Caput
fermone,Prior me venit, qui venitpofterioritte, quia me
prior erat. f Nani omnes ab ipfo accipimus diuinar
plcnitudinisferam aliamgratiamoppfitam priori gratis,
f Quia pacer per Mofen præbuft populo librum totius
legis: & gratia ex Chrifto & veritas exftitit mundo. f Et
Dcumperfegenitum nunquam aliquis vidic aduerfiso-
culis : fuo enarrauit & expofuit fermone ille vnigenitus
qui eft curæ & gratus aftucto finui,fimul ambulanscum
1$ inculpato patre. f Hie eft autem fermo teftimonij
quern fidelis loannes veridicusprgco diüina & immor-
cali quadam voce dixit , quanao populus Hebræorum
ab ip fa (pler.dide honorât?. Hierofoly morum ciuitate ad
donum defèrræfiluæ præmifit Leuitas & vigiles fâcerdo*
tes ,' vbi fugitans hominum vir exful habitabàt domici-
' lium fuis radicibus eXftrudkum mon tar æ domus. Sa-
cerdotes autem conuenæ interreg ibant celeri fermone,
i<J Quisestu 2 num Chriftus es? f Etrefpondentevocc
dixit, & to n celaui t, nee negauit praico, Non fum Chri-
i i ftusRex. f Et coetus virorum Hebræorum miflus di*
Äu vidi ego, & dixi veram teftem vOcem, quod hie eft fifths
Dei patris femper viui. f Sed quum fane lucem :
aliam adduxiffet recurrens aurora , diuinus vir ftabat,1
prope eum autem duo difeipuli adhuc ignari diuinæ forms
Cnrifti. f Caftus loannes intuitus Chriftumpe-
deftrem viatorem ambulantem per terram peruiam, fub-
limcm aurigam currus altigradi, rurfus dixit confuçta voce
, HiccæleftisDçi loquensagnus incedit. f Etau-
dientes pi ædiuinam veracis viri vocem duo viri menantes
, pofteriores venerunt viatores Chrifto incedente.
f Et quum Chriftus Dominus conucrtiflct rcfpe&an-
tem fuum vifum per fe do&um, ad geminos viros, leni-
bus blandisque ôévltroneis verbis interrogauit coniun-
étionem geminam virorum fequentiùm. Quid quæreri-
tes venins hue ? f Etrege intetrogante ambo emife*
rum confonam & concordem vocem, Rabbi* (quodvo-
cantmagifter) vbinam habitas ? f Etrcxvnamambo-
bitscommunemreddiditvocfcm, Vcnite, ôevidete. Et
venerunt vfquead domum, 8c cftdicerunt vb i habitabat.
Deo autem vidnidifcipuli fub tedo manentes tranfege-
runt diem ilium in domo Chrifti : décima au tem velox
currebathora. t Et erat quidam qui venit in Deifufce-
ptriccmaulam Andréas , hominum pifçator poft mari-
nam capturam, pifeatoris Simonis frater : vnus autem corum
quos Deus hofpitio exceperat : erat Vero propin-
quus comes focioaudienti communem vocem Ioanriis;
B uinumvirumiterum interrogauit fermone , D ie , quis
igiturtues ? apparuifti Elias ciuis terras Thefbiricac ? Etre-
fpondit, Non peregrinus ferus Eliasreuerfusin terram
Vcnio.' Ecaudax coetus facerdouimillotos pedes haben-
• tiumdixit, Numtumihi quemvocant, diuiniloquuses
’ propheca, nunciusfucurorum? Etrefponditdiiplicifet-
mone , Non fum Elias , non fum diuinus ille propheta*
la f Et rurfas'dixit turba facerdotum diuinitus vocatorum,! ambo autem vno credulo &c morigero confilio ac decre-
