D
teautëmfulr ici el'é&o graririBifel;îcbr$ D b mïïïtà ; vt | |
tèiefto nWcflctiijiuftuii [& S S g r â d ^ C K i ^ f l t i ,
I alccrufh kafte^çlçliatè. VhiÙeffè*qmppè viaDOminimp
l feri dordia & vbritaSi î | j f | f f s ||g§ §t§§?| miferafimDei ,
I & feuefitasiüftéîüdiçaribisFeriH’vthfecârjib'd àctijpïçrfent
giàtuituni miferibordiâ donumT h eq ue vfiüm fimul
ioriîre^ÊÜrniieritijrti, cum brigirtà,liter Caufe Viiafiiiflet
! |n|Sofuin. f rotifer
quam îïiçeretur, iacob 'dfâ*i\‘ÿfi%-autim àdio habtii, non ©*
jfetis àlieufoS pîateriti Veî faturi , fed FoliuS prophèficas
fernio præmifit generis menrionèm : ita Malachia lo“
fcjuerite, Nonne frater erailacob Efau:,& Eacob âilextifrfau au-
! S m igitür Kip rtbn ali-
> buabperum dliièrfitàs, Fed fola hafceutiüm ifatetriitâs
j inrimatür,cürti magis Tillius qhi diléiftus eftjboria ope-
' ta, & ïlliüs maia, qiii odio habit lii éft, comn^emotari
I debu.ei.iht : vtriëcift illo, qui dile'dus efh perfonaliS ac-
I ceptioi neclri è o , qüireproBatufreftiiniufta condethna^
I tîôputabcbUi ^râtèrnitas eriiih nullam in fcopérrirndi-
! ùetfitafenvfignifkat, qrià vnunvab altèro meritofum
I fcoiriparatidiie difoèfhat. N oh ôoâlirid'ergo j ab ^ ép tîl-
I hicmöratiöhe operum ex duobusgcminis fratribusv-
hrirnfe dileXiffe, àltetum odio habuïfte Derii Oftendit,
hifi vt àgnpfdeferriüs^êr cpnpeptiônis.natiuitatifqjcon-
fortium,qriô'conftabatambomm fiarcrnitas, pari mérite
vtrrimquë iriillà mafia damnationis obftriiftiim : à
qua miftricprsbóriitas fie viitim g ?àtis difeerneret, vt al-
terumibinôn>niufté feueritasiuftarelinqueret. Iniufta
vero paruuli cuiufquam caufe. damnationis exilteret, fi
prppago mdr.tàlis nullam pëeCati cöntagiónerii e£ paterna
radicë FrimpfilTec. ^cripttfra verb iuiriitiis inlpira-
ânterfecülà odio Döïhihüs 'Kabüit Hîiihfiinim hommiS'
tërfërifhèduitiâhij& -feùhi'lüfié dépüiitintid poeriam. Iri: •
eius vërB'fratrc hoft'àliqüà bàha ôpèrâiqpîêeflënt Futurà
ex KoinihCipràèftiuitjVtcüm eligerët ûtqüë dlligerfet i/éd
ci àtïtè fæculaiuftificaèioniS gratiam ^raé|iâfàii a : pér îjriâ
illi hbhFô'lürh bôriævolrifitàtis inifiitiir 5 Fëd etiâiri Bohse
opéraïièMsiàrgirëtut héc ih ebbdtià tn'èritàie-1
périt,feâ'.éùm mifefiëôifdid gratuite bèfiëficio jjpèràhif* •
Môyfî^ehhti diçit, Mifereborcui mifereboti&pifrricdtdiaprà^
jiabo,eut nitferebor. lgfturnohvoimis> neque ennemis, fed
miferentis th DEL Gratis igitur gràtiàrn Fuam tribuit
Doihihüs; hato, quia gratis eàm piæparaiièrat nafeira5,
ïô ï r bonis enim, quicquid boni habeht 4 iri ÿÔluiitàté'[]
Vel opéré, iDominiis tribuit, qui etiam tribüta eufiô-
dit.InfquiS‘vero &impiis j née pr£parafe; Domihüs f?o<
tuit aliqdahdç, riec daté mâlabpêrâ, quibus dâmnabili-
ter feruirettt i neque mâlas èiS VoluntateS inferuk,quibus
inirifta quâéque culpabiliter vellen t r fed prdêparâùif eij?b!
