Ltantÿ A dw ctti Byzjmlmi
t !<»*<
v if ir
Xoytt.
) 4 S* ' 1 - . .
&a cft anima noftra inmfïbiïis,& mortàlis.Nequc verbtùn
feaumcft vifibilcA morale,quamüisin corpore vlfibili
I & mottali. Vtmmqueenim diaommfenut intègre fuam
1 proprietatem, fient vttittfqnenatUKpoftulathompièiU-
cet communis es anima & corpore conftaftsA ialuâtor in
diuinicate,8c humanitate fubfiftens, iftiverO exîolumac-
dpiunt, non quatenus fimile eft, fed quatenns diffijpile.
Ëimaleferiantminfmspercunâationîbus, vt cum nos
fplendorcm folis exempli caufa in verbo, & parte aflumi-
mus propter coniundfcioncm ortus -iplendoris cum lole,
nosvexant quafi bac rariohe fadmus verbum nonfubfi-
ftere per le. Quod autem nèque homo eximperfe&is partibuscompofituseftècundumrationemcaiurdameflenti*
àlterutrius partis, quamuis quoad definitionem totius
hominis, non redpiunt panes rationem totius tanquam
totius,fie intelliges.Quid enim deeft auimæ habentifepa-
ratam, & propriam vitam, ad hoc, fa fit fubftantiaincor-
p q r e a , fempermobilis ? Hoc enim déclarât knmortalem
eflèeàihj&interircnonpoflè. Quidrurfus deeft corpori,
vt fit corpus ï quod quidem qui definiùnt, aiunt elïè .corpus
triplici dimenfione; aut corpus nâturale organieum
poteftatevitamhabensvtraque enim defînicio apte conueniet
corpori noftro.non lune igitur hçc imperfecta fum-
ptàper fe,tametfî imperfecta dicuntur, quoad hypoftafim
totius,in quo fiintparte$.hac enim ratione,non aberrabit,
qui .etiam myfterium Ghrifti interpretabitur. Impcrfè-
éïumeiûfn eft, fiyel Deus nudusfinehumanitàte, vçl homo
itemnudus fine diuinitate fumatur, vt hinc appareat
duplicem elfe pérfêdionis definitionem inChrifto , v-
nam, quæfimpfititer dicitur, alteram, quae in habitudine
cemithr fecundum magnumGregorium.Perfe&um nam-
que eft verbum,& plenum,^præbensperfedionem :perfcéfca
autem eft & anima hominis, quantum ad definitionem
elfentiæ fine. Sed tamen neque verbiim eft perfe&us
Chriftus,non vnita humanitate, quamuis perfedtus Deus
fit,rtec anima perfedus homo eft,licet perfedamlùbftan-
tiam habeât,corpore non Umifi cum eà- cogitato. Hocau-
tem anpotandum e ft, quod cum défihrrionibus rerum
nonaflumunturtempora,ficutneque loci. Rationemetietur,
8c alia eiufmodi qyæ;corporis funt,pafietüf. Atqiif
hæc non eftpàflà, quia hæc habet fecundum fubftantiam,
naruraliter aDeo accepta. Pâtituf auteni, quippe quæha*
betpotentiaspaffiuas, dilm qilibus migrât à corpore, id
quod anima:, quæ apud inferos funt, 8c eartim vincula de-»
clarant,proptèr quæ illic Chriftûs àdfuit, qui ficutPetrùs
ait,fpiritibus,qui in carcere étant,prad'tcdmt rmißionem, deck-*
rant prætereaimmundi dæmones qui poénas.dartt, 8c da-
bunt,quamuis àcorporibus humariis liberi &lblüti. Sed
patitur quidem fimplidter anima, qüiapafliuaS pötentias
ad vtilitatem fuamaptatas âCCepit. patitur autem paflio-
nes corporeas propter vnionemdum corpore, cum quö
colhgatà eft,& propter proprietatem locorum, in quibus
degiç, 8c verlàtur. quia enim fimpudterinqatum eû ei pa*
ti,huius paifionis capax eft. Circumfcripta etiam eft ratio-
neexiftentiæ. Diciturdeindefecundo modo CirCiimfcri*
ptaelfe,quatenus viuit in corpore:dreumferipto., Amcitur
etiam fecundum Deum diuinis rebus, nequaquam Vero
propter corpus. Qupmodo enim propter coxpus, quod
iæpenumero refiftit ? quin potius propter, fe &natulam
fuam, cum cupidités quidemamoreerga Deum proten-
ditur,ira vero viriliter roborata,8c non inflexa, cum cupi-
ditateconlpirat. Ratio autem eorum,quænonvidentur
çontemplationes fine inumbratione 6c obfeuritàte red-
pit,& vnice illuminatur. pulchre ante nosàquodamkpi~
ente didumeft : vnum defiderium bomm,&aternumquoveta
cognitto concupifcitur. Has potentias animus qüi lbrdidat,
in vido,& ignorantia verlàtur ; & non èk corpore vitia du-1
çit,quamuis quædam ex ipfis per corpus patrantur: ex qui'
bus nihil vnquam verbum Dei recipere pOteft, cumfit natura
immutabile, &inuariabile. Non tamenpropter im-
paflibilitatem naturæ recufabit vnionem lubftantialem
cü natura humana, ne reculàtio pailio vera fore videatur.