Quises?vteuntesrenuhciemusalcernamtuamvocemoB to Chriftumfequutifucrant. f Hie quidem ambulans
mnibus viris facerdotibus qui prsmiferuntnos vefoci peM.inuenitprimum frattem fuumSimonem,mucftigatorem
I de vl hue veniremus: tu vero quale verbum de te dixeris1 fertilis maris, 8c dixit ei veloci fermone, Frater, inueni*
*3 populo audienti cupido ? f Ille autem ex diuinolibro mus fapientem Meffiam, quiDeushomo/«2tfs , dicitur
viri prifeiemifit vocem a Deo impulfam Ego fum vex Iudteis Grajca voce C h r ist v s . f Sicloquutus,addu-
clamanrisin deferta petra, Dirigite&complanateviam xitfiatremcelerem viatorem vbi Iefus habitabat: fereno
debitam Regis omnium, &eiparatiffimafitfemitafieut autem vultu Chriftus intuitus Simonem, demulfiteum
in libro feripfit multifcius Efaias , diuino inquam libro. | fapientifermone, Tu mihiesfiliusIoannis: esautem Si-
2-4 * 25 f f Et ccetus alius incredulus Pharifieorum mcnce erui mon,operarius maris itu mihi voceris Cephas : accipcfe-
’ rantium mittebatUr,& fapientem virum diuiniloquum cundum nomen recentius, quod viri alij voeant Petrum,
C feifeirabaturfermone, Ettiicur baptizasivndehqminem excellertriusautem nomen Petri, fidei infta£fce&firms
aqualuftras&.mundificas , fi nones Chriftusaltiiugus, j fignum,tegervecuftius cognomenSimonis. ^Sedquan-
neqiie tu Elias auriga currus rapidi ignis* nequepropheta do vicinain fummo apparens aurora rofeidis radiis rube*
k6i iy illefpiritufcruens, diuinaplenus voce ? ^ f j- Atquei- batr, Iefuspoftno«ftem qua vmbras &ctenebrasrelique-
pfis incerrogantibus verbum foniiit diuinus vir, Ipfetgo rat , voleb&t ire in felieem partu cfaitatem Galiljeorum
veni baptizans vos aquapuri lauacri: fed qui venit me longos capillos habencium: & prope inuenit Philippum;
poftcriorjpotentiamcniaiorjquifuit3nteme,'hodiein- Rex autem iuilit cum fieri fidelem fuum adiutorem &
iS
ter vos médius flat* veram ille incognitos eft veftrisahi-
inis: cuius fummi pedis non fum dignus fpluerc folum-
inodo corrigiâmdiuinicalcei , admOtâ humana manu,
f Haec faftxfùnt prope diuinum aruum B cthabarae, vl-
! traflàentum fluuij Iordanfs , vbi loannes baptiz ibat po-
: pulum aqua, f Sed quum iàm proçul iaculans&ra-
d i os fuos miC tens aurora adduxifîet alium cur fum, purus
& fanâusloannés aduerfus óculum tendens | anim'ad-
uertir & yidit Icfum : & quum erexiflèt digitum , coni-
monftrabar tefti populo prope venientemj & fîc palam
dixit omnino vero fuo fermone, Ecce omniumgenitoris
Dei prope âgnus prudens, omne totius mundi peccacum
rollens, f Hie eft de quo dixi, Pofteriör me venit vir,
qui fuit ante me : quia prior me & validior erat, f Ego
vero ipfum antea non cognoui oculis : fedvtipfe hàbens
incognitam facieih manifeftaretur omnibus Ifraelis filiis
rcélorc carentibus, ego veniprtecurforyite non pr*dicar
tæ, baptizans indo&um , ignarum, erronem populum.
