molli ceftäj vt caräbos tcü éancros, neque alis >vc aues5nc -
ceflariö veftitu opus habuimus,, qiia cömpenlarenturea,
qu£ c*tëris ahimantibus natura tribuit: Atq^hai quidiem
caufllu {üht jCUr allin^n tö.^ äriinStu iridigeämUjs.Cajteruih
iyibitatione cuhiiifdem de cauflis, ob qffas veftituöc vi-
dusbpüshabemüs , tum maxime \ vtbeftiarum impetus
decUnare lièeit. Medicos.
quälitatum intemperiem V & diflölutiónem cohrinüi,iri
cöi^ore.réqhiriftius. At quandömütätiofitm qüaliiatej
Oportet \ vt per ebntrariarn qualitatem coftitiitió corporis
ad debitam tenlperiem redigatunnon enimyyt quidamo-
pinantur, medicis propobtuni eft corpus riimis calefa-
dumrefrigeräre, fed ad conueniens temperamentum re-
uo care; munli refrigc.rarent, Cöntrarium morbum äccer-
fererit; Quare homiiiicibo &potd opbs eft, cibo quidem
propter eUäcuationeS&diflipationeSjveftituäüteriiv<juod
nullum penitus firihum tegmnehtuthanatura acceperi-
mus; domb,prp^terintemperiémaêris & feras; medicina
porrp & medicis’indigemus própter mutatiPnes qüalita-
tum,& propter fenfomiqui eprpori indituseftiNam fi no-
bisiióiradeflet fenfus/non doleremus \ rieb, curatione o-
pusliaberemus,nöndöletes;&intcr:ii^rb,u^ quid<éiri hsa£‘
H ignöratione nóp Inedehtès aegritudinii nam olim homo
nihil his opus habebat, quem nullum eriamëx bmtisdni-^
hiantibus laederéjaüdebat^edei ommaferaiebat/érantqv
fubiecta & obhoxia, quadiu this imperabat animi gg|||f|
battfUiibuSj&qUs’ciineratniaiefl^tirätiohisvNphimpe-
rans autt animi perturbatiónibus, fed ab cis fuperatus: iure
qubqj fuitfiipctatus aratiPriisexpertibuaanimantibtis:
nam fiinul aim peccatö,ingrefla eftetiam,qu<j ahcis affer-
turnoxa. HoCverüihefle,nosdocent, quivitamègerunt
optima,& pb id ab éis inihime funt l?fi;vt Daniel aLconi-
busi& Paulusi Vipëra.Quis ergo pro.digmta.te admiratus
ifuerit dignitatem nuius animalis, quod iri fecolligatmbr-
täliacum immprtalibUs, &böniüngitritionëpr£editaj cu
raitionis expërtibusjquPdinfuanätiira fert imaginem vni-
uerftecreaturx? Quamobremdi<5hiseft|M»x^oi H9(r[A&', id
eft,päruu? muitdus.T anto autemhonore curaqi&proUi-
dentia d Dep dignus efthabitils j quöd própter hominém
fint prxfehtia & futiira'; propter quèm etiani Deus hómb
fedus eftyv t Dei lit filiüs,Vt lit Rex cadórum^ ëffiëtufqj ad
Dei imaginem&fihiiliriidiiièm fimul degat cumC hnftó,'
prfefideatq; vniuerfö principatui & poteftäti. Qiiis poteft
effaridötes,qüiBusd£teraänimaririäexfiiperat?Nam maria
träiicitj coeliihgreditür contertipldrioriëm 5 aftrdrum
cpnfideratmöriis,interualla&mehfora$: FrttitUr terra &
mari i fëras & Cëte deFpicit, in vhiuerïa fciéhria & arte red
e fe gerit, extra, fine^per literäs, cuiri qUibüs vult, loquitur
familiariter, a corpore nihU veütus pnedicit futüiJa ,0 -
mnibusimperät, öihnibüs doihihatur, ömnib.früitUt, ab
omhibuSjtanquam Satêllitibüs nipatiir; Arigelorum prai-
fidio cuftoditurJ:üm Dep löqiütür,<héniónibüs inlperat,
, rerum,qute iuntlchitatiir hatüram,Deum curiofe ihtiefti-
^ gatj Deieftdömus& templurüj Schaeresregni êiiis j ipfi
gl'óriain Gèculaüculorum, Ameni
tentuin. Sciiqüsqusedäm exeniplaria habere apérte | cuin |
amcRi vidiflènt angcli Dci fiiias h,ominun» : Deinde
confemnr&conuerainrnonnuUi, camalis libidmis crimina
in angelos, qui lapfilünt. At quömödonon affine
'.foerit ftniciffie : dicere, carnaliaaitiareSpititus, qqifunt
'caEnefuperiöres&eminentiqtesïQucmnamadhfficmotum
naïdralehihaberit,aut quihamlex eatniseos irritat>.
