amorhius eft.Hocenim t'ecordaris,quod amärtdo in co-
gitarionetuaadducis. Triafunt, memoria, cönfilium &
voluntas quam diximus efle amore,& infeparabilia fun t,
& vnumfunt, & alteram fine altero cflenequit. Quidam
etiamPatrum eleganter hare tria inefle dixit animx,
cum Deum oraret. Meminerim te, inteiligam te, diligam tes
& in his Dei imaginem efle docuit. imago quippe Dei
humana anima, nongenita, fed creata, non xqualis, fed
fimilis. Hxc propterea breuitur infiriuaui caritati tux^et-
iamin rebus creatisaliqua fignaefle illius fummx Trinitatis:
vt euidenti ratione pateat, quantu§fit error harreti-
coram: vt cum inrebus creatis& Trinitas St vnitasfit» i-
pfamTrinitarem quxDeus eft,in vnitate haturx efle non
credant* Huius fcilicet xternxatq; incommutabilisTri*
nitatis potentia creataTunt omnia* Sedcxcellentiorem,
aeprimam in creaturis ortam reperimus rationalem An-
gelorumn&turam , deDeiluidono beatam&pcr liberum
arbitridmbeatificatam non iugiter adhxrentem. Ex
quibusquxdarn pars Angelorum,nolens fui creators fa-
cere volunratemiab eius contemplatione deie&afcraa-
turiniudicio punienda, Petro Apoftolo dicente : Dem
Angeles puc antibus non pepercit: fed catenis infemi detraäos in
tartarum tradidit in iudtcium referuari cruciandos. Merito
quippe poena ignis arterniin perpetuum punientur: quia
Sufcepit hominem ynigenitus Dei, & Verbum carp fa-
dfcum e ft, qui inter Deum & homines mediatoris ftfnge?
retur officio : vt quia per liberum arbitrium reuerti ad
Deum minime poteramus, per Deum hominem fa dum
reuerti poflimusf Perhune mediatorem à diabolo gratis
occifum iple diabolus auditor mortis amifit quos idem
mediator iudicio iudicauit occulto, Non igitur glorictur
homo de meritis fuis:fed quigloriaturinDoininoglörie-
tur.Quid ehimhabet>quod non accepit?quod fi accepit,
quid gloriatur quad non acçeperit ? Siceriim ipfc Dominus
ait: Si vosfilius liber went June verebben tritis. Liberario
noftra in eius arbitrio, in eius fita eft voluntate. Quoniam
ira in furore eius, & vita in voluntate eim, ait Pfalmcg* aphus.
Vndequod damnaturreus, fuisdeputet meritis; quod
liberatur, gratiæ redemptoris. Nee hoc dicimus, quod
liberum arbitrium perdiderithumanum genus. Habet
enim, antcquam liberetur gratia faluatoris, ad nialum
non ad bonum procliue. Quapropter jpfiim liberum arbitrium
gratia Dei liberatur vt bonum velit Sc poflit;
Ita enim quidam ex Patribus ait, quod gratia Dei prxue-
niatnolentem,vt velitjfubfequaturvolentem, nefruftra
vèlit. Ac lie homo antequam fitfidelis, habet liberum
arbitrium ad malum: habet fidelisliberum arbitriumSt
ad bonum,gratia Deifcilicet hberatum j Non vtique im
fivoluiftentinfuaperfcuerarebeatitudineifuffragabatur j merito: vtpro malo operepoenam, & p ro bono vitam
eisvrique voluntas libera. Per quamvoluntatem adfèi- . confequaturxternam. Gratiam ig’tur quam primus ho-
pfos,non ad Deum conuerfi, effediper fuperbiam tene- j mo habebat ante peccatum, & gratiam, qua nuncredi-
brofi, Sc in huius aeris ima detrufi, feruantur in iudicium munturhominesamalïàdamnata peccati, quidam dil»
puniendi: nullum in eis voluntatis bonx remanfit vefti-
gium. Illi autem,qui feruauerunt id quod fad i flint per i-
dem liberum arbitrium, Deo fcilicet creatori fiioincefl*
fanter adhxrentes, per idquod fteterunt gratia Dei bea-
tiores effedi funt: fie eriam vt voluntas eorum; nee veile
habeatpeccare,.néc poife: quoniam quamuismutabiles
fad i fuerint per naturam,immutabiles flint fad i pergra- | - *
tiain:ftabilesetiam &certide fluabeatitudine nullatenus rium fi vellet defereret. Hxc autem tanto maior eft, vt
amittenda, fruunturDeo, cuius contemplatione beati ' parum fir homini per illam reparare perditamiiberta-
funt. Plane ex duplici eos efle fub ftantia adferunt magni I temfparum fit denique, non poife fine ilia vel apprehen-
Sc d od ivir i, ideftexfpirituincorpdreo, quoaDeicori- derebonum,velpermanerein bonoflvelit,nifietiamefcemens
fie ait.,Primaeft enim, vt habeat homo iuftitiam
fl velit:lècundaergo plus poteft, quaetiam fit vt velit, Sc
tantum velit, tantoque ardore diligat,"vt carnis volupta-
tem contraria concupifcentem voluntate ipiritus vincat.