f Ec quum apparuiflet os diuinum, vniuerfo populo fei-
fd candi audiendiqut&difeendi cupido teftimonium dixit
fua omnes dcmulcente voce , quodvidiffec defeen-
dentem ex aetheriisfinibusSpiritum Dei , alarum pru-
denti plauftv&vibratione delatum, adexpreftam imita-
tionem columbæ, donee fuper ipfum lefum venit : &ib i
manebat» f Ego vero ipfum non cógnoui antea ; f.-d
ipfe qui me prdoiific renafeentium hominum corpus ba-
ptizare non igniris & fpiticu carentibus lauacris, dixit mi-
h;fuadefignatricevoce, Super quern confpexerisleuem
SpiritumDeiintelligentisdcfcendentem, & ibifirmiter
manenrem, hiçpracbêbitluccmhominibusnoniUiimi-
34 I naris, baptizans in igue& Spiritu. t Et ipfum adfpè-
45
n
cerraminis focium, aflcdatorem viatorem: Sequeie & tu
Philippe: & adhuc calidus audiens, auribusfermonem
excepit* 8c veftigiisanteuertit Vocem. f Philippus autem
communem fuam patriam habebat Betfaida,v bi Andreas
habitabat,vbi fortis habitabat Simon, f Philippus
vero fermone fuo blade alloquutus eft Nachanaelc,
quuminuehifTetenmfub patula a- bore, lnuenimus eum
quem fapiens vir Mofcs pci feus deferipficin diuino libro:
quem omnes prophet* pratcones futurorum afiirmarunt
concordi fermone lefum, vocatum filium fanftilofephi,
habitatorem Nazareth,Dei filium. f Nathanac l autem
celeris Confili) communicauitverbum cumPhilippo pro-
pinquo. Poteftne ex Nazareth bonum eflè ? Interroganti
porro dixit comes Philippasinalorumexperti verbo, Veni,
Sc vide. f titCbrißus Dominus common ftrabat populo
prope vëhientem viatorem Nathanaclcm velocia
genua habèntem, dicensdeipfo egtegium hoc verbum,
laudisplenum , Hie eft verus films Ifraelis, nulli au tva-
riüm dolum ftruens , âut obliqua 8c curua confiliaexhi-
bens. f Nathanael autem id audiens , oftendcbac vocem
præ miraculo, Quomodométe cognofcis me*quem
antea oculis non vidifti ? die vnde cognefcas me. Et Do-
minus eruâauit viro diuinam vocem ex ore vocali, Ante-
quam Philippus te voeäflet, vidi te fub vmbrofa fieu ver*
lantern,& meridian te fiib alticomis ra mis, oculis & mente
videns non praefentem. f Nathanael autem hôbenS 1 co
credulum confilium, fidelem fröntem prar admiratiotie '
manu piapercutiens,exclamauit,Rabbi,altifedens paftor I
reeefTuum cfleftium,tu es Rex Ifraelisj tu es Chriftus,filius •
. femper viui Dei Sermo: vrrumque autem, te Deum Regé
filiôiü Ifraelis vocabo,& teDeiviuctis verumhim dicam.
t EtDof
Et Dominus eura confiunami > in fpeinmelioremtra-
hcnSjHabesfidem, quumaudierisfblumfermonem que- ,
dam non admirandum, quod folummodo dixime vidifle
te ad fundum feu radicem ficus ? oculis fidelioribus videbis
maiora miracuia. t Et fie dixit ei fuifque aliis foçiis ac di-
fcipulis, Amen amen fit iufiurandum firmum verbum te-
ftincans, Videbitis cælum apertum diuino m ora,explica-,
tismmodumcoronæinuifibilibusfinibus,ai!gelicæq;a-
cieialatumcoetum viatorem videbitis delabentem aethe-
riavia, cælitus defcendentem retrogradoq;itinerein cælum
adfeendentem, fublimem, in aere ambulantem, fiai-,
niftrum filii hominis.
C A P V T II.
