Ferrandi Diaconi
damnacurus mcrcdulos. Credentibus vero rcmiflïoncm
peccatorum largituruSjXtcrnamque vitatn,fi tarnen in Ec-
clefia Catholica perfèuerauerint ab omnium vitioru con-
tagione mundati. C atholica quippe ecclcha ftatio eft, vbi
vulnera noftra bonus medicus lanat, filius eftpromiflio-
n is, qui fq uis cara yfquc ad etfufionem fanguinis vindica t.
Prop tere a dux optime,'& fideiis, tene omnia dogmata e-
ius,prædica,vindaca, due ad cam Yolentes,compeUe no-
lentes,non dolore fuppliciorum,non me tu glacfei fieuien-
t is, fèd mo delta correp done, & feueritate plena d ile&o-
nis. Procul abfit rimor diabolo militans. Sciant hæretici
quia cathoiicus es : fciant carholiei, quia detellaris hxre-
Quïpta innocentü régula.
POrro quinta eft régula innocentée mili taribus aétibus
occupato. Dehciat temporibus adminiftrarionis tuæ
peccanuum fÿnagoga,crefcatnumerus eledorum.Siglo-
riofùs efficitur,cuius labore dilatantur fines imperii, quä-
to eritgloriofior, cuius labore Catholicamulriplicatur
Ecclefîa.Gaude ad lucraChrifti,dole in difpendiis. Sem-
perquein corde tuo maneat Apoftoli Petri fèntentia,Iu-
dæorum princepç füb hac interrogarione culpanris. Cui,
inquitjobedire oportet, Deo an hominibus ? Hocitaq; tu
dux fidelis quodes fidei tuae feruor prophanos milites
fcandalizat,ore Sc corde die: Cui obedire oportet,Deo an
hominibus ? Refpondentc autem confcientia tua, Deo.
Loquere ^aci ordinaquod diligit Deus. Vtquicunque
iam contrarü veritatis exiftunt, aut fèquantur volentes,
autremaneantmurmurantes, &nihïl aduerfusorthodo-
xatn religionem valentes. Neque enim deeflè poterunt ex
aiteraparte,quibus placcasin opéré bono,quorum corda
ribitenacius inhæreant, vbiqyhabet fides vera dile&ores
fùos.Quantûlibet extoilatur iniquitas, veritas vincit. Sèd
penè fintforfitan in muldtudine exercitus, plures hæretici,
pauci catholici. Magis te oportet virisfortilïimis niti,vt
fi gratia Dei refpexerit omnes milites, fordflîmos fecias
catholicos,aut certe paucos diniittas hæredcos. Parum
adhuc lo quor. Ad illas fbrtaflè miiîûs es regiones,vbi nullum
reperias orthodoxum vèl certe rarilEmos latentes. I-
biq; viriliter fèmina verburn vitæ ad gloriam Chrifti.Red-
àrguc mulritudinem perfidorum fine verecundia, fine
formidine,fine dubitatione.Nccpriuscbgites,quomodo
easregas imperialibus lçgibus, fed quomodo corrigas e-
loquiis fpiritalibusjterritofque nomine authoritatis ,.pri-
mitus do&rinæ làn<ftærepugnare prohibeas, deindepau-
latimconfènrire fîiadeas.Vtile tibi eft,rc<fta fendre,fi alios
quoquenon déféras in prauitate. , Boni ducis inftandà,
plerumquemultispræbuitoccafionemfàluds. Sédfifor-
làndefperas illos poflè fàluari, bonum eft fàluti conueni-
entiaprædiçg)re,quia voluntatem Défis, coronat, non fa-
cultatem.Seminarepertinet ad officium diligenrisagrico-
læ,fupcrni eft numérisât terra fru<ftificet,votifque culto-
ris fid refpondeat.Hac planediferetione circa fubditos v-
fus in dodtrina,fadle etiam'poteftadbus fùblimibus, & i-
pfis, quorum munere duxeseffedtus, regibus,fi qua forte
contraria veræ fidei fènferint, & noncedere poteris & re-
pugnare,paratus ad martyrium difèes. Alioqùi quimetu-
ens inferiores ofFendere, minus exequitur caufâm propriæ
religionis, quomodo merebitur cumpropheta Dauid ca-
! ncreioquebar de reftimoniis nris in conlpeéhi regum, &
non conrundebâr.O fi boni duces inciperenthumanisdi-
