O A
Gtr.tf.19.
Sapient, io.
nos viderint proficere fecundum D e v m. Fieri etiam !
poteft,vtex virium debilitate .& imbecillitate quifpiam
iuftineat illufionem noâumam. Rurfiis fieri poteft,vt ex
mala carnis confuetudine compeUatur^d ppllutionem,
& fomicarionem. Duo enim luntfluxus,quiconfiftunt
in corpore. Vnusquidem, qui faspepolluit & inquinat;
& vnus, qui fànéHficat;nempe fernen lacryma. Et quo*
modo, omne pe ccat um» quodcunque fecerit homq, extra
corpus eft; qui autem fomicatur, tanquam ex fùo carne
maugno offerthoftiam, nempe fuum fernen; ita etiam,
quascunque bSnàfaciethomo, lurit extra corpus. Lac±y-
m a autem Deo ofFertur,ex ipfanoftra eflèntia, ficut etiam
languis martyrum.
Vndeoportetpoftpoenitentiam feruarceriam làcry-
mas peccatis,& nonnirfiispolluere animam & corpus:eft
enim malum,alfuefacere fc,vt quis fiepius lauet veftimen-
tum corporis, Sc rurfusiUud inouinet,quodenim læpe la-
uatur,& conteritur,màrcidum fit & inutile: & cümdë c§-
tero,fènio affe&um fuerit, & inueteratum, ne làuari qui-,
dem porro poteft. Ego certe vidiviros,centumjannos
natbs, imbeeillps, & toto fere trernentes corpore, qui tarnen
nönpotuerunt abftinere à peecatp cprporali, propter
diuturnam confuetuàinem. Ita omnibus malisèft
grauiqr,& omnium malorum peflima coniuetudo. Etid*-
eo fiiadens dicit Apoftolus; Abiiciamus opera teneb-a-(
rum,& induamar arma lucis,ficutin die, honefte ambu-
lemus,non in comeflationibus Sc ebrietaribus;nonin cu-
bilibus & impudicitiis.-non in contentione & asmülatio-.
né, fed, induiminipominumleliim Ghriftum: Et, <^rnis
curam ne fecëritis in defideriis. Etrurfiis : Non ergo regnet,
peecatum in veftro mortali corpore, vt obediatis
concupifcentiis eius.
Sed feiendum eft, quodfiint muita & diueriàapudiu-
ftum iudice iudicia; &,quas facturas eft punitionesin eos,
quipeccàntin fua corpora. Nam,aliter iudicatur fidelis*
& aliter infidelis. Nam feruus,inquit,qui cognouit vo-
luntatem Domini fui, & non fecit fecundum voluntatem
eiuSjVapülabit multis.Et,aliud eft iudicium eius, quifor-
nicaturinittuentüte:aliud,eius,quiinfeneâute. Et, ali-
ud eius, quivxoremnon duxit. Et,aliud eius; qui diaxit,
aliud eius, qui horieftam habet vxorem : & aliud eius,
qui habitat cum mala : aliud eft,vnam violate: 8c aliud,
in multis pollui. Aliud eft iudicium magiftri,& SaceidP-
ris,4 iudpriuati. Potentes ehim|inquit,potenter tormen-
ta patientur; Aliudeius>qui ex habitu & coluetudine mala
peccar, aliud,eiuPfui ex obreptiotte.Alia eft dignus ye-
ma, is, qui cadit, Sc affligitur,& defiet; Sc alia,h,quipe c-
cat,necyllatangitur ciura.&iolicitudine. Rurfusraiiter
punitur is, qui fecundum näturam vritur natura, & aliter,
& acerbe plus jquain^ùôduis peëeatum j punieturis, qui
prasternatùramidagit,quodSodpmitisattulitinteritum;
quod;ne ration^quidem expefria faciüt animantia: quo d
qiûdem diuina quoq; fcriptùra dicit,narrans defepientià:
Hase iùftum,pereuntibus impiiSjlibérauit fugiétem, à de.-
fcendente igné in Péniapolim;* quibusinteftnnonium
nequitias,fumigabunda côftat defertaterra,& imperfeélis
germinibus feuérificantes arbores; Ita etiadiuinus Petrus,
faciens menriönem euerfionis S.odpmitarum; fubiungit
dicens : Nouit pominus pios de ten tatibne eripere ; irii-
quos verojin diem iudicii refcraare cruciandos :magis autem
ftolos ailidue legimus,&: détériora facimus î Proptéreae-
nim,etfi eaàgamus, minime ndbis hic exiftit cdnnagrarip;
quoniam nobis params eft alius ignis grâuior, Sc qui nun-
quam exftinguitur,ficut fcriptum çft : Vermis eorum non
morietur,neq; ignis eorum exftinguetur.
