Ioannis Maxenttt
Editiovi
tits 8e nc
Philip, ù
•eft omnino, nunquam hoc in ccclefiaflaofelibris lcgimr,
quamuis lcnptumiitin Malachit Prophet»: Si fupplan-
tathomo Deum, quia fuppfentatis me vofcgenstota. C.
N an eft dubium,ita vt tu di,ci$, in antiqua contineri edi-
rionc, in nou«Ua vero illud quod a nobis eft pofitum. Ve-
rum fi. tibircccns contcmnenda videtur edirionisfcüdori-
tas,audi Apoftolum damantem: Dominum glorias crud-
fix-um. i '
N . Si Dominus glorise crudfixus, t)eus credendus eft,
crudfixus eft ergo & lacobusfrater Dei,quia & ffater Domini
didtur. C. Non eft alter Deus,alter DoiAinus,fed
.Dominusipfe eftDcus,Prophetadicente : Scitöte,quod
D omiuus ipfe eft Deus.Et iaco rede omnino Deus glorias
a ludseis credimr crudfixus, nec eft fecündü hanc Prophet
s voce m contrarium veritati, Iacobum'fratrem Domini,
fratrem Dei dicere fecundutA carnem. N. Nova quaidam
dcintolerabilis dodrina hsc vefträ eft qus Deum paflibi-
lempwedicat,quum deeo quid Iudasis eft crudfixus, Petrus
Apoftolus in Adtibus Apoftoloram Aianifefte teftifi-
cetur,dicens: Notu m fit ömnib us vobis,& omni plebi Ife
racl,quia in nomine Iefii Chrifti Nazarenfiquem vos cra-
cifixii tis,quem Deus fiufdtauit a mort uis,in hoc ifte adftat
^ora vobis fenus.Et iteruin:CerdiTime,inquit,iciat omnis
domus Ifracl,quia Dominum & Chriftü cum Deus fecit
hunt Iefuin; quem vos crucifixiftis. Quiim ergo a Deo eü
quem Iudasi crudfixcrunt Dominum Chriftum fadum,
teftetur apoftolus, non in occulto eft, qui fit Dominus
gloria: intelligendUs,vel certe qui d Iudasis credendus eft
crucifixüsineque enim intantumerroris abruptum credo
: .vos deuenifle, vc filium DeiDeum d Deo fadum Dominü
eile credatis. Vnde docemur'pcrhanc Apoftoli fententia
& illamdte proLitam Prophets vocem, Domini nomen
non femper Deum fignificare,fed aliquandotantum Dc-
um,aliquando hominem tantum, aliquando vero Deum
8c hominem,ideo non cogimur Deumintelligere cradfi-
xum,eo quodab Apoftolo Dominus gloria; didtur crudfixus,
nec quia Iacobus tracer Domini d idtur, fratrem
eum credimus Dpi«
G. De Iefu Nazareno, quod Deus fit, arbitrormefuffr-
ciencer tarn ratione,quam etiam teftimoniis in fiiperiore
dus eft Défis,&Deus inttlligendus eft DominÜS,quia non
alter d Deo fadusDbminusptædicatür, nifî is qui formant
ferai actipiens,fadas éft feriiüe, quü eflèt âtlte fiecula Do-
minus gloriofiis, quem Paulus d ludæis preeditat crucifi-
xum.Hîne eft quod exclamatad Patrê: Pater glôrifica filium
tuü ea gloria,quam habuit apud te priilfquam mudife
fieret. N unquid vox ifta non illius éft,quf.dixit : pifeite d
me quiamitis fiim & humilis corde:hunqualii enim filiiis
Dei,Deus à pâtre Deo fieret Dominus,Aifi quum eflèçDo-
minus,vtpote,Deus formant ferui acdpicndo fadus eflèt
feruus. Nec fe glorificari precareturdPatre,fi non quum
eflèt apudPatrem,priuiqüam mundus fierct,glorioms, feint
tipfiim {ponte pro noftra lalute humiliaflèt. Fit D ominus,&
glorificatur d Pâtre Iefiis filiusDei Deùs, nô eaglo-
ria quàm Aon habuit, fed quam habuit apüd Pâtre,priufi*
quam mundus fieret. Qfiapropter dubitandum omnino
Aon eft, natura Deum elle Iefium,qucmfîcut D,ominum d
Deo fadü,ita etiam eum glorificatum d Deo praîdicatPe-
trus Ap oftolus,dicens:Deus Abraha,& Deüs Ifaac, & De-
us Iacob,giorificauit filium fiuü Icfîum,quem vos qùideitt
negaftis ante facicm Pilati,iudicante illo dimitei. N . Nifi
hæc omnia propter vnitionem Dei ad hominem fada cre?
