4-S O Leontii Aduccati By&antini ‘ ^ _ ■ •
i liumMattoùoanni^Lucx.&ipfommÊnaor jLm
I D
I dmV&iîücepramfc'ciemm.qhairtManichæi.fonrisïnâ-1 redemhabitaaone. InfiniTOScmmcutnfit, &namrain
I lonim.nos vlr'ó, vt dütimus , ne videremur.quac contra e- circumfcnpras, adeft omnibus, beneplaato autem ab a-
! \nndrfobisdièuntur/ihêtfeftibüsdidbtrelinquere,multis _ liislongeaLlbalusproxunoseft. Inbancemm fententl-
‘ viis &coflitatiobibusVfi/ólüm quódincarnarionemcó- ; amdidtur: pnpi'fiiommwcomrMmit, & humiksfpmtu
poluït rcperirépotuitnüs. Siantcmdominuspcnniferit,'!/i/<MWt: S cdu sM pnmwm afa cu tu aj.& S pm urn an-
& tempus nos nbn defiäetj'aliubi libmm cötra eum com- | S B
^ otium vnamquamque impietatem j hacpropinquitate digmfunt, 8c rutfiiS longinquus em
contta
n iftum
öc Neftori
üin ifo&c
difpuut.
C I j
ponfemus in qüö per otium vnamquamque xmpiciarem
eiüs ex ipfiUslibris colligëmüs, &cumquo ex haareticis
vnaqujeqi Cöghatiöhem habeat,ex audoricaribus éius de-
tnonftrabimus.Quin etiam totam eius amcdaip,& quam
habeat contra onjnes patres fentcntiam in omriibttsCon-
! trarjameis,ex fen&iffimis eius opéribus oftendimus. Ad-
' h«c,confurationibus aduerfus eum vcemur. Nunc autem
contentus eroaccuiatione breui contra èum compofita,
ne pèriitus lacens/^mplicioribus noceatj cognofcant,qui
eum feétantur, huncfe commendarè, &defendere, cuius
nee impietatem facile eft aftcqui,vcl fi quis maxime velit.
T beodori hdretki ex libro eius contra incar-
nationem. 7.
Sïcnirn intelligamus,qupmodo fit inhabitatio,fciemus
etiam modum * & qu* iffercnda modi. Inhabitarionem
igitur alii quidem dixerunt fadam eflè fiib ftan tia:alii
verp energia. ExcutiatUr igitur, an aliquid horum fit verum.
Ac primum noBisillud fit conceflum, vtnim-in o-
mhibus, manifeftumeft, hoc enim tanquam quid exinji-
um,Sandis Deus pollicetur.aut deniq; his, quds velitipfi
dedicates effe. Aütquidigiturpromi£tebat,cüait,I»Ä4ti-
tabo ïn eis, & inambulabo, &ero eorum Deus.,& ipfi èrunt mihi
populus, tanquämiärgiturus illis aliquid cgregium, fiqui-
dempmfiés homines communiter hunPpar ticipant? Qua
re fi non in omnibus inhabitat, hoe enimmanifeftum éft,
ndh dico in omnibus quse funt folum i fed nee omnibus
citur peccantibus, ncque naturä fèparatus, neque hac
propinquiorfa&us, habitudine vero voluntatis vtrum-
que efficiens. Sicut igitur benëplaçko efficitur propin-
quus., & longinquus, (liqüetenimexijs^quaedida mnt,
quiddïcamus euJ'oxictv, ideft, beneplacitum,idçircpenim
quid fentenriæhoc nomen declararetjomni diligentiain-
terpretati fumus. ) Sic etiam beneplacito facit inhabita-
tionem, non quidem circumfcribens in his fiibftantiam,
velopcrationem,ab aliis verofieparatus, fedpotiüs omm-
bus adeft fubftantLa, feparaèüsvero habitudine
id eft, affedionis ab indigpis. Hoc enim modo magis
feruatur illi incircumfcriptio , fi videatur non tanquam
cuidam neceifitatiferulreincircumicriptiprii nàturæ fiiæ.
