S. i^Anaßafii
G
! i | dlfttièi
? natura^ac lubftanriæ,in qua peccatum damnatum tuxliec,
Iquod locumnùllrimin eareperiflèt.Gonffixitenittiperea
cum morteiffipàfltbiliter t erbum Dei, qtiia ipfam Carôé
, propria fc'Üt^c cum ea vnitum ëft,ficut anima éùm corpo
re.hatïC prOpriü corpus, & carriëm y dcari Et otririia, quæ
inxpfà fadà fiint,propria duciCj& reputàt.S iquidc ex per-
fona eius clàmat ProphctainquièriSi/î^rr dolofèm vulnerum
iw»^ir^i3Â d ^ » ^ i^ iMfu ùmŸÔ ^V u lïiü J^ rp ô ris j^ -
paries corporis propria, membïii:eputac,ilicut ôc tötütn
■ corpus, dorfurn meum,\nèpo\t;dedi in verier a,& genas nteas i»à-
lapas, érfacifin meant hon huer fi h dedeeprefpntordm.Ei rurïiis.
ce:, de ni vero homo non pariens,diuirutate,quæin ipfo e-
ratjhabente Iècundû nacuram impaftibilicatem licet corn
polira cum corporepacienrcVipiè vero modus pallîonisde
mô aftrat diffe rentiam na t u rarum cómpöfitarü,& naturæ
paflibilis inn ocentiâmon enim quod aliquid commififlèt
morte, aut conrumelia dignü,capice damnarus eft,peccatum
enim noh feCit,necinuëhtus eftdólus in ore eius.
Hoc auté & ii,qUi eum capitis côdemnarüt, teftati (une
eijfiqüîdëiniudæis congregaris; Bcpetetitibüs Barrabam
latronem,Pilatus dixit,vultiSydimittam vob'ù Iefum, quidici-
tur Chriflustfciebat enim,quodper inutdtam tradidißent eunv,re-
Foderunt maim meas,&bedes tneos,&dinumerduefUnt omnia bfVfpondéruht',nomJed$arrabam.<ÿiïbm rurfus dixicPilarus,^ttid
ftmea*Atq; haicqUid’édi%de'corporèi:quod(uödi<:it. Et ergofaâam de Iefu.quidiciturÇh'rifuslilli aùtem dixerunt,crUciqùæ
illata fiierurit côrporï, lîbi> qui corpus geftabàtyillatà
didc. . "Ar w|» •
Cçterûm &ip(è dicit,(c pafldmeflè,finè nórtiinatione
corporis,aut nùrtiéràrione men4brôriim,vt fcû ait j!>rôj>hc-
ta ,tanquam buts ad occifionem duâtÙefiJLàdederunt incibumcü
fel & in fiti meàpothuerunt me aeetô.ne quis diuife, (ed potius
coniünde ôriihia de ipfö did putei,Ïdcircó&: Humana &
-diuinaCómuriiter de ip(b prædiéàriturj mente diftihguéte
quæ vtramq; nacuram Condécèn t .diuinkas ri.impaflibilis
efti&npn poteft vnqua paflio attingere impallibilëmjneC
quæcumq; ânirriæ conueniuiit, auf qüæcunqj corpbrijàut
corpori anirnato»animæ n.rârione priditæ eft dolerfc& tur
bari,& müerere,& triftia vrgenria,& aduëcaritia çbgitârej
corporis vero (ècari,& dpniungncörpóris animati elurire,
fîrin?,labôrare;8riiidarc.hæc omtiiäj&eörü fingulâpatiéti
aedduht iècundû mutationédi(pOfitibniS.De«iti«ïe»î, in-*
quit,egofum,& non m'utotr. Et ei aliuSThéologus dicit,r« hù
tent ideipfe «j.Qualem igitur paffibnem (lilpicari aliqiiii po
teft acciderè impàflîbili? An paffienc corpórêa?at qud pâ-
d o hæc acddat,qüæ née animæ;quæ crèata eft ; & récens;
aceiderê queatJânpaffionc animale, j.ànimærariôné præ-
ditædt hoc valde abfurdüeft,fi quis dicàt,ë^rde pâmbneS
caderë in creatore vniuetfi, q Uæ in creàtiiraS cadurit;&xîo
hoc tantu,(çd Capere etiam mutadorieni,& yariatidnein^
liquide fierinon poteft,vt eiufmodi paiïïones cadarit firië
mutationpjdiuinaaüté ùaturamutari no potëfti At carnis
ânimatæ paftid attigitdiuinitaténi.Âpdge inquit prophefigatura.
