A
Coïpüia
ccel eft ia &
B
Deut vbiq;
fiiet. ij.
G
Deus oiAr
ni um vit».
D
AflgdL
I s. Fulgent. de Fide adlPeirum Diac.
dtuerfiras: cum tam cceleltiaquam terrettria, nonfolmn,
trtipari diftent quantitate molis, veruraetiain '■ diffiraili.^
fp lendèantdari trite. Aliatiainqueefiy ficlttdicitApoftolus,
clantas ccekfiïum cörpómm, alt* terrefiriüm. In ipfis quöque cce- •
Irfiibus aha claritae foils, alia clariiaslunx, aiia'xlaritasfieüa-
rum, 'Stella èkim differt a fiella tntloritati. Corporalium i-,
gitut' Haturarum diuëtfitas'pftendit vnamqüaMqtië ea-
rum non höceïfe qüodëxïè femper habèrè potuerit: ,-fta
quodéx dilpofitiohe atque operc omnipoténalfimi , at-
qüe incommutabilis & fkpientiïfimi ctèatóris accepit.
Qüod’li vniüseiuidcmque n&tur*ë(fet'qu*libetcreatu-
ra corporalis cüius eft landta trinitas, qu* ynüs eltDeus,
nee Idealiter in loco efifet> nectemporis mtitatibnem ali-
quando ftntiret.nec dëlocoad locüm tranfiréc, nee cir-
cumfcriberètur quantitate molis’ fu&. Q u * omnia ö-
ftendunt huiufmodi naturatüm iüumefle oplficcm, cui
nullus latus aut anguftus locus, quia non minus in angvtn
o nfutit, lrèetHliUs donO j â qüocuïn ri bh effent, w&j
font, indefelfa, & inquantumereaturæ Angelicægratis ■
datum « ft, perfeda d lte d ip n e , contëtnplâtioiie atque
exultadonè mùltitudihem dulçedinis Domini irteeffebi-
liter fentiant, nee ab èö naturali conditiohe defictant: et -
Ci inhærentibus Deo nihil ineft d e varfetate temporis,
quia collatofibiaetern^incorruptionisatque in to m mutàb
ilitatis mtmere nihil in Ce fentiant immutationis: ineft
tamen fingulis naturalis terminus, quo ifein u ic em d r-
fcemüntur, quia nulltts eorum ift d iô eft. Et cumyni
eorUmopUs qüodlibetiniungitUr, aHós qdoque alterio-
p'eriimplendo diuinæpoteftatis deputatUrarbitrio. H * c
bmniaoftetïdunt fctiàm fàndos Angelos creataramefle
Tandætrinitaris : cùiüs per fingulas res » quas vaque fieut
voluit fecit, appatet mirabilis & fapienria in difpofitione
& virtusin operei Quofdam igitur fpiritus fic Deus cre-
auit, vt femper effent: quoldam vero, v t effe fpiritus
lia & quibuSviüendiftcultatcm non dédit , ineffabilit« I d ik « °< * « g e f c , ,G 0e a d « £ < * Pft^
vbique totus Doininm «e hofftet,&conüneo g g in cupid.tat,s femeopfo, p o n d ^ d ^ m ^ o b « » ^
ija q aæ d iu id u n tu t.ip fe d ittid to tin e c in ijsq ttæm u tan - turnâtaraqox.oaÈteinumpQffi^ fi
tur-, vlla mutatione variatur. Nifi énim naturaliter incommutabilis
ipfe èflèt, nunquam inrebusmutabilibus
ordo quidam concilij ac difpûlîtioUis eius incommuta-
bilis permaherct. De us igitur rerüm cotporeanim atque
incorporeafum ereatot immenfusï eo primuni le
nullum elle corpus oftèndit -, quia quibüfdain cbrp'oti-
bus vitam non dédit, cdm corpora omnia iplê creauerit.
Iplèautem riatucali.ter vità eft, quia fi yita non elïét , non
viuentia corpora iple.n'on fccilïèt. Neque enim-fà cittern
non viuentem, nilïrès viu'erts. Nonîgicutvniusriatura:
luht cum Deo corpora, quai viüèrç omnino non poflunt.