Si cnim qui vbique adeft fiibftantia., adeflèt etiam beneplacito
aliter rarfiis feruircnecefiitatireperietur , npniam
Tecundum voluntatem præfentiam exhibens, fedhabens
voluntatem infinitati naturae confèquentem. Quoniam
veró omnibus adeft natura , & fèparatus eft voluntate a
quibusvub, nullam vtilitatem indignis à præfenria' Dei
reportantibus, vera & integra incircumfcriptio naturæ ei
feruatur.
Si igitur aliis quidem adèft beneplacito, ab aliis vero
feperatus eft,vt fi fiibftantia à reliquis fèparatus, cumins
eïfet.Quemadmodumigituf inhabitatio fit beneplacito,
fiçbeneplacitum, moduminhabitationisvariât. Quod
eniminhabitationem efficit Dei,& quod ratione fubftan-
i j , I trie vfeique præfentem, in quibufdam& valdepaucisinhpminibüs,
oportet elle prppriàm quandam raaonem in- fecit,hoc prorfüs modum inhabitationis
habitationis,qUa in illis adeft folum, in quibus inhabitarej .^XT^.,'À<}ideft,defi«mat. Sicut enini fiibftantia omnibus
dicituf. . Atqui dicqre fubftantia qifidem inhabitàre De-1 præ{^s,non in omnibus inhabitare dicïtUr,fed in iisaqui>
^m maximeiqdecorum eft. NecefTeenimalioquifitiin | ^us âdeftbenèplacitorSicauamuis inhabitare dicatur,no
his folis fiibftantiam eius includere, irt quibus inhabitare
îdiçaçuS ?.. extra oninia aliqüaquod abfurdum eftdi-
;cçre in naturainfinita,qu?e vb.ique eft, &' nulloJoco cip-;
icunifçribitur , aut fi^dicant, vbique Deum.eflè ratione
fubftantiæ, neçefïè erit cumomnibus inhabitarionem e-
ius cpmmunicare,&non folum cum hominibus,fèd cum
animâqtibusf^tiQneearentibus, & cum inanimatis : fi di-
camus inhabitarippèni eius, fubftanria fieri. Vtrumque
jhomin eftindecorum. Dicere cnim inhabitare in omnibus
Deum abfurdum effè certum eft manifcfte:& fubftan-
fiam ei cirPumfcribëre,n6n décct : iraiho impium eft. dicere
igitur fieri fiibftantia inhabitarionem, ftul ti Ifimu m
eft*
Idem dicipoteft in energia, fiue operatione. Aut enim
riirfus néceflç eft operationem illi drcumfcribere in his fb-,
fis ,• (in quibus fcilicet inhabitat) & quomodo verum erit,
omnia Deum procurare, & omnia gubernare,&in omnibus
ipfum pperari, quæ conueniunt ? Aut impartientes
omnibus ipuusopèrationcmquod quidem deccns eft,
& coiïfequens, fiquidtm omnia ab eo confirmantur, vt
Vnum quodque confiftat, 8c fecundum naturam fuam
Ppèretur,in omnibus inhabitare eüm dieemus» Igitur ne-
que fiibflantia, née operatione fieri inhabitarionem Dei
did poteft.Quid igitur relinquitur ? Qua ratione Vtemur^
quæ in liis videatur fèruaré proprium? Manifeftüm érgo
eft, qupd oporteat dicere fieri inhabitâtiortem ivioxiet id
tarnen omnino £equalitas inhabitarionis reperitur, qüin
potius mpdis inhabitationis cOnfehtaneü? erit beneplaci-
to. Cum ergp vel in Prophetis,velin ApoftoliS,veldem-
queiniuftisinhabitaredicitur,tanquam in iuftis gujj'oxw»,
id eft,beneplaeens,mhabitationem facit, veluti in virtute
praiditis acquiefiehs. In ipfd tarnen (Chrifto fcilicet) uqn
ficdicimus faótam eflè inhabitationem, nunquamenim
eb dementis procedemus,ftd tanquam in fihb. Sic enim
beriep lacehs inhabitauit.