tquçicerüm vtp u d o re eos P ila tu s a flS ce re t, d ix it ,
quid enim maliftcithgitut cum n ih il in a li c ô itn lille t,rra d i-
tuS eft in m ortem p er cru cë .vn d e E fa ia s a it ; ptopterpeccata
torum$a\..\iQmim\m\ïraditus ç /Î.E t ite rum : apeccatis populi
tneiactns [uni ad w orrow .Reuera n .no Séram u$,q ui m ortem
h ab eb am u sad u lterin ad om in am ,& honores n o ftro s ab
ëo tulërâm üiSjac peccata ad.m orte pecCaüéf âm üS.Clam at
ig itu r propheta arguerisTcelus ve n d itio n is ,in q u ie n s , ecce
peccatis HJtris Venditt eJlisSéd lic e t v e n d itid fc c le ra tâ fu e ra t,
o b d rteb at làm éh iü ftâ iln ;& lè g itittiam e flé 1 ib era tio n em .
Ëm p tiè riim fum iîs om neC p reciofolang uine ag ni im m a-
c u la tij& in C o n tà tn iria ri G n riftis a tq u e ita lib e ra tid c a rce
rè e iu s,q u i no s p rim u n i in leruitU tem redègërat.
O p p o r t u n e l i b é i t a t e f t i c o n l è c u r i f u i n ü S . S c i d i t i g i t ü r
n o f t r û c h i r Ô g r â p h ü , q u ô n o s i p f i ( è r u i t u t i m a n d p a u i m u s ,
b m n i l p r o p t e r n o s p e r p e ( T ù s , q u æ c u n q ; d i c u n t e l l e l i g n a
i n t e g r æ l i b e r t à t i S . E t e n i m v è r b e r a r i i S e f t , & p u g n i S c e m s ,
p t a r d u d i s q u i d e m a d e f f e d u m p r æ d i d i o n i b ù s p r b p h e t a -
r u ^ i i a e d e h i s f a d æ e r a n t , n o b i s v e r o l i b ë r a t î o n e i n t e r u i t u
r i s a b i l l i s p r æ n u n c i a t a M a d e p t u s , n i h i l e n i m e o r u * q u æ i n
p â f l î o n e ë i u s h o h o r a t a a c d d e r u n t , f r u f t r a , a u t t e m e r e a c -
c i d i r , a b l i t , v t h o c o p i n e m u r , l ê d r a t i o n e q u a d a m m e l i o r e ,
& i i e c è l l a r i a , q u a m n u l l a v i s v e r b o r u m a f l è q u i p b f f i t .
C jim h .n o s vë n d iri e flè rau s.& fa d li lè rü i m b rtis,q üæ in
bm nes im p erium tcn ë b a tj, & ip lè y b lù itp rû lib b is v é d i,
y e rü nos p re d o v o lu p ta tis ,ip lc Verb à rg ë n riiip îè ê n iin fo r
rio r e ra t y o Ju p ta te .E t h b s ip lï à hb b i^ V en d iri fum u siip fe
taiDèMèhimiternusnontfurietjequclaborabitxneceftihuèfliga^ yerÖdnóbidquuiplèhóéftvëditÖrlibértaris,lèdvindex.
iiôphidehùàem: , , - j Et hpnorib«qiio$abeÔ ttilèràihüs, ad intérim abufiliimùs.
Cü igitur natura diuina fubftatialiter lit expers paflionis
& praJdicccur pallio,& crux,qiiibus lalui faóti (umus,ait n.
