I P * Caput IIL
feto perfeâum habere partum generation is? nuffi ppteft
! fine pâtre foetum augenteni per iinum ami qu ç man isgra-
uidum veerum fubiens, videre legem & racionem genita-
$ I lem iteratipartüs ? t Iefiis «utem refpondit,. do&orem
virum docent, Amen amen fit tibi denuo fermb veiuj,ni-
fi quis corpus purgans puris lauacris ex fen&o Spiricu &
aqua in vna lege & fenédone» recéntiorem accipiatnata-
lem, > oto'ginem feminis expertem , expreflam imitatio-
nem muhebris partus •> hie homo non poteft intcllige e
1 coeleftem fururi feculi interminatiacqiialem honoré. ■ fcE'-
tenim quod terreftris hominum venter p ro t ru fitab hu-
mana carne formatum, humana caro -hoc eft : diuuium
autem iHud,quod ex piiro lauacro Spiritus per fbgeniti eft
puri iauacri eft fpiricus vitalis obftetrice careute quadam
; lege, fpöntanèum régénérât i partus germen. ; f Ne que
admirationem habeatis de verbo diuino. fi dixi quod ne-
( ecifefit vosperciperealindgenerationisiniciutnaqua na-
tum. f Vcntus inuifibili qtiadam vibratione ac mo tu
reuolutus, nouic circumflne vbi vult ; propinquum autem
Vocis àeriæfonitum diuinitus rootum audis auribus
tuis delatum, fed feire non potes oculisVndeveniat vel
quo vadat:ficéft typusfeu forma cuiufqj hominis ex hu-
mido igne Spiritu geiiiti & non vercigme pulueris. t Dixit
Iefiis : 8c Nicodemiis refpondit, Quomodo ppftunt
hate fieri ? f Et Chrifiils emifit diuinam Vocem , Tu
quidem dodtor es Ilraehs, non iptelligis autem, fed te haec
latent :mcam vero non nofti mentem ?/• f Amen amen
fir tibi; rurfus teft'ficans firmiloquum quod feimus verum
diuinæ vocis plenum., id loquimur. feminantesla-
bijs hon fcrrantibus lmrepugnantes & obftinatas aures
hominum Sc quæeunque aures meæ didicerunc à pâtre
meo altiregente, ea docemus feiente voce teftimomj an-
nunciatrice : indodla autem & ignara mens hominum
intraâabiliüm non recipit fidele noftrum rellimonium
f Portofi afiquern fermonem dixi tenellrium gratia o-
perum nonerrantiiim» & aures veftræadeo funt tarde ad
Credendum: fi exercitum alatum auc caeli opera memora-
uero, vnde& quomodo eredetisanimis vefttis magis in-
expertis, audientes naturam materia: & rei ccelefiis ab ad-
fpeftu- ie mo ca: ? f Nun quam vèro homo aliùs velo-
cem pedem mouens , caicauit inàccefltim ambitum or-
bium code ilium, nifidiuinus hie, qui immortalem fuam
inconfuetamformam carni coniungens, de cælprdefcen-
di t, ho m irtis fol us fil ius, qui fiel lata in domo patrium fb-
lum Habens i æternuscælum habitat, EtficutiMofes
iuxta oratm defertas fpeculx exaltauit ferpenrem corru-
ptorem hominum mdrforum, habentem figuram faéti-
ciam lignes fpinæ : fic cfficiens alleuamentamorborum
membriuororum, etiam filius hominis mortalibusexal
tatuserit, exemplum forma ferpenrinæ dolorem loluen-
tis: f vt q^iicuriq; eum receperit morigera & credula
mentis lege, ne homo ille vnquarn perear, fedveteyi-
deat virætranquiliitatem daros viros redden tern, qurm
d' ilataegenerationisvoluitur firmum æuuni : f Sicenim
multiformcm dilexit mundum érroneminaitoim-
perans feeptriger , vt adiutorem hominum vnigenitum
Sermoriem filium dederit quadriiugo mundo, vtquii-
piumfufceperit,veifatilesmores immutans, vole nrariam
ceruicem fteófcens ad firmam fidem , ne calls homo vn-
quam pereat, fed beatus veniat in ièmpiternum coeîeftis
vies cæcum, habiràns inconuptibilem domuminpara-
difo arboribus bene confito. ^ Non eoim fuum Set-