Nccilla quidfcm parua erat qua demôftrata eft edàmpotentia
liberi arbitrij : quoniam fie adiuUabatur, vt une
hoc adiutorio in bono non permaneret, fed hoc adiutO'
templatione nunquam recedunt:&ex corpore,per quod
ex tempore hominibus apparent: adprobantes hoc ex il-
lo loco Pfalmi vbi d id tr^ i/^ fir Angelos fuosjpiritut, & mi-
niftros fuos tgntm vrentern. Corpus ergo asthcreum, id eft i-
gneum, eosdicunthabere | Angelosveromalos, ideft
dxmones , corpus aereum. Ergo poft lapfum malorum,
dcftabilitatem bonorum,placuit omnipotentiDeo aliam
condere creaturam rationalem, libero arbitrio exorna-
tam, per quam numerus iile Angelorum de ccelo laben-
tium qui perietat.fapplcretur, homiuum dico pritnorum,
fecundUm animam ex nihilo, fecundum corpuscx limo
fubftitutorum: fecundum animam; rationalem Sc im-
mortalem: fecundum corpus vero, fl non peccäflet, im-
morcalem; fi autem peccalïèt, mortalem: talemfcilicet
quod mori polfet j dicente Apoftolo: Corpus quidem mor-
tuuni elf propter peccatum: quoniam pcenapeccatimors in-
fiida eft corpori. Excepta enim Ipiritus morte in id quod
dclerituraDeo , hanc etiam accepit in came : quia fic--
ut vita eft anima:, beate viuere, id eft frui Deo: ita mori;
eft corpore ab anima de fed. Hamm mor tium dilparem
pcanam expertus non eflet, finonpeccaflet. Faótus ita-
que homoredus, & ad imaginemDei fui lecundumra-
tionem&intelle&umfi&usatque formatus, legem accepit,
quam non tranlgrediendo beatus elfet, quoniam
habebat liberum arbitriutu,vt polfet bonus efte fi vellet:
non quidem fine gratia Dei^qUa ipfaregebatur voluntas,
vt vellet;&tamen in poteftate eius erat ip lam gratiam de-
ferere cum vpluiller* Quta voluit, Sc peccauit,o b hoc etficiaturvtveliti
Quid igitur in hac gratia prius eft nifi fi-
des, qusnos dudtura eft ad Ipeciem, vt fcilicet id quod
credimus videamus ? Hanc etiam fidem non accipiet homo
, nifi baptizatus fuerit in nomine Trinitatis: vtfide-
lis effe&us, feiat quid vel vnde petat, quxrat & pullet
vt inuenirevaleat : Domino fn Euangelk) admonence,
Petite & auipietKiqumte (frinuentet is,pulfate & aperietur rob is.
