Chriftus enim Dei filins ficut veram fine peçcàco accepit
camera noftram, fie veram finepèccatoaccepit animam
fuam. Et carnem quidem noftram cùm conditione human
ç mortalitâris induit,animam quoque noftram cum
infirmitâtib'us fine macula humanæinfirmitaris accepit,
vt diuinitas Chrifti per fuam virtutem in animafiia infir-
mitates noftras portans, finepeccatoiuftitiamcuftodi-
ret, & per earn etiam ab ipfa came fua mortalitatis fup-
plicïum,dono tefiirredtionis âufetret. ideo Chriftüsfurgeni
à mortutsjam non morttur)&mors illi vitra non dominabitUr.
C - A P V T I X r . \
QVia vero familiate eft diuinis eloquiis vocabulo
carnis fimul in homine carnem atq4,animam nuncupate
, ficut’ferip turn eft : Effundamdefpiritumeo fuper om-
rtsm carnem, èrvidebitomnis caro falutarc Dei. Etficutdedifti et
po'ijîatem omnis carnis i & nïp breuiâtifuiffent diesitti 3nonfalua
fitret omnis car0. Ex hac vtique conTuetùdine , fic in feri-
pturis fan&is tdtus homo carnis appellatiorte dieitür,fic-
ut ibidem rurfiis homo to tus folius animæ nuncupatio-
ne monftratür. Abraham namque patriarcha de terra fua,
■ 8c de cognatione fua, & d e domo patris fiii,prsècepto atque
auxilib Dei vocaàtis egredieiis,(neq*, enimille quod
Deus iubebac, vllatenus impiétépoifet, nifi eum file qui
præccperatadiuuiffet ) cum'fecümfiomines quos habüit
duceret exitùrus, animas quas acquifierat * in Carra fe-
cum tuliflè narratur.Irfcofc quoque in Ægjptum defcendente,fe-
ptuagtntdquinque animas in eius comitatujui(feîi.niSt3. feriptu-
ra commémorât. Beatus etiam Petrus otto animas dicit ai-
luuii temporeperaquamfuijfefaluatas. Ija aétibus quoque A-
poftolorura, cumfuiftent ludàei repentina mirandaque
eïufdembeati Petri prædicâtiohe Compftridh » & immu-
tatione dexter*eXcelfi ad fidem futftent ex infidelitate
Conuerfi.fcriptum eft : quia applicaufeint in ilia die anima cir-
citer tria milia. His itaque teftimoniis agnofcimus,& carnis
folius 8c animæ nomine, plerunquenaturæ human æ
crtndum carnem, idem Deus homo creatus ex virgine.
Vnus vnigenitusDëifilius ex æiernitatediuinitatis,&est
initio carnis. Ex æternitate, fciliCet diuinitatis,creator vi-
fibilium inuifibiliumq; rerum:ex initio autem carnis fal-
uum faciens populum fuum à peccatiseorum. Ex æterni-
tate diuinitatis idem coæternus patri', de quoftatuseft
femperviuus! Exinitiqauëemcamis idem pofteriormaî-
tre * de qua temporaliter natus eft in tempore moriturus.
Teftaturenimâpoftolùs, quia ChriftusfecUndumtempttspro
impiis montais eft. Igitür non trinitas, id eft , non fimul pa- !