Paulus,«o» iüdiiaui qutequamfetre invobis3nift Cbriftu&hünc
CrucißxumincCeSzna lèquitui, paflibnë pröpnè qiiidcm;
& prirriö elïë naturre alliimptre, nlinimê vëro lepaiacana-
tura aflixmente,léd vrtitä lèciindü hypdAaliui vmone in-
diftülubilijitä vt ómnialint vnius Chrifti,tu diuina,tü hu-
niana,non confuridehtë ea cbg|itatiöriè noftra; cuttl vult
difcernerè,quid eft diiiinü,Sc quid rurfus humanü. Quiii
potius de Vno^ èódë dpörtèc vttaq; prsdicarë,pafliones
diCo,& impaliibilicatë,quiaiple,de qUÖ ptaidiCahtur, ex
Vtrifq; copofitUs eft:ficüt(e«Sriönës cdrpdris ahimati,& vi
bices inprimis ad corpuspèrtinere cbgriolamuSjpropter
Cópofiudné vero dicimiis éllê atiirhx, cü alibqdi lciamus
non pofte fiérijVt his artinia dfEciatiiriDeitidê niötus ;ani-
Iciëntias; qüjeratiorie traduntiir, ciini fint aUdqüi
anima:, dicimus tarnen efte ahimaliS copöliri, quamuis
natura corporeanolitaptanataad capienda Cógnitioiléj
Hein Chrifto,qui Deus ftmul Sc Homo éft,ómnia vnius &
ciufdem eflè pr ofi te m ur,paflionem naturalêni & inipäfli-*
bilicätefri; .
Si£flbqui,&ftntnePeriüsprincèps Apolrolorümhos
docuitjCumait,Cbrißo^ntepaßopro nobiscarne3 cum tarnen
clare;& aperte filiü Dei éftè cohfèflus eflèt,cü mèritöpra:-'
dicatüsëftbeatus,vtqiühüiu{mödiréüélarión?dDéo Pa
trè accëpiflèt.o^b‘rtét igiriir vt noS Pëtrü lequentes,qüi dé
nacre’ có^ïltióriem a Deo accepit, éadem regula Vtarilur,
èc C hriftü dicamns palfibilë efte, vcPaliluS lapien tiflimus
Io^üi mr,rion tarnen fccuhdü diui ni taf e m; & eundèrriim-
paflibilenijVérü lècundu humanitaté. Pafliis efgo eft paf-
iiones natüra:,quas nort lèquitur vi tuperatio,lèd iflagntó,
ca contéplationaturarü libiincer le oppolitariim. Et eft
^Eftimatioàutélibêri j fixitperegrihis lëpültùra, vtlêniet
çoipora èbruftij^üi iii tërTâ aliéna viuére,dëlîerunt:donec
veniat,qüi Coiporâlufcitet,quorüànimæpreciolb làngui-
ne rêdèmptæ mnt.effuftis enim ëft languis eius,yt eflètpre
duhiredëptiotiisprb inültià,fort.aflè auté melius eflèt di-
terèprb omhib..bmhesh.ftiht,qùiluntmülrii &èrât qüi-
dé priino alpèdii hornbiqliiniaâatUselHlibCrt; (olucer-
nebatur.prodigià vero âb eo édita teftabâhriir liiprahomi
he.eflè naturâeius,ei quà operatio pr6fidlcebatui:,h61i di ’
Co lufcitatiôn é mortuorü,alpedü coecis rèftifcucü, hob lë-
prolorü emun dationem, non aliarum læfitinüm Cütâtio-
nèm:hæcn.6mnësVülgoSaluatori tanquâDeo attribué**'-
bartt;lédillud ëtiâ,qùodfnrtaflçhori Jhüldiin mente ye-
nit.Quid noc?nempe faCére omliiâ cüpôteftateÿlùpra om
nia aütjèiicëre éx templo làcrorü catipones,qui domü otà
rionis Ipèlüncâiatrohütti fadebanrinifth; poteftas ëiüs ni
tniâ fuiftet,nünqüâtâinülta millia emenciü,& vëndéiitiu
extëplôéxturbâflëtlprælèrtim fèftoinftanrë j&yiîdique
adeücohflùenfib. cum léx omnes èxomhiloCoàd diem
aüÿmbrü contio caret,iri qUo vf pafeha immolaretùt, légé
ÙAdia èrat,Qius ri.düi Copiolb è^etçitü ihilitu armatoru
îmmiffbjfâmmültbsèiicerè potuiflèt,prSlèrtim cum ilia
nefarianièrcatüradiutiirnoreporeCdnfirmata éftet? iple
yèfOlolbflàgéllo ex fiihiCulis faéto vniüerlos ëiédt ap*
pellans domum füamdomum drariOiiis,qüailli qui Deü
caiiponabalitUr,emporium fecerant eméntes püllos COlumbaruiTij
&diüinas' IcnptUfaS permutantes tanquàm
ttiénlarii nülUmos,qUbrtlm ménlæ riiérifb clierctintuf^ &
pecuriiæ effiinduntUrdiuiria virtüteillius,qui vénérât ad
reputgahdulntérhpluhijin quo léx iub ebat puras hoftias
Dcd immolatè,nott âütèmy r nefkriaifta fièrent.