eos,qui poft carnem in concupifeenria immunditije
ambulant,dpminationemq; contemnunt. Similiter Iu-
dasquoq; Iacobi fraterhislliffragatur dicens: iîcutSodo-
ma&dbmorrha,&finitimæ ciuitates,fimilimôdo èxfor-
nicatx, 8c abeuntes poftj;arnerii alteram fe<âæ,|ùht exem-
pliim^ignis aeternipcenam fuftinentcs. Similiter quidem
& hi, qui carnem lomniantes, catnem quidem maculant,
Audiant, qui fiint coniugati, & ih faftu & deliciis, Sc
abfque timoré Dei degéntes iuas relinquunt vxôres,&vo-
lutantur inimmunditiis, etiamjpraeter natiiram »qui quidem
in die iudicii nullam exeuiationem habèbunt : quid
enim rëlppndebunt,quando videburit alios,qui fiint cum'
ipfis, eriâm feruaflè virginitatem î Rürfus autem audiant
etiamApoftolum,deiis dicentem; qüiaficut non probà-
ueruntDeum,habere in notifia rtradidit illosDeüs in re-
probum fen{um,vt faciant ea,quae non conueniunt. Et,in
immunditiam, inquit, v t contumelios afficiant corpora
fiua in femefipfis.Et rùrfus: Annefciris,quoniamtemplüm
Dei eftiss& fpiritus Dei habitat in vobis ? Si quis templum
Dei violaueritj difoerdet ilium Deus.Tempium enim Dei
fan(ftumeft,quod effis vos. Etrurfiis:Deus non irridetùr.
Quç enim feminauerit homo,hæc Sc metet.quoniam,qui
feminat de carne fiua.de carne metet corrupfionem. qui
autem feminauerit de fpiritu, de fpiritiimetet yitam æter-
ham. Et rurfiis : Nolite erraré: Nequefomicarii,neq; ido-
Hs feruientes ,neque adulteri, nequemolles, neq; mafcu-
lorum concubitores|leqtie auari,neque fûtes,neq; ebrio-
fi,neque maledici,neque rapaces regnum Dei poffidebût
Et rurfiis : Omnes enim nos manifeftari oportet ante tri;
bunàl Chrifti , vt référât vnufquifque propria corporis,
proutgeflitjfiuebonum/me malum. Etrurfius : Vnufcu-
fufque opus manifèftum erit, dies enim Domini déclara- ,
biqquia inigne reuelabitur : E t vnufcuiufiiue ojpus quale
fit, ignis probabit.
jf iU .
Vd,qui trahuntpeccataquâfifuniculokngo, & quafi iugt (or-
rigïarituUiniquitates.
HieremU.
Fi/« injipientesfunt^&non intelligentes ifapientesfunt, vtfa-
ciant'mala : bene autemfdcennefcierunt. Et,fimûtabitÆthiops
pellem fuam,&pardus vazietatesfias, & vospoteritis benefacere,
cümdidiceritismala.
S. Bafilii in primum Pjalmum.
I Optandum quidem eft,malum non attigiflè. Secunda
autem eft (Vt aiunt) nauigatio,ftatim poft experientiam,
tanqi^mvenenofiferpenrisiâ:umfugere,ficutàSalomone
fc^ tum eft.de mala muliere. Ocjilum tuum ineamne
defixeris,fedrefilias,neç diu immorerfe^ Nunc autem fcio
quofdamin iuuentuté ad vitia mniis prolâpjfos, propter
màli cOnfuetudinéin peccatis permanfiflè vfq; ad * mortem.