Sed quid eft,tanquam in filio ? Qma fcilicet cum inhä-
bitaflet^tötum quem aflumferat, fibi vniuit , & fecit eum
comparticipare totum honorem, quem, qui inhabitäbat
natura filiusicötnmunem cum eo habere voluit. Vt ad Vr
riairi quidem perfonam pertineret fecundum vnionem
ctirn ipfojfic autetn omnemprindpatum cum eo comrim-
nicare, & lie omnia iü eo agere voluit* vt iudidutn totius
muridi, 8c examinationem, petipfum, & aduentum eius
fa&urusfit. Itafdlicet vt differentia in iis. quas fecundum
naturam propria fünt,intelligatur.
Eiufdem ex eo dem libro.
SIcut igituretfi in futuro corpus 8C anima noftra perfe-
bte fpiritu gubemabitur,velut primitias tarnen quafdä
ex parte hinchabemus , quatenus fpirituädiutijiort co-
gimurfequi cogitationes anim^»fic dominus etfipoftea o-
mnino habuitin fe Deum verbum eift, benepîadto:gw«îox(<»yëfo,ifteftbenepladtüm eft o- vniuerfe o*perante,&oprima
voluntas Dei,quam fàciet in ijs acquiefccns,qui ftu- j mnem operationç ab eo infeparabilcm,antea tarne habuit
dueruntfe ei diçareMro rS i» ^ x* km iox*Vt mvuveçtdv* quatnmaxime öperanrem in feplurima,quibpSqpUserat
rm, id eft ex eo dibfco verbo,qUod bene, & bonaplaceant J finebaturqueiptereaante crucempropter vtilitatém pro :
~e:r f • .... ' ■ ........... _ prio*
C
'Contra Ne flor. é* Eittych. Lib.I IL
prio propofito yirtutemproriobis irhplère,indtatusvero
ab eo inhis,^C confirmatus adperficiendum,quçfacerç o-
portebat.Habuit enim ftarim aprindpio cuminycerp.fpEr
maretur,vriiorié cum ipfo. Cum vero eiusætatis fuit,quæ
naturainhpmiuibus idpneaeftaddifceruendumprauum
à rébtp,iminpante iliam ætatembreuius,&: celerius quam
reliqùihominesfecifttatemdifcernendi.ifta oftendit.- Si-
quidem aliishpminibus non pmriibus fimiliter vnp tem-
pore vis difeernendi ingeneratur : alii namqj velociusma-
ipre prudentia ea quæ cpueniuntiafrequuntur; alii diuriiis
exerdtatione hoc comparant. Quod quidem eximie ipfi
præ cæterishominibus celerius quâ pro comuni reliquo-
- rum hominum ætàte euenit.Sanç oportebatçonfentande,
! vt plus aliquid iri iis.quæ ad hominem pertinent, haberet,
atqj eo magis^quodrlon e&cpniundipneviri 8c. mulieris
fecundum communem hominum natumrii formatus e^
rat,fed diuina SpirituStfanblioperatione.
Habuit etiamprppenfionem non yulgarem ad meliora
exvnione cum yerbo,qua habitus eft dignus fecurtduprç-
cpgniupuem filiit)ei,qui à prindpio fibi euui yniuit.Propterhæcdmniaftatimuûdifcrerioneccpitmagnuodium
p ijp 1 _ Etufdem baretici ex eodem libro.
