Ill
| M
D. ru/li Orgelittni Epifcopi in CnntktC m mticornm explicatie. 8 1 . . . . . 8 . _____ .
IvibiratTfemperlint fplendida & Spiritus fanfli igne fer- . [urim&idifiismibi dediftu mihi h in t, bouctltia.
fptsfuifrcoUcgiftii >nc,nudti‘,&opcrtuftisme.iiifirmui & in tttreeid6
.AquattitdunonpotueruntexttngaereCharitatetiiecAu~ I ted?vinijlis adnic.ln milicaucem argenteis pleqitudo to-
minaobruentillam; ncc tribulationcsjnulla: quamlibet j rius remünerationis oftenditur, & merces conuunmata
valid*perfecuciones,diledionemqu*eftexDeovelcirca jiuftorum. ;
Deum,perturbare Vel vincere poflimt fecundü illud quod 6 .Vinea mea cor am wjce/f.Secundum quodinPfelmis
Apoftolusdicing#nosfeeparabitd cbaritateCbrifiiiantnhu- j csmim^OculiDominifeuperiuftos: & (tures eius inpmes eorum:
lotto, aft anguftia,anperfeecutio, an fames,an nuditas, angladius, Dicit cnim Apoftolus;J2£?»i<tm *pfee Dominusin iuffu& in yo-
an pertculumHertus funs emm, quia neque mors, neque vita,neq-y ce Archageli & in tuba Dei defecedet decoelo,& mortui qui inChri-
Angdt,ncqtfeprincipatus,neque excelfeum,nequeprofeundum,neque ftofeunt refeurgentprimi deindenos qui viuimus qui relinquimur,
creatura aliapoteritnosfeparare a charitateDei,quaeft in Chrifto fimulrapiemurcum illis obutam Domino inaera,&ficftempercum
lefei Domino nofero. Domino erimus.lQtuz quia Temper poftrefurredionem fepi
Zj.sidederithomoomnemfubftantiam. Tanquam dicat:: dicum Domino funtjidcirco Dominus dicit, Vinea mea
Etfetdiftribuerom cibospauperum omnesfacultatesmeas, &fitra~ coram meeft.
didero corpus meum vt ardeam, chant at em autem non habeam, 19 7.Mille tuipacifici & ducenti his. Duodecim quippe (i
mhilnnhiprodefl.H&cenimnihilpreciofius, vtIoannes A- percentenum numerumamplfentur,milleducentos effi-
poftoius ait:Quia Deus char it as eft; & qui manet in charitate in ciuntj qui numerus,vtique Apoftolicis viris:qui ex eis fpiri
Deomanet. 1 mafiter per Euangeliumin Chrifto funtgeniti, conuenir,
i88,Soror noftra parua,& vbera non habei.Eccleda ex gen- quiin fumml perfedione confticuti,ranquam ilia terra optima
per cenrefimum fh td um Authori fiio refpondet.
H i quoqiie pacifiei (id eft,Chrifti difcipuli)merico deferi-
buntur,fimul quiaipfi Ecclefi* frùdus cuftodiunt,vel rqa
■losforis d o d rin * fuse voce deterret,vel fuis orationibus,
deimprobis canibus & beftiarummorfibusr Ecclefiam
quam Chriftus plancaüitjdefènlàre n o n ceflànr: '
‘198 . Qua habitas in hortis. Quæ.rcdundas in populis fub
euleu iuftiti* conftitütis,Vel d o d rin ç ipiricualis aquafem-
perirriguiss
199. Amice ofeculta,fac me audire. Dicit in EuangelipDp-
minus diicipulis fais,lam non dicam vosfeeruosfed amicoszEti-
terum : Qui habet,: fponfam feponfeus eft, amicus autemfeponfi, qui
ftatim audit eumgaudiogaudet propter vocemfeponfi.Eac me audire
vocern f«<*w:iilamvtique,quam remunerandis Fidejibus
dicis;E«gefeerue bone&fidelis,quiafeuperpane.afeuiftifidelis feuper
multa te conHituamjntra ittgaudium Domini tut.
20.9 .Juge dileite mi,aftimilare caprea hinuloque ceruorum fiu-
per montesaromatum. Q u i conuerfetus esnobifeumin terns,
pronus rpgredere ad liiperna. Sicqué afeendens in ex-
celus.qui nunc appares obtutibus carnis jadefto femper o -
culis cordis y tte in fide retjneamüs quem alpedtu n ö cer-
nimus.Aifimilare caprcæ hinuloque ceruorum;quia tu es
qui carnem fiifeepiftl mortalium,& feltu celeri omnes al-
titudines tranfeendifti coelorum. Super montes aromatum;
excelfior exiftens fuper omnem gloriam Angelorum.
