VMorii tpifiopi
fabilis lunqnjs natura credendurri cft,qü* eit fe ipfe liimen
generansminiüömMnónonpótuit?Vnde æqüalis éftpatri
filiu$,norióatusëx tempore,ièdgignöriti cbâftèrhtftfiç-
Ut fplendöf ab igiiegenitusgigriânti mariifëftatiirajqüalis.
Hæcdè patrii æqùaiitatè| vel dé fubftaritias vriitate
qiferitiim breùita^S'ràtip fiUit,dijdflè(ïiffidat/Supereft vt
de&ptö» ÄnÄö' quèfn Patri ac filió éonfübftantiuurri
cxedini^iSjéoaequalèm & cöaeteïriüfti dicamus* é i tèftimo-
tiiis àppr6bémus:Licét étitift haïc VèiierahdaT ririitas,per-
fonis àe nbnuriibhsïftftindafif,nbii tarnen ob hbcäl Üe at-
MofemSidbenedtces populum meum,& ego benedicam
illos:Benedicat te Dominus,^ ppftodiat tpdliuminetDo-;
minus fäeiem fuam füperte,& mifereatur tui:AttollatDo-
minus fademfuamfuperte,&: dettibi pacem. Quodhoe
ipfum Propheta Dauid äffirinat dicens: Benedicat nos Deus,
Deus nofter,benedicat nos Deus,& metuant eum omnesfines terra.
Q u a Trinitatis ynitatc fupèrhaï Angèloru virtutes hymno
venerantur,&ter numero Sä&us,Sart61:us,$an<5fcusD ©minus
Deus febaoth,ihdèimènti canèntes ore,in vniusyefidgiü
dominationis gloria eiiisexultatiQjupdvt adhiic aper-
düs fideliü fenfibus inculcetur, coblèftiümyfteriorumco-
fcium prbducimus Paulum, äiteiiim: Diuifiqnes autem
que I fuä afternitäte difcrepaxe crèdéhda eftj$i nianeife amte
fieculidiuiri^ ^ F i i id ;& S p i^ 4 . . . . . . .
acproprièereditür, nee^mäindffris intèrpretationibus dbminätipriü-fhht^dem autem fp;ntus, & diuinonesmi-«
poteft, necrurfus verlamvnampefibttäm Tiinitas'ipßi nifbationiimfimtjidemaötemDoniinuSj&cÜuifiorieso-'
confuncU-Hacfidesplena, hscnoftraPredüÜïaS eft, id- 1 perärionumfunt,idem veroDeus,quioperatur omnia in
circo deös nec aftimariparimui',necvocari,fi VmM Deü omnibus.Et certe has diuißonum differentias pro quali-
in pr^dii^isperibhisäcnpmiiiibhs co'nfitemiU: Iriehärra- J tateacmeritbpärrieiparitium Spiritum fendum docuit
biüsenimdiüinitas,hon vtcoriClüchautäppfebeftdi velut operari: Guihipferumgratiarumdifferennas partiretur,in
^ ^ • ||| yfnmic iritii 1 irdlcens:H*d autem omnia operatur ynus atque
idem fpiritus,diuidens propria vnicuiqué pront vult.