nis â6ternipcenâtn,vt vltricem Fentiant in æterna coip-
uftione iuftitiam. Mala ergo voluntas non eft ex Deo i
6L ideö éam iuftus iudex in honnnib.pühitj quia no inéà
creator bonus ordinehi Fuæ creationis agnôFcit: 8c perfe-
uerantiainiquiiatis, atque'fcontumacia fuperbai cèrui-
cis,quia non ex làrgifate Dei habetur, idcirco Domirip
vltóre dàmnatur. Eis aurem, quos Dominus regili Fui Facit
tâ teftatuf, quodà forde non (blumnemomundusefiè
pofiichominum, fi yniùsdiei fit vita eius fiiper terrain :
Fed ipfe quo que generis humàni legitimus, nupciâlifque
coriceptus nofi fit a culpa ihiquitatis extraneus. Sane
hic nullus calumniam verirati putet aliquatenus oppo-
nendam.J Nos enim fandorumpatrum fequentes, Do-
min o adiuuante, dodrinam, originalis pèccaci maculant
in concep tu efle dicimus parpulorum j non In con-1
-cubirii legitimp nup tiàriim, quarum bonum ab initio ge~
héris hûmàhi diüinitus nduimùsinfiitatum.Propter hoc
ic Àpoftdlica dpdnria hohofâbilc connubiumiri omnibus,
& thdmmhhmaçulatumfine dubitationè commé-
dati Cum igituf niiptiai laudabiliterà Domino fibi tri-
■ butam ppflîdèant in fide 6c çharitatè proleni mundam,
tàmeneduntpçccato priîni Kominis in^üinatàm De
huptiis ergo bonis vf^ue adeo Bonum èfi quodhomo 1
naicitUr, vt malum non fît etiamfi de âdulteriovel de
fornicàtiorie riaicatur. Deus enim humanæ nattiræ Foéi- -
eunditatis donum contulitdibidinis vero maluni non eft
creatuia Dcii fed poena peceati. Proinde dé imiBunditia
nuptiarüm muîidhs homp non nàfcitur i quiàinteruèni-
ente libidine Feiniriaturà.C3ahi libidinem^Btiptialis ho-
néfias veiquéndnamar, Fed in nuptiis môrtâlispropaga-
jtipnis necéffitàs tolérât. Ipfâçdnceptospolhiit.ètiamfi i
generantèS fideles adillicit^commixtionis eîFedum tra-
here ac præcip'itare non poflit: .Ob-hocfandusDauid,
légitime fidelique connubiô natus, non fine gràui dolo-
re maculani carrialis generation is ita deplo'rat,Efcee«/wi in
tniquïtatibus conctpttiS JutH, & in peccatis mater mea in nero
me aiuiti Qjiæ curri ita Fe Habeant, fièrî non poteft, vt
quifquis iriiquicatibus coiicipitur, fine iniquitatis obli-
gatipne nafcatur.Âb hàcvtabFolyereiurIacob’ gat: j Éfku reprobacohuila
Füêtunf merità hominis j fed diüinægratia
bonitatis; Ctrcumcifi finit quidem ambo incorpore
cirtûdfidhevifibiii,quæihfighàcùltiîBiüftiriæ fideipri-
ore té pore patrib. noftris eft diuinitus aÉtributaj Circum-
cifioné vero cordis, quae eft iri fpiritu j npn litera j cuius
laas no ex hdminibus,fed ex Deo eft jfolus Iacob à Deo
gratis iuftificatiïs accepte : Efau veroquanquàm Fuerit &
ipfè iri carne dircumcifiis,non eft taaien diuinae diledtio-
iiis & eleéfeionisdonoà mafia perditionis exceptus. In
quo quidé circum ci fi o carnal is Fuit: fed idcircor non pro-
Fait ,< quiaéüm àprudentia carnis j quaîinimicâeft Deo ,•
hullatenus circumeifio fpiritalis exemit.’ Iri Efau igitur
