v4ptt«Li o.
ibidtm 2.
PfiiS*
Ibidtm.
Ç
D
itS - " S. Fulgent. de Remiß. peccât.
, hic in cis pèriu ft i ficatio ne m, in (jus/piritaaiiterrefurgi- •
tari mutafio diuini rriuneris inchoetur.&poftmodum in
corporis refurre&ione qua iuftificatorü immutatio perfi-
citur in æternurùmaneris, perfc&aglorificario norimu-
tctur. Ad hoc enim illos primuriigratiaiuftificationis,
deinde glorihcationis mutât, vtin ëis ipfa glorificatio in-
commutabiiisaéccrnaqüepcrmancat. Mutämr hic enim.
per primam refiirfe&ionem qua illuminahtur vt con- !
uertantur, quafcilicet tranftünt de morte ad Vitàni, de
iniquitace ad mftitiam, de infidelicate ad fidem, de malis
a&ibusadfan&am conuerfationem. Ideoinillisfecun-
damorsnon habet pöteftatem. De talibusinApocaly-
pfi dicitur: Beatus, fanäus,quibabtt partem in refurrtftionepri-
fnn\ln bis fecunda mors non habet poteftatem. In eodem rurfus
libro dicitur: Qtùvicerittàmorte fecunda nonUdetur. Sicut ■
ergo in conuerfione cordis prima confiait refurre&iöific j
morsfecundain lùppliciô lempiterno. Feftinefitaq; hie
primæ refurreétionis participes fieri, omnis qui non vult
lècundæmortisæterria punitione dàrimari. Si qui etiam
in prçienti vita timoré amino niütati tran leant a vita mala,
ad vitam bonam: ip lî. tranieunt de morte ad yitam,qiii
etiam poftmodu de ignobilitate mutabuntur in gloriam.
C A P V T X I I I.
✓ '"> Æterum milcrorurri atque infelicium $ qui demalo
ad b.onum negligent ifiius vit* tempore commtita- ;
ri, ficut Dauidlandtilfimus contumaciam culpat :ficfu-
turam poenam diuinæ retributionis prænuntiat, dicens:
Non enim illis eft commutatio,&non timueruntDeum. Acne II-
bi qui commütari noluerint fruftra promittaht peccato-
tum indulgentiam tranla&o huius vit* limite conferen-
dam, lecutus adiunxit : Extendit manumfuamin retribuendo,
Huius rétributions initium eft, cum iniquus mcrcedem
quam op or t uit erroris fui in feme tipfo rccipiens iufto iu-
dtcio in fuisiniquitatibus igne torquebitur lempiterno. "
Neque etiam ifta parua putanda eft retributio, quiaini-
quus iuftiti* luce priuämsm fuis tenebris errare permit-
titur, præiudicatus n o n car ne,fe d cæcitate cordis.V bi etiam
iliudad cumulum retributionis pertinet,fi cæcus lumen
non folum non queat recipere, verum etiam cuni
deledtadone ftudeat tenebràs lu* cxcitatis augere. Ta-
libus dicit D ominus in Plàlmis : Et non aadiuitpopulus meus
vocem meam, & ifrael non intendit mihi:& dimifi illosftciinduni
defideria cordis tor um, & ib untin voldpiatibus fuis; D e talibus
etiam doctor gentium dicit : Propterea tradidit illos Deus in
reprobum fenfutn ; vtfjciant qua non conueniant. Traduntüt
.ergo ©les primum de.fideriis fills iniuftis, tradendi poft-
modum fuppliciis iuftis. Trad un t ur hie coriuenien tibus
fa<ftisjtradendi poftmodum ednuenien tibus poenis. N e - ;
que enim quia deieftabiliterpeccat malus.ideoæftiman-
dus eft d tor men to retributionis extrdneus : quand oqui-
dem grauiter ip fa deie&atione peccandi iam punituriqur
tali dèle&ationi confenfione fubiicitur, ex qua meritüm
punitionis augetur. y bi quanto riiâgis pérfiçit'urquod,
irimftc dele état, tanto magis recepturus eft i nui ft us quo
amplius doleat. Si quiyérgo hic noluérit ad Deum conuerti,
& a mala vira ad b on* v it* ftudia cqmmqtari : hec
illic immutabitur, vbi fceliciter mutatisiuftis immortalisas
8c incorruptio corifertur. Promue iniqui te l impij,
hoceft, velqui peruerfe credunt j fiue qui riequitër vi-
uunt, necante pr*Ientis vitae imemafiia infidentaèe fîüè
iniquitate difeeduht ; in futura retributiorieriec immor-
1 tales nec incorruptibiles erunt, led corrumpentur nec
confiimentur,mpnenturnecexcinguentun Perm an eb it
eriim eruciamentorum perennis fenf^j in mortuis, vbi
miferis mori non concediturin pcenis. Ibi triorsmilero-
rum talis erit j quæ non animam de corpore doféntis ex- .
