitatem earundem trium perj
Dei qua eft inChrifio Iefit domino nofiro<Si ergo trinitas in con-
j rufa çhàritate infeparabiliter fibi ücifadhærereanimas
noftras ,'qnia quiÿdhmt Da vnusJp'tritusta, quomodo i-
. pfa trinitas feparabilcs poteft habere perfonas, cqm ipfe
trinitas vnusfitDeus : ac per hoc vna fit charitas , quia
Deus eft ? Chantais autem diuifionem nun quarq reapit,
quæ de multis çordibüs multifque animabus in fe ipfe v ’
num cor «unique animamfadt. - ,
Q J Æ S T I O I I .
C E c u n d a deinde intetrogatio tn a h o c in u e n itu rte n o -
O r e fabiunSa: Vtrum Dei filius fieut dicirur natus.paffus,
mortuus,crucifi)tus, ita eiiis diuinitarem Confiunare
nos oporteat natam,paflàmqnortuâm,crucifiîtam,quam-
uis fiue De u s, fiue diuinitas n om in e tu r, Ibla caro intel-
ligaturrnntabilfs atque palfibilis, fecundum quamDeus
aut diuinitaspotuit, q uod in fiia natuta noil pocuir.
R E S P O N S I O.
T T Istn isv e rb isb reu ite rre lp p n d eo , quicqiiidhorum
A A dicatur,nihil praeiudicare fidci, qua veràcicerEcclé-
fiaCatholica credit & prædicat diuinicatern fiiijDeiimpalfibilematqjincommntabilemnaturaliterpermanere.
Beams quippe Apoftolus air: NosauttmprctduamutChr't-
Jtnnicruitfixum.ludritquidemfiandaium.GentibuiattttmJlul.
t'ritm.IppautemvHatisIudaii&GracisChriJlumDeivirtutim
&J>àfapuntiam.EccecbriftumDtivinutm&Dïifapmtum
4P°.^°^us tfttcifixum. Alioaütemloçofimuivirtu-
tem diuinitatemq; coninngens air : Senipitcrnaquoq.virttts J
ùut&diuimtas. Si ergo virtu« Chrifti fecundum camera
cracifixa dicitur,cur eodem modo etiam crucifixa fecun-
duru camera diuinitas non dicatur î Q u an d o enim addh.
tu r# « » d «wc arnm,oftendimrniqinon eius diuinitatem
pafliomfubiacuiiTe, fed camera. Quoderiahiapoftoirca ,
videmusauth0ritatem5ftratUm.N am c ûB 1PaulusApoi
'tOMW’xnritiCfoflupaucifixuDHvirture&Deifariintiam.
^ - ne ipfa 1