& véreri in illis eflè,in quib. animæ ftudioforu ipfoadiutore
nihiÜhcömodi ex corpore céperunt, immo magis Deo;
plenifuerunt vtentes corpore nö aduerkrio, fed adiutore.
Si perfe<fta,inquiunt,efthypoftafisverbi,&^perfe6taité
hominis,quern fiifeepit,manlit autem verbum immutâbi-
le, caro etiam feruata eft inuariabilis,quomodo non eftpi-
um dicére duashypoftafesncutraconfulà nim^eoftun tantum'continent, fine qfiibus non confiftut. ? Vidëntur mihi
PriEterea omnis definitio rei eft, qua: nunc eft, non autem | valde malitiofe,&indod:epercontari. Siquidequafinos
eius,quseexeapofteaeueniet.N AlioqUinihileorum,quae nohpriusdiftinxerimusperfe«ftum,quomododicatur, &
prtum capiunt,definitionem elfentiae, qu^m habet, red- quod dupliciter, pmerea etia, quid proprie fignifieet hy-
pere poterit,quia nihilperfeuerat; fed omnia mutanturin I poftafis, transferunt fe a natura verbi , qua: commune etia
omnia, qu*prtum, &interitumfabeunt, immo omnes' naturecuproprietatehypoftafis.fignificat; verbienimnafubftantiae
rationq pta:ditae, cum plus & minus fecundiun
virtu tern recipiant,& nunc quidem fic,hUnc vero illo modo
fe habeant,in motu cernuntur. in eifdem enim perftare
non eft proprium naturae, fiquidem de folo Deo proprie
didtuntu autem idem ipfe es. ,
At, inqu^mt defenlores diuifionis: corpore circum-
fcribitUr anima, & palfiones recipit, & dolores fuftinet j
I quare fi fieverbumvnitum eft anims, licet tibiipiumet- .
iam eifdem fubiicere,& facere verbüm patibilc,& circum-x
feriptum, Quid?nonne vospotius haecfadtiS obiidame--
nim quae nobis^in crimine ponitis. Siquidem formidaftis
vnireverbumcarni, &tptihomini, quafinecelleelletdic
circumfcribi ? &pati.Si igitur Verbum natura pari poteft,
autcircumlaiprionem lodredpit, erunthseciniplp^^pro-
pteripfum,&non propter vnionem cum corporepatibili,
&circumlcripto, atqufcerit itaparibile, 8c circumferipti-
büe,quamuis non paUUm fit,neq> dreumferiptum, & im-
patibile, li'cetfitm corpore ,feruabit proprietatem impaf-
fibihtatisj&rarionepaimmufabilitatis. Siquidem neque
cum mundum aearet,& in hanc formam eum adduceret,
. cumpriUsnon elfet »exfiipramundano, &e x lupraquam
fiibftantiain haec, qua: in mundo aut circa mundum funt,
delaplum cernitur, vel exincircumfcripto eo venit, vtcir-
cumfcriptum eilet, quare neque prius cum miindum, &
e a, quae in eo fimt,creauif, neqUe,p.oftea quandp magnum
mundum in paruo, hominem in fe iplo fuius Dei comple-
xus eftjdrcumfcriptus eft.& quid mirum? fiquidem & anima
hominis non umpliciter quia iplä.eft in corpore, hxc
patitur j fed quia natura ei ineft, vt nsec patiatur, etiam vta
,coQ)ore feparataeft: alioquilub alpedrum cadet, 8c motura
diximus non fimplidrar natura, trasferunt inquam fe,
ad prbpriufignificatum hypoftafis,& aiuntperfebtam eile'
