i.hb 4.
! B
ffflSm
: Fjàl/ll.+S,
quombdo dicitidem Ioannes,quod fine ab initio , qilod.
auci iuimus,quod vidihms oculis noftris , Sc peripeximilS,
Sutiarius nolfoe tra&auerunt deverbovit® Sc vita marii-
feftata,& vidimus & teftamur » &anniineiamus vobis yi-
tiimsEtemam, quae erac apud patrem, &apparuit nobis?
bercurre fingula,& Vide vifum Sc contre&atum ab homi-
nibus DeumiDenique verbum vitae,quod fiiit ab initio a-
bltd tiatrem,qu6d ex legir& Prophetis aiidicrunt vifum Si
perfpe£fcum oeulis fuis, propriifque raanibus contre&atu
teftihcatur tantus Apbftolus.Ec ne aliud verbum praeter id
•quod eft Deus apud Deum $ quilibct vifum & contreda-
tum tentaret aflererc,mox fequitur.Et vita,inqtiit manife-
-ftataeft, & vidimus & teftamur,& annunciamus vobis vi-*
-fam ®ternam,qu* erat apud patrem,& apparuit nobis. N.
MenriturergoipfeDominus; diccns-: Deum nemo vldlt
vnquam.Et Apoftolus loquens de Deo: Quern nemo, in.
quii ,hommum vulit, Tednec viticn pencil. EtadMoyfem
dicic Deus:Nemopoteft videtc&dem meam& viuere. C.
Si non eftDeus;qiuvifus eft quomodoipfe&ciuECcequi
modoinChrifto omnis plcnitudo diuinitaris inEabitat!
Aucenimiton inhabitat plcnitudodiuinitatisinChrifto,
û non inhabitatin Chrifto Trinitas: aut ii habitat plenitu.
do diuinitatis , proculdubio in Chrifto Trinitas habitat.
Ci E t habitat pleiütudö diuinitatis m Chrifto, &
non inhabitat in Chrifto Trinitas, ne fitnonTr initas
, (cd qUatemitasi Nam quumnullo dubitante, Pa-
tec & Fihus t & Spiritus fanftus fit Trinitas, & ldco
non Ttinîtatèm Paulus iu Chrifto docet inhabitant, di-
cens: quia in ipfd inhahitit Omnisplenitudo diuinitatis
riorpdmlitetifcaPacremin Chriftd docetinhabitare.NÄ
ornriis plcnitüdo diuinitatis habitant in Chrifto,lolus pater
intdligtdus cft,non relinqüitUr filio & Sp iriÿi fandto, j
vc Dcus.C.Plenum & perft£tuni Deum aliens patrem, an
perfedrionc & plemtudiné eiusfilium & Spiricummdtû
effeteftarisîN.Plenümprbéüldubio&pérfeaû. C.Non
ergo relmquit plcnus & perfedus Deus pater, vt fit Deus,
autfilius,autSpirituslandlus. Venuniihocunpmeftcre-
dete.reftatvcnonfit contrarium,immo potius Valde cqnt
r . . . »
r r quq vera fimc iapcre.\NTa.m_ —qu.1i.a «nsemmeov oconrmpnonrcaiisconcriuilliicsnpno--
teft viderenaniram diuinitatis,qu* vrique non eft Corpus;
fed fpirituS, ditäiim eib Deum nemo vidic vnquam ,& nemo
videt fadem meam,& viuct.Rurfus.quu videndus efi
fetab hominibusDcusinaffiimpcacam« docet prxägura-
* io illa fadla adiacob: Denique cum homine colluäatur
in vifidne ide B.Pattiarcha,iSc benediiäus ab to dicit: vidi
Deumfiicieadfeciem,&iälua&dtaeftanimamea.Hmc&
Thomas poii refurreiäioneDominipalpansaccotrcaans
perfoflum dominicum latus,exclamac Dominus meus &