hiredes, gratis bonamvoluntatem préparât j gratis
donat: quibus etiain perfeuerantiam fubminiftrat. Gratis,
quippepræparauit mifericorditer tribuèndàméritattiu^
rierum, quibus iufte rétribuât munerâ rrieritorüm. Figu-
tam porro duorum populorum dubium non eft in ülis
duobus præcefiîfl’e germanis ; vniiis Fciliçet faluandi, al-
teriufque damnandi. Neque ramen ifti populo fie fàlus
éft pró operibusreddita i ficùt eft alteri pro qperibus cÔ*
demnatio retributa. Sed vnus, quod non mercbatur,ac-
cepit grati* Falutàris donum : al ter fecundum mcritüre*
cepit iùftae coridehiiiatiônis ihtèritumj In Vno mérita
Funt damnationis inuenta, alteriyörö mérita glôrificati-
onis gtatuita funt iuftificatione collata; Ille vnde difpli-
ceret iri feliabuit:ifte aùtem,vnde Domino placeret,ab i-
pro,cuiefietplacitunis,accépit.In omnib;igitur, quige-
hennali traduntur incendio,inuenit iufta Feueritas,qudd
puniateorummalüjinquibufdâoriginalitertraëlum, in
quibufdam etiam vitio propriæ voluntatis adie&um .Ex-
. ceptis eriim jiaruulisi quibus ad digendam iuftitiamfil-
giendumquepeccatüm,nécdum poteft elle liberuiri vo-
luntàtisarbitrium, quia iriætafetencrà torpet ratio côn-.
fopitaj eaeterii qui ratiphi^vti pofiurit,adîëéiô ieàtii pro-^
priæ v olun t atis ,aut ad fidem n o n acce dun t, au t à fide di-
Fcedunc. V t autem fiat quis iufi:us ex impid , amicus Dei
ex inimicP, abfolutus ex reo, quameumqué agat corporis
as ta tem, ab ipfbnâtiuitatisexOrtu vfque addecrepi-
tamfeneâiutem, nemo iuftificatiôrieihùenitur dignus,
FëdgratuitaBonitatëiuftificatur indignus : nec depote-
ftate tenebraruih eripitur, & ,iri regnum filii dileiftio-
nis'Dëi transfertur^nifi quem Dommus gratuito gloriæ
digiïaths fuerit mrinere piracuenire, qui gratis fàluàt, &
iufte condemnat. Mifericors DoininuF & iuftus itoluri-
tâtèm prauâm, quam non miferiçordif .^r corrigiti iùfte
punit, qjiiàprauitatérilin éàinuenit ^quam ipfe non fer
cit.Bonam vero voluritatem ipfe gratis préparati gratis
dorïatdpfe adiuuac, ipfe confummat, GertiiTî me itaque
ceneamusv omnes homines per fèmetipFos nori folüm
perfedtiorièm,fedrièc in-inoiri'iüftiti^püfie ëoritingere :
iéd vniuerfos quifiurit b on i, diuina iuftificatione præ-
ueriiri j’ôc y t accepta b ona ^oluntaté nôridecidart t^ opi-
tulatione Dei profeôfciim eis & peifeUerantiam tribui,
riecaliquibus homirium mèritrs, praeteritis aut futuris,
gratiam dari:fed ipfiusgratiæ dono atque àuxilio vniuer-
la nominum bonà mérita &T inchoari&perfici; Iniquos
vero, qui in fuà iniquitate iufto Deiiudicio relinquun-
tur, etiam fi perceptionè fàcramçriti càrere dicàntur pëc-
Càti originalis ream f Fubfequcntium tarnen, id éftÿ prfi--,
priorum merito pèccatoriim ad ignis ætçrni deuolüi
Fuppliciùmj Deus eriihi mifericors ôé iùftiis huriiàhss ori-
gims volrintafifqué jieccata,' fiué iri paruulis,- fiue in
gran{
rrandibu* hominibus 4 qu * milerteoiduer non diiuit.