Ac fi ç neqi ilia corpora vnius naturæ cum Deo funt,qui-
busiîngulis fingulos brutoS atqüe irrationabiles fpiritus,
quibus eadêm corpora viuificarentur, ac lenfificarentur,
inferüit. Sed nec ipfi bruti Ipiritus vnius natufai cum
Deo font, quos licet viuihcandisi fenfificandifque co-
gnofeatur inlêruille coirporibus , ipfis^tamen Ip ir itu s
nullum inteÙjgendi îargitus eft lumen , quo fiiurmpof-
funt aut cognofcereautdiligere creatoreni. IpfosqWr
que fpiritus quos rationales atque iriteliètftuâles elfe
nondubiumeft, quis audèt blâ^hemo Ipiritu & caeco
corde tiuldem naturæ, cuiuseft^Deus , velpurare, vel
dicere, Cum Deus vtique naturaliterincommUtabiliS o-
mnino fit, & immenfus ? Qui cum in fe diuerïïtatem \ lf
l^m habere non poffit, ineifdCm tamen fpiritii>usiqUos
rationales atque intclledMales fecit, diuerfitatem fiiæ o-
perationis oftendit. In quibufdam enim,id eft, qui terre-
nis ac mortàlibus funtinferti corporibus, & fi nullus eft
;is localis motus, quia pet loeotum corporalium partes,
:um ipfi in cotporibus fînt.noupartieulatim-funt» fed fic-
ît in tons corporibus toci-, fie in eoründem corporum
jattibus totifuiitl tamen cogitàtionum varieras diuerfi-
:atem in eisCuiufdam témporalis motionisacmutatiOUis
attendit: dum modo altquid ncfciunt, modofciuntcmô-
io volurit, modonolunt i modo fapiunt j modo defipi-
antï modo iniqui ex iuftis'/modo iufti firnt êx iniquis:
modo>ptetatis.illuftrantur luminéi modo deprauantur
:enebrofo impiecatis errore; îjlos quoque quos terteno-
ruro corpordm grauat nulla iutulenta materies j id eft*
Angelicos fpiritus, quis non videat non vnius nacutx ellè
jum Deoj fed fados ex nihilo ? Quoriiàm natüralis mu-
làbilitas in co cognofcitur, quiaeiufdera naturæ pars eft
n deterius permutata« Deinde, quod ij qui deprauati
t u t liaUUrt tu »LHUUU1 J. V...» , -------; £ *
viuendo fubfifterè, nifi qu«potcllde Deô iplius Dci rau-
nete cogitàré. Hacuuem narârà intelleâuàlis in anü
mabus eft bombram Si ïpiritibüs Angelómm; Dem
quippe diligendi ac eoenöTcendi fev non nifi Angelis&
hominibusindidit 6cultateih. X^uibUs propter atbitrij
libertärem ,-quæ maxime debuit intelleduali creatur*
cteatoris benignitate conferci, ita cbgnofcendi aé dili-
gendifèfâcültatem volunutèmque donauit, vt eam v*
nufqüifque & habete poïfet & perdete. Si quis tamen
fôbnte cam perdent* fûo earn deinceps arbitrio refumie-
re non Valereavt illiüs eflèt fandæ cogitationis initia gra-
.tuitæ donc bonitàtis denuo reuocandis quibuS vellet infondete
.^cuiusfoit in ipfb crearionis eXordioinullis præçedentibusmeritis
, fpiritus & corpora lociS àtqiieafFe-
dionibüs, prout ipfe fapiens voluit, congrue & mirabili-
terordinäre. ÂngçliergôatqUe hominesptoeo quia rationales
funtfâdi, æternitatis acbeàtitüdinis donum in
ipfa naturæ fpiritalis creatione diuinitus acccperünt, ita
fcilîcec ,jvt fi diledioni creatoris fui iugiter inhæfiflèntj
'firiiul ætèrni beatique manfifTénr. Si vero proptiæ voluntatis
atbitrio contta fummum creatoris imperium
fuam hiterentur facetevoiüntarem,protiniis a contuma-
cibüs beatitudo difccdcter,&ad fiippliciuria eisrelinque-
.tetur æterhitas miferà érroribus deinceps dolotibufque
cruciânda. Et de Angelis quidem Hôç difpofuit '& im-
pleuiti vt fi quis eorum bonitatem voluntatis perderet,
nunquam cam diuino münere repararet; Pars ttàquc
Angelorum, qüæ à fuô Creatore Deo, qüö fölo böno bea-
tafutt, volunrariaprorfiis auetfione difeeffit-j æquitatis
fiipernæ iudicio, initium fuæ dahinationis in ipfa auer-
fione voluntatis inUehit: Vt non aliud ci effet incipere
iam püniri i qiiamilliils beatifici boni diledioric deftituï:
qüàm Dcus in æternofictotam ptæcepit remahefé fup-
plicid i yt etiain igHeih ei æternum præpàraret : in quo cP
mnesilli præuariçatdres Àngeli nec mala poffintynqtiam
volnittate carere née poena, fèd petmànente in ciS iniuftæ
aueifionis malo, petmanerét etiam iuftæ retribiitiohiSæ-
terna damnation Horum malorum princeps diabolus
primos homines qUos ad poceati præéipirium iniridù^
duxit j non eis taütüm, fed & vniuerfæ propagini edruni
Cum vitio ptccati merituin mortis inferüit; Deus autetii
mifeticors & iuftus, fîeut diabolo & angelisçius propriâ
volüntatecàdétttibus, cæterôs Angelos in,fiiæ düedionis
‘ÇaUt.s.
