jVît a S. Epiphanii
iona nupcr ad faccrdoiium Ticmenfis vrbis adftita,cui&
belhi* rabid* colla fubmittunc: cui ante preces offera-
tut beneficium, quod à quolibet petiturus adilenetittcui
eft vultus vit* fimiliS: quem venerari poffit quicümque,
lieft Catholicus : &Rpraanusj aroare cette.fi videré roe*
ïeatur,&Grzculus. Iam fiadfètraonem illius veniamus,
hunquam fie diras afpides verborum digitis incantator
Theflalus violerttis potetit euocare carminibus,qüoino1-
do ille effedum petitionis Tu* à negatutis extorquer. Pé-
det in arbitrio eiuS, cumloqui coeperic,fententia aüdien-
tis; Perdel ills fimm,qui exculare difpofuit,fi illi allegan-
di copia concédatur. Tunc pâtricius Ricimer ita refpon-
dit. Detullt ad me hune hominem, quemexponitis, fa-
magloriofurm&in hoc magis admirationi mihi eft,quod
omneshabeatlaudatores} nullos eius, quibus perinui*
diam abundare folet nouitas.prodit inimicos. Ite ergo,&
rogate hominem Dei, v t ambulec, iungite etiam meaS
preçes. Egreffideconfilio , ûatim Ticinum petunt, cau-
fam narrant, fufis* vt iftum'laborem fufeipèret, Beatus E-
! piphaniüs rogatur lacrymis : qui ne extènuaret beneficium,
fi filios diutinafupplicatione torqueret, anteceffit
defideriapoftulantum ; quos tarnen taliter allo eu tus eft.
Ç^fiamuis tant* rei neceflitas probatiffim* perfon* pon-
! dus irtquirac, & titubet fub grauifafee.pjprtitor immatü-
! rus, affeftum tamen, quem debeopatri*, non negabo.
Quibus breuiternarratis, quomodo erat loquendi pareus,
ad Riçemerem patricium perrexit : à quo fimül vifiis
&ele<ftuseft. . '
Mandato ergoîïbi legâtionis)Çîdine, Romain petiir.
In quo itinere quid moleftiarum fuilinuerit, quidue vir-
tutum gefièrit ,feftinans ad maiora prætereo.Mox tarnen
vt fupradiâ* vrbis portas ingreïïïis eft,famà, qu* abfèn-
tem ilium notum fecerat, digito coepit oftendere. Con-
uerfiillico omnium oculi, ftupueriinr mentes a ttonit*,
qubdtantam fibiexhiberireuerentiam imago eius index
fanólttatisrequireret. Inexplicabilis fè cùlpz reum fate-
batur quilibet poten tum, fi tantum genua eius amplexus
ëft: tollebatur clamor in c*lum : nerooillum inmorta-
lium numero computabat, cui omnia, cui omnia czle-
ftisgratiævidebant bona conftarc. Perfertur ad Princi-
pcmÀnthemium, ftudio Iegationis Epifcopum venifïe
Ligùri* jhominem,quem null iis poffit etiam diues elo-
quiô fufficienter exponeré. At ille, Gallida me eu m Ricimer
& in iegationibus fuis arte decértat : tales dirïgit,qui
fupplicatione expugnent ,iqüosillelaceffitiniuriis': per-*
ducitc tàménâd me hominem Dei: qui fi poflïbiliapre-
catur.admittam ; fi difficilia.fupplicabo ne excufâtionem
meàmgtaUeturacdpere. Dub;to tarnen, anRicimèra-
pud me > quod pofeit, obtineat : cuius fcio votorumin-
teraperantem eflè perlonam, &c in conditionibus propon
en t s rationlsrcrminum non tenere. Sed yeniatdire-
étus Anciftes.&laudatam iam pridem ptçfèntet effigiem.
Egrediuntur officia vrbe to ta palatina. Iube,rogaris:au-
diebat Epifcopus.