uina præponerepiàximis erroribus remedia prouiderend
1 Latepatet virtuéïfta,pgr plura&pluraiuftitiæiuncra}ün~
ditus humanis diuinapræpone, & vidua oppreffionem
non perferat,propter fpcm lucri prætereuntis.Pupilli fub-
ftands rntoris minime indigeant beneficio,pelïunam vi-
élomminiuftus litigator amittat. Sacerd&tum poftula-
rionibus libenterpatefeat anditus,frequentctur orario,le-
<donis ftudium, quamuis vndique occupatronibus inu-
enribus,igne defiderii fpiritalis ( remota tepiditate ) fer-
uefcat-Quare enim duxoptimusopprimit vàuam ? Qua-
repnpiüumlædifinit? Quareproiniiïfto lit ig a to re S i-
-a t? . Q uare difficile autraroadEcclefiampergit ? Quarc
non legit i N ifî quia diuinis Knmanapræponit. Præponç
ergo diuinafèmperhumanis, 6c omnia dbi religiofæ vo-
luntatis,& opera6C verba, quamuis inter militâtesaéhis,
fàlua erun t.Elcemofynarum vero lacrihcium quis ita polie
t o {Ferre, ficut dux oprimus, cui magnitudo poteftads,
abundantes prsebet occafiopes milèricordiæ tribuendæ,li
tarnen diuina prxpqnat humanis ? An inaniter Daniel
propheta Nabuchodonofor elicit : Cohfiliummeum pla-
ceat tibi rex, 8c peçcata tua eleemofynis redime,& iniufti-
tias tuas milèrationibus pauperum, & erit Deus parcens
peçcatis tuis : nifi quoniam potendor eft facilitas eieemo-
fynarum,quibus edam lècundum genus ele,emofynæ,arft-*
plius operari poifibile eft,ignofcere fcilicet delinqucnti-
bus.Ipli enim magis laudabiliter veniam donant,quorum
iracundianuncius mords eft. Ipfi gloriofiiîs diliguntini-
micos,quibus exigere vindi<Slam lànguinis licejc. Vtra-
que opera mifericordiæinpoteftate habes, fi diuina humanis
præponas. Et in ho c maxime agnofèeris humanis
diuina præponerc,quando nulli fallaciter iuras,necfub-
dolo fàaaméto decipisaliquern.Licethoftisfit antiquüs.
Licet immania Reipubheæ infixeritvifceribus,non vidc-
turfallaiuratione fallendus, etiamfi vita eius impediat,
môrsproficiatpaci. Necficquidemdux opume compel-
larisfalfumiurare.Sicvnihominû,ficpopulo,fiçplurimis
gendbus, cum quibus bellageréda Fufçeperis. Aut fine iu-,
i ramento perfeuerans,allume ccrtame, aut nullatenus vio-
; lati Facramenti facinoreperpetrato,Rempubl.liberare vel
adiuuare. Quid enim prodefteivincere,quemdiabolus
vicit, vt viâoriae fpe fàlfum iuraret ? Bonum éft,yt fèm-
per humanis diuinaprsponas, & voce fân<fti lob libéré li-
benter loquaris. Sicuri pendentes füper me fluâais maris,
itadmuiDeura.PropterhbcPfàlmiftadumcaneret. Do-
j mine, quis habitabit in tabernaculo tuo, aut quis requie-
jEçetinmaptelàn&o tuo ? Refpondetfibi ex perfonaDei
talibus verbis. -Qui loquitur veritatem in corde fuo, qui
non egitdolum in lingüa fiia, nec fècît proximo fiio malum,
& opprobrium non açcepit aduerfus proximum ,qui
iurat proximo fuo, & non decipit. Ille ergo habitabit in
tabernaculo Domini, & requiefeet in monte fàn&o eius,
qui iuratproximo fuo & non decipit. Ille autem iurat
proximo fuö&non decipit,qui quodeunque iurat fèrmo-
nibusjimplet operibus. Nemo autem pütet-hoftem cui
iurat, non debereproximumdeputari, propter hoc enim
iuratur,vtproximus reputetur.. Ex quo igitur vült arnicas
effia, legemque pads ample&itdr, iam proximuseft. Et-
iamei qui fideliter iurat,proximo fuo iurad, & non deci-
pit.Peffimum nefàs fidfàiuratio, &fipauloaltius conftde-
res, inutilis femper, maxime exercitumgubemandbus.