. . , Quaniobremcumadmirantur,quihoc, qüod fiebat,
quidem Deus;qui parieur non capiéilte paflioné diùinita-'lpéiâabailt j & cum hoc ta Uigens miraculurn, vtpâr cirât,
diuulga-
Oratio. V.
| diuulgaretur,cpngregauerunt cunétos ,q uib .partes corpo
‘ ris læ(æ erant,qui acceflèrunt ad eâ in templo,& lànari funt
mai us priore miraculü lècundum.Lex n.claudos,& coecos
-procul à templo arcebat,at cum hocadmirabile prodigiu
eiedtionis eôrü, qui in mercatu erant, hi qui viderant, &
audierant,&maius quam pro viribus humanis huiuimodi
opiis dbcèbant, audaôter ingrelli funt-, & cum in templo
enèht,aeceftèrüt ad Iefum,&curauit ëos.demonftrans per
omhiâ'efle fè Deûm abditum in carne, quani Paulus v e la - \
m e n vocat,velum autem integumëntum lànétorum eft,&
faniftorum lanëtiflîmorum operculum ; quo Iblus pontifex
femel perannumingrediebatiuyvtDeü pro fuis,& populi
ignorantiis propitium redderct.quarelan<ftum primo
vélo te<fturn>& unâum làndrorum lèeundo,licinterpre-
tari audemus,vt dicamüsprimü quidem velu eflè corpus
Ghrifti;lècundü vero animam,anima n.çorpore,tanquam
primo yèló tègitiir^anima vero eft fecüdum velum verbi.,
Cæterum duo tabernacula commifla ac coniunftafue
hmtfètinaculis,&annullis,quæmiliividencurfymbolice
fignificaflè,quibüs modis?&rationibus,quæ licut fymbo-
1 la oblcüra âdéxpediédüm,valde difficiles adexplicahdü
contéplationesnabent,tanta Dei érganos charicas exhibi
taeft.Vnum n.tabernaculum, vnum velü habet à fummo I
ad imum.nec aliterlicet ea vela contéplari, qua fi quis ab
extremisadprima afcendens,euadatin principiü.compo-
firio quidc tenditafummo deorlumjdillblutio vero,(hâc
autem vocamus intelligentiam ) abimoadfummumeos,
quidigni(unt,euehit.hoctabernàculumpofiiit verbü in
circuitu laribulufuum primirias toriiis humanicaris:&hoc
dédit precimnp^omnib.tradens animam fuam in mor-
tem;vt fieretprovniucrfo généré humano commutatum:
pro-omtabtà>n.guftaiiit mortem, dnullo per vim ad hoc
inuite traôtus.dixit enim,»sms t o l l i t a n im a m m e a a m e :fe d ego
p o n o ip fa m a m e ip o te fla te h a b e o p o n e n d ie a m : & p o t e f ta t e m habeo
i t t r u m f u m e n d i e a 3i n quo eriamfe fupra quam homine eflè
declarabat, fiquidemomnis homoinüite animam fiiam
dimittir,& aliifimç,qui animam tollant, quifimt ad hoc
miniftri conftituti,ficuri didtumeft illi diuiri,cuius ager v-
beres frudus tulerat, quiimprudens çonfilinm ceperat,
b a c n o lle a n im a , t u a a t e r e p e te n t.z n i m z m vero Sàluarôtis no-
ftri nemo abftulit,lèd iplè potius ea Ipontèpoluit ad breue
eadem diuina prouidentia^qua propter nos faéfcus eftho-
mOjOportebat n. proficifci ad animas (olutas corporib. &
prædicare captiuis remiflionem: quiigitur yolens anima
propriâ dimittit,non eft folum anima corpore vtens.quid
n.eft,quod anima (ponte (oluit^nonn.conlèntaneum ratio
ni eft exiftimarepoflè hoc fàcere corpus, quod no habet
vol untarias appetiriones. Verum fi hoc concedatur,re
periëtür eflè corpus nobilius animarationisparticipe fiqui
dé corpus dimitrit animam j anima veto dimitritur.idcir**
co neceflè eft o mninoputare in côpofirione Chrifti,aliud
quid præter corpus & anima vtroque quide nobilius,præ-
ftatiore vero principalius; quod quidc pro aueftoritate fua
corpus in cibü difçipulis dedit:&animâ pro ami cis pofuit.