At venerabilis, & fæculis omnibus probants Pontifex,
pofteaquam introgreflus eft, & proferendi fèrmonis do-
natus licencia, quamuis fugitiuæ poteftatis infignia, o-
ffrum,gemmalquerutilantes reuerend* imaginis fulgo-
re comprefleritj^etenim quafî abfènte Imperatore, ita in
lèocùiostraxcrat fingulorum) tali narratione incipicns,
ianuam oris refera air. Summa cxleftis domini, venefan-
deprinceps, 'eft ordinatione difpqfitum, vt cui tant*
Reip. cura mandabatur,per Cat holiexfidei dogma Deu,
& auâorem,&amatoftm pietatis àgnbfccret, pet quem
bellorum f urorevn pacis arma confringun t, & cal cas col-
là fiipcrbi* concordia fuperat, quod fortitüdo non pr*-
ualet. Siènamque Dauid prædicabilem parcendi magis
inimico animus reddidit:, quam intentió vindicandi. Sic
perfe&i (æculbrum regés & doming, fiipplicantib. induU
gerecæleftiarte didiccrunt. Supern* namque domina-
tionisinftar poflidet , qui iróperium fuum pietatefubli-
mat.. Hoe ergo Ifàliâ veftra fréta iudicio,vel Ricimer pa-
tricius,paruitatem meam oracu direxit; indubitanter có-
iicieus,quod pacem Romanus Deo mànus tribuat,quam
prccatur & barbarus. Erie enim triumphus veftiis proptieprofucumsannalibus.
fifinefitnguiné viceritis. Si-
mulnefeioqu*fpèciesfortior poffit effi* bellorum, qua
dimicare contrairabundiàm, & ferociflimi Get* püdo-
rem onerare beneficits. Grauius n.perceliitur, fi poftula-
ta iropetret i que puduit hattenus fupplicare. Traâand9
déinde anceps bcllandi euentusriftquptamé fit ita pr*-
ualuerint peccata certamine*veftro regno deft audabkur,
qüodpartesvtr*qu*perdiderint. Nam quæcumque a-
pudR'cimferèm, fi amicus eft,fàlua fnnt, Cum ipfo à vobis
Patricio poffidentur. Cogitate packer, quia bene caufsè
fu* ordinem dirigit, qui pacem primus obtulerit.
Hadenus àdmirandus Ponttfex profecutus, loquen-
di finèm fécit* Tune Princeps erigens oculos, defertum
fe oraniüm viditafpedibus, atque incumlnuitatos vul-
tuseflècundonitti: quemadmirari net ipfe definebat.
Tune alto ttahéns verba fufpiriô, ita orfus eft. Quamuis
inexplicabilis mihi, fànde'Antilles, aduetfus Rice*
merum caufa doloris fit J & nihil profuerir, maximis euro
à nobis donatum faifTe beneficiis : quem etiam(quodnô
finepùdore& regni& fànguinishoftri diçendumefl)in:
familiæ llertima cbpulaUimüs, dum indülfimus amofi
Reip» qüod videretut ad noftrotum odium pettinereî
quis hocnamque veterum retro ptincipum fecit vnquâ,
vtintet munera, qu* pellito Get* dare tiecefTe eràt, pro
^uiete communi filia poneretur? Nefciüimus parcere
fàriguininbftro, dum ïèruamus aliènum* Nemotaraen
hoc ctedat propri* caufàfadum die formidinis: nam in
cànta circumfpedione làlutis omnium, folum pro nobis
timere non nbuimus. Beneenimapud nos compertum
eft . perire Imperatori laudem fu* virtütis, qui pro alio-
rumcautela non meruit. Sed vt tux vénerarîoni ad li-
quidum conatusilliusaperiamus ; quotiens à nobis ma-
ioribusdqniscumulatuseftRicemer j totiens grauiori-
nimicus apparuit. Quanta contra Rempublicam bella
pr*parauit? quantasexternarum gentium per ilium vires
ruroraccepit ? Poftremo etfam, vbi nocere non po-
tuitnocenditamen fomenta fuggeffir. Huic nos pacem
dabimus ? huncinteftinum fub indumento àmicitiârum
inimicum fuftinebimus, quemad foediiS concptdiàenèc
affinitads vincula tenuerunt ? Grandis caudo eft, aduer-
fàriianimum Cognouifle : etenim hbftem protinus fen-
fiflèjfuperàfte eft : perdunt ièmper deprehenfa odia fti-
mulos,quosocéultatacôncepèrânt, Sed fi in his omnibus
reuerentia tua, & yadis, & mediator àcTcedit,qui potes
fpiritale indagine cohfilia nefanda inuenire,& inuen-
tacorrigerej pacem,quam & tu pofeis, negarenonau-
deo. Poftremo fi folit* callidatis aftutia etiam te fefellc-
rit, ceftamèniâ vulneratusaffumat: me tamen, ftatumq}
Reip.tuis committo & commendo manibus,& gratiam,
quam fuppiicanti, & profufo per fe Ricemert negare di-
fpofueram, per té primus exhibco. Prbfirnda enimdeli-
beratiotie compcndiisnoftris in hacpartd confuliraus, fi
inincertisprocellarumerroribus nauem ex veri guber-
natoris ordinarione fletftamus. Quis cnim tibi excufate
pr*fumat beneficium pollulançi, cui oportuerat ante
preces offerri ? H*c Imperatof. At venerabilis facerdos,
GratiaS,inquît,omnipotenti Deo,qui pacem fuatn prin-
cipis menti inferuiti quem ad inftar fuperni dominatus
vicarium fu* poteftatis voiuit efic mortalibus.