Melius eft eigo vt legamus , cum vidillènt filii Del ,'fili-
,as hominum: & dedeeörenon afficiamuinatuiim ange-
lorum.
Q jv Æ S T i o X V .
fintfiUi Deifilias hotoinum.
. R Ê s i » ö ^ s i ö 4
i i/idiß
qa.tr.*:,.
j Vide Theo*
j àoretüm
qaælt 47.in
\ Oeneiim.
Q^V JE S T I O X X V I .
Dlvinus Énos; qui àSethgettitüs*, Iperauit, ülquit, in^
uocare nomenDoihiriijhoC eft,diciDeUs äpudalio's:
Quoniani enitp eirat onfhi virtute ornatus-, ipfurrt, Deurti
■ nomihabancquidam,(vciqueeXpróbtó)iummo honore
1 eum decorare ftatüeiiteSÀdmirântèsënini( Vtdixi) iilfti^
! tiaé,qùæeiinérât,tpagnitudinèm* Déumprötiniisilium
appellabant virtütibus viri hanc appellatiöhem rrtäxime
' cönuehirë râti.Huiülérgo,qui Deus dogrtbttiinabacur,fi-
! liiibiimvidifl^nthöihinuniiilias;hoceft,eorum qüi orti
; érahtéx Cairij eas fîbi àcçepëruntirt#/Xores, qüodpriüs e-
ratprohibitünli,
Symraachus pró,filiiDci:reddidit: filüDeörum &po-“
Si omnia, quafacit Deus, funt valde bem quo- 1
modo Dicitpoftea de mundis& immun- \
dtsanimalibus.
R e SP ONSiO.
i r x E u s quidemfecit oihnia valde bona: at fi ab hominu
U auariua & intemperantia,alTumantur adid,adquod
non font condita, iam nohluntböna : cum enim diupoft
promifeue ad omnium efom ruereht j & bupidicatem^e"
lcendi eö,quödnoxidm erat, äccederent,neceirario indu-
xit Dei pröüidehtia ,mundörum & immühdörum diferi-
men:Nönnulla enim ex ahimahtibus terreftribus &aqu|j ;<
tilibusjqu§ cöpibfiüs habit virus,ömniriÖ prbhibuit. SvLt
ergo ^miüafoö tempore boha/ßt ad aliquem vfumhomi-
hivtiliaiadeovt ex venenatisferpentibus conficiaUtur ad |
curandum medicarhentaiDicit enim Sirach/omnia Dei o-;A
peratunt bonä,& ömheni vfnm fub tempore; foppeditant,
neq^feer dicere hotiUo eftpeius;omhiaenunprobäbunturin
temp ore: Et, D ominus e x terra creauit inedicamen- .
ta, & vir prudens hon offendetureis.| -
Exfincii Baßlii Regubs.
| Ad illud graue äc venuftüm problema Encratitarum,
quiqüxriiht, cur nonomnia comedam ? Illud refpondea-
tur, Qhöniämetiam excreihenta nöftra execramur: nam
ex dignitate fiii, olera herbäriim nobis font loco carnis.
Quemadttipdü enirhin öleribus peftiferii a falutarifej;eri^
usdioetiämincämib.abvrilihoxiüfepäramuSjftquiderh
vtcacutaeft oluS,ita vultur carbi fed tähfennemo vn-
quamfans meritis carneni cänis attinget, ni(i ingenti äli-
qiia neceiiiwte aftri^us ,;fic enim nihüinlegecommittit.
O j i s T i ,0 x x v i i . : ' . ;
C u r Deus mandauit Abrahämo> v t facrißcaret vaccam^
trfernem, & capram irimam, &anetem tuen-
nem, & turturer» & co~
lumbam.