Qùemadmodum enim p or ci,qui incoen o yplutan -
tur,lutum fibi femper affingunt;ita etiam ifti,qiiæex vofü-
ptate oritur turpïtudinem,fibi femper imprimunt. Arque
beatum qüidem eft, malum non cqgitàre:fi àutem per obreptionem,
animo,abiriimicdacceperis cpnfiliaimpièta-
:tis,;neperfiftâsinpèccato. Si veroquid fîmileâam paflùs
es,nemaloiiîfederis.Naminpeccatisfeduloyerferi,hâbr-
tuni motu.difficilem animo indit. Inueteratum enim àni-
m ê virium, & confirmatâ malï meditatip.res eft mèdiëatü
difficilis, a»tpotius immedièabrlis, in naturam, vt pluri-,
mum,omnino mutatàconfuetudine.
Jjidori ex epijlolïs.
Nam in deli&is non quçritur folafpecies peccati.fed &
I H I ________________ ^ ___ ^____;__________ ^ animuspeccanris,&au.toritas,&oecafio?^ modus,& radominariones
autem {oernunt, maieftatem autem blafe dix;ôf poft peçcatum anfitl*tàtus,an dolore affeélus ,an
phemant. Et deinceps : Væ illis, quia inviaGainabie- nullum fenferitdolorem,aûperfeuerauerit,aneum poeni-
runt, & erroreBalaammerçedç effufi fiint,de in contradi- tuerit,anfortuito faétum fit, andplo , an ex prasmeditar
dtione Cote perierunt:Et his procella tenebtarum ferüata riorië,an ex habitu mal,Oi& confiietudine. multaque fiint
eftin æternuufcNam,fiillijqui legem non didicerant,neq; alia, per quae hafcprocedit quaeftio, & occafionis exami-
Prophetaslegerantipropterexccràftdamillam operatio- naturdifrerétia,&yit*aâàeft:ams:non enim,quiantelege
nem,eonfiimpti fiint ab igné Sc fulphure, quanto nos ma- & qui poift legem ôégratiafnidem peecatum admifit,idem
ion dignifumus fupplicio,& Legem &Prophetas&apo- luet fiipplicium,fedille quidem mitius, hie vero grauius»
- - •• ‘ ' ' ' ^ âlius
* Ha:c funt
n noftxo .
Grxco Co-
dice.In Vatican
is non
^ comparent;
Heruetus.
ExAthana-
fioin Qoz-
ftionibus.
alius autem inetiitabile>Quig omniain fecris Üteris diiuci-
de tradita funt.
Theodoren ex Curatiombus Groecani-
carum ajfeftionum.
Neq; enim .pM elfe peecatum dicas , fi quis ira incitatus
proximum percuftèrit,aut etiam nea dederit,hihil ante id
lacinus meditatus,neq; mortem verberibus intendens:ac,
fi quis alterprçpafatis ante infidiis,certo animo cui necem
intulerit: illudenim feétum, fuit intemperanris iras ardor:
hoc autem fupremæcuiufHam malitiæ. Idque non totum
fuit voluntatis, hoc vero totum penitus fuit. Ita Sc non o-
mnes homines,procumbünt in voluntatispeceata.Nâalii
quidem amorum fecuri,neq;cirtavenuft:as faciès oecupa-
ti, ftatim forma; elegantis àculëïs ti-ansfiguntur : nonnun-
quamenimfimul ac viderint, perfurbationi cupidinique '
fuccumbunt: ratione ftatim à dominatu fiio deeuftà, Alii
vero in eo vitam confiimunt, vt folicitos oculos pafeant
formarumipecftaculo. Sunt alite qui primoquidem nö fine
quödam metu ac pudore poculetis efculennfq; manus
admolianturûntemo autë defiderio agitati paullatim fuc-
cumbant, quia fcilicetrelu6tarifoititerneglexerunt.N6-
nulli vero intemperanrius fefe gerüt : aggeftis namq; epulis
feinfarciunt.omnemq; luxusfeeciehi coinminifeutur:
Omni deniq; arrificioappetitus alios yoluptarum. irritât::
quin etiam n elanguefeere illos ac reftingui fenriat,' graui-
ter admodum pertiubantut. Quando igitur tantaeft pec-
éantium differentia, no decetparem ergaoiimes indîgna-
tionem eonçipi, fedeos quidé abominari, qui ex profeflb
porcorum vitam fe£tantur:;aliosvero.& confiilendo, &
hortando,&manum porrigendo,curare diligenter oportet,
eiö£ feliitaria pharmaça exhibere. Rurfiilq; illos, qui
ventri le addixerünt, fipergant brutarum animantiumvi-
tamçlegere:viuosquidemluâ:u comiferemur: defunéto-;
niin vero fepulchris epigrammaSardanapali inferibamus:
ita enim illius tumulo infcriptum fiiit.