Nonintroducuntur nifi fide les , nifi baptizari fuerint
in nomine Trinitatis. Necomne^ tarnen qui baptizari-
tur fidèles lalui erunt : quoniam reuera multæ hæreles
hoc Trinitatis baptifino gloriantur , & «ödem modo
vt Ecclefia Gatholica bapcfzaii videntur : fed magno
errore tenentur; dum fideivnitatém Icindùnt, Sc tqtp
orbi communicare nolunt : ac per hoc merito damna-
buntur* N hil ergo eis prodéft tingui in nomine Trinitatis
i qui ipfum nomen deitatisindiuiduum diuiderc
temeraria prxfumptione nituntur* Sane cum çompun-
(fti corde ad Ecclefiam Catholicam humili pietate re-
uermneur, non in eis ireratur baptifitius quem iam ac-
cepernnt, fedperimpofitionem manus Ècclt fix Catkor
licx conciliantur. Quoniam ficCuftedituriliafirntenria
Domini : lte, baptizateomnesgentes in nomine Patrie, & Filtj,
& Spiritus fanai: vt quamuis forasEcclefiam, auc ceice
in Ecclefia à malo peruerfo facerdotc fecundum naive
regulam baptizentur, in eis nullatenus itererur. Fides
quippe, quæper dileétionemoperatur, à làinfta Êcclefia
Catholica habetur. Quam hxrctici nullatenus habere
probanrur : quia reuera fides lb la non luffi :i t,- nifi Deum
iammerito damnaretur in x^efnum, atque omnis ftirps , credehs diligasDeum,prxceptifqueeius obedias. Qbeeiusin
perpetitum cum Angelisprxuaricatoribuspuni-
retur,nifi gratia fuperueniret per lefiim Chriftum Domi-
numnoftrum. Ipiiusenim mors humanum genus a po-
teftate diaboli liberaui t; quod quadam iuftitia Dei ei tra-
dicum fuerat pofiidendum, Sc dorhinabatuf in eis vt in
fiiiis diftidencix, ficur Apoftolus air. Ergo mors Chri-
fti, quam fine peccato fulcepic, vitam tribuitpeccatori»'
dire prxeepris eius eft non facere malum, Sc facere bo
numj pugnarc contradiabolum, qui curium noftrumad
Deum tendentem impedire momentis fingylis nititun |
Vndeiuxta Apoftolum: tanquam ho fugtensiircutt qu&rens
quern deuoret: cui refiftendum eft in fide forriter. Ec licet
quamdiuin hoc mundomortaliterviuimus, fine peccato
efle non poflumus; tamen ne vllis criminibus implicemUr,
vtadeius leruitium redeamus, &yalaeius effedti^
'incipiar liabitare in nobis. Quxfirit criminalia peccata,
& feripturadiuina, & mundanx leges publiçe puniunt:
fed Sc confcientia tuaqux ab alio non vult pari non ne-
Ick, . Sedvfi foire poft baptiflnumaliquibus criminibus
inuoluci fumus ; non pigeât poenitentiam àgere, & con-
trito corde & corpore d Deo indulgentiam poftulare.
Nam qui fibi peccata impune videntur committere ,
dum fortafle aliquas eleemolynas in pauperes faciunt,
multuni falluntur. , Nefciunt enim quoa opus miferi-
cordixprimumfit, feipfum JDeo, offerrè, Sc ficinajio
E P I S T O L A VI«
C T O R I S Â D B . F V L G E N -
; T I V M E P I S C O P VM.
Omino beatißimo, & Àpoftolicit meritis coetquândo,
fanäo PatriFulgentioEpifcopo, Viäor. Deßdtraurei (
diuin'uiisattribuium tempos aduenit, quonoßrapt» !
^ ^ ___ - . - mio fort'tatur effeäum. Nefasenim fuerati Vtis qui
mifericordiam facere, Sic enim leripturaait: Mifererea* j ad rejpondendum callida machination! beatitudinem tuam fre-
nïnutiu placent Deo, St itcrunv.Qnifebinequani eft, cut bonus ? , quenteripfepetieram, differrem volentemi quod apud honeßißi-
Érgo facichdx finit eleempfynx:lèdante fiintvitiarelin- 1 mos mores mendacioplerunque deputatUr,qutdqutd dtjfererido pro-
quenda. Multum igitur differunt ab his, qui veftem fu- mtttitur. Sed boeficutnobifeum veflra beatttudo melius recogno*