Quibusbreuiternarratis, accepto etiam pro concor-
di* firmitate ab Anthemio iàcrâmento, difcèflît, refti-
nans adLiguriam reuerti, quando refurre«5lionis Dominic*
tempus inftabat: per quod maceratis ieiuniorum
cruce corporibuS, came frigida fpiritus hilaris recalefc-e-
ret; dum a redemptote no fir o moriendo mors vincitur,
& fidelis fpei cibis anima fàginatur. Vicefimbàfê, cum
Romam ëgrefïuseft, futurujn Pafcha dies promitte-
bat *. tanta-tamen iter edentate, confecit, vt quarto
decimo die improuifus, & famam prxucniens,
Ticinum ingtederetur, comitibus fane plurimis in
via derelitftis, quia nec abftinentiam eius fuftine-
re potetant, nec laborem. Ecce concurfus prxfto-
lantium tanti Antiftitis aduentum , dorni pofitum
videre,quemnondumRomamegreflum fuiflè cogno-
uerant. L *t*vrbis tripudiaattonito Ricemeri indican-
Epifropi Ticirienfis.
tut: pacemfa&am confono bmnes ore ciaiuicabant. Ex- 1
ultatioinfinitaprouincfarum;&ficut hoininiim mosefl,
gratius habere quod redditur, quam fiomnihononpe- !
rear, dùlcior erat concordia, quæpofl litem reuocabacur,
& pax, qu* iam penedefperata contigerat. Ex vocabàtur
rcuerendus Pontifex, vtdiüexpe&atum Mediolanenfi-
bus pr*fèntaret afpeétuin. A tille , ne velut débitas gra-
tiarum a<5liones præfens videretur exigerè , vifitàtiones
eorum fub colorata fpecie declinabat. Igitur proceflu
tçmp oris, & laboris, quo tidianis fucceftibus vit* in eum
mericum geminabatur. Eratilligèrmananàtu minor.re-
ligione non impar : Honorata nomine, cuius vitamper
fingula virtutum genera,longumefteloqni. Suffi it tamen
ad laudum eius cumulum , dignamtanri viriforo-
rem dixifle. Hancin ipfo, quo de legatione rediit, con-
fecrauit anno: quam tamenimbuendamdifeiplinis coe-
lellibus, quafi fanélailli naturanon fufficeret, Lumino-
fac cuidam feemin* flUpend* fandlitaris & fingularis exempli
commifit : cuius oporteret fortaflis natalium cui*
mina relegi, nifi infignior fuifïèc vita, quam fangnine.