iufte punit : quia ipfe eft DoniinUî bonus & verus 4 qui
hominem Fecit, fed peccatum in hoinineilon creàuit:
quippe mérita & opera in omnibus hominibus num-
quamiiiuenitbpna , pro quibuseoifaluet j fedipfein
eis & vpluntates & opéra m utât, quando eos gratuità
miferationc iuftificat» Qui pnefcièntiæ Fu* certa &in-
conimucabili firmitatein Vans niifericordixnon nifi gratis
feiaepræfciuic donum, quod à fenouerat tam in mei i-
tis munerum quam in meritorum muneribus largien-
duin. Ipfe enim 5c gratin' tam volun tati humanæ boni-
tatem donat » & bonamvoluntatem in operibusadiu-
uat : ipfe etiam in vafîsirx illapræfeiuit malitiæ huma-
næ.opéra, quæéfi'ent incfFcârupioculdubiofequutura.
Secundhm redam itaque fidem, ac perfpicuam verita-
tem, quod atrinet ad paruùlum, qui fine bencficiofe-
cundaèuatiuitatishuie vitæ Fubtrahipur 4 fientpræfcifie
Fatendum eft Dominum paruuli futuràm mortem » quæ
vere Futura erat j fie abfurdedicitur, Dominum præfcife
fe paruuli Futura peccata g quæ futura nop erant. Ne-
que enim Dominus rerum omnium Conditor facienda
præfciflèt , quæ Facienda non eîfent. Scimus riamr
que præfeientiam Dei fie elle veram atque ineominu*
tabilem , vt quæ futura præFcit, vere futura fint i neeali-
quid faciendum præfeiàt,quod non fecundum praefeicnadmoduin
fimtin opérè cphfeqiiuta j vel etiafti fequü-
turai Non ergo Deus p. xlciiiit Faciendum a quölibètho“
mine, quodFaéburushotq©n o n f lit: ficitncceiuspix-
feientiam aliqui.d latuiteorum, q u i homines vel teceJ
runt ,vclfaciuht, vel aliquandofaddri Funt; Deusenini' I
verus ea in opedbus homihUm prafeiré rede dicitur, |
q ua & rebus &pcrfe»nis&temporibusincntiantur : vbi !
autem vel res, v&l perfona, vel tempuS non oftènditur^
nullum yrique opus eft, querd prfcfeirum diuinitusafe
fetatur. Non autèmcongruitvèritati, vtfn piafeientia
Dei dicaturcfit futurum aliquid 4 quod in tantum nihil
elfe conuincitur j. vt ex futuro piafensnullatenusfore
yelfwifle mofiftretur: cumvtique ipfium futuri nuilatc-
nuspoifit habere vpcabulum, quod prafentiS sppeila-
tione non fit quaridoque cenfendumi A paruulo ergo
qui nihil Fecit , nihil Faciendum Dominus efle praiciuit.