am candidam feruauerunt, qui tales vt renati lunt, auxi- fiit, non voluntate faäum eft : fedjpstium regionum dtuerjarum
liante Domino,vlque ad finem exitus perlèuerànt : qfii- impedimentum detulirat, quibus hue atque illuc incajfum ducir
bus quotidiana oratio fuflicit adToluenda minima deli- mur. Vbt nulla falutis aterna Vita vtilitas inuenitnr : fedpotius
, qux in hoc corpore mortali fubripiunt; de quo fis abiffafuturavitavtilttateexquirenda, mens diupßsbccupationi-
Appftolus libera:iexoptar,dicens: Infelix ego homo, quit busauocatur,vtcumtttnpuseß,diabolicitimorisinßtnclu,4{iqutd
me liberabit de corpore mortis huius? Gratia Dei per lefuyi efiri- j W fdutematernamproficiat, quifque Hpßfiim mxnmiagere
ßumDominumnofirum. Nam & Dominus in Euangelio perthittatur.lnduimurenimdiuerfiscupiditatibusacdeßderiishuttes
fertilitates terrx oftendit ,:id eft, très gradus bonorfi iUS mundt, qua [ubito tanquam fumus euanefiuht : &infatiabili-
inEcclefia,demonftrauit,tricefimü,fcxagefimü& tête- ' terfacularibUsillecebritficHoßra deferüit intentiô, vt tanquam f i
fimum. Vnde & area N o e , qux fignifiçauit Ecclefiam * immutabtliterin hoc mundo vitiamus, fie de futura ater nit ate.aut
bicamerata, tricameraraque fuit:fignificans,vt diximus, Vitaautmortispericulo, quedvtrmqUeeft, minime cogitetnus:fed
très gradus, aut ondines : quostraàatores Ecclefix ad hoc tantumfatagimus, quodin prafenti cbgndfcmus, noftris de-
comugatos, continentes, Sc virgines retulerunt* Trice- fidtriisadfuturum. QuantacünqUethim Vtilitàs noftra volun-
fimum fcilicet ad coniugatos, lèxagefimum ad conti- ( tatiadcrefcat^parumejfe putatnus j fecundum illam B. Cypriani
nentesjcentefimumad virgines, Ita etiam Ecclefiä ca-
Quid aliud in mundo quam pugna adüerfus
thplica in his gradibus conftitutaeft:vt quämuis tres fint
diabölumquotidie gemmiEtpaulopöflfequiturSi aüaritia
gradus, multx tarnen differentix meritörüiru Neque ea
Jiftrata eft, exürgit libido: fi libido cöpreflä 5ft, fuccedit
nim aut omnes virgines xquah.ter accipiunt pratmium
am bitioiflambitio cotepta eft^irä exalperat,inftat fl;per-
regni cxlorum, automnes continentes>aut qmries con-
bia,vinoleeia inuitat, muidia Cöcord.ärumpit, amicitia
iugati: fe d vnufquifqueprqprtam mercedem accipiet, ait A p o-
zelüs äbfeindit, & catera,p&uidens vir venerabilistantisani-
ftolus, fecundumfuumlaboremi Et qiiantumampliusalius
maminimiciiäcuUsqUotidie vulnerari: viide nonvirtuspropria,
alio obediensDeofuit, tantum amplius mercedis accifenimiam:
fedfolddtuindpoteriterueremifericordia. Proptereä lacbrytnabipiet.
Et qux eritiftamercés, velprxinium,nifiiple Deus 1 liter exoramus, vtpro nobis cum omnibus tilts quos Domino acqui-
prxmium virtutis erit ? Dixit quidam. Is qui virtutem ! fir 1 ’ acmundatiis fqualoribuserutosadJpiritalem.Vitam conuerti
dedit, quideditcertantibus vróboriam, iplè procul du- : fitifit, eius pietdtem exor aredignerû, vt nobis inifericórdiafua lu-
bio erit corona. Quod intèlligiiiius, tantum amplius a- J menöfiendai, vt nonfumât vindiaam de peccatis noftris, vt indelioin
ilia vita Deum videbit, quantum amplius in hac
vita eum dilexit, prxceptifque eius obediens fuit. ^ Sed
& in ip la, carne reflirgejltium mortuorum multx erunt
dilferentix claricatis, dicente Apoftolo, Aliaclaritasfolis,
alia claritas luna, alia claritas fieUarum. Stella enim ab ftelU differ
tin claritate , ita erit&refuhrettio wwrriMra.Igiturquxcuqj