Vndénüllusambiguitatirelinquitur locus, quincfereat
Spiritum fanCtiün & Deum eile, & fu* vpluritads autho-
remjqui cuiidaopcrari, & fecundum proprio volun tans
arbitrium diuime difpenfarionis dona largiri apeitiffime
derrtonftratiir. Quia vbiyoluntaria gratiarum diftriburio
pr*dicatur,non poteft videri conditio ferifitutisyjn;.crea-
tura enim feruitus intelligenda eft, in-Trinitate vero do-
minarioäcÜbertas. Etytluce clarius diuinitatis eile cum
Patre & FilioSpiritum fendum doceamus , Ioannis Eu-
j an gelift* teftimonio comprobatur,ait namquc: Tres funt
I quiteftimoniumperhibentinccelo, Pater, Verbum, &
Spiritus.fendus,&: hi tres-vnum funt. N unquid ait tres in-
' diÉFerénri squalitare feiundi 5 aut quibuslibet diuerfitatü
gradibus longo feparationis interuällo diuüit ? Sed tres,
inquitjvnum funt. Vt autem magis diagifque feridi Spiritus
cum Patre & Filio vna diuinitas in creandis rebus om-
nibusdemonftretur, habescreatorem Spiritum fendum
inlibro lob pnmo:Spiritus,inqaj.t3dmnu$ efl,qui fecit me, &
f f intus omnipotentis qui docet me. Er Dauid dicit: Bmitte Spiri-
tumfanctum tuum &creabuntur, drrenouabis fadem terra. Si
rênoüario & creatib per ipiritum erit,fine dubio & princi-
pium creätionis fine ipiritu non fiiit. Poft creationem igi-
tur oftendamus,quia viuificat eriam Spiritus fanftus ficut
Pater 8C Filius. Equidem de perfona patris referf Apofto-
lüsiTefior in confpeäuDei,qui vtuifieqt omnia. Vitam vero dar
Ghriftüs.Otf# inquit,wie<e,Vör«w meam audient, &ego vitam
aternam do illis. Viuificämur vero aSpiritufim&o, ipfodi-
cente DominoiSpintus efl qui viuificat. Ecce vnaviuificatio
Patris,&Filij &Spirimslan«fti aperte monftrata èft. Praé-
fcientium rerum omnium in Domino eflè & occultorum
coghirionem , licet nemo Chriftianusignoret, tarnen ex
D änielis libro monftrandum eft: Dewrinquit , qui occultorum
coghitor es y qui prafcius es omnium antequam ndfcantur.
Hxc eadem przefcientia in Chrifto eft,ficut referc Euange-
lifta \Ab initio autem [debat lefts qui ejfet eum tradituruii velqui
effent Hon credences ineum. Qupd fit autem occultorum co-
gnitor,exhoc manifeftumeft, cum obfcura confilia Iu-
dceorum tradueens dicebat: Qutdcogitatis nequam in cordi-
bus veflrisSimiUterpxxOdtc omnia Spiritum fan&um, ipfe
manifeftauitdicensadApoftolos: Cumveheritfpiritus veri-
tatis docebit vosomnta}& Ventura adnuntiabit vobis. Qui ven-
titra.nüntiare perhibetur, prjefcire omnia non dübitatur:
quiaipft fcrutetur alritudines Dei,&nouit omnia qu* in
Deo umtjficutmemoratPaulus dicens: Spiritus enim omniafcrutatur
et tarn altitudines Dm. Item in eodem loco: Sicut
nemo feit hominem qua funt hominis, nififpiritus eins qui in ipfo
efl,it a nemofeit qua funt Dei,nififpiritus Dei. Ad intelligendam
veropotendam Spiritus länbli, pauca de terribilibus pro-
feramüs.Vendideratpofleflioriem» vticriptum eft in A-
(fribus Apoftolorum,fuppreflaparte pccuni* dolofiis difi
cipulus.reliquumpro toto ante pedes ponens Apoftolo-'
rum,offehdit Spiritum iauétunijquem putabat latere:$ed
quidad eum dixit continuo beatus Petrus ? Anania, quare
fatanas repleuit cor tuum,vt mentirerts Spiritui fanfto ? Et infra:
Nonesmentitus hominibusfedDeo. Atque itapercuflus virtute
, eius |