dideris, diuinitatem proculdubio paflibilcm prædicare
eonuinceris. C. Diuinitatem qùidempaffibüemnullate-
nus prædicoîDeum autçm carne paflùm omnino confite,.
Nor,quia Iefiim Chriftum Deum veram agnofeo. N ,Nullo
modo Deum paflùm carne profiteor, quodifiScripturis
fendis nullatenus legitur^fed Chriftum paflum carne, fc-
quens Petrum Apoftolum,fateor. C.Ego quidem vtram-*
que confiteor,&Deum paflum carne,&Ghriftum paflum
carne jquia Chriftus fiipfcr omnia Deus eft. T u autem ideo
refiigis Deum paflùm carne dicere , quia Chriftum nô cre-
dis Deumeflè.Quodfi ChriftumDeum eflè non denegas,
paflùm Chriftum carne,hoçeft omnino^quod Deum pafr
lum carne dicere, quia Chriftus quiapafluseft,finedubio
Deus eft. N.Siidipfiim eft Deum paflum carne,q> Chriftü
paflùm carne dicere:eft ergo iuxtavos,npnfi)himfilius,
veram etiam Pater Chriftus, quia DeuS proculdubio etiâ
ipfe efl. t . Non eft Pater Chriftus,quamuis fit Deus,quia
hofiidipfiimeftDeus,quodeftChriftus. Filius auteAiidfermonédocuiflè,
fed in fid e lib u S jtö tum nihilefe. Deeo ' eoeftChriftus,quianonidipfiimeft,fedquiaipfeeftDeus
aute^ i quod m agnum errorem c fle iu d ica s, Deum fad um
D om inum a Deo cred e re ,q u ia d id um e ft d P e tro de Ie fii
c ru c ifixo :q u ia d om inü eu n i & C h riftum dcus fe c it, quae-
ro , v trum quum e fle t Ie fiis ,8 c tarnen no n e fle t po m in u s,
fd d u s eft a Deo Dom inus i an quum e fle t D om in u s, fe-
d u s eftd Deo D om inus} N. Q u o in o d o fie fle t D om inus,
a Deo fie re t D om in u s,q u um fia t nem o q uod e f t fe d q u ia
A o n era t d om in u s, id eo a Deo fa d u s d ic itu r d om inus.
C . E ra t ergo quando no n era t Ie fiis d om inus ? N . N o n
e ra t antequaRi fie re t D om inus. C . Q u om o d o e rg o d ix i-
ft i ,i i e fle t p om in u s,n o n fie le t d Deo i> om in u s, fed quia
n o n e ra t^ D om iriu s,id e o d D e o fa d u s eft'D o n iiA u s? N .
Qfiiaantequamnafceretiir,n6n-erat qui fielet Dominus,
nee pofteaquam natus eft, fadus eft Dominus,fedinip{a
prorfus vulua vnirione filii dei fadus eft dominus. C. Alter
ergo eft filius pei , alter Iefiis qui vnitionc filii nei fit
pominus’. N . Idemipfeeftjficutuiperiusiamdixijdigni-
tate & audoritate, nOn autem fecundum naturas. C. Se-
; curfdum naturasergo duo fimt, fed dignitate & potentia
vnus eft filius, & qui ex his fonnam fetui accepille credendus
eft.N.N on fimt duo filii,vttu fomnias, fed vpus eft filius
Dei,qqe tarnen in duabus naturis vnitis credimus,qui
etiam quum eflet in fif rma Dei, formam ferai acccpit. C.