monem filium Deus pater dedit mundo , vt iudicet ac
condc m net mundum ante tem pus, fed lapfum vt tefufei-
tee pmne genus humanum. f Qui autem firmi cordis
lege ipfum placide orauerit, abieóta aerijs ventis incre-
diila rabie , re eta in fidem Habens , non condemnatur :
quod fi quis vir oculummentë eirantem intendens ad
humanamcarnem, audax & <eir.erarius apernerit os Deo
fepuguans , vithic condemnaras eft, quia tardo ad ere*,
dendum animo non fufeepit. fidem, nec cranfmutauit
fencenciam , cceden's in öomen regis ynigeniçi filij Dei :
patris altiffimi. f Haec eft autem congenita impij mun-
di condemnatio. Çælitus enim in terrain venir lumen^
& genus hominum inftabilium dilexit caliginem magis
iumine fulgente ; & lumen non tantum defiderant quantum
tenebras : operaenim eorum obliqua ßc curua funt :
f Et omnis homo nefaria faciens, digna n ode habens,
odic lucem, nec, vnquam prope aacedens venit in lucem,
yt ne lux arguat & detegac opera quse fecit pcculto teda
filentio. t Qui veropietateomnia veracuftodit, (ponte
& fuo veluti hortatu veniet vbi lux eft > vt manifeften-
tur opera qua: fecit Dei confilio perfeda. t Dixit.Cbri-
fius ; & deinceps relido folo Galilteo fubijr fendum fi-
numterræludæorum :&Deus ibi manebat cum diuinis
difeipulis/habitans externum. & alienum domicilium.
Eropinquæ autem terræ varias gentes baptizabat fapienti
fluento , abftcrgens humani cordis fordes. f Erat ati-
tem&ipfediuinusloannes Deo obfequentem populum
vagumbaptizansaquapropeSalim profiindas vndas ha-
beucem, in loco qui apualudæosvocabatilrÆnon. Il*
lie enim fluminis vadofi fiuxibus perpetüis volutf fluduat
copioia aqua, fufficiens fimul omnibus. Gircumdedit
autem populus pietatis vnum virum : & fero fapiente pce-
nitentia peccat^a abluentes.putificabantur fluentis. $ No*
dum enim diüinus vir Ioannes grauiter vindus fubierat
domura femper cuftoditam ducem exitij propter thala-
mum régis nuptias auferentis. : j Sacrificis vero loan-
: nis dife pulis erat contentio quzdara cum homine He-
bræo de purificatione. t Concitato autem pede vecc-
tuntludâ ad virum diuinum.*demulfetuntque fermone
virum tenui hirfuta tunica indutum, Magifter, primilc*
que ac primariæ falutarium aquarum preeco» qui tecum
erat trans fluuij Iordanis fiuenta, quem tu ex Deogeni-
tum efie fapienti fermone confirroafti, hie habens imi-
tationem tui puri Iauacri, baptizàt multo magi s quant tu
& concordi anircqcpmmiftiin modum nubis omnes fe-
ftinanc dues, cupiences confequi diuinum illius laua-
crum. t Ecipfïsalternantibusveraxdixit vir, Nihilca-
pere poteft quifpiam è cceleftibuS finibus, nifi hoc honorarium
munus à Deo datum fucrir. ^ Vos teftes eftis
feientes, quando populo aperte dixi veram meam yo-
cem, Non fum Cnriftus Dominus, ftruator vitæ; fed
Deusin alto regnansprçmifit me ducem viçilliusi f Qni
habet fpohfem, eftfponfus : fidusautem focius prope ap-
pai ens illo loquente, & ftans & audiens, confiietam illius
loquenris vo cem an rib us obledatis recipient gaodio ex-
fultac : mea Vero multuin opcanda deledatip perfeda eft»
t Sublimem quidem ilium , tanquam Deum , necefle
eft femperhabere recrefcentemglbtiamimmortalem: me
autem.nominem neceffe eft minores menfutas ferre, quia
minoris fum generis, t t Hic qui ab alto vênit coelefti-
busè finibus, fupra omnes alte iuit:qui vero terræ fen-
gnincm fert, loquens teriæ opera j eft terrenus vir : qui