Cur autem non ab eo abftulerir originale peccatum,
nos quidem feire non pofiumus : hoc tameneiim iufte
feci fie, nullacenus dubitaredeb emus* Lieer enim non
Folum ex nihilo cceatis , fed etiam peccati gerentibas
maculam , quam mortaliter viuentibus Dei filiis ficut
gratia fu bin dediluit, ita frequenter infirmitas parit, iri-
comprcher.fibilis confilij Deiclaufa fit altitiido : illud
ramen nobis manifeftumeft , quia in D eovlla ihiquijtasnoh
.eft. De ipfo enim Fcriptum efctimfidelisjn quo non
dam eius fiat. FutarayerolblainfecreaturamutabilitaS | eftinicjuitaijujlus &fatiftus Dominus DeUs> Et alio loco:I«<fe-
recipit-K qua in crcatorisihcommutabilitatemnuliate- ita Dti vera ? iufiificata in femetipfa. Ad quoruin iudicio-
nuscadit. PropteneaDeo nihil eftprateritumyelFuju- rumoccultamprofunditatem» (quiaiudiciaDeiabylfus
dim-1 cui fic-omniaprafentiafimt * qua?fedcndapraTpit, j miilta) credimus etiam parentum y fiue quqrumlibet
vtpoftquamfadafuerint, praterita ei eile nonpofiint: hominumnegjigenriim perdnerct Sicutetiam proparquoniam
ficut nouitpraterita, fic nouit 6c Futura-. Qua-
cunque enim cilm rempote mutantur &c tranfeunr
uulo, qui ad baptifinum peruenit, parentum jCürahi non
dubitamusad diuina gratia munera referendum. Et fi
Cius qog'.vitione fine temporis tranfitu ac mutabilitate quidem pafentes non fuerint pietate ac Bona conuer-
confiftunt. Rerum autem non earurn qua Futura non j htdonc.prædid» Dominus 4: qui malisquoque vuturvO-
funt 4,fed qua facienda funt,pràfeientiam Det>ineflè,li- I luntatibus hominum 4 permalorum parentum Follieitu-
ber Danlelis Prophcta teftatur his verbis : Dminfisquioc- ! dinem beneficium gratia Fuæ pperatur in paruuio; iSi
cultorum eicognitor, quifeisomnia, antequamfiant. Dominus vero parentes bopi fintj non Folum paruuio Doha volun-
ergo feitin arerna pracognitioiie quod fututurti e ft, yt : tas parentum proficit« .fed ipfisquoqué pàrêntibus in fè
fiat in opere. A b'Furde itaque dicitur, q uod prafeierit par- I credehtibus grariam bona voluntatis ipfe làrgitur,y t pro
uulum, fi viueret, iihpium fatucumj quem profe&o non 1 paruul.0 piam Follici tudinem gerant, donee ad ù à â » re*
plus qUamvixitjprafeiui.teire'fatururai quern y tiqi præ- ; generationis remedium vitale peruehian. Qijdnim tafeiuitadatatem,
quaiinpie viueret,nonefieventurum* 1---------1— ^ ^ 11 : _-
quia eura in atate infenrili de faculo veracitcr nouerat
auFôrendum. E.t in quo nulla peccatrix pracognita eft
ætas, vnde fieri potuit, vt atatis, qua Futura npn erat4
prafeiretur ipiqui^as : cum atas renati paruuli fiuf aAu
jpmnino peccatiieflèppfiît: aéfcusautem humani peccati
fipe qualibet atafe non poflît ? ;Futqi^ enim atatis nop
abfurde prafeica dicuntur opera vcl bona vel mala : ab-
Fui de au tem pratf^fepfia cuiufquam humani operis in a-
ifcafe àfferjtur j in quafutdnis homo, ipfe rionefiêimp^-
ftratur. S cut autem non nifi çoriçipiéndorumgxordia^
ita non nifi vitStuforiim hominum adlualia re<fte dicimus
Domipum prafeifie peccata. Illiusigitur prafeiusope-
rum reiSfce dicitur Deus, ij uoruni in cordummatiohe non
hegatür Fubfequuturus efFeâus. Gâter urn quifqu is D o-
minurri prafciiim pu tat fu turorum operum, qu a tamen
Futura non Fuerânt ,• reftatvt prafejentiaDei j quam v tique
non negat veraccm,aliquam ineife, quod abfit, afti-
met falfitatem. 5Falfum eft enim F itururri effe aliquid,
quodprafensnoncrit. Dei aurem feientia mhilin fe poteft
habere failfi, quia Famtas inelte veritati noil poteft.