R t i p o »4 s t o *
'ÆfiintfiU.
Hsec crantaeiiigniataeoram,qUK gehen eiuseranteue-
tura; Haccnimde cäufläiüftic. Poftfacrificiahaque
liihiunxitjfcito prashöfeens quo,d peregrinüm Futurum eft
Femen tpuhi in terra riöniiia; & addi t: QUarta enim gene-
tatione hue reuertentur: Propterca iuffit lacrificaritriä ex
duadrüpedibüs vnumquodquc triennemdoftertden-
das tresgerierationes,quibus inquilini fücrut in ^Egypto,
Turtur iigttifieauit illam generatiohetn., quaß ^Egyptum
qüidemdeferuitjtabernaculayeroindefertohxitjh^cenim
SccUf 38.
anis^eleiftatur Folitudine.' Columba äliamfignifica- ,
Bat generationem, quas terramaccipiebat promiflam: eft
enim aninial mähFuetüm& luberiter verfens in aedibus.
Vnde h?cnon diuiTi^vtpote qu? liberationem a feruitute I
innuerent* Quadrupedia vero diuifit j, quoniam fignifi-
cdbant afflfetio,hem,quam paftl Funtiö ^gypto.Aüesqu^,
aduentabänt ad biFariam fe<ftas partes qua* alacrinciis
abigebat Abraham s tacire, pfäfignificabant erütntam
mentem ^Egypdötum, quam Deus fecit irritam: confir- f
maqsAbrahamo6aasprpmiffiones. Aucs abtgitAbta-
hamiSlc memoria Abrahami punlit s£gyptios. Qnod am .
A
Gatt/", ij.
C
tem circäSolis occaFum apparuit Clihanus himans, 8ci-
,gnis lamjpadesridargumeto eratiäcrificium illudDeogra-
tum accidifle, & ftmulpramunciabat eum,-qui in fine prae-
di(5titemporisfitturuserat, Deiaduentum: Perigneme-
nim apparuit Moyfi ,& poftea vninerft>populo.
Q^v e s T i o X X V 1 11 .
^uare iujßt Deus abrahamum circumctdt?
R e s po n s 1 0 .
BVmdeftitfora peregrinatiorie prius dixiftet : pietati
quandam excogitat cuftodiam, ne cum impiis com-
________________________ _
-Rhinpcuram pe/ringebat. Sita eft autein Rhihbtiträ in
medio Ægypti & Palæftinæ è regione maris rubri: Pârs
Ch am. Cham i fecundo genito dédit omniaà Rhinoc'u-
rorum regione vFquead Gadira, ad meridiem. Têrrio ïa-
phet, quidquid*eft ad aquilonem àMédia vfque aÛG&
; des & Rhinocuram. Filii Sem , Elam, à quo Elarihta?,
Perti: anriqui. Âflur r, à quo Aflyri. Arphaxad, i qud
Çhaldïd', Aram jàquo Syn; Lud, àqudLydi. Heber,à
quo Hebraei, Sem nàtcuntùr filji& filiorum filii viginri
quinque vtque dum linguae diuife Funt, ipftque dilperfi
linguis, tribubus®nis : quorunyiomAa Funtifth: A f-
Fydi, Cbaldaei, +Lazones, Etes i Lydi, Gatpheni, Matïy-
ni^HebriéijIndi} Madianicæ, BàÂnani, Arabes, qui&
Dardanii, Camelii, Mardi, Arriani, Cedrufii, Scythæ,
Hyrcani, Harmæi, Gymnotophiftae, Troglodihe,Pà;o-
nés, Parrhj, Gylleni, Syri, Commageni : Elamitæ, Magu-
tàa, Armenii, Cilices1, Cappadoces, Pontici, Bicones,
ChalybeSjIberi.