Finis Iußi Orgelitam.
tibus veniens,rudis adhuc ad Credendum,&riec dum prç-
ditay iris eruditis a.d docendum,fecundum quod Apofto-^
! insioqnïmv-.îlonpotuivobislôquiquafifpirituahbusfedtanquâ
! par nulls in Chriftolac v ob is pot urn dedi,non ofcam-,nondum enim
j poteratisfed nec quidem adhucpoteftis, adhuc enimeftis carnales.
I Ezzlibufeculariaindiciafihabumtk, contemptibilesquifeint in
\Ecclefia,iUosconftituiteadiudica:ndum:Ad 'yerecundiam veftram
dicolft non eft inter vos fapiens quifquam qui,poßtt tudicare inter
f/4frmyâ«w?Dumeosintanrapufillaniniitate redarguit,
y tique adhuc pufillam in fide,& neçdum Ipiritualibus nu-
1 trimencis habilem plebem oftendit.
189. Quidfaciemusforori noftraï Qnemadmodum dilpp-
nemus Ecele(iam,tepore quoad fidem vocahdaeft?,
170.St murus eft,adificemusfeuper eum.Qifa coeperunt infi-
decrefeere & ita ftabiliri vt roborefiioinfirmOsquoique
eommoneantjfiifeepto honoris pnuilegio,ad cæteros do-
cendosinftituantur,fecundü quqd Paulus ad Timotheü;
Uac commendafidelibus qui idonei erunt & alios docere. Et itéra
adTitum.-Ha/MJ reigratia reliqui te Greta,vt ea qua défunt cor-
ngas,&tonftïtuasper ciuitatespresbyteros-, ficutego tibi difpofeui:
Dum iftaiicin Ecclefia dilponuntpr,tanquam propugna-
eula argentea murisadiiçiuntur. ’ ;
191 ySioftium eft,compingamus:Dicit PrbphetainPfelmis
Tone Domine cuftodiam.orimeo, & oftium circumftantialabiis
meädtaque lie ftquisidoneus adloquendu, & velutoftiu
quod aperitur Sc clauditur ; tempus loquendi vel ta-
cendi intelligit; hoc'tale oftium tabulis cedrinis compin-
gamuSjVt dum odoriferum lignum in fe fufeepi t,cu Paulo
dicere poflit; Afiin abfit glorian nifiin Cruce Domini noftri lefei
Chriftiper quern mihi Munduscrucifixuseft,&ego Mundo.
19 2.Ego murus,&ybera meaficut turrû. Vox EcclelLe eft,
cam in fide quam pro fide prpficientis : Ego murus\ quia ipfe
iediheauit nf? qui fortiflimus pugnat pro me. Et vbera mea
ficut farrtr.conftruente Deo,proceritate iuftitiæ crc uerunt;
SC in meparuulos qui in Chrifto funt,nutriunt ; SC donee
adperfedkionis cibumpcrueniant, eos educarenondefi-,
nun t,quoadv (que eis voce fepientiæ àïcaxmzRelinquite infant
tarn, & venite ambulare pervias prudent ta.
19 3. Ex quo faciafeum coram eo. Ex quo Chrifto pacem re-
peri, ex eo & murorum præfidia,& turrium propugnacula
cum decore fiifeepi, cum eis ab eo qui me condidit ciuitas.
elfe promeru^habens munimenta in fendtis, & decorem
rctinensin EledVis.
AR . ETÆ CÆSA -
R EÆ CAP EADO C I Æ EPIS
C O P I IN D. ÎQ A N N I S A P O C A L Y -
P S IM C O M P E N D I A R I A F. X P L A N AT I O
exbeatiiïîmi AndreæArchiepifcopiCæfe-
o rëæ ; Cappadociæ Deogratis com- |
' mentäriis co'ncinnaja,Maximo ;v
Florent.MonachoCalr
lin.in terp.
Argumentum in ^Apocalypfim.
