epiftolæ formulant adjiliirimos deftihafle,&folanomi-
num commutatioüe, earn perfîngulos fine meritoram
confideratione tranfmittere.
Ennodius 0 /y brio. X I I I .
Y T tradit qtrædam eloquend* perfona fiiblirôis, lex
eftin Epiftolis negligentia, & âu&orem geriij arti*
fex Ce præbet incuria. In .quo opéré illnd fubduçit gra-
tiæ, quod cruci^tüum teftis fitdor inuènerit. Gaminis
excodta fabrilibus verba non fiagitat falutis fuæ nun dus*
& qitëefitor alien*. Melius fi inhis éommercifs pura^elb-
Cutionürn ftonte cohgrcdimur : diademata( fifiiplèx col-
. icqu'j cultus abiurat : epiftolâris communio, fi qùàndo
affeéfcatum décorent fugitobtenait. Sed' magnitudinis
veftræ diues & elucubrata narratio mendicis limitibus
nefdtincludi ; hec oris thefaûrum quibufeumqtle artare
confinijs: magnorum moreftuminum riparum fræna
contçmnit. Namdum cômpbfifûm velamen occupa« o-
nis locuples lingua tranlgreditur , his tantum feftudijs
jnilitare fîgnificat, ad quæ vel occafiöneperdu&aeft. Et
hifi vôbisi quietis noftræ teftinSon 0, Reipublicægubçr-
nacula fendrémus fuifiecommiflà, &rréih laboris Veftri
e (Te, quiCquid vb iq; di fp on i t ur, vel Italiæ eu ram didicilïe-
raus vnum peâtüs ingreffàm ; pene vos lola putaremus
ptginalis ftyli cura& ailiduitatemacëran.Déodebentur
hæcmnhèra', qui'ôf amatorem Fcieqtße (enfiitn contuiit,
& limam ftudiönim ad ons fabricant non n*gauit; Non
fié pemix æcheraftatieruis arundo prefeind t: quemâdi-
modum inuenta ingeni ] vefttêlcrmo dfcfcribit.N ullalän-
guefcjt obi ce, nullis tardatur obftacuüs: fit peruia, quæ-
dinqj feiili difficültas obtulerit:& minimin modumper
ailegaritis péritiam mutacur natura caufarUm:hqc fac s in
méritôncgbtiû hà&oifle, quod cupias: veritas eft, quod-
cum que pro veritate narratis. H d e cautis iudicibus non
licèt repugnaré : minunflîini ddeufiores opinionis lue ü
æ(limant,fi fequan tur quo per trahit bràtioimperjofaca-
priuos.Hüiçcrgolinguæ)h!sopibuSxeuererîtiam,fateo'',
ad quam primus cucurri, debeo fingularem. Et opto efiè
plurima, quæ mihi ad cari tads fibûlam agenda manden-
tut. 'Sed quæ iniunxiftis dereligibfîffæminis , Speciola,
&germanis eius, male eft animoquod implere non potui.
Nihil enim hune mihi cum illis réfiduunveft farai-
liaritatis aut pignoris ; maxime quia in difiun &is ci-
ui tati bus degunr. Ad q‘ias tarnen miflasàd me lire ras
mox direxi; quæ relponliimvfqueadilia,'quibusle vidèrent
, tempora protulerunt. Ego, nemagnitudinem
veftram fiifpen&m tenerem , feripta prorogaui : mox
ad vos peruenier, liquid mandauerint, quod libcatia-
dicari. Nunc honorificentîam falatationis impeftiens,
rogo, vtmihi magis cum Ecclefia lublimitasveilrafiquæ
firnt agenda,committat;quia puto me in affin ium veftta-
rumcaufa, vcl matrons1, amici circa vos diligentiampe-
<5tons non celalle.
Afrit. X IV .
gVctum Forfitan putarer inimicus, fi inter pericula,
quæ Chriftianis indixit, credentium animos fubegi f-
fer, & per diueria domini grege difperfo, non fiîpèrefièt
vel inter paucos, à quibus poffit fide peifeuerante calîà-
ri. Regnat adhucille in numero veftro, qui fibi non tarn
in mulcirudine quam in- deuotione complacuit. Scriptum
enim eft,datam Satanæ poteftatem, vt fetuos Chri-
fti cribraretnVt quod de rritico inueniri poller, horreis
iungere tur; qu od de paleis*adignium alimenta tranfiFer.