Mutabilia enim iuuenum corda j fàcramcnd vinculo fire-
quenter ligantur,vt fideftabili bella fiifcipiant.Et tune fir-
ma fit fêcuritas ducibus, fi religionis dmoriurare fklfum
non finat milites. Quam graue itaque& quam pernicio-
furiljvc videant,vel fentiaiit föliii facile fàcramentum, du-
cisque fuiinuitentur exemplo, leuc æftimare periurium.
Qujcquid proinde iuramento . mtèrcedentçcônfinnas,
ratum fèmper obfèrua,fiue inimicogradam, fiuç veniam
reo, fiue laboranribus tecum præmia pollicearis, & hoc
adhibitainupeajionenominis D ei, credibile facias ©pe-
rando, nullius vrilitaris confideratione, nullius periculi
formidine debes irritum fàcere, fixus'fit & Fmmutabilis
fermo,cuius fidei teftis eft adhibitus Deus. Vnaplane cau-
fà foluendæ iurationis exiftit,fialiquidiratus iuraueris,vn-
de poffis Deum perquemiuras ofFendere. Verbi gratia,
fi dbî pro delinquentibus nunquamp oflè fatisfieriterribr-
liter iures, fi interitmn ciuitati, vel populo iuransmineris,
ftpenitusinEcclefianonorandum, vel alia quæ diuinus
timor prohiber, humanx tenrationis, ad præfcns viâus
infirmitatCjiuraueris exequfenda. Tnncplanenon cftper-
ficien da iüratio. Quia non ibi diuinis humana præponis,,
fèd diuina potius con templaris, vt magis fie te iurafle poe-
niteat.dum complete quodiurauerispudet. Etia fie quippe
diuina præponuntur humanis illorumque verborum
teneri inapiet régula. Quæ vetans homines cito iurare,
imonunquam yolensiurare. NoIite,aitin Euangclio,iu-
rare, neque per coeluan,neqjper terram, fit autem fermo
vefter,
A
t.flriitth.k
. ExOffifw.
c
: DtHftr.il.
ad RYgtnum Faraneticus.
vèfter, eft eft, ri ön non‘. Qual Vtique qüif quis operatur , !-'
mitàtorèxiftitipfîus filii Deiv de quo beätüiita löqiiitur
Paulus; NOnéftiÔillô,ëft,fiôhÿ fèd éftj'iftiltó fuiffemper.