/d ëab^ülis pofleïjintra nomina perforiafqué ftpr^ftttit,fed
vtid quod èrat eflè nofeeretur: intelligenriam fui ex parte
qjuamcapèrehuman*mentis arigtifii*pr*ualebant, crer
dèntibus dedit,Propheta dicente:Ni^aedidèriris non in-
telligeris.Vriaeft ergoTrinitatisdeitas, & in huius voca-
buliappellarionefignificario eftvniusfubftanti*, rionv-
hius perton*. Ad quam rem fidelibus comprobafidam in
teftimonium fui diuinitas ipfe mulris & creberrimis con-
teftarionibüsfempèrafFuit.Liceatergoobbreuitatis compendia
ex mulris pauca profèrré, quoniam veneprobatio
maieftaris tametfi habet plufalitateni teftimoniorumj
pluralitatetaménribniridiget 5 qüöniani crèderiti pauca
lufficiurit.Primiimigitür dé vereng teftaménrilibtis, póft
eriamnóüi,Patrëm6cFi|iiim.&i Spiritiini-feh^uirl vniii^j
docébi.mus elfe febftariri*3librbi3 eriëfi$ ficirichoaritë:Iri'
I prihdpio fecit Deus ccelum tëeram, terra autem état in-
uifibilis& incomppfita, & tenebr* erant fuper abyffhni,
&fpirisus Dei derefebatur fiiper aquasdlfelridads, qüis’è^-'
fet interrogariribuSidixinPrincipium qyi 8c lóqübf yboïST
Supèrferebatür fpiritus Dëifuperaquas-i vfpbtc cïèa'tbr
Virtutèpötenri* fü*cö ritineris creaturam, vt èx his viüa
%mniaprodu6turus, ipferiidibüs eièmëriris ignis pfoprij
fomentapraéftaretj&iamtuncmyfteritf ëmicantê Daptifi
maris,virmtemferi(5tificationisliquorisxiaturapercipcret,
primaqué ad vitam corpora ahimataprbdüCeret Daüid
pröinde afpirate: Verbo Domini coelifirmatifühty&Jbiritu or is
ófünis virtus eorum. Vide quamplena fit breuitas: 8C quam
dlaréin fecramentum vnitaris recurrit patrëm in Domino,
vérbi fignificatione filium ponens, Spiritum iari«ftüm
alriiumi ex bre nuncupauit. Etne Vocis édirio accipèrêtut
in vérbójCcelos pér eüm aftèrit effe firmatbs.Ne aücem flatus
in fpiriturëputetur, eceleftis in e,o virtutis plénitudi-
nem demonfl^uit: nam vbi virtus, vbi neceffe éft pcrfbha
fiibfiftens, vbi omnjs non oblataa Patre & Filio, fed ebri-
tummatafignificatur in Spiritu feh<fto : non vt fblüS ha-
bcat quodin Patre.& Filio éft,fed vt totum habeat cum V-
froque. Êtiterumcüm de^vocatipne Gentium Doftiinüs
loqueferiir, ihtra Ypum diuinitatis nomen Spiritum feö-
cbumpr*dicans,ait:Euntes doccte omnesgenres, bapti-
zantes eos in riominePatris,& Fïljj, & Spiritus fehifti . Et
ïtérum coeleftiaGorinthijs precatus Apoftolus, liaécfub-
didif.Graria D omini noftri Iefu Chrifti,& charitas Dëi, 8C
Cqmmunicariofen<5tiSpirituscum omnibus vobis. Et vt
aperriusin hac T rinitato vnitatem'fubftaritice fareamUn;il-
lud eriam nobiseftintiiendum, qiibmodb Deus cuiti de
mundi & hominis Gigarione difponèret» fecramentum
Triüitaris oftenderec,dicens:Fa;ciamus hominem adiiria-
ginera&fimilitüdinemnoftrarn. Cum dicitnoftram, o-
ftendit vtique nonyniuS: cum vero imagmëm & fimilitü-
dinem prorert,*qualitatem diftinftionis perronarüm in-
finiiat, Vtineodem pperefitaperta.cogniaö, in qub hëC
pluralitas caffe eft,nec fimilitudodiffentiens:dum & cbn-
fequenria ficloquuntunEt dixit Deus,& fedt & bene dixit
Deus.Etneceffeeftvt creationis torius author Deus vnus
fit.Quam fideirarionem antiqua dehique per Mofen be-
nedidio pandit & comprobat,quia benedicere populum
feergmento trin*inuocationis iubetur. Aitenira Deus ad
IFidei ratio ad Hunericuw.