r Ed quando tertia aurora cubicularia feu nuptialis pin-
<3 gebat & fignabat purpureas petras,ih campoÇananæo
plan eigen ç Galilçç erant nuptiç.primigeniumjptincipiura
vieæ produdricis liberorum : 8c nuptiæ erant felices, quia
ad terreftre conuiuium Chriftus vocatus erat conuiua
cum populo epulone hominum patte pofteriors comato-
runa, fimulque accumbentes difeipuli omnes erant ex or-
diné : ad conuiuium autem venit & ipfà deipara virgo ma*
terChrifti.im polluta manu nuptialem attingens menfam,
puerpera, ledtifuga, femperfeâans virginitatem. t O-
mnes autem odorae amphorae erant vacuæ dulci vinoaffi-
duispoculispoto.Pincemæ vero famuli menfie vino ca-
rentis,trifles apud thalamum meri cupidum.fruftra tange-
bant pocula ficcis manibus. Porro femiperfeeftam nupria-
rum vinolenriam,&vino carentem fecundam meafam,
Chriftoetiamfeienti dixit fimul aeçumbens mater, Hse
nuptiæ indigent tua voce malorum depultrice:non ha-
bentenim humorem feu Uquorem fuauis vint pulcras guttas
cmittentis. t Et Chriftus düçit çi, Quid ad me mulier aut
ad teipfam ? nondum mihi venit curfus vltim æ circula ris
horç. f Et Maria famulisiubebat id facere quod Chriftus
dixiflet. f In oppofito autem pariete erant fex coniundæ
amphorç ordine reclinatç.capientesfinguU lato finu men-
furas très aut duas: 8c vnaquæq; Iudaris euftodiens lapido-
fa cauitate luftralem manabat 8c effundebat aquam, pu*
ram aquâ. f Et Chriftus miniftros fiticulofî cqnuiuii inci-
tans, vini feruatricem fonuit vocem, Impiété mihi graui-
das amphoras aquisrecens fufis. Ac mimftri impleuerunt
viciffim omnes aqua, aliam poft aliam,donec aquofus ros
in fummo apparens çoronabat labrum ipfàrum. Subito
autem fadtumeftmiraculum, 8c vcrficolor aquamutauit
fluoré rubefeente colorem niueuminîiquorum aigri vini
, & per finum âquæ capacem natabat Bapchicushumor
meræ& indilutæ aquæ. f Vini autem infpeâtoriôc cu-
flodi iuffit Dominus fignatrice-voce, Haurientes fuauem
aquam ex domefticolacu fontano, ferce conuiuii præfe-
â o . Illi vero affatim hauriçbant reciprocautibüs 8c repeti-
tis poculis. f Et quum difpenfator conuiuiiguftaflèt telle
gutture aquam in yinum verfàra rubefeenre fluoré,non
fane vir feiebat vndenam çfïer; aquifer autem coetus minifier
feiebat, qui ex fîmbushümore perfufis h^uferatpro-
fugam & mutabilem aquam vafis lapideis. t Turn dux
conuiuii cum vocafiec intra domum fponfum nouirer
choro dedu£bum, fermone fuo affatus eft,Omnisquidem
vir primum hauriens vinum benecôloracum.eligens prp-
ponit : grauatis autem capitib us viros ebrios çonfpicatus,
fecundo tardeadfert viliùs & deterius vinum : tu vero hoc
præftantius vinum in dpmo habêns, fcruafti donee effet
vltima conuiuii hora., f Hoc miraculum.primmn apparens
fecit Iefus in conuiuio meri cupido, vbi audjc( id efti
dicitur ac eft^Cananæum lubitaculum alte exftrudlum
intonforum Galilæorum. Hebræis autem manifeftauit
fublimem 8c gloriofum fuum honorem in coauiùip fiti-
bundo : difeipuli vero confirmarunt mentis ambigiuta-
temimmobilibiiîmoribus. f Dominus fane non mora*
batur diu in folo quod Cananæum vocatur, poll fpoûfàle
conuiuium nuptiarum vino carènrium ; fed vadeus ad fe-
des Caphàrnaumi maritimi, rediensveftigium flexit^de-
cliueip fenaitam incedens ipfe,.finiul & rratres cptpi^es:
virgo autem Deiparamater fèquutaeftfilium pei fegenitum:
quibuscum vn a incedens cluode; arius coetus d ui-
norum fo ciorum pol terior habebat 8c£a riebat vnüm atq-,
idem itermeqj ibi quidem manfit per dies crebros ac multos
frequentans. f Turn enim prope era c Pafçha : fàcro-
rum autem tradationem honorans, adf cendiradfecîem