Deus meu?. N.Multum,licet nolens, noftris pambuspro-
fiiifti:Nam quum diuina natura non fit Corpus, fed ipiri-
tus, ficut tu quoque proleffus es, quse natura v iü vel conknaus,&
finiul oes‘,non cresperfc&iones .fcdvnaperfe-
(äid.SienimfiUüs, ficut de eoteftifiGaturlöanneSrdicitur^
plenitudö (nos,mquit,oinnes de plemtudine eiusaccepi- ^
musjquorilödöpatereifiineganduseftplcnitudo! N.Vnai
eft diuihitas Trinitatis,& vnusDeus Trinitas,an tres dii,&
tres diuinitates 1 Ct Vna pröduldubio diuinitas T npltatls,1
& vrius Deus Trinitas.NSl ergo eft vna diuhritas Trihita-
tis,& vnus DcusTrinitasiquomödo hö inhabitat in Chriftp
Trinitas, ficut plenitudb diuinitatis habitans in Chri- ■
fto,quxvna£e folaeftrC.Noneft dubium apüd nos Chri-
ftü in duabus naturis vnitis filbiiftere, vfia diuinitatis , &
altcrahumanitatis.Et quia vria & fola eft tötius Trinitatis
diuinitas,eft ergo iuxta vosTrhutas & huritaftltas Chnftus
difcipulis,idem Dofninus:Palpate,inqaitJ& videce, quia j humamtatc fubfiftic. Poirofi Trmitas^ & humanitas e t
fpiritusoiïà Sc camem nonhaber/icut mevideris habere*
Quapropcerviius & paipatus eftDominus ïefus Chriftus,
^uconfofl'us eft,quem quum agnouiflet Apoftolus., poft
reiurre&ionem exclamat Öe dicic. Dominus meus & Deus
meuSaHiric euidenteräpparer,non efle Deum Iefiim Chri^
ftutn, quem ex mortuis refafeitatum vidit & contredauit
Thomas,hÜiproprer inhabitantem in eo Deum quem nemo
proculdubio nominum videt,& viuet. C. Nullatenus
propter inhabitantem, vt aflèris, eum quem vidit & con-
GhriftuSjiam non habitat Trimtas in Chnfto, fed eft ipfe
TrinitasChriftuSi
N.Nort eft Trinitas & humanitas Chriftusj&tamen ex
diuinitate perleda & humanitàte perfeda eft Ghriftus, Sc
habitat Trinitas inChrifto,& nô eft quartus,vt tùautumas
Chdftus.Pater cnim nullo dubitante,in ftlio habitat,«cfi-
lius in pâtre,à quibus nonfeparaturSpiritus làndus.FÜius
autemDeus,inquôinhabitatpater,itaeftin Chiriftô mundürecohcüians
lïbi,vtpropter coniündum iibi fihü,vnus
u è ft^ ^ h bm K D ëm n appellat,quia drocul eft ab Apoftbhmfidedriosfihoscreàm,
(ed.plim prorfus, ouus mChnfto,&nonellquartusChnftm.C.Maguanrnuseft
foflumscontredbmit,DommumStDeumOmmciTetcfc- | iftr,nonracmfedabfmditas.NamquuhaaenU3Trimraté
turApoftolorumenimDeus,nondignitate,fednaturaeft j in Chrifto cofttendebasinhabitaré,pro eo qu
DemAperuffime demquede eo qui vifus 5t contreâatus Quiam ipfo habitat omnu plénitude dunrutacis coipoeÆquo^
naturrfitDemHieremiasProphemteftaturiHic \ r^eu:nunciamnon totamTrimtate,fedDeumtanturri-
Deus nofter,&non æfthnamr alter ad eum, quiinuehito- | modo filiumin Chrifto cflè dlcis,proeo quo ™ P
tnnemviamdifciplinæ,6cdéditeamlacob puero fiio, 8c i eft;DeuseratmChnftc,mundureeonafiasiibi.ln quota-