Hdc habeo qua edi, quaque ex fat urat a libido
■Haufit, muita quidem,&felicia am äa reliqui.
Nam ein is ecce ego fum, magna qui celfa tenebam Régna Nini.
Sédénimegregiemenritifi.int,qinfiçinïcfipferuht.Ne-
,que enim qui vita fun&us eft,habet ampliüy'quç corne dit,
olim ac b iDit,fed ea omnia in putrern comiptionem abie-
runt:Habetautemlblum iniquitârisfîiaïfætorem,qui animam
feelerum fibi confeiam, eaque in memorise finu per-
petùô rétiiientem continue dolore diferuciat. ■
* S'eptem fiint modi pecçàndi. * 1. Ignoranria, vtin La.-
ban.t.pecéprio,vtmEuà^:3.0breptio,vtiriPetro.4.0b-
liuio, y tin Moyfe,qui D eum ad Petramnon feriétificauit.
§. Tyrannis,vt in Dario, qui tradidttDariielem.ér. Incre-
dulitas, vt in vyofe Loth. 7 . Cdntemptus, VtinGièzi fà-
muloHelifiri. 8. M alaaffeâio, vtinPharifieis, quicela-
bant Refiirreérionem Domini.
£ x capitules S. MaXijnu
Non eft vna ratio êoriim., qui aéliôite peccant, fed di-
üer&: vt, aliud eft peccare ex habitu,& aliud exobreptio-
ne : Hic enim neq; ante peecatum habuit defideriani, ne*
que poft peecatum : fed valde in faéfco affligitur. Contra
autem ille, qui peccat ex habitu. Nam primum, Sc cogità-
tionè non cellar peccare : Sc, poftquam fecit , eft eadem e-
•ius affeério, Homo enim peccat quatuor modis : nempé,
ex obreptione : deceptione, ignoràtione, 5càffe(ftione.
Et très quidem primi, facile veniunt ad agnitionem &
poenitentiam. Qui autem peccat ex affedione, & non
tentatiôhè:neq;temp6fevenitadpoenitehriàmy^mor-
bo laborat immedicabili.Et an imas qiiidem concupifcën-
difiicultascrebriusirritata, immicticaiiimæmôtiidiffici-
. lem habitum libidihis: Animus autem contineiiterfurba-
his, eum réddit timidum ôf ignauiim. Mèdenturautem:
' illi qüidem exercitatio conftitutis ieiuniis, vigiliis&pre-
eatiohibus î hiiicatitem j benigrtitas, chantas 8f humani-
tas, & mifericordia; Exànima; autemmbiedtisaffeâibtti-
' bus accipiiiiit dénldnés occafionesmouéndi in flobis tur-
bulerttas,éçaffe£tib;âgitâtas cogitariones: deinde,-jfer eaâ
. _________
aduerfiis mentémbellum gcrétes,ei viin afferünt,vt aflèn-
tiatur peccato. Ea autem 1 uperata,ducunt ipfem ad pecea-
tufh, qiiodeftex cogitarione i eoque perfeâo, de cæterd
earn ducût captiu^m, ad aérionem. Omnes ergo turbulé-
t» & affeéhbus exagitatæ cogitariones, aut initant,qute iri !
concupifeendo verÉtur, animæ facultatem, aut ContuF*
bant, vim irafcend|,aut tenebras offiinduht rationi. Ex eo
autem euenit, vtmens caliget adfpiritualem contempla-
tioaem, & prccationis ftudium.