éius,cüi meiltîri vblüerat,éxpirauit. Quid hic yult beatas
Petnis intelligi Spiritum-fendum? Vrique clariim eft
cum dicit’:' Nonesmentiius hominibus yfedDèo: Manifeftum
ëft érgb,quoiiiam qui menticurSpirituiferido, Deo lrien-
titur: 8c qui creditîn Spiritum fendum', credit.in Deum.
Tale alrquid, imb fortius quiddam Dominiis in Euangi»-
lio oftendit : Omne peccatum & blafphemia remittitur homipeccetis
ffedfiqtMpeaauentParacUtumhabemusapud Pattern Iefum
Chrifiumftiam & ipfeDominus 'eü didt ad Apoftolos:
Alter urn Paracletum mittet vobis Pater ,fine dubio,cudidtal-
terum,Paracletum manifeftat, fed neqj ä Patre hocnomé
Paraelerialienu eftibeneficenti* n.nomeneftnonnaturq.
Deriiqv adGorinth.Paiilus ixzlcnbitMemdiäusDeus& ? * *
.. , i&pomininaflri ïéfitCbrifliPater miferieordiurum, & Deus tohibus
, qui autem blafplrematmSpiritum fangum > nonremit- vtmconfolatiom,qutnoscerifolatur. Etcumeófolator didtur.
ieturet, nequein hoc feculo^equeinfuturo. Ecee terribilifen- Pater,eonfolatordicitur Filius, confolatoreriam Spiritus
tenria irremiflibilediciteflè peccatum ei,quiiriSpiritum(fendus,vna tarnen nobis confolarioaTrinitatepr*ftatur
fendum blafphemauerit. Comparahuic fententi* illud ficut & vna remiffio peccatorum Apoftolo affirmanre'
qdod feriptUm eft inlibro Regnorum: Sipeccandopeccaue- Abluti, inquit, eflis&iüfiißcati &ifanäißad eflisin nomine
nt vir tnvirum, orabuntpro eofi autem in Deumpeccauerit, quis Domini nofinlefn Cirrifli,& Spiritu Dei noftri. PofferrtuSpJu-
'orabitpro eoT Si ergo blatphemare in Spiritum fendum, & ra adhuc de diuinis feripturis proferre teftimbnia,que iux-
peccare in Deum litmle,id eft inexpiabile crimen eft, iam J taBaptifmi-Säeramentü Trinitatém vnius g lori*, opeta-
quantuS fit Spiritus fen dus vnufquifque ebgnofeit. Dens [ tionis,ac potenti* manifeftarenqfed quia ex his plénus éft
quod vbiquefit,praefens impleat omnia: ore difeimus E- j 'fepientibus intelledus, multa pr*teriuimusftudio brèüi^
faixtEgo, itiquit, Deusapproximans, & nondelonginquo, fiab- 1 taris : FaciamusergoreCapitulatiohém clidorum noftro-
fconditusfuerit homo mabfeonditis, ergo ego non video eumiNon- j rum; ;
necoelum & terram ego impleoi Quod autem Deus fit vbirj 0. , r -
queiSaludtorihEuarigelib': Vbicumqueffit, fuerint duo vel • S id ePari^^fócemtSpitftu$fendus^liberät,uDqnunüs
tres colleüi in nomine meo ; ibi & ego fum in medio eorum. De ! ^ & fandiheat,!j creat cü Patre & F ilio :&.fiyiiiificat,pr*-
fpiritUitaquefendoquodabfitvbique,dicitProphetaex r ec culm^>at^e ^^b°,Sivbiqueqftimpletom-
« 1®
perfopaDei : -Ego in vobis & fpiritus meus*ftat in medio ve-
ft rum. EtSalomonait: Spiritus Domini repleuit orbem terra-
rum ,■ 8c hoc quod contiriet omnia fdentiam habet vb"
nia,fi habitat in eledisj&fîargùit mundü,fi iudicat,fi fio