Ifiael dilefto fuo. Pofthæc in terris vifus eft, & cumhomi- : men fiho.qmahabitatpaterm eo,& ipie mparrea quibus
nibusconucrfatuseft.Quaproptervilus&conuer^tus eft nonfeparatUrSpmtusiandus,rurfuscotar^nmtaremft-
DeushomoIcfusChrifc, adquemnonxftimaturalterï ! cundumhanCvldellcetrauonemafierBmChnftomhabl
N.Si nullus alius Deus æfti marur ad eum qui confofl*us8£ tare!Sedideo,mqms,noneftquatcrnitas,quammshabitet
1c rucifixus efnt àw Iu d1 æ..-iai ,qLui‘ s e-aftt DAe,u__s_ q__u_i_ æ__ft_u__n_c_t_u__r_ aad qrud- in rhriftn Trinitas.aiüaDeusverbum itameftChnfto,vt
füum?C.Nullatenas tuieeedis à propria inténtione quo
Chriftum non aliud aliquid nifi vnum ex illis credaS, de
quibus dicit Deus:Qhomodo inhabitabo in illis & ambu-
labo, & ero illorumDeus, & ipfierunt mihi in popuium.
N-Sedde nemine illorum didum eft,quod de Chrifto te-
ftatur ApoftohiSjdice-ns.Quiahi ipfo inhabitat omnis ple-
nitudo diuinitatis çorporaliter.C.plenitudinem diuinitain
C h r i f to T r in ita s ,q u iaD e u s^ v e rb um it am e ft C h r i f to , v t
p ro p re r c ó iu n d u m hUum v n u s fit fih u s , Sc v n u s C h r iftu s .
S e d f iu e T r in it a t em ,fiu e D e um v e rh ä in e fF e d ix e r is C h r i -
f to ,q u a te rn ita tem o m n in o ,n o n T r im t a t em p re d ic a t e c ó -
u in c e r is .N .Q u p U am m o d o /m e lk u m y e r b um in C h r if to
in cflè d ix e rO ,q ü a te rn ita tem , n o B B ^ n i t a t em , praedicare
c ó u in c o r jC .Q u i a T r in it a s P a te r^ K F iliu s ,& S p i r i tu s fen d
u s e ft ,fic u t fiip e r iu s iam d ix im u s , q u i fi in C h r i f to in h a -
tis h a b itan tem in C h n f t o q u id iiît e lh g is i N .T o t am p r o - j b ita n r ,q u a r tm in t e lh g e tu r fin e q u o h a -
c u ld u b io T r in ita tem » I b ita t T r im t a s .R u r fiis ,f i in e ft in C h r if tp D e u s film s , n o n la
C .Q u a t tu s e rgo iam C h r if tu s e ft ,in q u o torn in h a b it a t ip fe e f t C h n f t u s * fi ip f e n o n e ft C l in f tu s ,d u o fu n tom m -
T r in ita sT N -E rg om e n d a c e rn fa c im u s P a u lu m q u i h o c a f I n o ,D ,cu s filiu s & C h n f tu s in q u o m h a b itan q u am u is c a lli-
fe rit. C . N o n e ft m en d a x P a u lu s , q u ia n o n T n n it a t em d i- d e a d d e c ip ie n d o s fim p h e e s v n um e o s e f fe a ig um cn ra ru .
cit in Chrifto inhabitant cum Chriftum nefeiatextraneû I Apoftolusnamq;fupenusdociut,DeumPatrem,nonDeu
d'Tnnitate. N.S 1 non inhabitat in Chrifto Trinitas, quo- fiium,inrile Chrifto mundum fibi reconciliantem, dem-
•»' ■; ■ . ■— —— r— 'à -»a--— •- J- • • . ;; ; ^ que
• ; . ' ■' /JJ/alegirLib^lF.
queait ;S i quairt Chriftorioaa creatura, -vetera tràhfieîuui.