Ad vos Ipecialiter diótum eft ; Nolite timere pufiUusgrex,
complacuit patri veßio dare vobis regnum. Venir intervosgla-
duis perfidorum, qui marcida Ecclefiæ membrareleca-
ret:&ad cæleftem gloriam lânaperduceret.Quothabeat
ChriftusmiliteSjCertamen oftendit; quitriumphurh me-
rcantur, petbella cqgnofcitur. Nolite metucre, quod
Pontificaîisàvobisapicisinfulasabftulerunt.Vobiicum
eft la ct rdos ille,vel hoftia, dm non tarn honoribuscon-
fireuit.gaijdere, quam rtientfbus. Maiora fimt cpiVfcffio-
nis præmia, quam nqminaræmhrieradignitatis. Ad ilia
plerumqueetiam minoris meritiq>erlbnas fauor humanus
adducitdfta nifi gratia fiiperna non triobitHple enim
in vobis& pugnauit,Ôç vicit.qubm fides meretùr & inter -
hominum tormenra fociari. Prolixis non eft opus feruo-
rem in vobis cæleftem animare colloqui j s. Habet increment
» lua diuinç virtutis incendiiim. Ncc opus efteosin
trophæo iam pofitos attolli laudibus, qui fine monitore
vicerun t.Grauat con Feien tiam Chriftiani quicquidadfe-
rurtt blandimenta præconij. Res quidem virtutis eft,qua
I feciftiS îledlummi præmij reftitutibhe'ltipctahda. Quod
^ tarnen dirëâis ad filiüm noftrum H. diaconum litem
j Fperaftis, Beatorum martyrum Nazarij & Romani bene-
l'diâionem poFcehtes, fidelibusrionnegamus; Âccipite
j vcnerandapatrocinia inuidtorum militüm : & qüia ve-
I ftram iam fidem in præbjs imperator agrtouic, féliciter
j tofeïïïbnis muneraconFummatë. DabitDeus, cumiplî
j placuerit.reducem Ecclefiis quietem, vt m oerorem.quem
indixisaduerlitas, pacis dulccdine conFoletur. .
V - fi
EnnocUu* EuprepU. XV»
Æleftis difpenfatione myftènj, vno rempore mihi
Fororis Lupicino refulus eft matris aftcdhis: & gémi-'
nap copula neccfficudinis peregrinantem recipere meruit
poft interualla pietatem .Rëqixiftiàpud nos,poft di-
le dion is quem procuraueras obitum, beneficio litera-
rum: vidimus amorem quafi de quadam lepü 1 cura, Furg6-
tem. Inaulpicata nobis incoluniiratis veftræ nuncius ac-
celfic auditu,quam credebamuspercontemptum noftrû
viuentem bufta compleflè* Credimus te dura perpefiaffi:
Fed cófitemur irrogaflb duriflima:QuodFuftinuifti,com-
mune Cum bonis eft : cum crudehb .quodfecifti/Vbinam
I gentium materna hadenus cura delimit ? vbi quod fiatri
j bebebatur, errauit ? ad lorgiora animus tuus quam cor-
j pus abüeflerat.Sire ad vltima terrarum confinia peregri-
j nariOni fociadilp' lilïetaduerfitas.illuelèquidebuitger-
mar æ fides > & rôliicitudogenitricii. Sedin occafu Folis,
! cui proximafuifièhariaris.trigidujm pijamoris pedus ha-
bülfti.Imifnâ fôilTér æcherei fideris circadëbitam d ilgë-
tiam deft d am feheiter rénafeentem, & feriarùm à gratià
non perjpetuo animum geffiflès. SuFcepiftimentemPro^
uincialium,ouosad;fti: mutafti région em,& propofitum
pietatisabdicafti.Namabi 'rans Italiçcômumonem,non
(olùm circà amicos,lèd ctiàm circa interna pignora repu-
lifti. Poftremo animætibimutatib accèflk comutationé
telluris.Qua timeo quod longis incuriâ ruam incefib co li
loquijs.' qmd offen là fâciet,quæ illæFa contempfi t .»Dedi-
ftiiuftum dolorem ftudijs non amantis;qttç te înri ocen té
facianr.caulas ingf ffi.Sed exprbbatipiftà,fi per Cç relpici- •
tur, alperaeft, liorigoèiusinquiritur, omnidulcedihis'
melle condita. Grauiter fert circa caritatem negl-gétiam,
qùi parentis filendum liber acculât. Pöteris errata corri-
■ gere,fiprælêntianon vales4ftripdonemultiplici. Salutis
crg ° 8 ?at**m pr*lèn tans, quælo, Vt mei memineris, qui s
preees tuas circa communem filium,& votapræceffi.Ante
enim quid debuiftem confideraui,quamquid velles a.4
gnofeerem. T u Deum religione plaça, & precum circa;
nos ailiduitate comporte : qui intendonem meam in eius
. profedum,& cordis lecreta rcipiciat,vtquod ego labore
..pollicfeor, ille præftet auxilio.
