AlcmiAuitiV'tettttetißs Archiepiftôpi 4* i __________ I ... ............ .
Nonàuift compertaSprôrumpitfletus in Vndas,
Attentifque genis iniuflus defluithumor.
Haud aliter viuax deceptus mole caduea
Spiritus,impleto venir cum terminus æuo,
Poft obitum peccatà dolet,tum quidquid iniquum
Geflérit, àd mentem reuocat,iam poenitet omnes
Errorum lap fus (émet quos indice damnat.
Quod fi præteritæ reddatur copia viras, '
Sponte f erat quofcunque dabunt mandata labores.
Criideli llmiles narrant de diuitc queftus,
Hiftoriam cuius coeleftinumine Lucas
Tradidit afflatus,paucis ego ab ordine totam
Dumrepeto,Unguis omnes animifque fauete.
Ule cothumatus gèmmis,& fulgidus auro,
Serica bisco&is mutabat tegmiha blattis,
Inde vt bacchantémtraxiflènttemporamentem,
Currebant epulæ totus quas porrigit orbis,
Cumque peregrinus frueem mififlet aceruus,
Feruebatprifcum cryftallo algente falernum..
Viuida qui ne t iam mifeebant cynnama thalli,
Et fuffita domus'pingui fragràbat amomo.
Qupdpelagus,quod terra creat,qupd flumina gignunt
Certatim admenTamveniebant,omniaque illuc
Poreabatpallens auri cumfalce minifter.
Diùitis ante fores pauper turn forte iacëbac
Languidusobftriftis refoluto corpore membris.
Et fupplèxpofcebat opemnon munera quærcns,
S ed tantum fiquas emittat copia diucs
Refliquias,fpe6tans aluus iciunarogabat. .
Verurii clamantidiuesnonaddiditàurem,
N ullaqué languentem pietas refpexit egenum:
Nec quas çompletis cecidere fùperflua menfis,
Pauperis ad vidtumquifquam aedit:infuper ægri •
Defpicitur fades,&putria vulneris: horrent.
Cumque canes miti perlambant vlcera lingua,
Blandior,&laflo feritas medicabüis adfit:
Sola hominum nel'cit mens dura &c crudamoucri.
Hæc fed diuerfà genitus dumfortegeruntur,
Impendensobitus pariterpulfauit vtrumqué,
Diuitc præuento,qui dumimmortaUa féfé
Secula viéturum fperat formidine nulla
Morris adhucanimumimmemorempulfàuerit;atquï
Optatampauperlongqvix tempore mortem
Inueniens,viCtor morb.os artufque reliquit,
Il le quidem,cella dudum qui floruit aula,
Fleribiis ad tumulum ftipato funere fertur,
Auratoque darur,conditus membra,fépulchro,
Et predofà tegunt elatum lintea marmor.
S piritus abftrufo fed mox demiflùs auemo,
Ardet in ætemis per læuaincendia poenis.
E quarum finedio fublimiin fêde locatum
H aud pr o cul, vt vifus conie<5fcat,féd pro cul inde
Vtdocet euentus fînubus confpexiçouantem
Abrahæiufti, mutatum in paupere Vultum,
Nec fimilem illius,quemdudum è luce receptum,
Quarto forte die vix quifquam largus humandi
(Ne per corruptumnaturælegc cadauer
Dira frequentato contagia mitteret orbi)
Ob teCtum laceris tenui vela mine pannis,
Narribus adftriCtis nuda tellure locarat:
AngeUcis vero manibus fublime leuatus,
Iam diues,iam fanus erat, con traque fuperbus.
Qui male congeftos auri cumularat aceruos,
Mendicat vel tanttuÿ vnam de paupere guttam,
Arida vt extinCtis irroretgutturaflammis.
O pater ele£tos(inquit)qui iede beata
C olligis,& meritis difpenfas prasmia iuftis,
Hase ego non merui,fédfaltem hoc deprecor vnum,
Lazarus vt digitum gelidas intingat in vndas,
Et linguam extindoflammantem mitiget igné.
Quodflnecre^igerio hoc extinxerit omnes
T emp ore vel fàltem modico mihi temperet æftus,
D onec feflà breui refpirent membra quie te.
Tahter immixto lachry mis ftridore rogantem,
tyl qgnanimus verbis patriar cha interdpit iftis.