D.
Corpora
-tapiorum.
Liber t
aternftate firmaifit: fic etiam hutnani generiS maCam Woh ;
totam in fempitet'.num perire permllit: fed-quos Voluit
eitis gtatuita bonitas , repulfis tenebris, in quibus o-
tTitrrs Humana naripitasipe^p'originaJiscondemnatione i
'vetfatur, rpduceriaos prxdeftinauic adtucem: in eoiprjE-
xjrpuc demonftrans, quod iftos origihalis peccati vin-
'dülis ifidebita gratia hberatoris abfbluerCt: CUhi alios &
quum maxime parunlos , 'quibus rnrHa-pofRint Vcl bona
Vel mala meffe .* pt^óptia m'erita voluntatis , infblii-
bilis nexu aterna damn^tio retinerer. B on* quoque
voluntatis & cogitariomsirirriUtti, non/homihi'ex feip-
fo nafei:, fed diuinitus &.pr*pafarrdi re.bui-, rri'eo Deus
euidènter oftettdit: quia heque diabolus-, néi|ue ali-
quis AngehoAim'-erUs , ex quo ruin* iftitis trieirto in
hanc trtfcriorem <uftï détrufi caligifiem, bonam •potirit
atit pöterit reftifnérè voluntarem.’ Q^aod fi.poflSbUe
eftèt., vt humi^na UStura , pbftquam a Deb aWcrfa.bo-
'hitatem pièrdidit.'vbluntarir, ex leipla'rur/us earn habere
!pattrrflet; multo poffibilrushac uatura haberèt ;angefi-
'cH, qu*quantd,minusgrauaturtèrrenVcorp'ótis ponde-
f^vtanto m ag's hac eftèf pradita fkcuhate. Sed ofteTi-
d't DeuS Vnde bona voluntas hommibus detur, quam
fic amxfèrffnt Atïgeli,Cum nabet&ht-, vt amifftm dem-
ceps habere hotvpoïïint. Qudniam igitur digna eft'ea-
,dem volhnfas bóna per Dei grariam ■ *perfl* beatitudi-
nis pnemio, & ïmqüïtas angelica atque Humana non dé-1
'b e f efle impunita : proprefea ■ fècündum catholic* fictei
fegtflam venturum‘ellè>filiüm Dei ad puniendos omnes
fpeccatotes angelos, & . ad iudié^ndós .homines \fuos &
mörtüos fidèliretexpedamqs. Tèftattfteni.mb’eatus Petrus,
quia Deus angelis peccanttyiu non ptperctt, fed carceribus
xaliginü inférni Wtrudms, tradiitit ih tudkio famendos referufr-
Yi.De hómiftibns quoque villis ac mor tuis iudicandis,hoc
ait béatus Pauïus : Vefoficor coramüeq & Chnftó ïefu, qtti
üidicaturus eft viuos & mottuos, & aduentutn ipfias drVegnifln
Xiüs.i n cuius aduêhtu abiflo primi hominis corpöre,quöd
Deus de térra plafmanit , vfq, ad omnium hominum cor-
po-a ,animata quandóq) videreCcEpetimr, ab illorefufci-
tabunturiaq'uóopëranteerearafunt.SingUli vero corpo-
ïa iflis fingulis fuis animabus in tefurre&iorie 'reddeUtur,
qiia's in matetniS vt viuere incipèrent vehtribus habere
CöeperUntf n'ft iiicét animxin illó examine iuftfiuditis
ïri'eifdem fingulis cöVpótibuS fuis ’accipiant retribuu'o-
nem,,fitte régni, fïue fupplicii, in qüibtlS fitte bonam \ fiue
ihalam qualitatem vit^ praffèUtis habueru n t.Quali tas au-
tem m a l*vït* ab infidelitate incipit , qu* ab originalïs
I peccatireatuinitium fumit.In quo qüiïquis viuereita incipit,
vt ante finiat Vrtam,qüam ab eiüsobiigatióné fclua-
iür, fi vniUs diei vel vniUs hor* (patio anima iliay& tin