Ennodiiu EauHo. X V /*
p Ar quidem fierat Fublimi viro Pamfrqnio eommean-
* te minifterium pagina: ad viuilèrmonis officiatrans-
ferri: nec ilium epiftolari fafee onerari , quemriontam
verba mea contigit hoffe ,quamftiidiaVSed:eius in his of*
fieijs manus dantur imperio. Poftulat adiucriceni pagi-
namlatétium ferutâtor animorum : &i<îëo nequidapud
eünoftd decile cócihgat obfcquij, leripta c5ceffi,&fi io -
médationi nónecëfiaria,praeceptis eiusaccomoda. Quibus
enim lèrmonibuspro'lequéduséft.cui tórü magnitudinis
veftræ licet Iperare de gratia ? Ita eueniet , vtangu-
ftiora lint fupplicantis verba, quam mérita perlatoris.
Quid enim pi çftes iuuaminis illi.pro quo qc atu muic po-;
j. . :, pqlcens,'
boFceris, plusrneretur? Ergoadltyliexerciciumiungun-
tur hæc, non ad beneficium commeantis.Iuuat animum
fib quauis ocCafione veftri meminifle, licet nominato
fcciptione nihil tribüâm. Eccêtamen quia iufius f im , ilia
qüæ præftantür extraneis infinuatiónis d da fiibiungo.
Iuuace vospetuliariterexpetetltem, fiduciara èius digna-
done roborantes: quicquid Ipe præcipit, inueniac: vtfi
meritorum fuorum anguftus æftimator eft, ad me référât
quicquid fuedt confecutusi Oblèqüium làlutationis im-
pendensfupplico, vtcrebris mereleuandum ducatis af-
facibus; cui inter möèroris farcinas nullum, piæteroriS Veftri
folatia, poteft efiè fubfidium.
Ènnodius Conflantio. XVII.
^ T E m o péri tiam pompola elocutione condemnat; hec
XXfpernendumcum pudore dicit efiè quód lequitur.
Sui impugnator eft, qu i fquis elucub racis fermonibus lingua:
cultura prædrcat abiurari. Ego tarnen in epiftolis
magnitudinis veftrædiligentiam lempcr non verba pen-
faui : nec adiutricem malidæ facundiam maius premium
habere cehfui, quam fimplicitatem, quæinfucacafronte
lêcretum mends enundat. Hoc in Tandis hominibus&
amaui Temper & colui. Ago nunc arquehabeo gracas,
quod paruitatem Iheam literarij Fermonis vificatis affatu:
& inter occupadpnes & exchbias, quibus vniuerFos R v
uennadiftringit, mei cura non ppnitur. Reddo ergo effu-
liffimælàlutadonisofficia, (pecans vtprælendam meam
apud dominos meosamands veftri, pro dignadone, qua
cipdentem fouecis \ faciatis optabilem.
Ertnodius I omni. XVIII.
Robabiles caulas habeo, quibus vnanimitatem veftram
ftyli mei moclu, quamuis rubigine Fordentis,
inceftàm ; quas, cum fis abundans nacuræ bonis, & inge-
nij laculcatib. locuples, purgire non pollis. Ego vnquam
credidi ad aliü redicus veftri citius indicia pofte perferri?