Define lam riïiferas incaifum fundere voces, , ' ‘
Et vanas mifeere preces:fiaud talia dudum ^
DiCta dabas, eum te in foribus præfénteiaceret
Ipfè i gnotus,egens,æger,ieiunus,inani s,
Cunrcongefta tuas onerarent fercula rnenfàs,
Nec quifquaminterea clamantem audiret egenum.
Qmpropter tandem librato examine veri,
Psæteritævitæfortem dépendit vterque.
Permutatque vices, &teiamfufficitamplis
Exundalfè Donis:quifleuit,gaudeat,& qui
Curarum expertem duxitpergaudia vitam,
Iam fleat ætemos fpirans è peétore plandus.
Infuperhorrendiis qui feinterponit hiatqs,
N on finit abiunôfcas mifeeri feedere partes,
Vt reuocare gradum nec vos,defèendere nec nos
Rurfus adinferni valeamùs elauftratyranni.
Ille gemens vanumreperita voce preeatur.
Si nil poft obitum prodeft commiflà fateri,
Nec tua mutatur fixis fèntcntia verbis.
Hoc concede mihi,niilla quod lege vëtatur;
DefunCto fratres dileCti quinque fuperfunt,
Obfécro ad hosproperet,qui viuos corrigat,^ntc
In tormenta cadant quam talia,çarne foluti.
Namquamuis duro perfiftant corde rebelles,
Si tamen abftrufà qwfquam de morte reuertat.
Credent experto,poenafque fubire timebunt.
Talibus ille quidem,fufis fed in aerâ verbis,
Nulla etenim meriti poft mortem faéta poteftas.
V os ergo dum vita manet,dum lege vigetis,
Patronufque adftat patris ante tribunal Ieftis,
Nec iam obturatis pulfatur ianuavaluis:
Dum locus eft flendi,dum fe dementia Chrifti
Pandit,flete admifla,necinde admi trite flenda.
En comperta tibiprimi eft occafio planCtus,
Vtque fui cafus nunquamreparabilis Adam ;
Pertulit exitium:pafmri nomine Chrifti. ' |
Nam licet æternos meritofque euafèrit ignés, g
Hæc mmiumtarnen infelix incommode fènfit, N-
Perdita ne predbus,lachrymifue reduceret vllis.
Ex tuncpaulatim retro fùblapfà referri
Vita prior,cunCtifque malis faxarier orbis
I Tum triftes morbi,& varij fubiere dolores,
Etcorrupta faris,dira pinguedinerellus,
LethaH quædam fuffuditgermina fiicco.
Inde truces fæuireferæ dudümque timentes ■
Excitât ad pugnam nine prinium confcia virtus,
Reddit & armatas,vnguis,dens,vngula cornu.
Ipû etiam leges elementarefoluere primum
Et violare fide m mortalibus omnia certant.
Inflaturventis pelagus,voluuntur &vndæ,
Excitufqué nouum turgefeit pontus in asftum.
. Tuneprimum teCris tetra caligine-ccelis,
Ingratoshominum caftigatura labores,
Grandineos pauidis fiideruntnubila nymbos,
Atque polus difçors inuidit germina terris.
Quin magis ipfa fibi tellus aduerfànegauit,
Seminis exCeptivertens mentitanitorem.
Hæc mala tunc primum gemini fenfeïe parentes,
Poftëritas nam quanta ferat difpendia rcrum,
Vix cui vél linguae fint centum,ferrea vel vox
Enumerate queatnîec fi quem Mantua mifit,
Mæoniufque çanat diuino carmine vates.
Num quis tôt référât motusïquis dengue fando
Euoluat,totos qui voluuntfècula fluChis?
Arma fremunt,crebra quatitur formidine mundus
Funditurirriguusfànguis,maiorquefititur.
Quid dicam cel&s præclaris coetibus vrbes
In defèrta dari ?p opulos p opulante ruina
Difpergi,& lacer um vacuari parribus orbem?
Scruitio fiibdi dominos,fiunulofque viciffim
Præferri dominis,& belli forte perire
Sors generis quondam quos claro è fànguine mifit.
Et fi forte breui requiefeant tempore bella,
Legib us armatas furere in certamina lites.
lus anceps pugnarc foro,quo iurgia firatrum
Non
do dtluuio munài, Lti). I
Nonîèuius votis feriunt,quam prælia teUs.