hypoftafimverbi; ficvocantes natura filiiaurore^idefty
per fe perfe£ta,quae no eft aha preter natura patrisjdefignä.-
tioneproprieratis fecundugeneraribnem lblum differes,
pra:dicantes prOpriecatempro eo, in quo eft proprietas; &
habimdine naturaru inter fe pro ijs,in quibus hxc habitu-
do prsedicatur.^1 omina enim alia declarant natura fiibie-
. ftoriij alia habimdme rerum oftendunt. Eorfi autem,qua:
Ipecie differunt,ad ea quse eiuldemlpecieilunt, diuerlaeft
communicatio habiradinum: Nam qux haben tcommu-
nia lpedei,fdlicet hypoftafes; his comunibusea, qua lunt
eiulaem lpeeiei,diuiduntuf inter fe. Et quibus;||uiduntbr
ea,qua Ihnt diuerla lpeciei,nempe naturis,h3^bpulantui
inter fe, qua lunt eiuldem Ipedei: numeroenim difereta
inter fe, cum ijs qua lunt eiuldem Ipedei copulantur,iri na
tura fcilicet.Dennirione autem copulata inter fe,ab i js, qu $
lunt diuerlanarara difthnfta lunt. Cum ergo dua habitu-
dinesfecundum idem verbum cemantur, vna quidem,
fecundum quam filius eft idem cum patre 5 akera fecundum
qua filius eft ab eo diftin&u$,&vna quidc de dare tur
appellatione natura; altera vero appellation^ hypoftafis,
commutantes ifti habitudines, habitudinemdiftinguen-
tem i patre carni dant, ignorantes riaturam quidem to-
tam eile D e i, qua eft lubftantia verbi, perfedi perfe-
d a , proprietatem vero generationis fecifle , vt 'VoCa-
retur hypoftafis, & filius, ficuri rurliis in patre proprietas
innafeibilitatis, 8c ,caula hypoftafim , & patre
m often dit. idem intelligendum eft in Ipiritu knblo
non enim natura patris, & filii & Ipiritus. S. vim habet co-
■ _ ______ • plendi
CorfirfiReftor. & Eittych. l ih . 1.
plenditahqüàm minus fitm vna quain in tribus.Et hoc eft I ficularibus| &communicatio quidem indiuiduorum ad
natura trinitas,qüod eft vnum qiud eorum,qui cemuhtur | fpedemrelàta,eft fecundunihaturam ; vniucrklmm vero
trinitate, quoniamnon eft ex tribus impërfëdb vnum J communicatio ad particularja, eftfeeündum appcllàtio-
■ Deus. '8c
homo exc
Partes, Sc
. totura.
nèm, (fiuè pradicationem) idcirco höh reçulàmus, vt di-
xi, appellatione tötius appellare partem, quia vna natura
totumfpedei humana reprafentat,quia nihileörum,qua
liib eadem Ipede numeràhtur,eft diuér&lübftantia,vndc
coriueniëter &apte nomine communis particulare hömi-
natur.Non enim reperiri poteft aliquis homb,qiiifi diuer-
la Ipecie ab homine vniüerlàii.in Chrifto autem huiufmo-
diordb habitudinis,noû reperitur,cû non fit IpecfesGhri-»
ftorum, ficut eftlpecies homihum,vféx Jais Chriftis vftüs
tanquam proprie quodammodo propter vniuerfalem , & i
gommunem ChriftumChriftus ipfe nominatus,vnanatu- i
ra dicatur ad illos,& ab illis; vt ipfum 8c vnam naruram,& :
duas vocernusjvnam qpidem habentem propter commu- !