ter&filiusÔclpiritus fanftus, nec folus pater, autfolus
fpiritüs fan<ftus, id eft, non file qui filium genuit, nec file
qui de pâtre procedit, fed fi)lus filius, id eft, file qüem in
vnitate naturæ pater coæternum fibi filium & coæqua-
lem genuit,’ ideft, vnaextrinitateperforaChriftusDei
filius vnicus,vt nos,faluosfaceret,carne conceptus & natus
eft de ventre virginis matris. Qui Verus 8c fummus
Deus eft ex vtero Dei patris., non trinitas $ fed vnigehitus
à Pâtre Chriftüs D ei filius, carne paruulus fuit, 6ccarne
creuit. Quera perfe&us atque vniuerfüs pater per vnita-
tem diuinitatis, æqualem fuæ perfeétione atque vniuer-
fitati cognoftit.Non trinitas, fed via,veritas,& vita,Chriftus
Dei filius per.curricula temporum ab infantia vfque
ad perfe&am iuuentutem, humanas ætates carne miferi-
corditer tranfeurrit, qui permanens in vnitate patemae
natural fempiternus , fccula mirabiliter fecit ,& incom-
mutabilis, temporum mutahilitates inftituit. N on trinitas,
fedIplendorpatcrnaîgloriîeChriftus, cftpronobis
paftus carne, qui de pâtre Dco folus natus eft impaftibilis
Deus. Ipfum vtique, quod dubitàndum non eft ,'Ghri-
ftumfilmm Dei pro nobis mortem carne guftafle, falua
immortalitate diuinitatis eius veracitercredimus,quem
verumDei patris filium, verumqüeDeum, 6c vitamx -
ternam prædicatione véridica fan 6ti apoftoli Ioannis au-
dimûs. Non trinitas, fed verbum carofattum, Chriftus Dei
filius, eadem càrne qua crucifigi & mori dignatus eft, rc-
furrexit, qui de fepulchro eandem carnem fuam, vita
plenitudinem nuncupari. Verbum ergo'carofaótum, vr permanens,fufcitauit.Chriftus quieftfiuper omniaDeus,
nus & plenus eft Chriftus,vnus ex vrraque atque in vtra- | rarrt<*A* W
que, ideft, in humana diuinaque nâturà, inquO ficvtri-
ufqufe naturaî prorfus vnitio gloriofa petfiftk y vt fiue di- :
uinitari Chriftihumanitatemquisdemai; , fide humanh-
tati diuinitatem detrahat^Ghriftum facrilegainfidelitaté
6C blafphemaprjedicarione difloluat. Ioann« äutem A-
poftolus,plenus veritatë teftatur, quid omnisftiritus qui fil*
uitleftum3exDeondneft:&hicantichriftiis.
* C A P V - t . X .
ILlud veto quis facile Chtiftianus autignöretauf dubi-
tet,quod verbum Deus priûfquam caro fieret, non fuit
Chriftus,fed tantum Deus î Tune autem idem Deus verbum,
quodTemper in forma Dei eraf Chriftus , elfe c & :
pit, cum Deus femetipfum exinaniens formam femi abf-.
que diminutiöneplenitudinisnaturalis acCepit.Deus ergo
fa (ftuscftChriftus , vt Chriftus effet Deus homoque ,
pprfeiftus : quia verbum dignatum eft cafo fieri , vt caro
poftetvërbi, hoc eft., Dei nomine nuncupari. Nequee-
I nim caro Chrifti priufquam veroo fufdperetur eïfderti
caro, Chriftus fuit. Nequeipfa caro , idéft,ipfe homp in
fe formam Dei viuentis accepit. Sed Deus qiii in forma
Dei erat, formam ferüi acCepit.Êt Deus æqualis patri, in
firnilitudinm homitium faäus, habitu eft inuetitus vt homo, & j qui di ties fuit, propter nos pauper faäus eft, vt iltius pauperfaté nos
ditaremur. Verbumitaque caro fa&um vnus eft Chriftus.
Sed vèrbum illud fine Carne Deus ^ternus fu it , caro autem
Chrifti fine Verbo non folum Chriftus aliquando
non Fuit, fed nec perfonaliter concepfa fuit. Verbum ergo
quodcÄo.f*ftum eft,antequam caro fieret,manfit æ-
ternum, câro autem verbi m ipfum Deum verbum, për-
,fonale fumpfit initium/Sed quia verbum Cato faéhim v-
, nus Chriftus eft Dei & hominis filius , nec alter eft verbum,
alter eft caro,fed idem vnus,verbum cato:propter-
ea idem vnus eft , qüiiriirium non habet aetetnusDeus
generatus ex pâtre, 6C qui inirium habet temporaliter fèvidentibus
eum diferpulis, carne in Cælum, carne dé cæ-
lo ven turns, afeend i r : qui nec defer uit Cæltlm cùm in ter-
ra carnem accepit, & carne confcëndens in cæluiri., fùos
in terra diuinitate non deferit. Hoc enim promifit, di-
cens:Ecce ego vobifeum omnibus diebus vfque ad confummatiotitm
feculi r Deus ergo file qui in forma Dëi fecun dura beati Ie-
remiae vaticinium magnus eft 6c non habet finem, ex cel-
fiis & vniuerfuS, de quo etiam paulo poft idem prophéca
dicit : Hic eft Deus nofter, & non xftimabitur alius ad eum : ad-
inuenit omnem viam difeciplina, & dédit eamiacobpuerofiuo, &
Ifraeldilefto fiiio. Ipfe fëcundumformam ferui, in quami-
noràtu^eft paulo minus ab angelis. Poft haec ( ficut idem
prophetâ dicit )m terris vifuS eft,&cumhominibuseon-
uerfâtus. I.pfùm hominem mortalem atque murabilem
infidèles viderunt,quem Deum nât urali ter irtimortalem
'atque incommutabilem, illi mundo corde vifiiri fiint,
qulnùnc in eüm veraciter crëdünt. Fides enim veta ttunc
corda hominum mandat, quæ corda capacia videndo
Deo gloriamfuturaî rcfurrecîionis ekhibeat.