cludat ,fcd iti d olenti corpore ad hoc iugiter tencàt’ , vt â-
nimarri fimul 8c corpus *ternitate doloris àffligat. Ac per
hoclèmpercum corpore luomorietur anima: cum quo' j
firiefine cogetür ætetna communicare tôrmeta.Ibi mors
anim* corporifque non mdrittir: quia cruciaSus corporis-
& anim*non finit ur. Ha& quippe erit «ternamorsini- J
quorum: vtinignenonmorianturæterno,nequàndo- <
quepoffintcarerelupplïçip. Nec ibi arden ticoi pdf i ali-
[uid demi tur, quamms infôslix anima in füo corpore iu-
gjter exuratur : Sëdvt totum corpus àrdere non definatj
totumcuriiânimâiugiterinincendippérlèuerat.In quo 1
enim corpore anima iufte vixeïiÉautihique t in iploreci-
piet âetemam poenam,au t fine fine laetitiami v
, C A P V T X I V i
T 7 Xpedit igitur vriieuiq; priulquàm præfentem finiaf
JL-/vitam, fiiturilupblicij tinipre edriuerti : fi verenon
Vult poft huiùs vitç finem fine fine tprqueri.Quapropter
inaniter i4É>nlpëâuDei malorum hominum permancs
iniquitas r^nittenda creditur : in cuius conlpeâùinulta
élïè bonoriim operum fterilitas non fiiietur.Neque enim
dicitur quilquam poli tus ad finiftram idcirco iturus in i-
gnetri ætemum, quia panerii comedenti abftulit,ied quia,
efurienti nÔ dedit:nec quia veftitum expoliauit, lèd quia
vèftimertta rion tribuit;nec quia de domo propria quen-
quam pépulit, lèd quia vniim ék Chrifti minimis holpi-
tio non recepit. Si ergo ibit in çômbuftionemæternam
qui panem luum elurieriti non deditiquidrècipiet qui a-
lienum abftulit panem2 Et fi miètetur in ltagnum ignis 8c
lulphtiris, qui nudum veftimento non tegit, quid palTu-
ruseft quiveiiiiriênto crudelis expoliat ï Etrerumfiia-
rum auanis poflèfibr requiem non Kabebit:quomodo a-
lienarum rériim irilàtiabilis raptor, fi in hac vita conuerti
hdluérit, poftmpdum fibi de iiidice iufto indulgentiam
fruftra prômittit ? CbnfidcrçmuSdïüiteni milèrumpur-
pura quondam bÿlïoque veftitum.non ob aliud inextin-
guibihbusfiammis ardentem.* nifi quiaLazaro pauperi
continuae furie lâborànti, nunquam voluit làltem micas
cpnuiuij fui mortifera præditus iniquitate largiri. Qui
cuminterminabili cruciamerito damriatus, etiam digiti
pauperis in æternà reqùie iætantis refrigeriorcmancrct
indignus , euidenti relponfione Abraham Patriarcha
riionftrauit poft hanc vitani nec bonos polie adiniquos .
aliquatenus tranfmeare ^ riec malos âpoenis ad beato-
rum réquiem polïè quandoqtye tranfîre. Sic enim dicit:
Filirecordarequiarêcepiftibonainvitatua, & Lazarus fimiliter
mtla. N une autem hic confoUtur.tu vero crucians. Et in bis omnibus
inter nos & vos chaos magnum firmatum eft, vtbinc qutvo-
lunttranjire nonpofint^neque bue inde tranfmeare.
C A P V T X V.