H*c enim fuit tails, de qua fê crederet habere & ipfe
quod difieret, quierudiendam confbrtem veeri commit-
tebat. Nam breui apud hâne dépofitum Antiftitis pi-
gnus effloruit, & ad maturitatem bon* frugis planraiia
onufla perduxit. Incerea perpropofitum fibicallem vir*
curfil præpeti facerdos venerabilis incedebat : eleemofy-
nisfineretraâatione operamdans : quqd munus accipi-
entibus vultu Sc animo blandiffimo commendabat: ita
vtcuieumqj fermonis folius gratiam praeftitiflet, nequa-
quam fe indonatum putaret abfeedere : erat enim fum-
mum præmium, talein faltem vidiffe Politificem. Crefce-
batin dies fingulos fama gloriofis lucceffibus, & totum
pene mùndùm illius prædicacione complebat. Defun-
6lp tunc Ricemere, vel Anthemio, fucceffit Olybrius:
quiin ipfis exordiis diem claufit extremum. Poft hunc
Gy cerius ad regimen accitus eft: apud quem quanta pro
falute multorum gefièrit, ftudio brèititâtis incido. Nam
fupplicance fanéto virô, inlarâm mâtri à ditionis fii* ho-
minibus concefïît in iuriam : cum apud ilium reuerentia
præfati facerdotis effet etiam deceflbrefublimior. Poft
quemadregnumNepdsaccëffic. Tüncintereftm&To-
lo f* alumnos, quos ferrèà Etu icûs rex doiminàtione gu-
bernabat, orta diflènfio eft : dum ilü Italie! fines imperij,
quos trans GallicanaS alpesporréxerat, nouitatem fper-
nentes non definerent inceflere: è d uerfo Nepos, ne in
vfum pr*.fumpno malefuada ducëretur, diftridliuscupe-
rét commiffum fibi à Deo regnandi terminum vindicaré.
Hincvtrimque litium cceperuntfomenta confurgere. Et
dum neutr* partes conçèpium tumorem vinccndi ftü-
dio deponunt j fie exfùperabat caùfa difçordi*. ,
Attigerat iam beauflîmus vir oélauum in ûcefdotio
annum; cum repente Nepotis animum fummouend*
diflènfionis amor jnfadit: vt repulfo fimultatls vëneno
feruaret inter reges chàritas, quod tuer! arma vixpote*
rant. Ëuocantnrad confilium Liguri* lumina, virima-
turitatis, quorum poffit deliberatio’ne labans Reip. flatus
reüiuifcère, & in antiquum Columen foliditas defpe-
rata reftitui : tantiqueadtra dlatum coiere ex iufiu Princi-
pis, quanti potcràntéfle retftores. Séricur de ordinanda
legatione fermo, in beatifïîmum virum Epiphanium
mentes omnium & oculi diriguqtat: fiant CUndlorüm
fententiç qüafi vriius &ore proferreritut & p e6lore.Quid
plura ? cum l*titia'Chrifti miles occafibnem laboiis àm-
pleiftitur, & fpe effe&um pr*cipic : denegotij æftimatio-
ne confidens, agendi fpeciem melioraturus inquirif. a-
âionem pene conclamâtam, 8c valde difficilem coeleftis
potentiæ pr*fidio perclin£tatus eft» fufeepit, impleuit.
Cuius itineris moletlias, necelfitatefque nonyaleam per
ordinem digerere ; nec fi mihi centum linguarum numi-
nibds per meatusirriguos verbafundantur. Nâmegref-
fusTicinenfioppido, donee ad deftinatalocapërtinge-
ret, tali v i* fuse fatigationem arte geminauit, vt fi tempe-
tius, iumenrorum defe&tim confiderantes, in futur*
manfionis dmerforia fucceflèrunt, pr*ter pfalmorum
continuàtionem, pr*ter ledlionis pérfeuerantiam, quoruiu
nihii nuiftandp fieiebat, eligebat fècelîum nemô4
rofà fronde conclufum, Vbiconnexis arborura brachijs
nox domeftica texereturjquodfolum refùgus per vmbra-
cula opaca fol néfciret, & torum viridant» cefpite gratia
naturalis fterneret. Ibi profufus, in oratione coiitinuis
fletibus exurtem pluuia. um terram oculorum imbribus
irrîgabat. Reddebantùr aruaillafoecunda orationum copia,
qu* frugum ëfîè non poteraht.