corporaautignis confumpfit, autbeftia deuorauic; aut
aquaabforbuit, illo mometotemporis atqjiniftu oculi
refurgent, iniexu vnulquilq; quomortuus eft, mafculus
itaqueinmafeulino, Sc foemina in foeminind. Quod
veto refurgant mortui, Dominus in Euangelio ait. Non
legiftisquoddicit Dominus ad Moy ftm de rubo, EgoDtus Abra-
ham, & Deus ifaac, & Deus Iacob, & fubnectens adiungit;
Non esl Deus mortuorum, fed viuoruni. Omnia enim viuunt
ei Sciterum: Tunc omnes, intuit; quiin monument is funtau-
dientvocemfiiii Dei, & rejutgeht qui bona feceruntin refurre-
tttoheni vita, qui vero mala egerunt in refurteftioMrtiiudiciii
Na Sc alibi mifericordix opera numeras, bonos Sc malos
redargueiis; ho's dicic ire in lupplicium xternum; Bo-
nos etiam fufeipiet gaudium fempicevnum; vbi cum Deo'
fuo fine fine regnab unt: & de fua ftabilitare fecuri, nihil
eos indecens delc£tabit< Vbiciimqiieenim eofum fpiri-
tus erit,- protinus in ccelonduo & terra noua; Malos
autem iufeipiet ignis asternus; quos in perpetuum cru-
eiabit. ybivetniis eorunition morietur, St ignis non
extingiiecur; Ideoque ; chariflime, facagendumcft, &
iugiter Dei mileriCordia inipldranda; vt lbbrie^>ie,iufte
‘ viuamus in Hoc leculb; quatenus poflimus cxlo-
rum peruenirein regiium;
liäis noftris non mriamur ; vtexuanm a laqUeis & compedibus
inimici,vtnoh fe 'gaudeat iucrajfednimdm, quam Dommusfuo
fanguine redemit. Sed hôc èhixiftmeobfecramus yvt hoftrahifup-
pliiationem tuisprecibusiüftis, poftrofqiie gémit us tuis fanâuflé-
tibusadiungas, vt mereàmur veftris tnterceßwnibus futur a vttk
fubfidiumreportare, vtqui peccatis mortuifumus, veftris fanftü
orationibus refurganm. Aliter etoimElifeurPropheta fufeitaretion
poßitcadauer examiné i hiß refrahaiis m'mbrorum lineamentis,
tllofecorpérifaceretaqUalem. Minorauii fepàululum magnttudo,
vtcurhofçiilatur mormum,mplafirantanmam,& redderetpué-
rüm vitlum. Vntis feftermt, & duo cohfurgunt ': & /'ubito reddï
tur incolumisgenitrici, qui alieno jpiritu ïeuixit; Et igô ita coh-
fidoyeftrointerceffûmviüuhi Ecclefia màtri rèftitui , qui videor
grauantibuspeccatis mortis aculeo detineri. Scio enim quod tntu-
ueniliatatevita ,ante annos plurimos falütem anima noflraqüa-
fieris, Dominumque ex hdc ré fapïfmepoftulaueris ^ vtme à tentà-
tionibtss huius vita erueret. Èfqutààdhucpeccâtorüm mole depréf-
ftis mertri hohpotui, hoc dtprecor, vt aßtduis fupplicationibuspró
hobis Dominüm étforare digheris, vt quoitbéi ordine vel tempore
deliäorum hoftrorüm vernam affequatur. Et hénóftrdftelnlisdc
diutur na oratio veßra Paternitatisfenfibiufaftidtum gêner et, tllud
hobis iterum pofiulandut» Vt promißwntbus veftrisceltr fe-
quatüreßeftusiac mdlighb opéri illius, qüivenérabtlium mônd-
ihorum fpiritûalemiïtahii & fecuhdüm fttculum quafivilißi-
ntdm ifaftidiofecontémhèns, vfquèadcedrosiibnhiéuólam feper-
ueniffe gloriatur. Çum nüineh nifi fallor per ofdinm verlor um
fupeflöre Verfu itiidentm Videörtxpreßißei cuisis trdäatum dire-
xi. Qui emehdiedtis htne inde fermontbus ; aduirfum reüam fidem
& catholicam veutatem vifus eft oblatraffe, & Homouftanös
f {qpbi^t.^ed^mäy.&.Jiöhdtiftdi ‘öMtóüuni-fitièM'idéii--
lis qiidfi vuiuirdns,fibipofted catboliiam vthdtcaiiti ; Jlcutex ié*
'äimiiß^mervej^dFaifirnttmadmMi Quartpetmui,vt
demellifiùo'vtftraßdtthütaiit fonte iftiks Vanitas refeüatitr } du--
ÈorïfqUt eius ferpentis, cum iße mala gramina paftus, quen-
I fiw m
■ Biblioth. VetsPatsTom.6i