PRoinde borium nobis eft, vt nunc operemurbonum
durit terripüs eft opens , & vtfimus in mellè ditiffimi,
nec lègues debemusremanerenec fterilés. Bonum eft v-
riieuiqueyt nuncvùlneribusfiiisadhibeat conuerfionis
acpoeriîtentiæ remedium, durit conuerfiis poteft remjfi-
fionemacciperepeccatorum : quoniam futuri temporis
îpoenitentià taliS erit, vt indulgentiam mereri non polfit.
Neq; vero tune illi atfturi luritpoeni tentiarit, quos I) eus
pr*de!Hnauit ad vitam. Iplorum enim inpræfenti tem-
pore lècundum Apoftoli di«ftum, quæ (ècundum Deurri'
eft triftitiaftabilerri làlutem operatur, vtin boc temporè
poenitënribus arque conuerfis, in fututo ftabilis làlusàc
lempitetnareddatur. Illorùm autem poeniteritianon de-
finitlri futuro, <|ui pcèriîtcririarhinprælènéiivlçanoné-:
gerürit.' Talis poertiteritia non erit ex lai gitate Dei : lèd
cruciâtiorie lùpplici j. In talipoenitcntiaiutftus æternus e-
rit.-quia frudus ibi pceniteriri* nullus erit. Nonenim ibi
mala voluntas ad borium çOnuertètur pcÉnitëndo:quan-
do ad hoc tànturiimodo poeniténtiam habebit iniquus
iri poenavtnecpoèiiiteritià aliquando polfit carere nec
poe'ria. Ac fie ilia voluntas qu* hic iniquüm vlq j in finem
tenait obduratum, ad hoc fine fine poenitèri tiam habe-
bit de Icèleribüs luis jVt née polfit vitra conuerti, nécæ-
terriitafe valeat careré luppligj. iSléqueériim omnis pce-
riitentiâ,vbipeccator gratia milèrantis Deipræùentus 6c
poeriitend.0 pëccata fua proriunciat,vt përconuerfionerii
gratiam remilfionis;iriquirat:c*tèrum lie eft quem p oeni-
tet pro malis quæ fecit,nec tarnen ad Deunt conuerfione
mutatus accurrit : quomodo fi quis iri yülnere pofitus
Ê
F
G
Luc* U.
graui-
LÏberfèeundus.
grauiter doleat,8 c beriëficium tnedici non requirat. Pro-
nunciat quident doloremquëpatitur:lèdnon conlequi-
tut remedium quo ianetur.Proptereanô omnis qui con-
fiteeurpeccatum remilfionem accipitj quia Deus holler1
nô tantum attendit quod eorde geftamus.De iplo enim
P lalmus dicit : S c r u ta n s c o rd a & rê n e s D e u s . Diçitetiam lâi-
uator: Q u i d autem d ic it is n i th i D o m in e D o m i n e , & n o n f a c i t i s
q u a </i«».?Ihde eft quod in feripturis diuinis quofdam legi-
mus æqualiter pccCata cofecutps. R è x enim Saul ad prç-
dandum Amalech à DeO direâus peccatü iricurrit, quia
præceptum pominiminime euftodiuit. Ad que increpâ-
dum eu prdpheta Samuel aduenilïet,ille perterrjtus pec-
catunt fuunt côfeiluseft,nec tarné eft indulgentiam con-
f o c a t u s i q u i a c o r d u s n o h e r a t r e f t u m ç o r a m D e o . I l k e à im pec-
conrelïïp ex timoré fu ît luppï ici j , no cxhorrOrcpec-
cath Non odiuit quod fecerat, fed timuit quod nolebat.
Nec culpam fuàm * conuerlatione culpauit : lèd ad præ-
lèns diuini furorisperculTus terrore contremuit. Dauid
quo que rex carnaiiscontupilcëntiæ deuiélus illecebra,
non ibltim militis fuiadultcrauit vxorem:lèdipfumquo-
que maritum peremitinfontem, nec folum nonnullius
criminis fui reum, quin etiam coculcatævxoris ignarum.
to ? rauius lit Cfirillum tradidille , quam quertilibetkd
ritinemoccidifle: occiforfes tamen Chrifti, quicunq^funt
nr p i xlenti vita toto corde eonuerfi, remiftiohem pe cca^
tor Urii lpfius Chrifti funt fanguine conft curb r
G A P V T X V I I .