Prafcieiitia igitur ye.ritatis, qua .ip : fe non recipit Falfitatem,
ficut FaciendumprsBfeipquod Faciendum eft,ita,non
Faciendum, quod f&eiehdumhqn eft. NonergoDeusin
paruuio peccata vHaprafeiuir, : qua priurquain morerc-
turparuulusilop admifit. Siènimfaeiehdàprafeiflet,v-
tiquefierent. Ncqo®enimfuturaFcirct,quanonfacien-
dapræfçirét. i Prqinde fatendumeft, quia ficut paruul'üs
mortuus eft, ita cum Deus moritucum elfe prafeiui^, Dei
CniïopraFcientia nullàtenus fallitur : quia ficut Fkçien-
dum praiciuitmundum, &fic eum fecit^ quemadmo-
dum-fadendum efiep; afeiiMt:ficut in ipfo quoqpe raun-
dofingiila , qnafâsfta fiin t , vel hunt, vel heienda font,
ita femper Facienda fuerunt in Dej praFc-rentia, quçm.-
men nec curfos poteft j hec ipfa bona voluntatis Follici-
tudo pia Fu ifti cere: nifi eum dignetur Dominus fua mife-
rationis gratuito munere pi auenire. Equidem bona voluntas,
quadDoiBirio pro paruuli regenerationfe paren-
tibus inlpiratur * eosinftigat.vt currant, quatenus paruu-
iusad ablutionem falutarisaqua penieniat. Verumta-
Jijen iliiusregenerationis efreÄus non cuiufquah) hominis
Volentis neque currentis,fed miferen tis eft Dei,qui &
vohintatem parentum excitat, 6c volentibusadiutorium
donat. Qui opportunitatem quoque pradicandi Philippe
dedit, quando fpadonis animum ad legendum Ifaiam
mifericorditer excirauit.Ipfe etiam locuih tribuit,qui eos
ad ftagnum gratuita bonitate perduxit. Ipfe in Fpadone
opus gratia falutaris peifecit, quo illuminan te idem Q>a-
do Chriftumeflie filium Deicredidit, & ad ftagnum yep
niens facrX tiniftionis enetftum popofeit.-nee baptizatus
tan cum, fed & Spiritu fen (ftp repletus abceflit. Quis etiam
Gomelium cencurioncin mifto Angelo, vt Apofto-
lu m Pe trüm accerfiret, admonuit^nifi qui eidehi cehtu-
riohi gratis donum foi timoris,ac bona operationisinfu-
d it} Vr.enUri Dojnmu*p.rat?oriumefosScelee6io^nar
rum nleihoriam haberet, ipfius Cotnelij prius meminit,
non in efos quolibetopereboho,fed in benepladto Fuoj
vt ei donüfui timoris infunderet, quo ei & eleehiofyna-
rum ftudium, & fand a orationis infpiraxet a ffedum. I-
pfe igitur ei placendi gratiam cohtulit,qui in eo,quod eo-
ram fe placcre t , inuenit. Ipfe eft enimde quo Apbftqlüs
dieit: Deusautem quieduxit de mortuispäftorem tnagnumouium
in [anguine teftamenti aterni, Dominum riofirutn lifuin Cbri1-1
flum, aptet vosin omni bono, vtfaciatis voluntatem eius, forfeits in )
vibis, quod placeat coram fe.In tantum auteln diuina gratia I
Fifit i quod Cornelius admonitus eft, vt ad fe Petrum 46- j
ccrfire^v.t etiam ipfi Petro Spiritus fan (ft us venientib.ad |
eum, quos Cornelius miferat, non foluhi, vt cumeis itit 1,
Jr sd p e f j _