‘cö rpórè, n eceftè eft eamjcutU eodemcorpolrè intermina-
bilia gehenn * fu ftinere fupplicia: vbi diabolus cUm atige-
hs fiiisin *t‘er'nüm arfurus èft, qüi & primus peccauit, &
pecc-tuiU pri mis hominibüsperfiiafit. Vbicunt e'o etiam for-
■ iiicardjdvlüferutentes, adtflteriimcUes^inafiuldrum'cottcubittfresi
Cures auariy (briofijnakdict ,rap'aces, & otnnesqui opera car nis a-
%untjde'quibuSdieit Apoftolus,^»« reghum Démon confe-
'qilentur, fi ante huiUs vit* térmïnum i Viis fuiss malis Cbn-
uerfi non fuerinr,*térhis ignib.us exürentur. Ó'mnisemm
'homoquiinhócfeculö vlqtadfittemin iniquitatiim de-
ieöiatione.éè cordis obdurartone pefmanfêrit', fieuk hic é-
-Um nöxia criminum deleófatio tenuit', fic 'eurti fine fine
fempiternacruciatiótétiheBit. Erit enïm etiam iniquorü
tefurreélió, fed fine iipmutatiohe, quain foils fidelibus
^ ex fide iufte viuentibusdatiUuseftDeüs.Höceft cnim
quod ait Apöftólus Paulus : Omnes qüidem refurgemüs,
fèd non omnes immutabirhur. Oftejndens autem iuftos diuino
muUefe commutandos, ait : Et nbs immutklnmuf.
Habebunt ergo iniqui cumfuftisrefurreddonetA carnis
comrriün'em , immutationis tarnen gratiam nón habe-
buht,qü* dabihït: iuftistquóniatn a cotpotibus itripiorum
^on >auferetur corritptio, & ignobilitas, Sc inlfirmitas iri
quibus fèmiftaïitur: qü*ob noc mörte hön extinguen-
tür, vtillud iuge tormentum copo ti atque anim* fitmór-
tis *tetn* fuppliciüm. Iuft* vero anlm*, quas hic re-
defriptor Deus gratis ex fideiuftificciuit, & iuftificatis bé
B ib lto th . V e t . V a t .T o m . 6 .
neviuendi v'qucinfinem perfeuerantiam tribuit, in i-
pfis torp’oribus,ïh-quibus 1de luïlifi'ça tionis gratia m diui-
nitus ax'ceperunt, Sc in quibus iuftifi.at* per fidém , in
.chài.ità^Dd p.roximiq; vjxerunr, regni cælcftis æternu
beatitudinepotiehtùt iglonficati'iëïi.Un corporibus fuis-,
’qüæ ftriir’dub.'ocarnis’natu-ra.yjiiem Deus 'créaùit, vè-
ti:citer permanente, non fi:üt hic'anunali^ fed fpirita-
ha tune hàb'ebunt. San do ruin enim feminatùr corpus
àniftïkle vfurgVt fpiritale. In his per illam 'immutatio-
JUem, quæfofis'dabhur iuftîs.impicbitur, quod ôporte-
Ve dicit 'Apoftpius; ‘vt mruptibüe "hoc itidifat tncorrupûo-
nem•,■ & mortalf: btkinduat ïmnortahutem. In quibus fexus
itiafculinUs & foemininus vïicUteadé corpora creatàfunt,
péiniànebit x quùrùm gloria ërir^>cc»,fàdôfùrh bono-
füm diuerfitate diuerïà. Omnià taaien corpora , fiué
mafeirlofum , fine feeminarum, qtirécunque tlnregrio ïl-
io'çruUr,glbriolfamrnt.ïl.leâu'tèm iudeSc nouït quantarU
vnicuiquejîè daturiïs glariam, qui in'hac yita pèr mïferï-
cordiam gratis iaftificàriao præiienit, quosillicper iu-
ftitiaUVglorificare di^jo^urt. Tempus veto acquirent
vitam. içcerntam in ifta tanttim vira Déus nqmini'bus de*
djt, vbi vohuc eïîè étiam poenitentiaru/ fcuduofànV.