Cur ego curam mei inter qçaftiis occupationes,iUud ami
cis cenfiii conlècratum pedus excedere? Ecce ante oculos
mëosreddunruraliispaginæ, & arnica expedatioFubo-
mni credulitatis mcce deipedione fiuftratur. ^ 'p lo'litc-
ras maioriobiurgationisfellecomplete. Sufficictriftibus
ft rida narratio. Ineoadhuc animus meus, quo magni-
tudinem tuam d:fcedentemmonuit, perfiftit-ftatu : ve-
ftrumeft,fi temporummalacontemnit s, pcomiflam fer-
uare concord iam. Salue, mi Domine, & aman tem tui re-
leua communione lermonis, Vt feribendo deleas dolo-
rem, quern vides amico per Icr ptioms abftinentiam con-
t’gifle.
Ennoditts Conflantio. XIX.
A Bundo gaudio, nec claudalætitiæ meæ fides eft, idea
x\aliquaperdiabo!icam infpirationem naFci çertami-
na, vt tu, qui re vitra emendationem omniumptotulifti* _
triumphi honore gratuletis. Non eft, vt video, effoeta Liguria:
nobilicatem pariendi nec in tempóriim extremita-
tedepofuir. Inimicum vidis adhuc & in cineribus nutrit
incendium : in cUiusfauillis vlcrixcriminum flammanon
moritur, nec hoftis errorum ignis operitur. Quam timui
hé velueexhaufta ceflaret, du n epiftolæ veftræ frontem
alicnisfufcatam præft'giisFôllicitusrtutinator alpifcerem!
more parentis attoniti, qùi cum éarum pignusadbella
tranFmittic, néedeexplorataeffèpatitiirvirtute fecurus.
Adincrementa follicitudinum triurrtphos filij/numerat,
non quietis : plus experts metuit felicitatie cui formidi-
hem minillrat âffediô : quia ignara cântionis eft mens irt-
ftituta vidorijs; & in acie amot laudis Falutis obliuio;trô-
phæiguftusaodicari imperat lucis affedumt Sapor vitæ
illos tantum po Aider, qui de conflidibus venientia bona
nulla didicèrunt: Temper ad gloriam iungitur, quad de
incolumitacis prôpriæ cura deceilerit,Sed mihi in prçlen-
tiarum fuperfedehdum eft hniuftnodi Fcriptione. Non
filntmilitisnoftriplusprædicanda, quam afièrenda cer-
taifiina. Vbiiaculisopusèft, verba nilcopferund Licet
Üiblioth. Ÿet. Pat. Tout. 6,
promulgaffe mfiamlentehtiamlufefit, diltti veftram prar-
dico, & hoc fit refpondeie, quodrefponlalaudare: Dei
tathenopem precarus ,obfecututa fidei veibafubiUngoJ
ad ilium feonuertens ftyli mei cultum» qui quotiens feri- 1
bendaeftinfceiixcuruis terra VomeribuS, Fe famulis fuis !
germina collaturum promictit ellc, quxiadant,dicendo:
N eesgitetis, quid loquumm: pater enimVefter e fl qui loquitui in
vobis. tpleergo ad lanciendam prpmiffi veritatem veniati
ipFe ofis mei labantem confirmctinfandam, Vt alucina-
tionis noftrx concinnatio non inhumaha videatur.
Sed quid diu replicanda citcumloquot? vnum rogo, vt
pro modulo meo refedpta taxentut: neeputetur auc legi,
aut defenfioni deefle, quod neFcio. Ergo.Vt Fcriptione te-
ftamini,inuentus eft homo, qui leruoS Chrifti, quemad-
modumiplepromifiteflefaciendum, fub hacoccafione
cribraret, afferens de arbitri j liberrate homini in Vna tan-
tum parre,qua: decerior eft.eligcndi datam effe licentiam?