T à li exercitiû fe macerans Tolofàtiam, in qua ËuricuS
tune rex degebat, vrbem ingreffiis eft, quem iam pr*uia
opinio Gailorum auribus, qualiseffet, indmaucrat.'fà-
cerdotibus pr*cipue eiufdemrelig onis, quosattbnitos,
de adnenièntibus inquifitio profunda follicitat.Erat præ-
tereaea tempe date confiliorum Principis & moderator
& arbiter Leo nomine, qtiem per eloquenti* meiitum
non vna iam declamationum palma fufeeperat : qui cum
fummogaudio aduentum Puntificis iridicâuit notitl*
public*. Euocatur ex tempore régi pr*fentandus Anti-
ftkes, ad quem illico vt ingreffiis vidit, falutauu, aggref-1
fus eft. Quamuis te,ftupen de terrarum princeps, multo-j
rum auribus reddat virtütis fama terribilem, & gladij,
quibus finitimos continua vaftitate premis, fegerem quidam
inimici germ inis metant : nullamtibi tn fiiperni gva-
tiam numinis dira bcllandi præftat ambitio : neefèrrum
fines tuetur Imperij j fi coeleftis dominus offehdatur, Regem
te habere memento, cui oportet confiderare quid
placeat: qui cum fufcepium hominem portaret ad ccelu,
pro immenfæhæreditatismunerepacem difeipulis itéra-
ta f*pius admonicione commendar. Cuius nos ptæce-
; ptineceflè eflefïè Cuftôdes : pr*cîpue cum nbaerimus vi*
| m'mfortemdici nonpoflèquem viceritiridignatib. .De-'
inde perpendere nos conuenit, quodnémo dil gendus
j propria tuetur, quam qui aliéna non appétit» Quocirca
: N epos, cui regimetl Italiæ ordinati o diuina commifit, ad
hçc nos impetranda deflinatiïqvt reduélis ad fidem men-
tibus, terr* fibi conuen* dileâionis iure focientur. Qui
licet certamina-nonformidet.Concordiam prius exoptat.
I Noflis in communi, quo fit dominorum antiquités limi-
! tata confinio .* qua fuftinuërint partes ifl* illarum reâo-
| resfamulandipatientia. Sufficiat quodelegit, aut certe
patitur amicus dici, qui merbit Dominus appellari. H*c
virinfigmffimusEpiphanius.
At Euricius gentile nefeio quod murmur ïnfringenS,
mollitum fe adhortation i bus eius vulrus fui fèremtate fi-
gnificat. Léo veronominatus fuperius canto allocution
nis ipfius tenebatur miracülo, Vt Ctederet verbis huiufee-
modi expugnari poflè mentes, fi fas eft dici, etiamfi contra
iuftitiam poftularet. T aliter ramen fertür âd in ie rpr*
tern Rexlocutus. Licet pe&us meum lorlca vix déférât,
& affidue manura orbis zratUs includat, nëc non 5c latuS
muniat ferri præfidium ; inueni tamen homitrem, qui me
armatum poffit expugnâre jfèrmonibus. f allant, quidi-
cunt Romanos inlinguis fcutUm , vel fpiculanon habere.
NorUnt ênim&illâqu*nos mifèrimus verba repel-
lerej 8c quæàfe dirigun tur, ad caedis penetralia dèftinare.
Facioetgo, veûerandePapa, qu*pofeis: quiagrandior
eft apud me legati perfona, quam potentia deftitlantis.
Accip&nUncfidem 8c pro Nepote pollicere, quod fërüet
intern erat am concordiam, quando tepromififfe, iüraflè
eft. Hisd iâis, inito etiam padlionis vinculo, verenduS
Pontifex vale d iâ o difcefîîr. Ad quem ftàtim precato-
rum tUrba di tigitur, vt fecuturo die Régis epulis intere f
fes ; quem ille iàm cornpererat iugîter per fàcerdoteS fuos
poilu ta habere comiiuia, cUiëXcu^tuic, dixitque fibi non
efiè in more pofitùm aliénis aliquando prandiis vefci :
perendie fe magis velle profieifei : quod conftitutüm mâ-
turauic implere, &Tolofàm tantis comitahtibus egre f fused,
vt pene defèrtâ vrbs difeédente holtro Pontificé
cerneretur. Tantos enim inbreuidéuinxeratfibichari-
tate fyncera, vt captiuitatem fièrent, quosàpud pàtriàm
femanere neceflitas conftringebat, Inde tamén tégre*
diens fingula fàn<fla£um habita tionüm loca vifïtauic.Me-
dianasinfulàs, Stcechadas, Lerum, ipfàmquénutricem
fummotum montium planam Lerinutn adijr, Vndefin-
gtilos vit ç flofculos decerpfiteiç omnibus,quos in fe byn i
’ Y 4 gérmlnis