ImmutabHîs quippeeft,ficut veni§ Devis, & cufrt'patre Sc'
fpiritu fan6to,natiiralitcr vhus Deus-. Guius nöminé in-
quirens fidëiiirimusMófes,vÖcé fibiccëlitus fedditavtre-
mèbündus'à'udiuit. ‘ Egd fum qui fum.Et difees filiis Ifiael:
Qui èft,hiifîtme'àdvos. Ptófëölo niagna eft glbriâih éo
mänereqiiieft,euiii feqüi qui eft, vt qiiia noS mutabilesfa-
eitinfirma hatura, hec -pomiffiuS imrnùtabili Deo pér æ-
qüalem'pot^riamcomnarän,ritfempefirihobiseftjfit fal-
teni'fèrmo Adftcr,éft eftjiiö’iino^,' fiüè imàinentôiritèrce-
déiite ,fiuecëflanté^ hitaniür inveritaté cëfdmmi perma-
lieréi Diüitià namqüe eft vëritasi^ndé multuni veracitef
Dei filiüs dixit : Ego fum vëritasi'Et ficutdè çhâritate re-
cordamürlôHanheiTldkifïè : Qu^ id^net iE charitàte, in
Deo mahet j&Deus id eó manet.ltäfimiliter fivelimusdi-
cèrèri6rtmèndmür,qmrrîâhet:iftvetitate,inDeorriânet,
& DèüS in illo manet. Præponaniusigitiir veritatem cun-
lâis vrilitatibùsïempôràli b us tdflc nte iniieElèniiir huinanis
diuina prâjjiôneie; Vëritatèm planè'noBi§i àutra-
tiöinaniffiftä aêmônftretiaùt feriptùra diuinituis id^iratà •
comèndet, aut fàcërdodlm do‘<ftrinafidelis ofteri’dat. SuB
ffiecie enim yeiifâtis,plerumqu& fàlfitas vittdicattir,& iiifi
adfit b driié dd'dbùs piaeôr dis Kumilitàs; vit quptieS requi-
rüné vênfâfëin,fæcùl'aris' digditaris remö^ant pdceftatcj
riiifèfaBilitëf antejióharimr Humana H}'üinis,y ttcihère au-
dëât.QuamifisdiLS,tàtïienEcclefiædifcipulus, Ebclefiam
dócefe^nëc indicia fèqiii facerdotdfti, fed véliëpodus dë
Ïkfeërdöfdlibus iudicaf e iüdièïis. Öccafione qiiaaam verii-
mus ad Hiint locum jqiiandim arbitror necefladüm,vd-J
lentes fèmper humadis diiiina praeponerè, vt diik bonus,
iri örrinibus quiderd,fi pië fapis,E!cclëfiahi confiilasifacer-
doribus pbëdifë feftines,fine.illÖrum cödfïlio nihil géras,
quorum prèfeibus adiuuaris. ? Præcipiië timed inter offi-
P fëligiónis j fólam difcas oBedienriàm déferre. Et fi
quaiido aliqdiS fcnidiilüs meHtem niduetg nonfèquàtis
radie fèntenriam dropriard, nec aliis perfu^ére coheris^ 1
riifipriüs eadeffi facetdorib us agnoüeris placuifîè; hleme-
td <Jüid tibi iE Deutèrônomip Deus löqiiitur. Iiîterrogà
^patreitî & anriunéiàbittibi, preSby tèirôs tubs, Stdicenttibi
quod oftèndiculüiil dëtur Euangçlib Chrifti, multitude
offehfibnem tiiam tolelresj dorièt àlterius’confuetudinis
inqd'ooffehdèiis,aùtràriônemq«bqub mpdo capias,'aut
fufcfpias dileëtibnem,fi tàmed,vt fæpe ^tendum eft,niil-
lumtimetiirfiëricuiuhi fideir Qupdenini fidei hpn répugnât,
diîiriià: Gorifîile ergo quds DèusfçientiæDomirius j
tronfuli debeie commonuitJ Etiamfi tibi ftiedtibepleni- j
tiido,fifacultasmaioriseldquifuppetat, incliliatacerui- •