nus & re.dus eft fi de eb clamatur: Hæc dicit Spiritusiän-
<^us,fiProphetas conftituit, fi Apoftolos rnittit,fiEpifco
ds. Item Dauid didt: Qup:tboàffîritu too, éçàfaiïetnaqûo j
fugiam ? Si afcsAdero in ccelum, tuillices,.fidefcendero in infer- 1 f^bmiri&mftificatjfitentatores fuösincerficit ,fiiis , qui
num,ades : Si fumpfero pennas meat indiretlum, & habitaue- e,um blafphemauerit no habet remiirionem,neqùe in hoc
ro in extremis maris, etenim illuc rnanrn tun deducet me, & con- v locu 0 n5clue in iUrino,quodyriq5 Deoproprium cft.Hee
tinebit dextera tua. Habitat Deus in fendis fuisfecundum cum ita lint,cur de co dubitccur, quod Deus no n fit, cum
promifiionem, qua dixerat : Habitabo in illis. Qupd vcro
Dominuslefus dicit in EUangelio: Maneteinme, &
vobis, probat hoc Paulus dicènsï An nefeitis, quia lefus cWï-
ftUseft in vobis ï Hocautêm totum mfpiritus habitatlonc
adimpletur,fient memorat Ioannés: Exbocinqnic, fcimus
qtiiain nobiseft,quia dëfpiritufuo deditnobis. Similiter & Paulus:
Nefeitis quia iemplumDei eft is ,& fpiritus Dei Habitat invo-
bis} Et itemmdicit: Glorificate,&oonateDeum in corpore ve-
ftro. Quern Deum ? vrique Spiritum fendum , cuius,
templum eile videmur. Namquod arguat Pater, arguat
FiUus, aiguatSpiritus fendus, ita próbandum eft. In !
Pfelmo 49. Icgituv.Pcccatoriautem dicit Deus. Er infra : Ar-
guam te,&ftatuam contra faciem r««*w.Dauid fimiliter orans
dicit ad Chriftum:Doi»ine ne in ira tua arguas me : Quia ipfe
venturus eft arguerconanem carnem: Quod vero de Spiritu
fendo Saluator i n Euangelio : Cu venertt inquit,parade-
tUs,ille arguet mundujepeccato, &deiuflitia,drde iudicio.Hoe
prouidcs DauidclamabatadDominü:j^«oif>o àfpiritu tuo,
& à facie tua quo fugiam J Nam& quod bonus fit Pacer,
bonus Filius, bonus Spiritus fendus, fîcprobatur. Did
t Propheta : Botrus es tu Domine, & in bonitate tua doce
me iuftificationes tuas. De fe autem ipfe vnigenitus : Ego
fumpaftor bonus. De fpiritu æque fendo Daùid m Plalmo
diätiSpiritustuus bonus deducet me in terram reftam: Quis autem
illamdignitatem Spiritus fendi polfit racete ? Anri-
qui enim’Prophet* clamabant:Htec dicit Dominus. Hane
yocemGhriftus adueniens in fuam pèrfbnam reupeauir
dicens, Ego autem dtco vobis. Nötii autem Prophet* quid ,
clamabant, Sicut Agabüs Propheta m adibus Apoftolö-
rum? Hac dicit Spiritus fanftus. Et Paulus ad Timotheum:
Spiritus,inquit,manifefte dicit. Q u * vocè omninodemon-
ftrat indifferentiä Trinitatis.Dicit fe Paulusà Deb Patre in
Ghrifto vocatumfuiffe&miflum: Paulus,inquit, Apoftalus
non ab'homnibus,nequeper hominem, fedper lefum Cbfiftum&
Dominum PatrenUhx adibus autem Apoftolorum, quoda
S .S.fit fegregatu^& millus.Sic enim feriptu cfr:Hac dicitSpi-
ritus fanäus. Segregate mihi Barnaba &■ Saulu in opus^uo vecaui