(anôtoruHierofolymorû.cumprudentib locijs.t In teplo ! 14
aüt vbi De9 inuocatur,reperitcornutosboues, 8c ordine
ouiü 1 anigerârü, & varias mébris columb as.-fed entc vero
inuenit numularium coetum menfæ diuitiarum cupidæ:
8c vidi.t fuper fedilia multum coetum negotiatiônis flu-
diofum, habentem negotium venalitium. f Etinmanibus
vol liens fécit fpurium & fiâitium flagellum com-
plexum ex funibus: & armentum bubulum atq; or dînes
ouium expulit extra domum odoratam.-crebrum autem
flagellum voluens , iaculabatur 8c petcutiebat pronam
verfiitilemnegotiatoriam fedem èfacrô pauimento •.præ*
cipiti autem mot 118i vibratioqe in terram effundebat mo-
netam menfæ multum verfàtilis. f Viro autem colum-
bas yèndenti emifit vocem, Transfer te hæc extra tem-
Dlumlapidofum,neqj grauati flimulo mentis lucriauidæ,
raciarisfàndam domum patris mei, domum mercatos : I
precationis enim hæc eft domus, f Et récordati fùnt difeipuli
quod diuinitus infpirato feriptum eft libto, Zelusdi-
uinætpæ domus comedit me. t Et populus etuâauiti-
pfi minacem vocem, Qualia apudHebræos varia figna o-
ftendes,quodtuhæcfecifti î t Dominusautem flupen-
riam vocem incognitam emittebat contentiofo populo,
Soluite hanc domum, ego vero eam ipfe èxcirabo in tribus
diebus. t Refpondit autem populuç,Quam domum 10
Solomon fecit diuerficolore otnatu lapidum, conflraens
earn per longum initium reciprocum fex 8c quadraginta
annorumædificationiscupidorum, ftrudluris pofteriori-
busrarfus domum erigeres pofttantam metam intra cur-
fumtertiædiei? f ille dixit templum fui corppris, quod 1 1
templum (id eft, corpus) quodam fermone horribili Chriftus
excitaturus erat in dis tertio, f Sed quaqdo fane 1 1
poft finum irregradi barathri ab inferis redux fàto quodam
rediuiuo veterem reciprocum fiiurri honorep cæîe-
ftem refumpûffer,tum demü récordati funt difeipuli quod
corpus fuum dixiffet& appellaffet domum: confirmarunt
autem diuinum fermonem deiloqui libri : credideruntq;
fermoni quemdixerat lefus. f *Dumautèm effetin.tem-’ 15
pîo diuinitus ædificato i 8c perambularet fedilia/êa paui-
mentian Hierolblymeram, celçbrans adhuc Pafcha,éc (a-'
lemnefeftum traëlaietplaufîbilia facra facerdotum agni-
uororumjmulti rabiem jncredulam commifèrunt procel-
lis, habentes fidem in nomen C.hrifti, quum, vidèrent ligna
quæ ipfe edebar^É,;|:: Credentibus autem viris non- 2
credebat fùum animum.,Non enim indigebaraudire fpu- j l 5
riam vocem.alius lqquentis, vedifeeret & {'ciret menrem; j
hominis çxpertem teftis : per fe veto doélqi feiebat f. i5la
hominum quæcunq; vir intra mentem habebat,teâa non
prædieato menti] paliio.
C A P V T I I I .
ERatautem quidamprinceps Iudæorum.fègetibüS lo-
cuples, vir iullus , facer fenguis Pharifæorum ludliua-
gorum M\omen ci erat NicodemuS. f Hic fine tefteyia-
tor nodlu venit ad Chnlium : cauto pede inccdèfis, no-
ëlurnus venit in doiknm vbilux état. Viro autem fideli e-
narrans Iefus d uitmm fiaprifmi ipleniÏorëm,nö<5lu appa-
rentern Nicodcmtrm firo iîluftrauit,fermone. Arque vir
Deo credulus & obediens fermonem ipfi cj kit, Rehbi fa-
cunde, diuiniloque, feimusadfpçttru quod.Dei duâu vç-
nifti magiller mundi, humanæ vitæadiutor. Nonpoteft
enim morralishomo hæc omnia multimoda miracùla fà-
cere,quæ tu fàcis diuino fâlutari & rnedican te yerbo, nifî
Deus depulfor malorum cifit coadiutor. f I,efus. autem
dixitobfcuroquodam fermone. Hoc tibi Vere Amenaraen
dico,nifi quis mort alis vir poft ftimulos foetum perfi-
crentis partus, iterumgenitus raerit,ishomo non poteft
habete æcérnum prinçipatum aulæ carli. f Et N»code-
mqs permiftam admiratipni vocem edidit. Quomodo