U C A P V T X L
BVæ eft autemVera fides,nifi viiüm eûndemq; Chri-
ftum verum Deum verumque hominem fine aliqua
hæfitâtione çrédere,vVnum ëundemque de pâtre Deo fe-
cundumdiuinitatem, & de virginé Maria fecunduih carnem
Deum geriitum prædicarc î Apoftolica quippe teftatur
authoritas, quia vnusidemque eft Chriftus expatribus fecun-
dum carnem, quitftfuper omniaDeusbenedittus in fecula. Vnus i-
demque crucifixus ex infirmante, fed viuens ex virtute Dei. Vnus
idemque eft faciens in hominibus virtutès, & fuftinens
pró hominibus palfiones, quia cum miracula feôandüm
diuinitatem faceret Chpftus Dei filius, ineodem Ceo
fuit paffibilis humanitas fua, 6c cum pateretur fecundum
carnem idem Chriftus Dei filius, in eodem hominefiiit
impaftibilis diuinitas fua. Quiaigiturin Chrifto Dei vni-
gemto filio, perfonam non diuidunt propria naturarum,
neque '
ê
C
It* n.i$$
IXomtiii
Qçdelîa
h eqttè vm ^ ip ,^ næ p o të ftv ti^ fq }n â ttep r^m cbn ^ :
fundeiê vel âumrr«, quia file qu lfe 'é ftç .v^ ta te^ h a t^ -
liter dicir, vtruinqùe in fe vno, manè^te naturâlfVcntatë
feruauit: Pxopterëà nëquè in paffiopibus aB ilia fiumani-
tateChrifti dii«hi^téttiifowù;i^^ffiBilem feiunÿmusi'
heqùe ab^^Hia diumifateh^anftaterà:îuamyU^ten^^^^ fe'-
parandam in virtuübus æftimamusV Fifequt^^ergq diùidi-
mus V neque cor^iihdimps iq y k ra tiB tits^& ^ f^ ^ u s
Çhriftdrn,quem filïiim I^ê^yiuireuelante patreBiPetrus
confefïusëfhçumfë rame f il^ B pm in i s veraciter Chri:
ftus ipfe dixiifet.Idëb veram Chriftûm in paffiopjbusatf
que virtutibus nfec cOnfundit fides vërà,hcc diumit,quia
^erfohalisvnfc«ihëodiuifibhemnqn,rëcipit,&fytriuf-
qüc natprae vèriças inconfiifà pérfiftit: Tradi^us ef^nfin
DeùsChriftus prppter d.eliâ:à nçftra, quia yerus,hpm9
eft,& refurrexitidem homo Çhriftüs propteriuftifieatio-
nemnoftramiquia,Deus verus enimidem lionib
yëras elfet^radimoriq; ndhho|ict, JEt idem vërushppiô
fi Verus,Deus non
ferhi.doloribus heqmuifTec. .Sedqiuaiwiieft altekDeus,
alter homo, fed idem ynfi,s eft Chriftus &eus & .Koraqi
profedq idem Deps Chriftus eft ?)qui mortem fuaçarne
fiifeepit>& idem homo Chriftus eftiqip mortem fu^ qiuf»
nitate deftruxit.IdemquippeChriftusI^pifilius qfii 4iui-
jnitàte mori nbh potuit, carnejaàô^u^^,,^fia|Cn'mp£mr
ierrx Deus immqrtajiSaccepit. Et.i^p3,Chriftiis jD^ifilius
Sànoie mbiiùus
nitatis carne mqftuuVnbnhmifit. Hihceftqu'oderiam
poft refurrebrionem fuftmfiçutin çiçatricibus yei;is?i& in
vera comeftiohe pifeis &mellis folidiratem in feverç car?
His edocuitjka claiifis fQrihUsipgredfehhveraminfeyir-
ratemfempiterna:diiimitatis^^bfbadin,,yt?gnbi^eretur?1
Sc naturalis futffe Chrifti nibriènris infirmlcas ; fiteidem
efurgenri naturalis ineffe maicfels>^Inde.Thqmas,durn
inië<^amanù iiibetur inlatere mortin acrëfiirgçtis Chri-
ftivenmbmvulnèrisëxferiri; ,vera«|'ihiÙ^.ci^D^eiBij|
Jiàrientis ac fefisrgenfir vixtutemdiuinitatis agnpfeepsi
id quo iubetut vt tlaiidtoni loea aigitis n\Rgat?ipfiini dq-
ihimim acDeumfuum fideliconfefiîbnepronunciat,di-
bens : Domi ius, ism&Deus meur Agdbiiit àiüta pph alce-
rum per n atùr^jBidiuimc^h.f# virtutem refiittexifTe.