riitàtém naturae ; duas vero propter paries eius,ficut in no-
bis cernitur. Cum enim càüfe,quæ in nobis eft,non repe-
riaturäb illo,quod in nobis pioprife & apte dicitur,adillü
non poteft transfërri.Manifeftum autem ëft hic,quare homo
dicitur vna,& dua: naturae. Vnâm nathram habet propter
commiinicationem Ipfedci: duas verb propter partes,
quae non lunt altéra in alteram mutatae : In Chrifto autem
cum non fit Ipecfes, quomodo duæ naturæ did pöflimty-
haîtres enimtatummodosreperimus,qùibusàliqüidvnâ
natura didtur,aùt qüià eft Ipccies : aut quia parridpat fi»e-
dém:aut quod cofixfiohe èX diuerfis Ipeciebus diuerlàipe-
de effêdrum eft,quod vtriufij; particeps,neç alteriitru pure
eft.Quarn haturamadulterirîam vpcant,qüi haectradtanri
Præterea,ne dùae naturæ inChrifto dicannir,hu)ufinodi
feerfe&um, fedex tribus perfe«ftis vnum fuprà perfebtuih,
& ante perfedum, vtalicübi «licit inagnus Dionyfius. Cû
igitur fex habitudines contempletur,duàs patris id verbû,
& verbi ad patrem-.duas deinde verbi adearnem, & carnis
adverbü:duas prætereâChrifti ad nos,& rroftras adiplum,
très fiuiit generales coniugationes,ac prima quidem habi-
tuddcbmugätionumfic habet, ficut tertia quidem àpri-
mà fecunda vero â media ,ilia enim quibus çXflrema inter
fe Ôonueniunt,cqntrariqmodo fe habênt,atqüe ihmediaj
ficut contra, média. Quibus enim contrarie habet ad fe-
jpfam j conuenienter habet ad extrema j 8c quibus rurfiis
COnuenienter babët ad feiplàm, côntrarie habet ad etftre-
ma. His bréuiter didïs conabor explanarè exemple. Smt
pofitæ tres resianima fimplidter,cotpüs fimpliciter,homo
ex anima Sccórporê cbmpofitus,& hôrum inter fe habitudines,
Vcanimæ ad animamjanimæ ad corpus fiiumihômi-
h à ad Corpus fimplidter,& aid animam fimplidter. Anima
quidem adanimam fie fe habet, vt eadem rationé fubftan-
tiæ fit Vnita; differente veto hypoftafi difereta.Hæc eft pri-
ttta,& extrema habitudo coniugatiönum. Anima verö ad
fuUm corpus lie fe habet, vt diuerfitâté naturæ diferèta fit ;
Vnita verö rarionè hypoftafis, quam vita id eft,
mutuo accepta, 8c redditaperfccit.hoc fecundaeademq;
media habitudo feruat, homo vero ad corpus fimplidter,
&adahimamfimplidterrektuSitanquam totus omnino
ab iftis diferetus, propter habitudinem ad partes fuas, fccundam
c bmmunionem Cum ipfis fecit. Quare Ghriftus . . _
adnos,&ad pattern rëlatus, tànquâ totus expartibus,prO- i dubitationes opponitis, nori enim vt duas, 8c vnamficut
pter partes fuas médius eft inter extrema, èx tötö hypofta- ’ in nobis dicatis,led vt vnàmfolam,hineenim vobis étiàth
fis,relatus ad patrem,propter diuinitatem cum hurrianita-1 j non volentibus paffio cOnnxfionis infuper aduenit,&: nec
t t ,8c ex toto hypoftafis,relatusadnös,propter humânita- j pallid diuifionis reCedit. Non enim nece£fe eft,vt vna na-
tern, cum diuinitate permutatis habimdinibüsfecundum tura vhtim numéro fit,quinimmotam multa,& totnümë-
diffinótionem,& vnionem, quas fccumproptér conueni- i ro,qiióf funt hypoftafes complentes ipkm naturam-Con-
ëntiam partium cum extremis. Cumaute partes didrnhs* fidcremusetiamfic , ‘qui lühteidem æquàlia, inter feluht
audireoportetprudenter: noiienimj)artesdicimustan- &qüâik.Defcribaturtriangulusæqüilatçrùsrc'«32hgulus,
quam complentes perfonam hypoftafis Ghrifti; Sicenim vt enim fe habet primum laths ad fecundum,& fecundum
'Gregorio ;■ "8c Gyrillo diûum eft totum non v n ^ m r a , • ad tërriumita fe habet primüm ad extremum.Sctibë igitiif
8C fimpliciter,&adaliquid,& imperfe6tum,& perfedum.
Quid igitur aiiiht ? Nonne didmus vham naturam ho-
minis,quamuiscogriolcämus,differentia èflè,quae coeuht
in vnurn ? quid ergo obftat, quin ficht hicnöiï ad tollën-
dum proprietatem partium naturas vocamüs naturam ,a-
liquidfimile in Chrifto facere vidëamur?Quirijpótius c6J
uitiafaciris, &illuditisquaficbnfufiohemin Chrifto ex-
cogitemus, qüia partes appellatione tötius fignificafiius.