Ex Climace, M
Inhis tribus modis maximegenerâlibüs, innobis con-
fiftitomne bellumdæmoniaeum : nempe-, aut ex negligé-
ria,aut e)£fuperbia,aut exinuidia dæmonuin.Relinquun-
turaütera, fineulàripei pennifiti, apud Ipiritüales minir-
rilfimçnonnullçpâffionei,vtper viBa &abieda quçdam
peecatariosipfbs valde reprehendentes I acquiramus di-
uitias huinilitatis, quæ nonpolfimt èripi*
S. Athanijii, ex rejponjis.
Aliqui caftàm vitam ducunt , aut quia à Deo fpecia-
Bterproteguntur; aut quia fiigida corporis çoniplexione
pra-diti fiint, aut quiapiis exercitationibus fibi qualï vim
infenmt,néminem damnantes veliudicantes;âutquia fu-
perbia vel auaririalaborant; quos Satartas nullis tentario-
nibusexagitat, fed defpicit, rams grandem de fe exiftima-
tionem & auaririam prç omniblis viriis ad conciliandaæ-
ternafiippliciavalere. •
S. Chryfojlomi, infextum Pjalmum.
Qqoniam, O Chriftiane,Chriftuminduiftiperbapti{-
mum; caue ; neregiampiurpuramputrefacias, ne fomica-
tionè macules tunicamimmaeulatam,ne adulterio inqui-
nes indumen.mm, ne corrumpas periurio, ne polluas bla-
Iphénpa, ne hærericaram opimonum foedes peruerfitate,
ne Nouatiana exalperes inhumanitate, ne Eunomiana
tingas inæqualitatc, neÀrriana fiibftatiæ diuerfitate labe-
faétes, ne limul geftes Macedonianâ pugnam contra lân-
éhimSpiritum; &,ne gentilium eamperdas imjpietate;nec
. faeiaseam redolere Iudaica auenamincredulitaris. Muni
animas tuæarcam,nempe corpus;&reéte feruayeftem ba-
ptifinaris, earn vnguentisperfiinde, & in eamiace multos
luffitus orarionum ; Dië Dëo; dirigamr orarip meafiçùt
•incenfiiminconfpeélutuo. Vcftem baptifinatis continé-
terexcute.deprecationibus&geniiflexiénib. neeam cor-
rumpant tineas malarum çogitationùm.
I Sciunti qui depofiieruhtangeli, cùiulmodivëftema-
pud te depofiferint:Ètin regiis,quç fimt apudluperosferi-
niis, feripferunt, qualis fit tibi data yeftis : Ipfi vehiùhtad
earn repetendam à ma anima; Si non muerierint immacu-;.
latam, quid facies ? Non amplius inuenies pifciiiam, non ;
amplius facerdotem. Illic eftflüuiüs ignis^iôeft Iordanis,
Interrogate eos , qui hic fimt, veftiüm Regis cuftodes ; Sc
àb illis difeite, qùemadmodum eosdéferibànt, qui yeftes ;
acdpiuntregias &gemmatas ; quemadmôâùm margarf1 5
taram,quæ veftibus fiint infertae,numerum fradunt & ac- :
cipiunt. Et quomodo curét,vçômniataliafeèipiant,qua-1
Ha dederanti Quodfi Vnaméx margaritis periréeotigerit;!
cüm quanto damno & affliétionereftiluitur , qüæperiic ?'•
Qupd fi propter margaritam,in quam caditinteritus,tanfc
taadhibetur cautio ; propter cæleftem margaritam , quo-
modo non eft maiofadhibettda i
■ '* Qüæ fimt autem jllnis tunica:, ttlâfgàritàî ? Virtiitès;
Audiprçclarumvèftium ciiftademPaulum dicéiitemrlm
riuitevos ergo,ficuci eleétiDei,làii£ti & dileéri, vifèéta mfe
fericordiæ, oenigpitatém, hümilitatemj&oSaôaïhe Do-
mine,qüoni3mcoiiturbatafimt oflà mea.Con turbationé
dicit.qu^ nafeitür ex peCcaÉo.Qupmodo,qüîdbvehfi ve-
hementes in mareirruerint, ii conturbani’bmnia; & qiiæ
eft in profurtdo furfiim mittitür arena ^ Sc qui üau^ahr,
funt in pèrieülo : ita-eriam in nobis çdutüipâtur ànimâ;
moiietitr corpus, & tiiniijltu plena eft tioifisfeaphà ; 6è j
militas fimt tenebras, Scldcd fub re liâd , pereuht bhimaf '
&tiiagna çft cqnfufio. Hoc màxifné felet contingêre iii
cüpiditàtibuS;8|'libidîhibils T hoc étiani àçcidit iri iraj !
éteqiaffli