autem \ cnit ab ætherip Dei receptore finu» in alto geni-
tus cum fit omnibus alijs fùperior, loquitur cælitus quod
audiuit,&fimulUUidquod.vidit apud Deum fiia fpon-
te genicum : neque quiiquamdiuinum eins teftimonium
recipit.. f Qui autem vir ei teftem fermonem deiloqui
oris fufeepit, mortalishicmininic jnendax.fiip obfigna-
uit verbo quodDeuseft fplus verax. f Hie enim quern
raundii adiurorem Deus è cælo mifi^t in teriam » éinitut
motum per fepaternæfàpientiæimbrem.Non enim men-,
furas fermonis accipit 5 er mo Deifiliui, fed fpirirus dato,
fblifluicum perennisSc flmper ftiilancis •> oc;s. f Altiré-
1 gens fene Deus pater fuum filium diligit, & dedicei o-
mnia ferrefua manu, Quicunque autem fiieric motibusnon
errant bus infleXibilem fidem. habensf hie vi-
ram videbit, habenshonprem fublimem, coniempora-
ueum feculi lediuiui i quiautçm vir fuperbiens non credi-,
deriS filio Dei viu>, ærernam vitam non videbit, fed fuper
cum veniet altifiimiDei vltrix ira, amen tem cædans &
crucians. ;
C A P V T IV.
EX quando.,pominus cognouis Vecordem & infe-
ftumdelauacris dipinitusinfpiratis præfradlum iri-
uidorum Pharifæc-j iim centum audiuifle quod Iefus vi-
ros er Utiles in lucem trahens aqua bapnzaiet , &.j
plures habeict difcipulos quam Ioannes, ( f fed veta '
Aon
3
4
J
6
7
S
9
io
ii
13
H
*5
16
J 7
Cipttt
ppneratfemat non enim Dominus Iefus baptizabat in a-
quis, fed difcipuli eius : ) t reliquit folum virorum Iu-
dæorum alta habens fundamenta j & rurfus venit in cam-
pumbencuolorumGalilæorum, vitansincredulam ra-
biem inexorabilium feu implacabilium ac perdnacium
PharifieorUm. f Et ipfum infuperneceffitas cepit per
aquofem Samariamiter facere, per conterminam mediæ
terræ oram. t Et meridiahum diuini pedis veftigium
vrgens, venit in veterem ciüitatem terræ Samaritan ai , in
Sicharalte exftwtdam, vbi plantator Iacob vitibus con-
fitum campum habebat, & dedit filio fuo Iofepho,
% vbi fons profundi finuserat, vnde quondam diuinus
Iacob ruptis humidis finuum in fblo fofTorum funda-
menriseduxit inferiorem aquam limofiputei: tbiveroa
longinqua quiefeens via Chriftus itineribus fefTus, quie-
uitdiabore, fedens iuxta crepidinem, vbi fons vrbipro-
pinquus manabat & effundebat ciuibus humidam a-
quam per finum terreftrem : alata autem & velox fexta
I percurrebatfitiraadferenshora. t Ibi mulierSamari-
tanafublatam in finu confuetamfitulam habens4acceflic
vicinum fontem vt inde fumeret aquam , quaraftatim
haufit» Et Dominus aquarum petebat ab ipfa«quam è fi-
tula, cupiens cum ea colloqui: & dixirei, Age mulier Sa-
maritana, da mihl fitienti, qui tuam adij patriam, bibere
hofpiralem aquam. f Sedebatenim tunc fplus : quan*
doquidem coetusfociorum mruirascibifumendihoram
equitantem & Currentem per caelum in media orbica af-
feenderat in ciüitatem propinquam,Vt alimenta emerent
Chrifto & fibiipfis: nam nec cibum neepotum adhuc gu*
' ftauerant. t Ioterrogaus autem dicebat fermone au-
diendi & difeendi çupido mulier, cuius chara patria erat
propinquaSamaria,Quomodo poftulafti incautus feien- ;
te voce à muliereSamatitana aquam ex manu infueta,fe- j
renspatrium Hebræorum vitatum fenguinem ? quæ fo-
cietas aut communio eft Samaritan* & tuæ g enti, vtbi-
bas à me, etiamfi raus ritusproh.bet,canente & vulgante
ore lûdæum te vocantc ? Non enim ludæi & Salnaritani
mifti cbmmoni lege ad vitam inter fe congrediebantur.