Mmu s enim fitit Deo aprincipio aßumptßfecundum pucor
gnitionem,in ipfd form atione i)i vtero faäa vnionemforti-
if«i.Habitusvcrodignusvnione,pmniaädepmseft,quan-
; tum par erat adipifti horriineiri vnigeriitpj&ótnniu domino
y.nitum , tanto maioribus donatiispra? caeteris,quaritp
rnaga eximia vnib ei aeddit. Donatus igitur eft inhabita-
tiohe Spiritus primüsanté aeteros,donatufqjéft nac,non
fimilfiér yt; reliqdi. Hie- eniiutqtam g'ratiam;fpiritus in fe
recepitjaliis veroexpärtepr^buit totius Spirikuspartici^
■ pation.<srri;Sic autem faäum eft,vt tbriis fpirituS iri eooperare.
tur.Quiigiturloqüebatur,qüatenus vox fonabat,homo
etat. Vis autemeorum,qu2 dicebantur, multiplex, 8c'
.Eiufdem haretici ex libro 8.
■X ego gloriam, quam dedifii mihi, dedi eis. Quamnam?
_ Nerripepartidpare adoprionem. Hanceniiriacccpit
ipfe fecundum humani.taté- baptizatüs primum in Ibrda-
ne,in quo noftru bap tifma tanqüam iri ngura exprimeba-
tur,& regeneratio coficmabaturteftimbnio vocis,eius.qui
dixit: hicestfilius meusdiletlusjn qtio bene complacui.8c fpiritus
— ’- - 1 - S B B S .
481
yariä erat. ,
S i Vehementï&indifl'olubiUarnorefcDeoaà'ungés,.'
operacionemq; verbi pïopofîtq lùo congmentëmredpi- | lamiiilpfo hunc^nricutï) parncipareinus; qurqiuacm ex-
etis.immutabilis deinceps àd deteriuçeüê perle.uecabar, cdlcnauspr? nobjSji)qpioncm.cum.verbo,i|>fiadBenir
mm quod ipfcS?C'Volnatateèâètjciim^iod<»igian0iie J hæcpamcipanti^uïfillusfecundumnamram.
verbiDeihocillipropofitumferuaretuù Capeflèbatauté | cx „ im liiro.
f e ç ü t e e a b f o k t i t o a m y ^ r f i u ç ^
indecoram,atq; di-iefepantem- conf ufionem, cum
ret ante baptiûnum,fiuë cum vitam colnrnuriem in ftam
gratiæ poft baptifma fufeiperet,euius nobisformapræbe-
bat,via quçdam nobis;àdhoc fe.<ftus.Sic deinde poft refur-
re£tionem,& afcenfiim incoelosdemonftrauitfeexprol^
inde co räiri,atq;dkefepantem-confdfionein,cum
vnaquæq-, natura in fe indülblubilitcr ,marieat.R.urfus ma-
nifeftum eft,aptam 8c óingrueritem effe yniopem.Per hac
annae exruoec vmomi oucn u ’ i , . nosbonfentaueepoflumus fecundum raaonem vmoms,
umhabebaromnram^expfooperantemproptervmonem t lxdit tmmem:
cumeo. . , ..k dUorum,q,vnacaro:dicanuImanifeftumeftenimquate-,
- nusvnadieiinturçfroîïiçhicnonlædicdüFerenûamnatüÂ
f ’f em“ ’& ün ï remtH ^ îd eft" rarumvnioperibhîè.CulrieftimnarurasdiiçérnimuSjper-'
fèftamnaamani Deiiverbi dibimus, âc perfèâàm perfo.
cqnfdebar,teft^hommeAEfaiasPropbetacumai^«o- nam;neq;enimlieerdicerehypbftafimfinèperibna. Per-
^ Gumtamenadcopâlationemrefpiomus.vnanaper.
odiohabéjS,hocverodiligens.Diferetioneemtninterme-1 r ^ 1: ; _ __ r r r
quam fçiarpuer^oeffe? ïd eft, priufquam adeam ætatem
veniatjin quareliqui homines quæ agenda funt,difeerne-
re confueuerunt. Quippe cum plus aliquid,& eximlum
quid ille præ cæteris hominibushaberct. Eténimfiadhuc
apud nos fepenuméro repèriuntur pueri quidern æçate,
multam vero intelligennam præ fë fèferitq|,ita vt in admi-
rationem addücant eos,.qui vident, quiâBiaiorem quam
pib ætacè prudentiam oftendunt,multomagis oportebat
1 y tille homo cæteros omneshonüu®??? fimiles fiiperaret.