194. Vinea fuit pacifico. Cultura alfidua adhibita eft à ^ Ciendum quodvmuerjum prajentis volummis opus inriginti-
Chrifto in Ecclefia quae illos habet populos de quibus in ^ quatuorfermones beat us he ac Dei cooperator,inquefeptuagin-
P&lmis canitur: Plant&i in domo Domini,in atriis Dei noftri - taduo capitabaudabratiomdiuiftt. Triplicate etenim numéros
ftorebunt.TraditeumcuftodibusiCommifaearn regendam A- vigintiquatuor,gighitfeptudgintadiio.Pôrro vigintiquatuor nu-
poftolis vel.lhcceflbribus eorum Epifeppis. Ad quam lub merus,propter vigintiquatnor feniores, quos'bic Apocalypfis recen-
nomine Ierufelem, dicit Dominus per Prophetam i Super finit,ftumptùseft,qui fymbolum eorum qui àfeculo ,&adftnem vfete
& feuper muros tuos pofeui aft odes tuos,totq die & nocte, vfeque in qne,Deo placuerint,gérantTriplicatus eft autem hie idem nume-
finemnontacebunt.- * rus non temere in capitibus,feedpropter eos qui Deoplacuerunt, tri-
195, Vir adfertfruâus eius mille argenteos. Chriftus de quo partit amfubftantiam,anima,igtfuam, corporis & fepiritus haben-
Propheta dicitjiscce vir,Oriens nomen eius: compenfec regnü tes,ad hoc vt omnipotent Trinitatis affinitatem exprimèrent. Co-
! coe.-orum pro fendtis laboribus vel elcemofynis,Seçundü ter urn quod hic liber fepiritu feanfto didante confer iptusfit,feanftus
illud quod in Euangalio dicitur: Venite beneditti Patris met, Bafihus,Gregorius thcologus, Cyrillus, Paputs,lren&us,&Hippoly-
percipiteregnumquodvobisparatumeftqb origine Mundi, quiae- tus,ecclejiafticipatres,idonei feint quifidem factant.
» : ..............‘ .‘ I '- Ä in ioAbf-
IN
Areta C afare* Cappadocia Epti.copi W/ipócatypfim,Cap. I.
IÖ ANNAS T H E O L O G I
tift. I
A C D U . E G T I A P O C .V I .y i’ S IM A .R E T Æ
C O M M E N T A R I A , M A X IM O Ï L O R E N
,tino , monachi Calfincnfi, interprète.
C A P V T I
ri,ac prædicare oportuit?Pr*fenria & futura:quàé & reprae-
fentaduarunt, Sc ad prophetam Ipedtanr, temporis im*
quam turn præfends nimtuniri. Quacunq-, vidit. In alio ex-
emplariadduntur etiam hæc : Et quaecunque audiuit,
Sc q u æ c u n q u e f u n t & quaecunque oportet fieri poft
C A P V i 1‘ haec. Chriftus, inquit, mihijtanquamDominuslcruo
Euelatio Iefeu CbrifthquamdcditilliDeus, vtpalamface- fllo manifeftauit:adnbevidelieet, vt perea, quae vifeà me
retfeerUisfuis,qua oportedtfieri cito:&fignificauit,mittens font, proteftarer ac praediearem, quo aùditores eonüerta-
"■ ■ ■ • quae adfiint quidem, fed homines latenr:& quae futura
fiint.Prophetae enini mOre vtraqne vidit : îdque ex eo
liquet quod dixit.Quae fujit,& qu^ fieri oportet.Naim hçc
repraefentatiuafuntpraeferitis tempofis & futuri,eirça quæ
prophetarum quoque apjjrobario
Eeatus quilegit,&quiaudiuntverbaprophetia,&feeruant iUd
qua in eafecripta feuht. Tempus enimpropeeft;
Beam quilegiti&quiaudiunt.Espdehier admodum illos
praedicac be^tos,nori.qui leguntduritaxat (complures nâ-
quebeati elfent,quihoc modo leguntjfed quieriamaudi-
unr,,efficaci videlicet acoperolb aüditii:quibus &Domi-
nusiquodrettera.audierinc, côteftatüs eft per verba ilia,in
quibus ait:Qm habetaures ad audieftdumjaudiat.Ecquis
hic?Satie quidirpolitione audiendialacer aepromptus eft
ad obferuaridum euftodiédumq-, tanquadiumas leges,ea
qüaé didta fuerint:qui etianaratus eftad viuendü fecundü
Ipiritum-.no ficut animalisnomo, leu quiiuxta fenlum viJ
upre eligit,perindeatq; animaliaracione carentia,fed con-
tempto omni,qüodadbrutalemhuiufmodi ventriq; pro-
nam ac cralfem vitam pertiner,& translatus ad id,quod in
nobis diuinuminfitü eft, tôtus bonitatis &prouidendæil-
lius effedfcus eft,& ex eo dependet, qui eu ab initio ad imagine
liiam formauerat.Tew/ us e.nimpfope ej?.Prope eft beati-
tudinis tempus.id enim inftammacione charitatis illorum
fit,quiDei praecepta cuftodiut, idcirco etiam fedulitatem
fynceiitateraq; operandi circa ifta, illis adiungitur,vt neqj
ad temporis cundationem inftauraÉonemue cogitetur.
Etteftis eftfeptennisilla patriarchae Iacob in fufeeptionC
vx6rumindefeflàtoi.erantia,quæveluti dies ynaexiftima-
batur.Seu prope eftpræmiorü tenmus, li quidem præfen-
tis viraé paruitas ad æternitaté ilia ftjituri feculi cô^onatur.