: A c ce p it ergo filiu s p 'e i, quum e fle t Deus p o m iiiiis fo rm a
fe ru i, an h o c credere errorem fa te ris? N.Qui h o c noA cred
it , p ro ffiis paganus e ft. C . S i ergo no n e ft e rro r,filiu m
p c i Deum ,quum e fle t Deus & D om in u s, vtp ote xq u a lis
Deo p a tri in fo rm a fe ru i, fad um credere ferttum ,q u iah o c
. e ti|im ip fe d e ip fb te fta n ir,d ic e n $ ad P a trcm : Ego feruus
tu tis ,& filiu s ancillaetuae: n o n e ft om nino e rro r,m ium Dei
D eum , fecundum id quod fa d u s e ft fe ruu s, credere a Deo
p a tre , p om in um fa d um : & id c irc o no n v t tu d ic is , a liq
Chriftus. Hac de caufe Vtramque confitentur catholici,&
Deum paflùm carne,& Chriftum paflùm came.
N. Si Dens eft Chriftus,quiscft qui dicit Iudaeis : Quid
me vultis occidere hominem,qui veritatem loquutus lum
vobis? C.Illeomninô,dcquofcriptumeft: Quia quaere*
bant eum inrerficere Iudaei,non fblum quia foluebat Sab-
batum,fed quia dicebat Patrem fiium eflèDêum,çqualem
fe faciensDeo.Nüquidrelinquiturnobis adhuc vllus am-;
biguitatisferupulus,quo noA crcdatur natura Deus eflè
Ielùs Chriftus ? quia fi gratia,& non nàtura Deus eflèt,nü-
qüafn feaequalemfeceretDeo. N.Fallitur ergo Paulus,di-x
cehs:Perhominem mors, 8c per homihe remrrèdio mor-;
tuoram.C.Etquomodo per hominem poteft eflè rëfiirre-:
dip mortuôrû,nifi fit ipfe hpmo refiirrçdipjqui clamât in
Euangelio : Ego fiim refiirredio& vita.Et quiarefiirredio
& vita omnium non nifi Deus eft, prôculdùbio idern ho-
mo eft,per quem refiuredionem eflè Ap oftoluspràediCaf.
N. Ignarusergo omniho hùius {acramentidéprenenditur-
idem Apoftolus dicens : Mediator.Dei & hominum, homo
Iefiis Chriftus. C. Sicut non eft ignarus huius Sacra-
menri Apoftolus, ita nec femeri'pfi contrarias, dicens : Secundum
aduentum magni Dei & S&uatorisnoftri Iefù
Ghrifti, qui dédit femetipfiim pfô peccatis noftris.Quum
ergo homo Iefiis Chriftus mediator Dei & hominum ma-
gnus eft, qui dédit femetipfiim pro peccatis Aoftris,non eft
omnino contrarium, fed vnuih idemque Deum paflùm’
carne,& Chriftum paflum carne,modis omnibus confite-
ri.Vnde etiam Ecclefia Dei, vnius eiulHemq; mirabilia &
pafliones agnofeit. Quapröpterfe qüis vtramqi non con-
ntetur,aut vt Iudæus fugienaus eft,aUt cauendus vt MaAi-
chæus.