Ideo atitéui hicp'oenitëntia miëïuofa eft , quia ^>ôfêft
hic homo débouta malicia bene viuére; miitata yôlUn-
tatè iniufta mérita fiiuul opéraquèmutàre, & inrimorè
Deiesgerefé quæplaceâijtDeo. Quod qUiin hac vità
non fccerit., habebit quidem prenlfëntiàm in ftfturô fè-
•cuio de malis fuis, fe'4 indulged iam ih cônfbedu Déï
nonintieuiet: qisiaéifi élit ibi ftimulus poehituainis, huila
tarnen'ibiërit .corredio voluntatis. A ràlib.useti’im iniquités
fuaita .culpab'tor» vt.nullatënuspofut ab eïs yel
diliei, vql defiderariiuftkia. Volun’tasënim eoruin tàiis
ent Vt habeant in fe feïnper malignitaris 'jfuæ-fuppliciuià^
'nùnqham tamén percipere pofitnt 'bpnl^MS'afted'ù.my
quia fient illi qui çqm Cfirifto regnabunt , nullas in fe
mal* yoluntàtis refiquïasTiabebunt Kftaijli qui érunc
iniupplicip ignîs *terrii cum diabolo 'Si ëîüs àngelis déÿ;
puraû^fixht nullam vlteWus habebunt re'quièm, fie nullàS-
tenus bonamhabetépotérunt vblùntatem. Etficut cb--
hæredifiut Chrifti dabitur perïeiftfo' gratiæ ad ætërnâtA\
gloïiàmyficçonfbnibusdjaDpli cumuïabit ipfa rualighi-'
taspôenam» quàndô exteri©nbusaepûtàtltenebris,nullb
fllùttrâbunturinreriofe lutine,vèntatïs. Prplnde bmni
hoihiniih hacVitapotéft efîè vtiiispoeniténtia, qua quO-
cunque,tëmpore hornb egerit,quamlibë'tïhiqUus,quam-
libet annofuSjfi toto corde renqnriàuerif peccatis præteiif
iis,'&pro éïsrin confpedq Dei, rton fôlum corp'óris', fed
‘etiam cordis lachrymas Fuderir,& malorum bpèmm mà- '
culàs bonis operibusdiluëré c.uràueritfomhiùm peccatb-,
rûmindulgentiam mole habebit. h o c emm nobis burin-
nùSprophetico prpmïttit e,lbquib,‘dicens : tiionuerfiisfue-
rit, & tngeniiterii,ptiuuseris. Etalioloco 'dicitür: Eili pecidf
ftiyieadMaeiier*, 'ftd'&%^prékritis'deprèméH^ idit dimitta'iï-
tur. NunquampecçaUtieffetindida prô pèccà-is dep'rc-
catio, ifi deprëcantî non effet rëmiffio copcedenda. Sed
‘etiam pdèhitentia péccàtori.tunc ptqdeft, fi eam ïn Fc-
clefià catholica gérât. Cui Dcus in pèrfona Pétri lÿandi
foluendique tribuit poteftafem , dicêns : Qn<t aütgaîièrts
fuper ten am, èrtint liga ta in. (klis : xfr quafbluerisfupér terrain
érumfoluta&in call's. In qhacunq; igitur bomo ærat'e ve-
ram beccatprum fuorum poenitentïâm egertt, Sc Vitaçi
jfuam Deo illuminante correxerit, Uon 'priuabiturindtil-
genti* munere, quia Deus,fieut per prôpnetàm dicitMio»
vult 'mortem péccaioris fiue morientis, fed magis vtnuertaturx
via ftia Tnitla 9 & Viuut ahimâ. etus. Veruntàtneri nullus
hominum debëf fub fpe miferiçbrdîæ Dei in fuis diutïui
remaherë péccàtis ; cum ttîâni in ipfo c'oppi e nemo vetft
fub fpe futuræJfàlukiS diu tius ægro.ta're. Talcs enim qui
ab ipiquitatibus fuis recédere negl gunt, Sc fibi deDeó
indüilgentiamreprpiuittuhti hdnnunquam ita praueni-
untur repenrihö Dei Furore, vt héc'cpnuerfiopis tempus,
hfec beh'eficiüm refeimönisïnneniarir. TdebynuVn-
qüemque noftrum facra Striptura behigne præmoner,
diçens : Ne tardauens cotiUérti ad Dèumi & ne différas dedie
in dient : fubïto vernet ira eins, &ïn iemfore vtndiftadijpei'de'tfo
. v I i Dicit
Mattk.iS.