0« îiehiaùrifi earn qui de l 'si pat ;’.? Deus verus eft
& vità æternâ; HuiuS fidei nobii in timans veritàtem; ip fe
humani generis egnÉtor^ &iedemptqr, opifex i ribftri
patticeps Sc naturæ { poftquàvri Vefàm[in fe carnem çica-
tricibu* vërisjydraihqiié diuhfitateràyirtùte fefùrrè^iq-
nis bftenditi vt yHnm eiihdëmqiiéfe Dietim & hominèm
crëderidurii praedfeandumqi moRikaretifimulin fe dfui-
haia humanamql natura vniusfilij nomine nunCtijiauit,
rdicem^Âpqk.Its.)'dôcèteàmhtsgenfesib^ti^nteseosinnomine
patris &filij&ft>irliusfanfti. Doiftdri^itur& largitoræter-
riaefalutis ; hànc'idêbfbirââmfithiftiba£>qfinatiti(kdic.
Ne quis in eodem Dei filio naturasdiuidens, mortiferq
illaquearecur errcffejli aut humanam filij Dei natur&ft, ab
Opéré redemptibnis humànæ aiienam in facramenco ba-
btifiriatis cfeaerét^utduasinuGliriffb confitendqpetfo^
xias, hori iamvefaxtrinitatiscülÈbr, fed nepHàriub èfïèf
quatérhitâtis after cor,'ac pet hoc cum patte &lpiritu fan-
p b non filium i fed filips cbleretquifquis in Chrifto V-
hius perfonærepudlaftdàrn fidem îiliquatënus ^ftimaret:
0um idem fit vnus fiiiuis in rririitate eum patrè&ëum
fpiritU fahbtb Chriftus iefiis,qiii fnundum creâüit,' 6t ^'fo
nobis fangainem fiidit: Propterèa bmnis qüfin npipme
patrisi & filij & fpititus fenbfci fàcramènto fan&æ régene-
fatibnisabluiturjnbrînifî in Chrifti mbrte àc nomine bà-
•ptizafuir,‘ ,Vt éuideKter apparèaf 111! nblconfejlulfos éflè
befbaptifiriùm in1 morfehn .Cuius Vnb cum pâtris & feintas'
fanefti Confiât nomine, baptizatos. i Quod dubrufn
hiaghbram Iufn'inariumj Pétri fpiHcètPauliquè ycrbîsÿ.
tanqijam’ ^jfefidentib'us radiirillùftrata, èbrür^que de-
bpfaÀ cbrpbfibus Rorfiânafquâe mqndiçacumenéfi) tenet
8c doéèt E'celeflajCotusque cum èa Chriftiàriuibrbis,’.
!& ad iüfiïtiam nihil haefitans credit, & ad 0utemhbn
dubitat Cpnfiteri;Nam beati Petri Iudæis filium' Dëïpiæ-
dicaritis hæcvetbâfunt : Poenitentiam agite, & baptizxwy^
inufquifqé veftrutnjn nof$ne Iefu Chrifti^ in rimfiiôffëmpeccato-
‘ rum. Bc^tus i^uoquè Paulus, vt in morte nos Çhrifii bà-
ptizatqs firmiftlme credéremus ; in, ea quam Romanis
lcribitepiftolâ’jhbc fàliitis nbfiræ myftefiüm,Wnquam in,
eminçpt-iffi^a cunélis.yidendura fperàlacbfio w u i t Si-
c e t^ ^ ^ u n ^m n chrijfy bapti^ußmuSiinmme ipfmbapti-
fätißmustfßfejwlti enhikfvnm cumillo per baptifmtn in mortt.