Eccefâda fimt omnia noua; Omnia autemper
Deurn,quireconciliauitnosfibiperChriftum, quodu*vi-
detur adhuc dubiunf , quern . Deum dicat per Chriftum,
mundum fibi recondliare. vtrûmpatrem an filium^ ab
ipfb Domino,doceamur : Pater, inquit,in me riianèns,dp-
fefacit opera fiia.N. Vna&feqùàhs, an diuerfeeft;irirtus&:
operatio Trinitatis? C. Vnaprorfiis.N.Vniuerfeergoquie,
creantur à cota Trinitate creantur,ahtibi hoehonvidetur?
G.Omnia quas facitpater, hæc eâdem fimiliter&Nfiliusfa-f
cit,nec fine Spiritufendo pater&filius aliquid feciunt.
N . Omne mortale creatum dicis an increatum:C.Om-
riino creatum.N.Si ergo omne quod moritur,creatura ®ft,
ergo & .Chriftus pro noftrispeccatis mortuus^creatura eft.
Et quianulla eft creatura,qua non T rinitas ôpereçûr, prö-
fedo Chriftus,quem pro noftris peccatis mörtuurii credi-
mus,atota Trinitare creatuseft, Sc refiifeitatus à mortuis»
quia vna eft virtus& operatio Trinitatis. Quod fi non eft
cqntrarium verit2 ti,Chriftum creatum& refiifeitatu,ficut
ratio do cuit,a to ta credereT rinitate^nec hoc erit Contrariü
veritati, totam Trinitatem pariter in Chrifto inhabitare,
quern.fine dubio refufeitauit à mortuis. C. Impia omnino
&fecrilega , atqueAriahorum bla^ihemiis hæcadfertio
coæqilanda eft,quae Chriftu non Deum prédicat,fed créa-
turam.Nec enim»vtimpie argumentatus es,Chriftum pro
noftrispeccatis monuumtotâ créât & refufeitat Trinitas:
quum Chriftus morttius pro peccatis noftris,no extfaneus
aut alienuSjfed vhus ex ipfetrinitate fic.Creatur quidem & ,
réfiifeitaturàtota Trinitatè, non Chriftus, fedcaro fine
dubio Chriftn&quia car o nonalteriùs,fedipfius eftChrir
Ai,créât & refufeitat Ghriftus femetipfixmfecundum came
cum patre ddpiritu fendo,nam& Apoftolus non à Tiini-
tate,fedà Patre refiifdtatum Curiftuni ita teftatur, dicens:
Utlupefilis didüèfe,& Paulü'Sàmôfecenüih efteconfédis'.
Aut ii rébus Ôcfubftantiis feteris mbfiftere Trinitatem, &
aliu m dicis patrem, alium filiû, alium aute Spiritumfen-
dum^uomodo Trinitas non niimetatur?nam hoc(ipfum
qyod Trinitas dicitur,ho nifinumerufignificat. Numera-
turergoT tinitas»& non numcratur.höriiiuïneratür fecund
duni namràni,quia de ea if riptum eft. E t fepientii eius no
eft numerus,numerus aiitem fecühdumperionas,quia tires
,perforue Trinitas,Pater Sc Filius Sc Spiritus fendus. Ergo
•non folum fingularis numerus in Trinitatem jvetuihetiam
piitraiis admittkur , liçet non omnia admittiqueant, qu*
iniunt numero-Secunduplujalem namque.numerutn di-
.du eft:Faciamus hominem ad imagiriem & fimilitudinem
noftram:Et,V eniemus ego 6cpater,& manfione apud èuiti
feciemus:Et,Égo &pater vnü fiimus,vnum fecuridu natiir
ram,non fecundü peripnas.Hinc docemur,vnum non eflè
numerû,quamufe fit origo & principiu numeri,quodibli- ;
dulemperindiuiiumq-, iubfîftit.Alioquinfivnûa te repu- jj
tenir in numero,non ioium fecundü perionas, vemmeria !