Sed qùis vota notet,clament cuinfaCfa nocentum ï
Quis fraudes & furtagematgaijdente rapina ?
Qnifue minorafleat,li coram maxima fiunt ?
In d e m in o ra tam en, fi fum m is iu n d la n o ten tu r.
Nam per fé nullum facinus fub iudice paruum eft.
N « c d atu r h ic cu nd as percurrere carm ine fraudes :
Hoc vnum dicam breuibus,poft damna priorum i
l4il fupcrefïè malijquod non vel pemetret orbis,
V e l to ie re t, p lenus Ic e le rum , p lenu^ ue d o lo ru in ;
In cafii diferimen habéns,& crimen in adu.
Sed tu Chrifte potens, cui femper parcere promptu eft,
Tufigulus maflàm potis es reparare caducam, -
Et confrada diu ^c refoluta refingere vafii,
Quid dudumin vililaritaritempuluere drachmam,
Clara Eiiangelii verbique ardente lucerna,
In u e ftig a fti m agni tu p a fto r o u ilis ,
Quiprocul à eaulis,longoq; errore vagantem
Quæris ouem, vtque fuo gaiidcns reddatur ouili,
Sarcinafit,quæ cura fuit : neCquærere tantum
Illafàtis coeleftis habet clementia Chrifti
Ni feratimpolitam tergo, atque inouilereducat.
Vtque vnam ex ouibus Stygiide fàuce barathri,
Infernique lupfcrudeliex ore receptam
Accipias. Euangélicus te filiusille
Iuniorinftituet : pecudis qui formareuerfæ,
Quidfugias doceti& lapfiis,qüo denique pado '
Ad meliora queas pacato pâtre reuerti.
U le quidém exhauftos poftquam d ifp e rfit aceru os,
Vitaqj confumpto mutata eftprodiga cënfu :
Turpia porebrum digne conuiuia fédans,
Optauitfiliquis cpmpleri vilibus aluum,
Donee fæua fames longo diferimine vidum
Cogeret offénfp tandem fé reddere patri,
Confeflùmq-, reumlaxato crimine folui.
Quem mox proftràtum mitis pater, alleuat vitro,
Et trepidumblanda fblatur voce pudôrem.
Qmn & quem loquitur,fado tefUtur amorem,
Namreduci ornatus veftis dat prima fécundos,
Lætaq-, folennis célébrât conuiuia coetus,
Quod rediuiua fuis quondam quafi funere proies
Surgat, & orbato reaeant noua lumina patri.
At tu cundipotens hominum rerumqj creator,
Quänquam omnes fieri fàluos oupis,atque beatos ;
Nulla tarnen pateris noftræ difpendia mortis.
Necmundopereunte, tuis contingere damnum j
Diuitiis poterit : nefeis deerefeere, nefds
Augeri,&pleno perftat tibi gloriaregnQ :
Sed fàmulis idredde tuis, quod perdidit Adam,
Quodqjtulit primum viciatæ ftirpis origo,
Ortu reftituatpér te pia vitafécundo.
Fo rm a v c tù s n iin ium la cero circu n d a ta pep lo ,
Iam veteri fciflàm ponat cum crimine veftem.
Pallia prima pater redeunti porrige proli.
Olim leminecem miferans tu forte repertum,
Inqüe via abiedum (quem non multO ante latrones
Præterea in ttid is fp o lia ran t vnd iq ue p lag is)
Hanc tu Chrifte viam,fumpto dum corpore, curris
Allifumreperis, needeferis : infupcrægrum
Carnis iumento importas, & vulnerafanas.
Non fécus inferni qui dudum præda latrônis.
Multiplici exanguem trahimus præ vulnerc vitam i
Nnllum a liud, præter te vrium,fblamen habemus
Qupd.fi nunc medico, curabit vulnerafotu.
Gratiadefignata oleo, fàpienria yino.
Et S amaritani nçsextera cura fouebit :
Pelleturvalidus medicato corpore languor.
Ergo qui non vis moriendi creîcere cauiàs,
Nec peccatorum cmdelia funera quæris,
Sed mage conuerfi vt viuaht : blando excipe vultu ,
Quos confeflà tibi gémiras pia pedorafundunt ,‘
Vt quondam tecum paflæ fùb tempore carnis,
Pioximus immani pendens de ftipite latro,
Quem non culpa tibi fimilem,féa poena tenebat,
Confeffi venia lùpplex eft criminisvfus.