mixti, corrumperctlüigenets nobilitatem. Vnde cumin
deferto verfärentur quadragihta annos,fiiperuacanea exi-
ftimarunt circumciiionem: vt qui elfent fepärati ä gentib,-
& per fe vitam agerent. At quando deduifti Funt in terram
promiflam, rurms Deus imperauit lofoe, vt omnes cir-
cumciderer; & fic terrae traderer dominiumj erant enim a-
lienigenis futuri propinqui: Quamobrem neceflarioo-
pushabebana ftgnaculo, quodeoslepararecabalienige-
nis. Siludad ftbi placent & gloriantur de circumciftone;
diFcant, quod hon folum Abraham Fuit circumciftis, fed
etiamlFmael femiferüuSiVernaculidomemci,ferui empti,
Idümjei,&qui nad fiinc ex Cethurä.Didicerunt autem ab
Tfinaelitis eriam iEgyptii circumcidi, Non iuftosergofa-
: cit circumcifto: Ifti enim omnes aScriptura accufantur,
tanquam impifi fed tides & yirtus, qu s ornarunt & hone-
ftärunt Abrahamum.
Sholium excodice Vatican6.
Abrahamgenuit Madiamexpoftremaftia vxore Che-
turaj ä quo gens Madianitarum originem trahit. Madiam
vetogenuit Apliar, a quo vtpote incola, tora Afiicaercgib
appeflationem toraraeft. Lot genuit Ammon ex feniore
Fua filia, aquo Ammonitxj &Moab'exiunioreftiafilia,
aquoMoabitae.
E xfinfti Epiphanii Pan ario.
Circumcifio: pr«feripta eft propter peregrihatione ifu-
turam,cuius tempora definitafimt proprer Abrahami du-
bitationem.“ cum enim iuftus änimi incertus,dixifletDeoj
vnde cognofeere'pollum , quod terram iftam potfeflu-
rikftm} retpöndet Deus; turne mihi vaccam triennem &
quaefequftntür. Etcirca occafomSolis, cum viditlampa-
des ignis & clibanum,tubiungit per increpätionem Deus,
peregrinümerit, fempntuumin'terraaliena quadraginta
an nos.
ExAncorato♦
Cum Deus Abrahamö & femini eius peregrinäribnem
quadringentorum & triginta annorum aecreuiflet,ex in-
fita mifericordiaannos peregrinationis diuifitiStarimque
ducentos & quindecim annos, qUibus in terra Chdnaan
habitarunt,peregrinadoni huicaccenfiiit, aliotq; ducen-
tos quindecim annös illis, qui in ^Egyptum defeenfori c-
rant, attribuidAir enim Moyfesj habirado filiorum Ifrael
ih terra Chanaan & in ^Egypto quadringentorum .triginta
annorum. Sed infultant nobis impuri Manichaei, läl-
fe didlitantes. Egregium certe legis veteris Deum, qui
Ghanansos, expulit, Vt Iftaelitis eorumditionem daret:
Ät nouerintinfipientes, Deum cum iuftus fit;y dmnia iu-
fte agere : nam iuftus Nöe , qui ex mündapoft diluuium
xeliquus erat, multiferiam filios tubs ad pietateminFör-
haäre ftüduitj hein eadem inciderentmäla, ih'qUie homines
tempore diluuii, inciderant, non enim tblum verbis
eos ad pietatemeicitauit,fed &ahvnoquoqjiuramentüni
exegit de conferuandä erga firatres beneuölencia: tribütqi
filiistuisvriiUertiimterraruniorbemtbrtediftribuit,vni-
ctiique Fuä pärte aflignata;
Diuißofiliorum Noe.
Sem primogenito tbrte obdgit, quidquid eft ä Perfia
p Bäiftiis vFque ad Indosj longicudö tbrds eiiisvfquead ,
Filii Chamj Ghus, à quo Chutæ Æchîopes^ ifteyEchi-
pps genqji Nemrod Gigantem, & venatôremi qui pri- i
mus repmt Magiam, quiconditaBabyloneprimusRex j
ibiregnauit, * Metriam, aquô Metæi Ægyptii, Phud, d
quo Phutæi Libyes, Chanaan, d qüo Ghananæi, Sabba, a
quoSâbbæi,nadoÆthiopum.Euilât, dqubGetuli.