QVilquis auferitj non dido ha^ireticus ftu jFagaitus dfc
quibus nulla eft dubitatio,quod igne pumentur*-
ternq, quo etiam Chriftianus catholicus ft hOmkidlum
admittat, aut adulteriurit faciat, alienave diripiat, vel fi
mrame n tu m periurio violet j iu t fallum reftimoriiunt di-
cere non dubitet i necante prafentis vitae finem eonuer-
taturj cum mulco minus videaturpeccafie, qtiamille qui
qccidftChriftum : tarqenocciror Chrifti fi conuertatur
nt pr^lcnti vita,laluabitur.Ille autem prp eo quod ih pre-
fenti vitanon cbnuertitur,poll huius vita finem tormen-
tis deputabitur, quae non habent finem. Hoc auteht fin
non quia ifte plus peccauit quam Hie impius qui Chrfc
ftumoccidit : lediaeoille eonfiquetur vitam aecernam,
| fiuia omnipottentiam boni medici rccognofeens, coni
M w men “ » . * * * » prophets deftinarerur a gmo tempore ad temedium fanreati* aduenit. Hie aurem
mcrepadoneperrertimseada- proprereamortecondemnamt « e tn a , quia defperaM
ntauit.Ceccuu. QmiicprophetateipondtciEfDettsabftuht beneuolemiam, atqueitacuniemspeccatumcom™™
tu rn o e c i ito n i C h t if t i s le u iu i c tim em iro h u flc ife tu r ^ip{e
u id q u o q , d ix it ,P k m u i . C u r a e r g o m c o n fe ff io n e p e c c a t i t am e n in e o d em le u io r e c r im in e m u f io d e t e n u s in u e n i
iF f? ? a V “ f ? '1‘ r CUj ” 6 ™ a ^ t r iu fq i£ 0 " c ' f f s t e ' t u r !q u*i l iee t n o n O c c id e n t C h r i f tu m , in e o tam en d e t e -
m if f ip lm f iqm m i im ih t u d m e u o n f e f f io n t s 'ir id c b a tD e u t r in s p e c c a u it , q u am f iC b t i f t n m d c c id i i f e t , in o u o t e m -
d i ff im ih tu dm em v o lu n t a t is : n e e fo n u m f e rm o n is a t t e n - p u s n e g le x it c o n g t u u m .q u o d e f t r em ii l io n ip e c c a to r u m ,
d i t , f c d m r e n t lo n em c o t d ! sm v t r o q n e d if e r e n i t , V n u s e - d iu in a io n g a n im i t a t e c o n c e ir u m . I t a c o e n o f c i tu tn e c r e
“ “ con" erfJS B?crandiptonnns a^ecit deiiderium, & j miffionem peccatorum dati,fi prenirentSin hoc rembo-
,p. j f“ l,m ponmit admiffum: alter verb con- I re ndn agatnt! nec in hoc tempore pcenitentiam p ro le f
feilionem quidem peccati fm ptoiulit, fed afc&um pec-, fe, fi peccatorum remiffio de&eratun In fiituto vfro nul-
candiperueiiicordisobltndhisvmnnnnnhienV . ____________ ____c _____£ .7 candi pcrneiii cordis obilribtus vitio non abiecic. .____ . ucuroveronnl-
C A P V T x V b
rT ’ Vntergoptodcit peccati cbnfeifio,ficonfdTuspec- !