f Et Chriftus ei dixit obfeuro quodam fermone,Si nofTes
altiffimi Dei gratiam, fi donum eius feires, & quis fit qui
dixit, Da rnibt jitim habtnti bibere temporalem & citopetituram
aquam è fonte terreftris ipfe prompte petiifTes ab eo ærernam
aquam yiuam, & hune fapientem potum poflèfpræbere.
f Dixit autem mulier non inteliigens viu.ficantem illam
aquam,O Domine admiratio Sc ftupor tenet me: tuenim
non fers fitulam qua aquatrahatur rotundo circulo, non
funem geris/vt in ptofundum dimittas, alternis manibus
trahensç.finibusmbriguisaqaam quaede.Iocoinlocum
migrât: & puteuseft profundiflimus: exterreftri autem
finuhanc vitalem hauriens peregrinam aquam, vnde ipfe
habes pptum alium ? t Num maior es diuino patre
noftro Iacob mares filios haben re , qui dedit hunc pu-
tèum munus &præmiurti terræ S amaritanæ , &: bibit ex
eo in folo nutritam aquam fcederc fancitam, ipfe fimul &
liberieius, ßemontanorum pecorumgeneratio,quadru-
pedumque agmina? f Exdratatam aucem mulierem
docuit Iefiis,è caligine in lucem t r a h e n sQui bibet ter-
reftrium cauicatum temporalem & fl ixam aquamfeara-
riginis, aut dukem laticem terrigenæfluuij|fitiet rurfus:
t qui vero bibeiit æternam aquam quamipfipræbebo,
minquamfitiet}fed prudentlagitatiöne.& motu manebit
ei fluxusin præcordiis ± fiilicet firms renafeensaqua inras
latends fonds, diuino impetufelicns ex intellrft -ali fun-
do , aqua vitæ æcernæ , non autem terreftris fluminis.
‘f Mulier vero precabaturlefiun voce credula, Damihi
Domine bibere hand vitalem aqilam , alienam & diuer-
fem à fonte terreftri, vtquum bibero, nunquam ficiam,
Sc non amplius hue veniam ad hauriendnm ex prôfundis
cauitaribiw eoadhm aquam. f Dixie : Sc lefusaltcrno
ac mutuo quodam fermone tennibat verfutam mulierem
quæ multos viroîhabuerac, Vade, & voca tuum mari-
j turn: cxciuitateautemceleribuspedihushuciterum ve*
ftirefeftina. f Dixit:&Samaritana îgnoransde cnbil.bus
multi feminis, mentiens emifit veratnvocemjQuæ mari-
tum nonhabeo, vndemaritum adte vocâbo ; non enim
ÏK j rr
habeo charum maritum. Deus autem redarguit mulierem,
Noui, mulier, poll: quinqhe fpurium Sc ill: gitimum
tuum fextum maritum: bene cii ttiini dixifti quodnon habes
amicum virum. j* Quinque enim viros Habufti,
viciffim alium port alium : &quem nunc habes j non eft
iegitimus maritus : hoc mihi vere dixifti. f Admira-
biindavero&ftupensvilisSamaritana refpondit mulie-
bri voce,Dom ine,c( gnofeo te diuiniloquum virum pro-
phetam. f Noftri patres adfeendentes in hosmontes,
ceruicem flexerüt apud pecram multo nidore fumantem,
& Deum puris fecdficiis placarunt: vos autem congruem-
tem alium locum dixiftis fub cacumine Hierofolymo-
rum » cura:exfiftenrem Scgratumdiuinæ voluntaci, vbi
oportet apud exftnidtam diuinitus aram inflexere Deo
curuatam ceruicem fuppHcationis teftem , pronocapité
procumbentes. f Dorhinus autem refpondit fermone
, Credc Samarirana mulier meo infellioili & vero verbo,
quod hora non x viraô nuncia Sc adminiftra venit, pie-
tadsdeduârix , quando non ampliusmyfticaarteapud
diuinam aram montisveftri, neque fub tempe Hierofo-