feëjàdhui^iffitatis fànd^'prôpofitunijCbnfulëfâfcerdôtes. |
Cbrifdlë àiiîém pie qügreiidbjnonvidlbmer'qüidiefpdn-
dearit imperanaó .Nec tibi Vxiquâiri placent in prdtiihciis,
vbi diicatüm gëri4.caricidum décréta rèfcidderë. Si enim
publiças léges tranfgredi lriètuis i qüas homô conftitmt,
quomodo ^piiitui fandi definitionibü^ öbiiiare tentà-
bis ? Ari ignoras quiaSpiddi fancto aéti lbcuti finit patres,
qübruniiufîâ fi refciridiihuSjlÖdüenu për èbs,cbridinièli-
ammgërimus.-l^oteritqüë EpriaH. apoftóliéanöbiliricrc-
patio competed ter aptari.Zeliirii Dei liàb'èiit ^ fèclnbHfe-
ëimdünî^gntidm.Vtilêns ergo habere zelurii Dêi fècün^
ddiÉfcieridain,ténè ördiiiérëótuni^f faëerddte^ do'ceât,
laiéi dbcëatur.Et ontnis qüifè adEcclefiàm peifunète glo-
ti^tm,legibusviuatEcclefîæ.Maximeliis <|dàs adtiquitàs
fpb'braùitjvndë ètiâriî çôtifuëtiido firië lègej qu&fi tanied
£çdefiæ fedOTse tradidb cnftoffièndanüdgitçrpbfteris tra-
didit, eadeftlfëuereririâ vidëtur cuftcfdiéda,& if dllâtenus
imbuendà^fi iipif éft fiaei vëræ coiitraria.^Neë bffëddat a-
nimos tuÖsEcclefiärum Corifuëtüdb diuérfà,dum fides eft
Vna; Pariiiilis eftiitimëdtibus,acpénè ffùlds,|iocirrepfît
. virium: ÇônfuetùdinëmfuæEeclefiæ, vbi velnattis^vcle-
dutritu^jinaliis Eçdèfîis qd^rerè | étfi aliquàrii diflbdâh-
tiàm cbnfuctutiidis videné,pâdturrèpëritë fcârïdàlumfi-
/4ëi.Tdyçv^fyd fàpiçdSjEcciefiç ad quaffipeménërii,fi àp-
j^robas fidem,fçquère ftatirri confiïetudineid, nec Vfixrpes
àliquaiii fac'd £itus fâ,cerënouitatem. Si enfin tëfcaridali-
55àtnlut;atà cbrifuetüdp, poteftfiiruiiferpÖpulum feanda-
hzfirëjcmwsVólüntatëmfibidux dpitimus in rébus bonis
femper edricihâri feftiriat. AjvôÆoiicavcrBafrequcn'tiüs
hoc folüm ciebet «quanüniter fuftinéri ,pro feanda-
| | pUcetpBpuli-1Q u ia & ^ v t iq ù e ad tuftocUara pçrti-
neçfidei,vitarefcandalumpopuli. Populus qiiippe fean-
dàlièatus,Facile ad féliîfitiataprofilit. Et feis quomodo o-
fimis fides përiclitetuf in fcliifinatè. Bonum itaqj çft, vt te
m ente , te fednfeddènté,& ïiuliatènüs prbhfbehtë,fêcun-
dum piiffimàspafcdim defididones ? vnaquæque Ecclefiæ
confüetudinem0am fèqüaritur,ôètu illias bonfuetudinis
jpârticëj^s efficiâds,e[üm tédet Èëclefia, vblpro téinporë,
veladmiiiiftratipnis iieceffitate fuéris çpnüçrfttus. Alib-
•qüindiligérefolita,&hbrreï:èvehëmentëi:ihfôlita,nimià
èftiuffiria,noriïaüde^fèdreprèhenfionedignifîuna,fipla-l
Cëc làpiéntiffimîfèntcntiaSalbmdhis. Noliefîèmültum
iuftu^, neqiiefapîasplufqiiàm iieceflè eft. . 'Ne bbftupe-
feas i de remàneas.fiigidüS^ Q^ds remànëffrfgidus? Cui
fèniôr fubtrahitürthititaus. Nbli ëtgo efïè multum iu-
ftus.
V Sextk mnocentia régula.