atque hac ratione nimiam charitatem in nos (ham oftédit.
Quid auté hoc eratînepe diuinû numen, compofitum
fc.fîne pâflîone cumterreno corpore. aclatebat quidem,
& no cernebatür proprer tabernaculum, quod,vt dixi,iri
circuitu erat; & quia natüra eft inalpeâabili:verumtamé
demonftrabat Ce Deü perea,quæfàciebar. Glamabant n.
ôpera,quæDeumin carne ab(conditüprædicabât.&érarit
paffionçs præcipue quidem,& imprimis carnis : quatenus
vero cas fiDiattribuebat,erant eius,qui carnem aflumpfè-
rat.miracida veroiriprimis erant verbiDei,fimulautem cü
his caro glorificatur,quia'(c,verbi Dei erat. Garoipfà crans
fixa eftciauis in cruCe:& lancëa vulnerata eft, & acetó pô-
tata:& omne genus contUmeliæ à (celeftis illis, (ponte accepit,
cü verbü Dei (ècum (ècundü hypoftafim vnitü habere
t: V nde (anguis,qui éx ip(afluebat,(ânguis verbi incor
poiei,& (anguinecarentis eflè dicitury quatenus ynus eft
ex vtrifquecompofitus ÇhriftusDeus fimul & homo.hoc
aütita eflè aperte déclarâtip(è, ciimDeüin cruce Patrem
&Deum fiifi, y o c a x .B l o i , i n q m t3e lo ii l a m m a fa b a c b th a n i lq u o d
tn te r p r e ta n tu r ,D e u s m e u s ,D e u s m e u s t v t q ù id m e d e r e liq u ifti , Et i
iterum,P4ttr m e u s , i n m a n u s tu a s c om m e d o S p i r i t u m m e u m . E t 1
iliud aperto latere exiflèlànguiné,&aquam ex corpore iâ
mortuo. fupra natura hominis crac,quod quidein nonnul
los ex infidelibus,qui aftabant,ad credendü adduxit.con-
fitentes vere filium Dei eflè,proptér quem,&per que tôt,
ac tantaprodigia eefitaellènt. Quæ vero prpdigia erant?
nempe (oils delèétio,décima quarca luna, cum fas erat Iu-
dæis immolate pafcha.terrç motus,l&xa(cilE,(èpulchraa-
perta,uiortui fufeitati, velü templi fciflùm à fiunmo vfque
deor(um,& cætera eiufmodi, quæ vim eiüs declarabant,
qui inligqo pendeb^,&peccatum noftrum in eo damna
uit.nonn.con(èntaiieum erat,vt própter eum, qui homo
folü eflèt,tantopére vniuerfum commoueretuq & fi quis
fortaflè compaflum eflè dicat, no aherrabit, oportebat n.