N. Callida quadam & fiibtiliflima fallendi arte: hade-
nus ribi aditus fuit : nunc autem nullum tibi pöterit eflè
u^ a iJoD e i£ sf& ram ,a frq u an d o h om o tan tim i,aU q u an -, ... _____________
d tfve to D e u s ,& h om o , fe cffem p e rD om in u sin te llig en - | fiiffu g iu m , vn iu s eiufdem que f ilii D e i pA edicanti m ira-
... bilia
Dia//>g/\ Lib. IL *
niina | Iudaeis credere cracifixam, reftat vc caro aAimara
Dei à Iudaeis crucifixa crcdatur , quod eft proculdubio
hbmo.Cui aflèrtioni veftræ,hoc efl,non Deum carne, fed
earnemDei,diccrepaflam,frcredulitaS admictacur, quid
aliud credicurj iiifi qniahomo üei cft paflùs t quod etiam
dè'Petro & Paulo dieere fas eft, quia 8c ipfi homines Dei
dieu Atur,&pro ipfo fimt paffi.
N.Deus quijdcm pafliis non eft, quia Deum paflibilern.
pi'cedicarc, facrilegium eft,fed Deus fiii corporis fecit pro-
prias paflîoAes. G. Proprietas mulris intciligicur modis*
Nam 8C Ecclefia corpus eius dicitur, eiufdemque Ecclefise
fecit Dcufproprias pafllones, pro qua etiam in caelopofi*
tils clamat:SauleSaule,quidmeperièqueris? Etvnufquif*
que fidelium. lAembram eius eft , ficut idemdocct Apo-
uolus,dicens: Vos eftis corpus Chrifti,& membra de me-
bro:fed &panis ille,quem vniuerfeEcclefia in memoriam
Doittinicaipaflioms pamcipat, corpus eiuseft. Quapro-
pterquomodoDeum corporis fui proprias feciflè aflèris
pafliones, eXemplis te plànu m facere conuenit. N.Faciam
quantumpotuëro, modo vt teabhacincentione diuertâ,
quodvlteriusdefmasDeumverbulUpaflùm came aflère-
re,quamuis Caro Dei fit pafla, qua non ita dicitur corpus
DeijvtECclçfia , hecitavt panisiile, quciA in memoriam
paflioAiS Chrifti participât vniueria Eccléfia: fed Dei.itU
dicitur corpus,ytalicuius ho minis proprium,quo indutus
êft veftimentüm,quod quum ab aliquo lciflùmfüerit, inbilia0cp.
affion.es,quum Apoftólus manifèfte adHébrieös,
Dominum tefiim Chriftum'^Deo Verböpèi'piffiöAesdo-
Ceat confiimmatum, dicéns: Dëccbat tü’m pröptèr1 quêiA
omnia , & per quem orania, qui muIcoS fiÜös in glöriftri
adduxerar,audorem falutis eorum, perpaffioncs cöfiim-
mare.Cernis dDeo verbo,propter quem omnia,8t per que
omnia,qui muitos filioS in glofiam adduxetat, aücftoitiA
felütis eorum proculdubio lëfum Chriftumi pëfpaffibnes i
confüAimatiim?Quomödo ergo vnius eiülSërAq', lAiröbi'-.
lia Öcpaffiones credend« funt, quUln pet paffiohes alter
ab altero confiimmetur.C.Magrtum mihi omriiho dedifti
fufFugiii,magnaqne mihi adapterta eft ianUa,in quajlllo rrie,
ducent&ipgreflus,qui dixit: Ego fum oftiurA,non callidis,
vc aflèris,hdfellendum artibus,fed veriffimis potius dbefl-
Aientis raam imperitiam peffidiamqüé redarguam. Nam
dum Apqftoli fehténriam nöh ihtëlligis,altèrum paffibilé,
alteram impaflibilem Dei filium praedicorè-'CoAuiAcerii!