Ille etçnim nort vt membris, ita corde ligato i
Etfi cofifixas clauis extendere palmas
Non potuit, liber mentem cum voce retendit*
S icq; reus, feelerum cum dignapiaeula pendit,
Maityriurn de morte rapit : cui fine fàgaei
Prouida cura fuit talés non perdere poenaS,
Præripuitq; aditum moriens,coelOq; leuandus
Ardua fublimi tenuit compendia faî tu.
Porrigè ficnobis celfàm pater incly te dextram,
Nos quoque perpetuæ confbnes effice vitæ.
Atque profànati deceptis fraude latrônis,
V t tibi compaflo miférans fuccurre latro ni :
Inuidaquos hoftis paradifo depulit :
Fortior antiquæ reddat tuaa ggrraattiisa fédi. 1*
A L C I M i A V I T I DE
diLuuio mimât i Lib. IV.
§ Nfedum quondam viciis concordibus orbem,
1 Infandumq; nefàs, ccelo vlfcifcente piatum s
Diluuio,repetam,féd non quod fabula mendax,
Vi&uros lapides mundumlparfiflé peraniplum
Deucaliona refért,dunïm genus,vnde refumpti,
Defcendant homines,cunétifq-, labpribus apti,
Saxea qui duræ monftrantprimordia mentis :
Sed veri compos, fluétus nunc proféquar illos, |
Per quos immiflùs rebus vix pæne çrearis,
La&entem velox præuenit terminus orbem.
Extulerat roortalegenus crudelibus aufis
Ingentes animos : omni pro lege voluntas
Sola erat,vfque adeo conuerfi in crimina mores :
lus hominum nullum,tuiii nil diftare putatùm
Fafq; nëfàfque inter : reefti euftodia nunquam,
Noniudex, non teftis erat, non denique reâtor,
Arbiter aut morum*vel quifuaderet honeftum
Sedprinceps fibi quifquefuit,virtutenocendi.
Nec meritis, féd molepotens : qui fortior efïér,
; Hic melior fibimet féfe cenfbre placebar.
Brutorum quam hominum vitam magis eflé putares,
Namdiuinuminfénon intellexithonorem
Mèns humanafitum,brutoque fimihma faéta eft*
Sanguis potus erat,cæfbmm vifeera paflùm
Indomitislacéras præbebant menrib us efeas.
Infùper & quadrupes, fi cui qUam humamus eflét
Ingenium,mediis vel mûrtua belua campis
Pàftus erat : turn nullafides,lex nulla vigebat.
Quam vero pecorum ritu permiflà voluptas,
Etaiffufà palam ruptis lafciuia, frenis,
Luxuriæq-, forum, atque obfcaçni nundina njjlndi
Feméret, cafto fas non eft dicere cantu.
Talibus ac tanris hominum gens improba geftis,
Silueftres animos, nararæ foedere rupto,
Induerat pulfâque procul ratione fiirebat,
Defértaque Dei coeleftis imagine,prorfùm
Omne decüs mentis turpi deiecerat aétu.
Haud fécus ac pulchri cum fertilis area campi
Quam fiiecifà dédit purgato robore filtra,
Dum colitur, iufto patec foecunda labori :
Subiicitur raftris, refpondet frugibus ; ac fé
Seruatcompofitoruràlisgratia vultu.
Contra autem excrcere fblüm fi negligit,aut fi
Agricola oblitus fua brachia forte re^iifït,
Laxauitque manus,feflbq; quieuit aratro : .
Pigrefiâtprimum durato cefpite tellus,
Mox rucubus ramis,atque afperapalmite crebro,
Difciplinatos diflùefcit promere fruéfcus,
Etfrutices mittit, filuamq; minatur inanem î
Quam fi nec féra fuccifbr falce repürget,
Non iam virgulris, féd denfi) ftipite lucus
Texitur, & fteriles diffundit in aéra frondes :
portée conclufa ramis currenribus vmbra,
Mox importunæ depulfb foie tehèbræ,
. Adfécuraféràsinuitentludereluftra.
~ “ L l~ 4 Ta