CaetetumChamfecundofiliofilii&filibrum filiæ Fuë^-
runt triginta duovtqj addiuiftonem linguarum. Æthio-
pes, Troglodytæ, Angæi, Feu Aggæi,Hetauni,Ichtyopha-
gi,Hellanici,ÆgyptiijPhoenices,Marmaridæ,CaresyPtÿl^
litæ,Môflÿni,* Macones,Mâcrones,Syrritç,Lep dtæ,Ma-
gnetes, Bithynii Npmadcs,Lycii,Mariandeni9Pamphilii,
MoFçheuftdif, Pifideni, Augalæi, Cilices, Mauri, Gretes,
- îftargades, Numidæ, Afiâ,Byzaceni,Na<àmoneSiPhatce-
ni, Maziçes, Garanti, Blemmyes, Auxbmitæ, qui in Ægy-
pto comprehënduntur vtq; ad Oceanum; quorum infill*
tùntjGurFula, Lamputà, Gaulus>Rhide,Carinthus,Afty-
palæ, Chius, Lesbus, T enedus,Imbru? Jafus, Samus,Co-
uSjCydonefiros, maxima Cyprus. Sabatha, vnde Ababa-
rijEsbecatha, vnde Efebèchtetti.
Filii I^phèth. Gomer, d quo G alat*, Macoc, d quo
Scythæ, IViadai, d quo Medi, Ionan, d quo Iones, Ælife,
dquoÆoles, Thobel, àqùo Iberes, Mofech,dquoCap-
padoces, Theras, d quo Thraces. Atganaz* dquo Rhegi-
nes, Riphcha d quo Paphlagones. Thargama,d quo Phiyges,
Tharfis jd quo Cilices. Chéttim,a quo, CyprijRhodii.
Gog, d quo Gothi. Gergonam, d quo Armem.
laphet tertio filio Fuerunt filii & filiorum filii quinde-
j-im. Medi, Àlbani, Gargäni, Armenii, Arræi, Amazones,
Colli, Corzeni, Beneageni, Cappadoces, Galatæ, Maria-
deni,Colciii,Sauromatæ,Gern.ani,Macedones,Phryges,
* M*ones, Scyth*, Taüri,Thraces,Baftrani,Hlyrii,Gr*ci,
Libyes,Pannonii,^Seftri,*Ongenni,Dauni,Iapyges,Ça-
lâbri,Hippici,Latini,qui&Romani,Tyr^heni,Gaili,Cél-
t*,Libifteni, Campani? Celriberi, Aquitani,Il]yriahi,Be-
Fontes,CarcaniiLufitani,Vacc*i,Briranni,Scbti,Hitpam}
quorum infolc* funt, Bricannia,5 iciIia,Euboea,Rhodus,
Chius,Lesb.Cytherea,2focynthus,Cephalenia,Corcyra,
Cyprus.Quodfi alicubi genris autinFul* nomen bis pofi-
turn inuenies, & quidém in alteriiis torre , non eft quod
mireris,aut dubires, nam idFaétum eft autdeduiftione çp-
loniarum in illas partes; autauariria&rïqjaeicate Ghami,
qui fratrisfui Semhæreditatem inuafit.
Ift* igitiir gencesprogenitæ fufitextribusfiliis Noe,
quos pater îùreiürando adftrinxit, ne quis fratris Fui fines
inuaderet ; trantgreflori extérminium dëriühcianclb , vt
& vniuerFo femini efus, qui loqjm aliquem fratris lui, a-
uaritia aduertus propriurii fratris ftimulatus occupaflèt.
Cum vero Ægyptus, & omnia j qu* ad meridiem Cha-
mo'Fortebbtigilièntj eaq; eflèhtadm6duhi*ftùbtà,Cha-
naan filiusÇham cupiditate incéhfiis Pal*ftinam,hocëft,
Iudæam inuafit,& fibi vehdicaint,eiim eflèt de forte Sem.
Deùs tarnen patiens & longanirhis tôricèdébat pofteris
Çhani jÿariüm Pcehitenriæ, vt filus Seiiipropiam h*re-
ditàtèm retrituèrent î miferieordiä ergo motüs nihil hia-
li illis inFerebat,pluribus vero Annis Patienria Dei düràii-
te, iuxta di&hrhiilud ; hondum complet*Funtinquitdtes
_ ' ................. . Amot|h*oh
i
*ta‘cônfeVv
CrctcV.
F
* Mefiam t
qUO Ægjr-
pta McuaL
* Macedb-
ne*. y
G
"Maâti.
/