f0i,Etpaullopoftrip^inqüit,»Mj?i ab Spiritu fanfto defeendere
Seleuciam. Ité in eodem loeö: Attendue vobÿ&vniuerfogregi, \
in quo vos Spiritus fanftus conftituitEpifcopos.Ncquis autc Spiritum
fendum,quia,Paracletüs diduseft: ■ contemptibile
alienum elfe à Patris & Filij maieftate,qui non eft abopere
virtutum ahenus. Frùftra ïlli. nomen diuinitatis negatur
cuius;pbteftas non poteft abriegari. Fruftra prohibe, eum
cum Patre & Filio horiprari, quem exigor cum Patre &
Filiô cpnfiteri. Süilemihi cum Patre & Filio confert rc-
miffipnem peCCatorum , confert iandificarionem Vitam
perpetuam, ingratus lim.nimis & impius,fi éi cum Pa-
trè & Filio npn refero gloriam : aut fi riön èft cuitnratre
& Filio colendus,ergo nec confitendus in Baprifmd eft'Si
autem omnimodöconfitefidus fecundtim didumDomi-
ni & traditionem Apoftolorum, ne femipfena fit fides;
qüismepoteritadeiusvulrumprohibere? In quem enini
credere iubeor,eieriam deinde fupplicabo,Adorabo ergo
Patrem,adbrabo & Filium,adorabo 8c Spiritum fendum
vna eademqueveneràtione.Qupdlîquis durum hoc pu-
tat,audiat quomodo Dauid aifccul turamDei fideleshor-
tetüv:Adorate,inquit,fcabellumpeducm, firehgionis eftado- 1
rare fcabellüm pédum éiüS,qüàntô iriagisreligiofuih,.fi ë^
ius Spiritus adoreturJ Ille vtique fpiritus,quem beatu^ Petrus
in tantä fublimitate prædicauit, dicens i^pirituifanfto
mißo de ccelis, in quem concupiftuni àngetïprofpicere. Si an-
gelieum cupiunt afpicere , quanto magis nos-homines
mofeales defpiçeré noiï dçbemus , ne forte & tibbis
dicàtur, fient didum eft ad liidæos : Vos fempet Spiritui
fanfto reftitiftis, ficut & patres vefiri. Quod fi hæe tanta
8c talia noninelinant animum ad venerandum Spiritum
fendüm,accipe adhuc aliquid forrius. Sie enim Paulus
inftruit Prophetas ecçléfi*, in quibüs vtique & per
quos Spiritus fendus loquebatur 1 Si j inquit, omnes
iprophetduerint, intfetautèm àliqttlsftnfideiis, aut idiotd, con-
uincitur ab omnibus, exànnnatur ab omnibus i occulta quô-
que cordis eins manifeftafunt, & tune cadens in faciem adorabit
DE VM ,prónuntians quta vere DE Ÿ 9 in vobiseft, & vtique
in eü Spiritus fanftus eft j qui Prophet ant : Si ergo infidèles
Càduiit in faéifem , 8c adoràlit Spiritum fendum
perterriti, & confitentur inuiri : quanto magis fideli-
biis expedit, vt voluntarié & èx afî'edu adorent Spiritum
felîdurtt ? Adofatur autêin Spiritus fen d us, port
qùàfi feparatim more 'genriliüfe , ficiit nec fiiius fepa-:pa-
ratim âabratür : quiin dextêrâ, patris eft | fed cuni
.*rwi *iMisuiöi :um,uuia,x' araei ctusxucci isei t:iConrenipcit>ue I S . ; MSfôSSïï g § '
aliquid æftimet:ParaCletiis.n.adüôcatuSeftivel polit iis edfolatorf<,
cundüktinaml^gdafaS(^pPe H A « i a f .l t ó âuoe I P f e ä i P I I »
0 «