Nècenim,ytimperite aflèris,Deus verbum aüdoré felutis
noftr* coniummat per pafliones,fed Deus pater DeUAi fi-
liuinlefum Chriftum,propter quem bmnia, & per qu€ o-
mnia,audorem liliomm coAfurAmat per paffioAeS. Qnis
enim hicaudorem falurii filiorii per pafliones confuiAma-
tum aliumpermittitur incelligeré, Aifieüm, qui muitos fi-»
lios ingloriam adduxeratpropter qüem omnia &jicr qu6
omnia’Nam quü fiiperius dixiflèt,eum qui modicum qua
Angéliminófatusefti vidèmus Iefum propter paffionerh
mortis gloria & honore Coro Aatum,Vt gtaria Dei pro om- J iuria ad cum refèrtur,qui in ipfb indutus eft. Secundum
nibus guftaretmortem, fecutuS mox intulit, diceAsjDecë- | hancigitur tationemfacit Deus corporisjïii propriaS paf*
batenim,lcilicecDeu'mparrem,eüm propter qüem omnia fiones. C. Facit ergoproprias Deus carnis lux pafliones
& per quem omnia, audorem felutis eorfi videlicet quois fecundü rclationem, non fecundum veram & intimam
ingloriamadduxerat filiorum. Qui etiam cuiA efletxqua-; proprietatem: 8C quomodo feciflèproprias Deus Garnis
lis Deo,pauio minus qilam Angeli minbfatus: gratia D e i : fii^ paffiones prxdicacura vobis qui non fecundum pró-
patrispro omnibus guftauit mortem, per pafliones con- I prietatem, fed fecundum relationcm fecit Carnis fu* pro-
lummare^edmanifeftiushoc&lucidiusinipfiusepiftola* j priaspafliones? Qujun auternproprietatem poteft habe-
I Cap.ï^i
principioperdocemunMultifarie,inqait,&milltismodis
olimDeusloquenspatribus in Prophetis, Aouiffime die-
bus iftis loquutus efl: nobis in Filib,quem cbnftituit h*re^
demvniuerforum,per quem fecit& &cula. Q ui quum fit
{plendor gloria^ &figurafubftanti*eius,portanfque omnia
verboyirtiltisjfiia i pUrgationem peccatorum faciens
fedecad dextra maieftatis in excelfis. T ato melior Artgelis
•efredlisiauantoditfereriu<;nrM, illKnnmn
re veftimentüm ad eum, qui iplo eft indutUs, quum nihil
pertineat ad eius fiibftanciam ? Nequè qnim quum defini-
mus, quid fit homo etiam veftimentüm eius compledi-
mur,quod vtique non eiufdem confiât èflè fiibftantiaïi
Facit ergo Deus iuxta vos Eccleliæ fliæ potius proprias,
quam fui corporis pafliones. Illaenim corpus Dei dicitur,
quiacommunicauit Deus carni & fenguini & caput fe-
•efFedüs;quanto differétiuspræillis nome hæreditauic.Ec- J dus eft Ecclefia:. Ecclefia vero per fidem rurfùs particepS
ce audorfeluris#quiniùltosfiliosînglbriâadduxefât,pur- <* « • * ’ •
gationem facieris peccatorum.qüa: nulla Vtique poteft fieri
fine fenguirtis eftùixone.Sicut alio loco idem d’ocetApo-
ftolusjSpiendor gloriæ & figura fubftanriæ Dei pacris,por-
tans omnia verbo virtucisfuæ.Fit etiam ipfe melior Ange-
lis,& fedetaddèxteràmmaieftàtis,perquem feda fiecula
prædicântür, quipaulo minus quam Angeli miAoratuS,
gratia Dei patris, licut didum'èft : Pro omnibus guftauit
morremrde quodidum eft. Propter quem &per queni o-
mnia,qiii multos fiiios in glonam adciuxcrac.Nbn eft ergo
Deus verbum,prop ter quem bmnia, & perqu^m omnia,
nifi àudor felutis lefuS,qui purgataoneirt fecieris peccato-
ram;mulcos fiiios adduxic in glbriam à Pâtre pôrpafliones
cofummatus,fîcutidem Apoftolus deeo ait: Qifiprqprio
filib non pepcrcit,fed prb nobis omnibus tradidir ilium.
N:’Nihil omnino agit intentio tüa | m'fivt quantum iA fê
eft,Deümimpaffibilem 8c iminortalem, paflùm & mor-
tuumdoceat. C.Qùia pegas Deumeûiïi qüipro humana
felute eft cracifixus, qüærb,quem aflèris ihcârnatUm ? N.