ET haec dbi fèxtafit innocenti* regiilàj militàribus â-
Öibüs bçcupàtOiqtiifequiddixeris, gefleris ^ Hifpbfùe-
rîs, vtDebvthöininiBusplaceas,6i:fcrüöre châritàris^hii-
rabihter iimuifàtisftigus exçlüdaL Nôheuè multum iu-
ftiis, nequë fapieiis piufijuam necëflè eEi Incuririt qui^ii-
âm graiüffimi faciribns pulpam,meretür iudibialein fend-. ]
fècenfuram.T empera dux, bprime impétum fiaieïitâtis,^
diiidreo fupplicia infenintiir, interioribus àuribus pietas
j diidtî.Noli éfiè idultum iuftus,amicitiæ alius immemor
üèbitaexhiberë neglexit bffida,Higduseftabiiti, mèretur
fendre afpërani ltefiodem. Cbhibè obfècrô reéfurri dolo-
remidbhrèttibùerefiinilia. .Ne aéfifines qüafiinidiicurd,
fèd ebrripe aohuc vèlut àmiciimfefpbndente tibi fepi-
entifîïtnp. $alômonë i noli eflè ffitütüiniuftüs. Eftoërgd
iuftus*fèdnbli ëflè multum iüftiis; Éftb iufhis,yt cbrripiàs
iEquietos,noli efle multum iiiftus, vtcorifdl eriâ piifillahi-
i^.ès,vt fùfeipiasinfirmbs, te ^âtièhsfis ad bmiiès.. Cbnfi-
cfeia ergo quibixâimpéres j&quam düi'a cbrdaflèiâerèèü^
piäs,vtxnodöminandö,mbdp feriéndb, mo db vèfiia Idr-
giëndb.Nullatenus qüidem
pêcCatadirhittàs^iiéqué tarnen ftffiper exceffibüSeÖfifin j
fiipplicia ebridigria tètribûas,dites noi ipfi : nbü efïè riiiil-1
tixmiüîtiis.Ôâüaiita dux fàtiiehriflimè cnffimülârida ïürit, j
qüàmatblerandàj^ümâTëuitèf àttfiîgèhdâi quanta îâ- !
cerdotûm qubq; intèrcèflidrübüs cdhëcdëfifeiab illti.qiu
fàpieiirer auffit: noli eflè ffiùltiiiri iüftus; Tötesiliääf c£ a-
liafacitus tbnfidetàre Vidonim gènèra;qtiiBü§ fànâfidis,'
vblmt rèmèdium préùiderë qiiidfiriti ^îbliëlïçmiilcüffi
iuftiKi Iriteir àlia qüippe déda^iôhèi âbfcôridito iaciilb'
nemihem vulneràbimus,rièciiimôribü$ Befiè viuerttiuni
follifeitiusinqüireniüs,yndë culpêntfir. Si lôdüâtur yniî
cuiqv iioftriifn perfipiritiimfènéhim fidèlisfèribnità^fibli
ëflè mulnirn iuJhfi.QiüâvtiqjmuItuin iüftus èfleEuljîabi-»
liter nititfifi qui pet omfieiri iuftiriajnt prbxüni examinât
viram,£ragilitatis htfiriahaéconfideraribne poftp6fita,tan-
qüam fine pecéato Valeat viiiërë, qiüfquis iricipit pèifcatâ
Vitarëjptdîfertim Iacobo ApöÄÖla'eön£finiante.ldihulä$
énimbfiëiîdirtius omnes,vnde nçfiirïfifiéritb reuocirat
fùperbuS detra<ftbr,ab elario'nëiudicmffi,cumdiatiu'éi;
Noli eflè ftiültifin.iuftiiS,vt libenter iinplêâijqiib'd vas èlc-
âdemis te doé&ôr gèriduriS lö^üinif Paulus; SiptæQççiîpa-
tüsffiëritho'mbmàliquôdelidtb,' Ec&qtfi fpiritalcs ëms,
ilifîruité liüiufinodi iii fpiritü leriitads, çonfiderans tèi-
pfuffi,në&tuteritcriS,hpcèft,traqùeHoficffèmultumm-
fttti.C bnfidera teipriim,ne & td tëtitèris; Cseferufiî qui fié
dèliriquentibus irafeithr, qiiiâ fi ipfe dcliétdrum periitus
ëxpërs habeatürîj dofnîüb m Bàrâtîfiiim çrddèlitatis
Apoltol
recoleris,yBif^iptifinhabes,nfie’bffeiffibne eftötelfidae
} H militermdif.EtèlàjriatemcmbratbÀpoftolo: aîtèralteis
te Graicis, 6c Ecclefiæ Dëi;