Si volebatis vöeafe partes nomine totius , oportêbat pro-
fe6to,\ vt totum etiam nominatione partium dedäraretis,
atq;itanulla vobis inuidiaeffet.Camêmautem.vel hominem
vo can tes porius Dominum, totümêx partë fignifica-
retis,& ilon duas naturas vocantes vnäm. Sa:pe enim non
proprie loqui diferepänriüm dögmatis èfficit; Vnde hbs
c fecundumferipturas, & Ipcculatiories a patribus traditas
fiepe totum ex parte, & partem nomine totius affiamus,
• cum verbum filium hominis nominämus; & Dominum
gloria: erüdfixum confitemüriSedhÓpropttrèacommu-
nicatioriëfdiomatum tollimus propriam rarióne proprie-
tatis alterütriüs in eodem. Deinde, fuëe èria nöbis për prö-
pria nomiriä declarantur, dim coihmunicaöohem qüidc
idiomatittttinvnahypoftlfi conteihplämur; propriètaté
verö quaieftin communitat^; & differëntia riatiirarüm a-
ghofcimus. Vos autem ^vtétes exemplö höminis,cuiri iglo
prototype eXemplü fifnul corrumpitis.Vnälii enim naturam
homihis dicimuS,noü vtvos didtiS,qüi naturämeär-
his in fiibftahtidh anim^trahiriSjVtfiaritidëmj autmrlus
natutam animïe in fuhftahtiam caölis, ri’écèx alterütrav-
oramcunqUe fieri dicirhuS:NatUtam aurêm vocamüs hatte
non intuertiës irihabiritdiriempaftiiirh, hullaénini ëft ta-
tio, qüjèdiuèffitatem naturae parchim etiam ill vhlóhé te-
datjSedpötiüs'fignificatiQhé vhiüerklis,&fpéciëi dëpari
ticulari,& proprio pra:dicamiis,qiuä,ficut tradiint,qüi Tc?
gul as dilferehdi difcernunt, particul aria quidëm comniu-
i nicahtvmüerfeiibtK;vhiuënaliaverö pfcedleahfnr dëpar-
BibliótkiVettPdtiTohiiéi
triaiàtërâ, 8c datrespërfonaS in vno quqq; làtërë:& repe-
ries, quôdficiitfehabetprimumadmëdium, & medium
âd extremum,i'ta fe habebitprimum ad extremum. Quare
îuec diëo î Q ^ a fi datis dîci vham vërbi,& carnis hàtufam;
confiteminiante vham elfe naturam vérbi, 8c patris,dahi-
tis igitur vriàm ëflè naturam carnis,& patris. A t ihqhiurit, j
non didixîüs èodèni modo vnam ëflè vtriülq; nâtürâm:fed I
in pâtre & filio èadem ra none naturæ : hic àutêm in Chrifto
rarione Vniohis,ërgo nori eft idem quod viiione vnum
dicitfïr,& quod natiira Vhunu fi autem non eft idem,fecü-
dumaliud qmdëmillüdifeàmdümvërô aliÿd hoc. qiiarc
eritiderii vnuiri, 8c dho yvhum qindëm vniônë : duo vero
natüriS,quc>dfi lion hÔCÿërit idem fecundum idem & vrii-
us fiibftahtiæ, 8c diiiëtfæ lubftantiæ, quo quid elfe poteft
magis abliirdtim? Sid Vôbis' vriânàtûrà,'qüamdicitis, non
effugit diüifiôncm, qüâhàbét hafixiainmultiriidihe pétf
fonanim commünicantium ipfi5& côh^ôhémihtrôdii-
xitidentitàtë naturæ dompoutç,riéc altërixtriim vnif ôrurri
poft vhionèmëxhibëhs.fiqbis aiitern Dèi gràtia,
püîéhré femafuiii ëft 8c 4ifferènriâ vnitôrüm,quàm prçdi-
camiis ériain in vniônê düplicishâturæ, & yna, àtqüe ëa-
dëni petfohà prdpier çohcarfiini dùàriim naturahim-vni-
taram ih Vtiarnhypo^irii;
SiCfit ribivifiiméftj èxplicàlti ; fijvhb qûôqiie hôminç
diras riatdraSjèc vriàifi did, ex qùd qiridham feqtutur ÿ nifi
irtChrifttj riôriduas tan tum haturàs confiteri, fed étiàih
: très. Qjümôdo iginir altëhim côiifiteh tes, alteriirirrëcüfa-
tis? Gdhi àlioqixi ratio hèdëflaria hoc fàtêri quamuis nole-
terricogàtî QuidnOsàdhæcî Qifidâliiid,qhàmquoc^in
eôs co riuenit. Sapient taft tut eft,vt ait lcriptùra, fermotiés non
experifijiéçL confiderath Gumeiiirii fermones fubs noh mân-
diint,feidcifc'ô fiéd; cbheoqüünt, ex miaJis dbisihfipientie^
radatidhes hobis 8c halitus,(quo'mbdcî enim fine hau-
feâï&fâftidiodicahi)noribénë oléntes einittuht;G üjeniih
oriihis quæftio' quod ih.dubiùth Vëriit, cohfiderét, éx
_ ............"ùdbu-
I S .
%