Verbum proculdubio, ficut Euàngeliftà teftatur dicens:
Et verbum càro fedum eft,& habïtàüit irt ribbis. C. Deus
Verbum qui incamatus éft, ipfe & paflùs eft, ari aliusifi-
caïriatus, alius ver^a^useft?N.Iiicarnatusquidèrn Deus
Aon eft, fed Caro D f lf£ . Magnâm ribbis 'lpèirt de teipfb
dedifti. N amquihadènuscarnem noA Deified afTumpti
hominiSaflerebas,nuncDeieam confëflùs es, Veriini quia
parum liquet quod didum eft, Aon éft DeuS paflùs, fed ea-
roDei, fi blacétdloCediflereniaftifeftiüs. Nifiriis' Cnim ab-
fmdum èflç viderar, quocl dicitur: Si énim -i^trb E)èi paffe
6ft, quomôdo Dëüs Cariîé paflùs Abneft? &£ fi Déus- paflùs
Aon eft darnê,qübmödb:diio Dei èft paffe, fbrte;;cartemexafiinterti8C
defértâniïFDéô', Iud*i craCifixilfe ëré- :
oendi finit. Qupd quia Aimisftultunleft, carnérh fine deiusefficitur,
accipiendo{piritum fiinduAi. A vobis autem
corpus Dei inftarcreditur veftiménri, quod Aihil ad
diuinitatis vel càrnis eius naturam pertinère videatur. E-*
fàias autem veftimentüm Dei nihil aliudprædieat, nifi
carnem Dei, dicens : Quis ifte eft, qui venir ex Edom ru-
bicundavefte ex Boftra. Quod fi & tu veftimentüm D ei,
nihilintelligis, nificarnem.üçi fùper eft vt fiüe feiffio-
nem veftimenti, fiuepallîones 6arnis ad eum re tu 1er is? eu-
iu#veftimentum fuie caro eft : illius proculaubio iniuria
&illius palfio crcdatur eflè, cuius caro feu veftimentuAi
eft*
N.Etvbirtam corpus Dei verbi in Scripturis fendis le-
giftiEcclefùmij&nonpotius corpus Chrifti ? G. Hacafler-
tionetua,alrerumfecis Chriftum,alterum Deum yerbumi pj ■
quodfinoneftalter Chriftüs, alter Déus verbuiû ,,fed
Deus verbum ipfe eft Chriftus, fieut dieitur corpus Ghrifti
Ecclefia,ita dicitur corpus Dei verbi. Veruni fi Corpus
Chrifti non eft corpus Dei verbi, quomodo dixifti fùpc-
rius carnem Dei paffem?N»Gamem Dei dixi paffem, non
auté Dei verbi,quiaDeus eft honoré &digriitate GhriftûSi
Guius carnem dixi paffem,propter inhabiçantem in fe Défi
verbuni:Hincdeniquè &Deumnegauipaflùm' 8c tattien
carne Dei paffem confëflùs Iùhu C-iNon éft èrgo Deus ve-
rus Chriftus, fed propter inhabitantem in fe Deum Ver-
bum, honore dignitate feu porius noinine tantum feeun-
dum vos dicitiir Deus:& qubmodo hoenon eft çonrrariü
illi fen tétiæ Ioannis Apoftoli, qua dieit:S dmqs quia v enic
filiusDei, &dedit nobis fenfuin vt ebgnbfeamus DcüiA
Vèrum,âéfiniusirt Verb filio eius Iefù Cnnftb, hic èft Deus,
Venls&vltaæterriâ*N.5 inonpropterhonorern &digni-
tarem inhabitantis Dei verbi D eum dixeris Chriftum, vi-
fiim profèdo & coAtrèdatum fecis ab honimibus Deum,
. C .Si non eftvifiis& conttedatus ab hominibus Dehs
K k 4 q u om o