Bïafdem ex eodem tibro. 1
ÏEfikautemprofici$batroetate,&faftentia,&gratta apudDeum
&homines. Ætate quidem puoficit, proceflu tempqrum; :
. fapièntia vero,fecimdum progreflum temporum intel- ;
ligentiam acquirensj^r^fi^autem, fiifeipiens yirtutem 8ç
intelligentiæ,ôt .cognitioni cbnfentaneam, deinceps gratia
quæ illi erat apûd Deum,acceflioriem 8c inefem entuin
accipicbat.Et in his omnibus proficiebat apud Deü &hq-
mines.Homines quidemprogreflum vide&ant,Deus vqto
non videbat folum,fed teftimonio approbabat, & in iis,
quæ fiebant, cooperabatur, illud igitur eft etiam manifeftum,
quod tanto pérfedrius, & ma*ore facilitate virtutem
exequebatur, quam reliqui homineslexequi^potérant ,
quanto Deus, quiin prmcipio ipfo formatiohis eius fibi
cum vmerat,maiorem à fe cooperatiqne illi præbebat, ad.
perfidendum,quæ opus étant ad felutem omnium omnia
illiusguhemans,&'adperfedioraincitans,aclaboresillius,
fine ad animam,fiue ad corpus pertinerent, ex màiore
parte aliénant. Arque ita complerionem vimutis maiorem
& léui orem illi conflabat.
Eiblioth. Vet.Pat.Tom.6 . ;
: fonamtuncdicimus.
Eiufdem ex eodem libre. ^
Hçreticain-
-, terpretatio <
EOdem modo ;hic,propriam dicimus verbi Deifubfta? |
tiam propriani étiam hominis, diferetæ enim funt na-
tur^vna vero perfonavnione conftituta.Quare hicetiam
cumnaturas difeern.ereaggredimur.perfeétamperfbnara
hominis dicimusperfeótamiteiridiuinitaps.'cumverq vnioncmfppdtamuSituncvhamperfonamprçdicamusam^
basmaturas compofife'i humanitatè honorem à creatura
accipierite, & diuinitate bmnia quæ oportebat, in ipfe. o-
perante.
Eiufdem ex libro 9.
HIc'igitür,üludfa(ftum eft,non aliter didpoffe reperi-
mus,quam pro eo quod eftrà ideft videri,quidem
in feribtura diuina, & maximein dominofiiperius in
alm diligentius dqcuimus,qi^atenusvenim apparebatÿfiue
yï|èbatur,verb,umçarpfaftum eïi, videri autjeinfiiie appare-
re non fignificar hic,nonaccepiflè carnem veram, fedrion.
fadum elfe carnem. Quando enim ticit, aceepit^ion fe^
cundumfpecié apparentem, fed fecündumyeritatem.ac-
cepifte dicit,quando vero dicit fedum eft, tune $ ro ^0-
x«v,ideft,fecunduiufeecicmapparentem,npneiiimmu-
: faturia eft verbum in carnem'. Aauertenda eft igitur mens
Euangeliftæ,ficënim viriididi cognofeemus.
BVod nobis diciturfecunduih habitudin.em inloco,
hocinDeo dieicur fecundum habitudine volünta-i
tis.Sicut enim didriius.iriîri.obis,jij^v in hoc loco,hbc eft,
— ' S s ~ faiïus
ï
G
H
Hçreticain-
terpretatio .
loci cuan-
gelici.
■ Significaf'
Hxicticus
fecundum j
habitudine 1