Quifquis igiturduâsaffera m Chrifto perfonas,
&tamln fèc»jhdnm reaülârti dre,arquejmpehôdbiqini
’confhtutam i in vno fe pàtris &r filij & fpiritüs ifenifti ba-
p t i z a t u m ^ cohfitetuHautemdentiffim
mia fe,m morte Chriiri baptizatûm ne|ec, yt inimicus a-
poftolicc prçdicaHdhis^paréariam non triy
crïtil^j meraïc
impie t aris âbrinpram^^ tenekt totb ;
corde fententiàm ;
moîtej.in cuiusb aptiza^ Vhumquoqj pà- ‘
vcris-'âr fill j^plrxcu« -
qiie inilliüs morte ac hqmihe^bajotizatum ; Confideranf,
aeeuipslaterefecr^entumfontis &eâliçis mânk-1
uitiPen.denrifihcruce.iliumpronobiseracifiiramçgnp-
fcat, qiiem.Peiy^itutem,\I^eiiquî| f^iei^iam Pàqlus &
credir&præ’dicat^ : Nos ttutem pradïeamus Cbrtftum
^HcïftxumjludaisqmdentfcaniUlurn3gennbus autemfttàtttuiîn, ’
ipftsamem vocatif ludais at que Gr£cis3 ChifftumDùymuicm cfr
Dei fapientiàm. Hoc eft qiagrtiim piètatis fecrâmëntum,
<quq fe |lic e t^ ^‘Jibmq verüs dighatus
eft fieri; &'æteinujit^ de impaiîibiîis
pati;& incqmprènenfîbilis^crucifigi,& iriimortalis mori;
8c immenfesnon folum præfep is p î^ ^ ^ |e tu |^ î|p :M S
eriamf^ulc^ricummbr^'ihm^ cqncludi.Qixæ
ompia fecundiim vefitäfem carnis véra;iaus an Dei filio;
qiiianianente inebincqnfiifibikterafqtie infenaraBilitêh
huhaana diüinaque namra^yhaeft filij Déilëfu Chrifti ih
vtriufqlie naturæ veritate perfonai
_ C À P V T X I I.
Sic humano genëri gratuitâm gratiam |diuina Bonität
cbntulitjper quâminhominibus non folumpropagi-
nis obligàtipne c ô n t r a ^ ;& ',lrioprbpria2volüntatisaci-
ie<5ta, delere tur omnis in^quitas; qiiih etiam cogitation is
fan dt a: s mi fia pridem in heminc primo,per Hominem fecundum
rcciperetur facultas. ; ac fie homine Deo Carne
prb Kpminibus mbftub àçrefurgente, cap.riukrètür; q u i
noftro corpore régnante peccato, confuéuèrat dorhi-
nari cap t iui tas,e^ vbi abundauitpeccattm delinquent is hominis,
fuperabundant gratia redempioris, atque ità homiriis aibi-
trium quod fubditionepeccati male libcriimfuit, véræ
falubri fque liber tatis reciperet den uo ftatuin praèueh ien-
tis gratis munere liberatum ^ de qua gratia D ei,rion qua
hqnunés nafeimur, fed Çuius opéré per fidètri mediatoris
vinculis peccati originälis atq;a£tualis abfoluimurjquàn-
tum poflumus epiftcrlari b rèuitafè .vferiam in liac q u ^
fhbnëinéërrogaiibtii,velJ)briüspfbreffiomVéftfæfefp^o
fio no défit,ipfîiis g rati e fulti iuuamine difleremus. Quifquis
igitur Chriftianæ religionis n ö vult ihaniter imp dâ-
niriabili ter pbttare vocabulum ; crèdat firm rffirne Deum
hbftrumddeftjfàncfcamirinifatem; quæ vnus fummus &
verus èft Deus j primo homirii qüémadfuâmimaginem
gratuita bonitate bonufii fecit; cui facultatèm quoq; fuæ
cognitionis ac dileâibnis inférait, hbn folum bohfè voluntatis
donum; bfiin etiam ad habend ä ciiftodiendam-
que iuftitiani integrum fànum que èrèafte li b ertat is ar b i-
triurn, vt facultas atqüe inbciis Indieslibertatis, fi iuuan-
tern ie gratiam Dei hop dèferère t ,' præmiuih vitæ æterna;
tribueret Dei Bonität homirii:fi autem itmiriam diuinam
ëbnèéhinèhsa gratia excidifîê t , fupplicia reffibuëret iu-
ft i t fa p e ccatori. Proin de à b on o iuftö que cr e a tore illi ho-
mini quem ih ebrpore animali conditum ditâuit intelli-
gen tiæ ac {.ultitix dorio, iuftaeft verinq; ftatuta conditio;
vr fcilicet fi obedienriam quîè prima virfùs eft cuftodiret;
ex animaliin qjia crcatus crat corporis cjùalitàtè; adfpiri-
tnalem f mmortalemq; ftatum fine Corporis morte ( quià
fineantmæiniqiutate)tranfîret,accepifiètq;diuinomu-
nere,ûpræcepta feruaftet,non folum perféâam atq; ina-
Bibltothi Vet.Pàt.Tom. 6;