fecundum namiamTrinitas numerabinir.Et quia, vt dicis-,
omnis numerus in diuifionem cadit^d te porius, non à nobis
Homouiion diuidituc, qui vnü credis poife vel nume-
rarivèl diuidi.Scd fi vnum, quod perfedum eft & indiui-
duü,üon poteft in diuifionem numeri aliqua rarionerece-
dere,non diuidimus Homonfion,quum Chriftum vnü ex
T rinitate efteveraciter co'nfitemur.Neq;enim omnia quæ
numerantur etiäreb us,pariter diuiduntuivquamuis omnia
quædiuidunturrebus,limuletianumeretur. N umeramus
enim,quum dicimus duas efficacias ibli,iplendorem-vide-
licet Sc chloré,nec tame eas diuidimus,quia tantummodo
eas eognitione perdpimus. Similiter ptiam numèramüs,
quü dicimus Gnriftü Dominum noftrumin duabuS îiatii-
ris vnitis, fednonideo rebus eafilem naturas diuidimus-,
9 *n. r;
Paulus Apoftolus,n6abhomirtibus,neque per hominem * quas iblatanm eognitione difeernimus. Trinitatem
fed per. Idtim Chriftum Sc Deum Patrem, qui fiifeitauit
eumàmortuis.Necenimquïadixit : Non abhominibus,
rieque per hominem fedper Iefum Chriftum : Deum eum
tantuimnödo,nqn&hominem pr£Bdicauir,feribens Salaris,
qui fuerant à Iudæorum pfeudoapoftolis pene decépri,
fepienter fermónem temperat,vt necDeum mortuü à Deo
Pâtre refufcitatü audienrés fearidalizareoiiridubs fibi deos
æftimantes ab Apoftolo praedicarii neepurum hominem
crederentCliriftum.àmortiiisfufeitatum. '
> N.Quum velut impiam-& Arrianorü blafphemiis coæ-
quandamaffertionem meam arguas,quia dixi creaturam
Chriftum,qui pro noftris peccatis eft mortuus,quia ömnis
vrique creatura mortalis , immortaleautemeft, quod in-
creatumeft,& quaternitaté predicate mc*ftimes,eo quod
dixi,eundé Ghriftüàtota Trinitate creatü, Scà mortuis re-
fiifcitatu: tu omnino-iuxtaArianos Hömoüfiön diuiderè,
&quaterniEâteinproTrininitè prædtcarëes depre'henftts.
4 G.Qua.nquamimperitenimis omnem creàturâ mortals
eflè dehnias,vbi tarnen me Homoufion diuidere, aut-qda-
ternicatem pro Trimcate prædicare coarguis? N.In eo quü
dieis ynum ex Trinitate.G.Dodeeiîgbvquaàô,que'rnâdm'b-
dumhæc dicens, diuifionem ittgeram Triflitati, vel qua-
ternitatemin prsedicatione Trinitaris ihducam. N . Ohi-
niaqn.'e inluntfadis, infedisinelÏc non poflïïnr. Infe&a
V;eroeft Trinitas,& vt bmittairi cætëra,ineft fetftis etia numerus,
in-numcroautem ordo eftprimi & fecundi,inordi-
ne vero maioris rnirtorifque'gtadarioïpofeft acadere Tri-
nitari,&ea-mrione quà ei non infimt,qujëirtfimt numero,
necnumeràs ineftëi.Quapropternon eft omniiïo vèrita-
ti congraumjvnü ex Trinitarê dicere Chriftum, quia vnü.