A catotquodmaicfèceratvlttanonfaciati&bpnorùm j
findio opemm prærerïtorum crimiiinm méritafupetare
contehdatpvtiecundum Apoftpli didtnm: vbiabundauit
ptcc*tHm,fupcrabundttgratid. Nonnnilipneterea vittntem
poenitentixnefcicnresinpnadhocpcènitentiamgetunt,
v t ipetantes opem diuinæ miieticordiac conuettanmt : i-
mb prenitendo detenus peccant,cum de peccatorum rev
mi (Ti one de/perant.- Tabs Ftiitpcenitcntiie I ml at tradico-
ris , quit pecnirenti non adquiuuit Blutern t fed procurapitd
Ciperantiperniciem.Denique détériore femetipium
vinculo iniquitarisobftrinxit,-cam iepcciditnocenrem,
quam turn cum Cbriftum tradidit innocenrem. Peccav
turn enim traditionis Cbtiftipotetat Iudie,ii viuens con-
uerreretur, dimitti : occiiio veto iuanuiiatenus tclaxacut
extinao. Pofttraditionem^itut Chrifti habuittraditor
tempus,quo pet iilnni fangninem qui effufus eft in reroiTiionem
peccatorum,ipftiisqnoq;IuAçpointtemitti peccacumtquoniam
Ciuiitns quipro impiis mortuns e il, no
denegaiiet iuo tta ditori remimonis benciicium,fi non il-
le fibi deipetando adimeret tepus remifltoni conceflimi
Non ergo reifte poeniténtiam geiSt,neeiuftum vindicem
fe fui fceleriapertulic, auxjt quippe, non ab ftulit fuppli-,
-cium metiti criminis fui vltot iniuftus,qui occifori fuoté-
pusconuerfionis.adimic occiius. Acperhocquiaipieie
occidit, ipfefibi vciq; tempus conuetiionisfe occidendo
ftibttaxit. Miferrimusiudas,qui cum mâle crimen tradi-
tibnis admifetiqpeiusillius aiininispinnitudmcingcftir:
quiapenitusindulgentiam non quafiuin Acbcillagta-
uis cuipst poenitentiàdeteriot eft inuenta , quam culpa,
llludetenim dominicic traditionis peccatum habuit po-
fterius tepus quo poflitablui, illft veto punit fenteutia,
quaAion conuer iioncm habuit,feddefpetationém. Ideo
poenitenrenthonadiuqit.fedp'eremit, quia fibi epituer-.
Iam malis conuetfionem fututam: Sc talium potniten-
tiam continuam fore. fed vaCuam. Sicut enim eis nunquam
remiffio dabiturV lie eotum nunquam pcenitentia
finietur.Negligunt enim tempus in quo pcenitentia falu-
btiter i peccatotibus agitur,& in quo peccatorum remif-
fipnempietasdiuina largicur. Propterquod&ipfebo-
minus in Apocalypfi Ioannis fideles fuos confolans, Sct-
hiquis prenam futurie puhitionis in ten tans, ira loquiraf:
Qui noctt,tioctit tdbttc-.&qm infmdihst^firdefim adbuc. lu-
fiusaulem 4ibuc tufturd f*cut,&fim8 iis fmaiora. Eat vtnicci-
lo,&mmts mu memmtihrtiim vmmquificundum fafttfat.
igofum Alpha & si, primus & muifimm, mitium & finis, itari
qui kuenttu Jblas fiias, vtfitpniftas mum in ligni visa, A pit
punas intrim inxiuttam faslOam. Tuffs auttm nmamhtmt « -
ms,maltfici,{omkarij, & humutds, & firhitntts iichs, &umnts
qui amat drfacit mtndacium. Quis rogo tarn durapoffit
ceruicis efle, aut quisitaincitcumcifuscordereperiatuf
& autibus, qui verbis iftis non terreatnr, non profternav
tat.n on conuertatur? Quis non fteati Quis non inti-
mis vifeeribus intremifeatt Quis non timore ilfinsiufti
iudtcijadcbnueriiohemtremefaiftnsaccUttat: vtremifiionem
peccatorum Sc gratiam perpetux falntis inue-
niati V x illi, qui ante tempusnouiflimi Ventilabti non’
feitinaueritexpaieatridcumfieri. yxilii,quiantequam
ycniant mciFbtes angeii de medio Frumentofum cbmv
butendazizaniacolleauti, non curaueritexzizahiisin
ftumenta conuerti. Neque enim diuinxfcripturxbent-
gnadebet contemni monitio i qux nobis'&claritatem
conuerfionis falubtitet impetat, Sc tardantibusiram fu -,
turam diuinxvindidx commendat. Sic enim dicit: S t
tardaueris conuerti ad Dtum, & nidifitrasdidiem diem: tttfubi-
tu vtniat ira eius,&in ttmpure pinditla dijperdtt te.
e a p v t x vm.
» T auteni plenius agnofcamus,prx lentis tfitiirn ibculi
tepus hnmanx c'buerfionicoccifurn : illosarada1
bonis tempus occifioneabftuiiti&vflduigentiamde^ie- J mus opetarios quos Dominus vocauit ad vineam. Qiio-
tanone inbtraxit.,Tantum jgiturvaleropottnnitas con- rum voCationc licet dibetfishoris égetint, U r i
cellitempotis.adindulgétiampeccatorum.EtcUm mul- ^tji»a,hoc eftjante fine dieiconlùmmauir. Iniljisautefti
H
bidttb.IJ.
Setups.
#