y t creaturæ Çreatori eompaterentur.Neque fine probabi
li ratione hçc dicimus,quoniam cum plerumqj iufti antea
paflieflènt,nihilinvniuerfitatemundi ordinem (ùürdi-
quit.quidn.literisproditumeft eueniflè lapïdatis (andis,
occifionegladiiperemptis,fedis?At quia yniuerfo creatu-
ra hoc patten te çoipota eft,fada eft prædicatrix iis,qui au-
res audiendihabentjYerc fuiftè filium Dei,ac Deü, no ad-
optatum filium,aut (ccuridü grariaDeiiiri,(èd natura filiü,
&haturaDeü,&genitori confubftantialem, ex quo ante
luciferügenitus eftlfeusincorporeus,quipoftea(èmc A-
brahæ apprehendit,&per yniorié cum eo fadus eft homo,
qui carné & fongûiné,fîcut pueriiparticipauit.hanc carne
in qua Déus erac,.de crucedepoütam pofucrunt ip (èpul-
chro,& nndone mundainiiolueriint. (èceflèruntque, qui]
prænimiacondolentiaeorpusperierànt. Erat autem La-
pis,qui oftiummonumenti obftruebat, teftimonio, vere
rrionuum eflè & (èpultüm.
Derefurreftione Cbrijli.
O R A T IO
KErum res Saluatoris & Domini noftrinon v(q; ad hec
tantum corifummatæ funt,opus n.eratplcniffimâoe-
conpmia,deeratque firiis,propter quem extitit principiü.
Propter refiirredionem n.ex mortuis eius,qui mortuus eft
exririt ortus eiuîdé,qui ante (æculagenituseft,& mors pèr
crucem eius,qui eftimmorfalis:qùæ quidem n©n aecidit
fortuito,vc aliquis fortaflè dicat:multi namq; fimt, & di-
uerfi.mortis modi,qui hominib.accidunt, alii quidem ex
prouidenria,alii vero ex infîdiis;(èd vt apud omnes publi-
-ca eflèt mors eiùsj& neminé latcret,quod fàdü fiierat,id-
circo fie môrtüus eft:quis ri.eum qui in cnice pependit, &
clauis tfansfixus eft,& fie vitàm reliquit,mortuum eflè ne
get,quamuis veritari magnopere repugnet? Solus n. Iefiis
exiis,qui cuirieoinpatibùlo fuerupt,mortuus eftjduosdi
cb latrones,qui cü eo crucifiai nîhü taie paffi (une. teftan,
tur hoc,quæ deinceps geftà fimt.cum nunagno Sabbatolri
feftü azymorü incurréce Iudæi à Pilato petiflènt,vt corpo
ra eôrü,qui crucifixi erant,deponerèntur, conçeffitq; Pila
tus eorü iuftumpoftulatü,iulfiftètque,vt e^rum crurafirâ-
gerétur,narrathiftoriaprimiquidé, &(èçündi, quicüeo
fuerant incruce adi,fregiflècrüra, ad Iefiim aüt cü venifi-
fent,eumq;iam mortuü vidiftènt,non frêgiflè eius crura.
Cü igitur illi teftes fint,mortuü eflè nùllushabebitlo-
cünegandiiiiortem fii(citati.immo & Iolèph cumperiflèt
corpus ad humandü,miratus ëft Pilatus,quod ia mortuus
eflèt.Qmdeflè poteft euidenrius teftimonio Iudæorü.qiii
omni arrificio refiirredionem Domini occultare volunt?
Cum n.poftero die apud Pilatum conuefliflènrjdixerurit,
recordatifumus,quod fedudor ilïe cum adbuc viueret, dixit, poft
tres diesrefurgam.Cumergohi dicant, cum adhuc râueret:
aiebat,& dicendo,aim adhuc viueret,plane declarant,mor-
tuum fuiflè.-omnecórnmen turn c^inuidum erit eorü, qui
dicere audent non fuiflè mortuum.
Deinde fignatumfiiiftè (èpulchrum, cjriad (celefti ifti
fuggeflèràntjConfiiltiffimo fadumeft adjjudprc eorum,
qui dicebant veniflè difcipulos rioéle & faratos eflè. eum.
Signató n.monumento,& militibus figna cuftodienribus
quæ ratio probabilis videbiturad inumbrandü veritare?!
Sed nec illud ab vllo,vt arbitror,iufté dicï po terit,accu(an
dos eflè violari (èpulchri; propinquos (urto Corpus fuftu-
liflè relidisfignis integris, nonn.conftrudüerat monu-
méturn ex eledislapiaibusinterlè coagmentatis,(èd po-°