lymorum latos Sc longos fcopulos habendum, fer.guine
taurino fecieds 1: bationem cornibus tradtam, inclinantes
fupplexgenu innitens faxo. *j* Vos quidem ambiguo
dcdiuerlo errands cordisritu &inftituto colitis tantum
auditjone quern mente non noftis, pet Aden tes imitatrice
m veri fermonis imagaefn : nos vero accendimus fecra
&vi<5^mas puris altaribus, facrifica voce célébrantes id
quodnouimus, & prudent! fermone capimus Deum per
fegenitum. Ex Iudæis enim eft verafelus. I | Scd fecra
veniet hora prudendbus feftisac fecrificrificiis, &nunc
prope venir, quando veriadoratores Sc facrifici fubincli-
nabunt terræ communem fupplicem ceruicem,Ceruicem
inquam flexam deorfum traâo eapice, omnes in vedcare,
& fpiritu: tales enim adoratores vulr Deus alte imperans,
quifledunt ipfiin fummofixa Copulata & comparia genua
interram, fpiritu diuino , &vera tefte voce, in fblo
deorfum fixovulra. f Deus eft vere fpiritus, vnde ne*
ceflitas homines trahit Sc hortatur , vc honorent Deum
ætemi mundi patrem , veri ta tem Sc fpiritum Vno defide-
rio&impetumifcentes. t Dixit Chriftus : &ignorans
mulier, vaticina voce Chrifto Chriftum dixit: adiutorem
autem mundi tandem venturum d ix it, quem habebat
prope accedentem' diff»r > Domine, feimus ex auditu lc-
giferorum patrum quod diuinus Meffias veniet , quem
populus Chriftum vocat. Sc quum ille venèrit, nosigna-
ros docebit omnia vera. f Dixit mulier: & Chriftus refpondit
teftificante iermone,digiram per fe vocalem mu-
to nafb admouensjpfe qui tibi loquor fum Chriftus:pro-
pinquum verome oculisintueris, quem auribusfemper
audis : Chriftus ego fum , non fecundus alius venir.,
f Quum veniffent autem interea chad difcipuli Chrifti,
ipfum cum admiràtione contemplati funt alloqdentem
mulierem, &modo-nonpbftupuerunc, alij alios intuiti:
fed tamen fimiliter omnes tacite filentium tenuerunt:
neque ipfum in terrogauir Petrus, quamuis audax : neque
quifquam aufus in terrogàuit eum ? Quidquæris ? aut»
Quid cum ipfe loqueris ,? j* Mulier autem celeri pede
incedens, fitula comm: flà fond Deum recipiend, flexit
veftigium in ciuitarero,&dixit omnibus Ciuibus, t ^ e - :
nite Sc videte vatem virum prophetam, qui mihi dixit o-
mnia qnæfecr: nun quid hie venit di£tus filius Dauidis o-
pdmæ prolis parentis ? nunquid hie eftilie Chriftus mul-
tum amabilis ? f Samaritani aucem coniundri Sc con-
fociati audientes nunciiim, accelerjibar.t'confcrtum ve-
loxiter , ex ciuitate euntes ad os atque aiiditum ronds
Deopropinqui , vno mentem dcmulcente fermone fti-
mulari ad Deum. f Turn incerea temporis.ahtequam
denfi flutftus populorum nubium inftar coar&atorum
extra vrbem venirent, Chriftum circumdederunt Sc allo-
quutifuntdifcipuli,Rabbi,fumenæc.&comedè. f Motç
auté mutæ manus prudéd tefte filétio eibü breuf tempore
durantem à fe repulir,hæc lo.quutus,Alium cibü fero vita*
lem,quem in animo vos non noftis. f Et dixitalius ad
alium, hîumvirpopuiarisdediteialiudedjerc? f Do-
minus autem partis amans diccbat aliter fentiente verb«?,
" Cibus
p i
a
p
| r
Ï 6
*7
T-9
3®
3*
;