Ofchifinaticam bropofidonem, qusiuxtaApocalypfin
feriptas habec in tronte blafphemias! Q u$ iftaiibertas eft,
fi valet, ediilecat, vbi hoc datur folum velle,quod puniat:
aut quare eledtionem nominee, vbi vnam tan tUm partem
afleritfuifleconceflam. Quodfi veritate lubfifteret, locum
diuina iudicia non haberent. Quid enim boni a no -
bis Deils nofter reifte quiereret, qui appetentiam eius de
voluntace Tub traxerat; Sed iuxta Apoftolum iNunquid i-
niquus Dtus'iab/te. Inter homines a redti difcordat affitftu,
qui ia fubiedis exigit, quod in ppteftatfc non tribuit l hoc
d i Deo qua confcien tia lentiatur, aduertite. Vbi eft illud
Apoftoli clamantis, & pro arbitrij libertate teftands: Veils
adiacet ’mihi, perficere autem non inuento ? quid eft aliud, ni-
fi dicere, noui dextrum itereligere; fed nifi ingrediencem
iuuerit gratia fuperna, lafiabor J Nemo dubitat, nemo
condemnat, quod audtore gratis prxftante & ipfe arqiii-
tatis hominibus callis aperitun Dux enim bonorum &
prtEcefior eft gratia, quado cxlitus mul tiplici ad requiem
inuitamurhorcatu.'quando nobis dicitur; Venitefiiq,audite
me, Venice beneditti pttris mei, poftdeteparatum vobis ngnum:
Vbi ego fum, ibi exit & minifter meus. Sed nifi ralibus mon ids,
& voluntas noftra, qua: libera eft, & labor pra:ftetob/e-
quium, adpcriculum & gehennam non imperio aliquo,
fed fponte deuoluimur. Itaque aut premium deuotio,
a lit paenam contemptus operatur* Alioquin noneritiu-
fta retributio, qua: aut per fupplicia refertur neceffitate
peccan tib us, auc bonam mercedem offert operi,ad quod
trahunturinuid. ErgodebemiiSgratiae, quodvocamur:
debemus gratis, quodoccultis itineribus nifi refiftamus,
lapor nbbis vitilis infundituri noftra: tafnen eledionis
eft, qudd beneficia demon ftrata fedtamur. Via enimfee-
letum non imperatrix noftraiffe legi tur, Fed famula: curxi
de peccatis-dicitur, Sub te exitappetittls eoxum. Quid enim fibi
vult vniuerla Prophet*, quafi fertis redimita elocurio:
No/i <emulaxi inter malignantes: Nolite confidere inprincipibusi
\ olitefierificuttquus&mulus, & Apoftolus: Siolite fieri ferui
i hominum? TotiesNs/iin Fupernaadmonitione, quo relpi-
; cir,fi aliud velie non licuit? Deinde quamUisinperlbni
Chrifti, tamen pro atbitri] adftipulatur eiu fdem Prophe-
• tae nobis libertate teftimonium : Vt facetem voiuntateni
tuamDeusmeus, volui; & alibi, Volutitartefacrificabo tibi,
: votamed Domino redddm : & iterum, Vouete&reddite. illud
aUtemB. Apoftoli, quofemuniricredit, eXemplmhno-
bifeum facit, fi qutelequunturaduertat,cum inimicus ar-
rogantia: dixit: Gratia Del fum qudd fum. MoX enim, ne fic
| fugaxglorise credereturivt longo interuallo a veritate de-
j FciFceret, fapiens architetftus adiunxit: Abundantiiu omnibus
labor aut, & gratia Dei in me egeria nonfuit i quod dixifle
eft, Chriftusinme,quetndigneautabundintur munera-
I retut, inuenit.Non enim pauper eft diuina gratia: led me-
j ritorum noftrorum putatur quad&m made auteXilitate
tenuari. Q u * tunc non filis *ftimatur meatibus ftuere,
quando de eius curfibus ariditatishoftra: vena nilrecipit.
Ofiepiftolaris pateretUr anguftia facto rum voluminum
arcanareleraril Sed timed, ne qui hullam porerir.Deo in-
(pirante, in fide noftra inuenire calumniam, de pagin*
ptolixitue cauletur. Quid illud, qudmente Futcepit:
ceaquam & igntm, adqueduif porngemanum? quid alia, qu*
S copf'cfiuS