ficut iam fuperius.didtü eft,fecundüni perfbiias & difeernimus
& numeramus,quam tarnen fecundü natura,qu« vna
& fola eft»nec difeernimus nec numeramus: quia vnitasfi-
uelmgularitas,feucerte fquod meliusdicipüto) vnio diuinitatis
nec difeernitur,nec numeratur.Dicitur ergo Chri
ftus vnus ex Trinitate,& non diuiditur Homoufion, quia
non fecundü id quod numeratur Trinitas, fed fecundü id
quo numeratur vnus ex Trinitate, Chriftus afleritur. Pr*-
v cipue,quia vnum nequaquam,vt di«äum eft, rep utetur iit
numero, 6c omnia qu«intelle(ftu,numerantur, non proti-.
nusrebus etiam diuiduntur.Hinc & Paulus: Vnüs: inquit,
Deus pater, ex quo omnia, &vnus Dominus noftcr Iefus
Ghriftus,per quem omnia*
Quapropter tarn rarione quam his diuinis teftimoniis
vana Sc inanis docetur illa tua multis fyUogifrnis colledrä
eonclufio,qu® dicit»non conucnire veritati ^iüm ex Trinitate
dicereChriftumsqaia vnum, numeri proprium eflr,
numeru3autemomnisindiuifioneefti, / f - •
N.Quicquid ex aliquo efle dicitur,autpcrgehcrarione;
aut perproeeffioncmvalreram oftendit exakero:pergene-
rarionem,vtdpa'crefilius»Deusenim;exD!cö dicictir: per
proceflionem verb fiinihter Spiritus fehdiismam & de eö
feriptum eft:Nos äutem non fpiritum huius mundiaccepi-
mus,fed fpiritum qui ex Deo eft. Quod fi ChriftusexTrr-
nitate eft,autpergencrarionem alter eftvßc eft fihus Trini-
tans:aut per proeeffionem alter eft,quafi aTrinitate pro cedens.
Et quod nos dicere putaris,vos quartum& extrafieü
aT rinitate Chriftüm deprehendiminipra’dicare,dieerites
eum efle- ex Trinitate. Qüapropter vnum in Trinitate
Chriftum fateri,eathblicum iudicö, fionautem vntlmexnui^
riconftateflevoöabuliHn;&quiaomnisnümeruSin . Trinitate. G.Siciitpergenerârionem&perpi;ocefEbnenâ
diuifione eft,diuiderè e'ftHomoufion,vnum dicere exTri- j alter oftendicur exaltero, ita &perproeefliörteni bromtate,
quâbonftat in vniüate,non indiuifîone fiibfiftere.G.
Mnltis Sefiiperfluisratiocinarionibus nihft prorfus egiftr,
mfivttepoftnimiumlaborem, Sabeliianum oftertdëre^
qui ficut vnam naturam',ftc vnam Sc fiibftantiam'' fine perlonama{^
ritTrimipris.Sienim,vttuvis,ihriiillaparteàdent
nuntèrus T rinitatis,nofl iâm Trinitas, fed tansummodovniorotafecundumtommefti&
fitotâfecundttm'tOtu
culdubio'alter) docetur ex altero , quia & de Creaturd di-
citur,omniaexDeo.Quapropterqui ChriftumàTrimtate
creatum Sc refufertàtum aflèrant,quarcüfn eum eüidenrer
extraneum à Trinitate per ereationé ftatuünt. Qùôd qiifâ
tufiqieriüsafertrere conatuSes,ideo hit per generationem
&pïoceflïoriem,alterinn docens eflè ex altérb jpèr èrèarib;
nem dicere nblâflli?ne côtra teipfiirri agrafe iideireris. Nbs
antemneque per gbnefationerh,neque pèr prôcèflîolîehj^
^ioefh^oriïodo'Trinitàs?nififortèriomittibuÿtahtarn, ; piutciuc
non fubftatiisÿfiuepéribnis TrinitatSiüxcaSabelliü^fit^, neq; per cceat£oném,fed iuxta numerum, Chriftrtrii
fatèbencratio,
^ pio'fellîo.