Ioannesfeeptem ecclefiis quafeint in Ajia: Gratia vobis&pax ab
eo qui eft,& qui erai,& qui venturus eft j& a feeptem fepiritibus qui
.— -pàangelumfeuumfeeruo fetio learinï, quiteftificatuseftfeer-
m.ucm oèh&tejîim onium ÙJit Cbnjii.ijnxcunque vidit. Et Xssetcribns quidam hancApocJypfiïuiAilc^ilIius
loànnislmguiabteâhipt.alfchip&madfraBtnoes.
Vei'ünonitâcft.Gregoriusënimille,quiæqiacifteTne°-
logus aPi>ellatui.hSc inter easferipturas adiudicaulr, qua:
riirinip£ôrfusadalterarioni?|gtataeancficutmedooet,
inqtüensÀoannisApocdypfc.Vbilatt|inEnangekufçn.
berbmcipiCjdc Chrifto iiiftartheologi dijjerensqjrocedrr:
In principio,iriqniés,êtat verbû.Atq; ipïiun Epiftplç|>ro-
oetmümeândemhabctrheolpgiâm.Ôdpd eratabxnxflo,
priinoiocbafferens.Iir«ri^rwIej5iCbrÿ<î«.'»de|itd/!D*<|s-
Tànquam dixerit:Hçc mea reilélatio data quidem eil fallo
dpatre.vernmdfilio dataeftnobis ferais fins.Ab haimlioribus
n. difpcnfaripnisincipieris,ad àa yfqyafcendit, quæ
maxime deceant .dininitatemS<^éadmod,umn.iSç dmus
Apoftolus Verras in pnofeffioneiUafqajÇumdixuietjCBn
/îiwmomc^EiimquodabiblUtiffimam'perfedtionemdicarâfubiunxitraempe,#
»D“ :tanqu5“ a | ° ‘ a’. . “ ccr
Chriftns, idonca non fuericada(reiendâ.difpenfationern.
Eundéquoq; admodum nunciftenominihra^Cferi/»,eu
Tæcaddiâérirîhempe/OTis/aK. diiiimtaté quæ m Chrifto
eftràtæ fe tiilit. Cuiusetenim fuerint fandkl ierui, mil Del!
adquëetiëdicitur,Omnia ftruiunttibi. Cuvetoadiugir,
quod Chriftns myftieam illani reuelaûoné nequaqua pro
prij bris oræuloïfedtanrâ per angelüfuüperegerit,qua lit
veritatistenaxadeoqiama orille,quireüelatione^accepe
'rar,infiniiauir.Eft auté reuektio ,oecidtorumaniteltatio
myfterioram,parte ilia iiluftrata,qn®primaram.inamma
reneqfrae id per diuina fomniafiat, ilueinfuieperdiuma
e f f u l g c n t i ami d i t iWiDewi-Daramveto reüelatione
hanceflèdicitjhumanitatimagisaccommod-üfermônem
exhibons diuinus hic Apoftolus.-ôt non ncutlnEuangeuo
■9 « <• 1 • \ A • ■ • :L /-Lfl Arrahlic nAttiic ter- f i n M u r b r o n i e i i f a i ^ c H . n r o ^ «
mInoFnfeér fiarcditn, iqnrqa;i esiism immmqprarartaurrd,irtaae ertiiiammn nu ncife.dabhumiliorib
us,perinde ac manifefte indicare vellet,qüöd am
bojdiuina inqua & humana,in vno eodemq-,Conhderan-
turChrifto æq; competere.Naper miniftrantèm angelum,
& addifcentiünomèn,nempe quod ferai eficantur, maie-
ftate diuinitatis Chtiftipalafacit.-quemadmodu ÿ«ftuelt,
Qitonia omnia feruiunt tibi.^«f oporteatfieri cito. Eofu autem
quæpcroraculûprædicuntur5euentum breui ruturu
pollieetur:nô temere fed humanS-diuinis cômetiens,qui-
Dus fi coparentur ea quæ vel milita in fe continent fecula,
quæq; millenos poft annosfii|nt,tanqua dies heftema, &
euftodiain node cenfentur.Et quod huicadueroio,Cito,
aeçuratius qu*edâ.præmiferit,illius eft,qui magna allertio-
ne côfirmare conecur ea quæ manifeftantur, euécüm om-
nino acceptüra,vt nihil impedimenti paftura a quauis,quç
intercédât, temponsmoracundationeq; fint,quin debitu
fortiantur èùentûtficut nec hocliernü die heftëtm protela-
tiointerclufit,nifi adhoctantÜ.quodeatenus differendus
fuit;donecopportuné quodintermediumerat prætérirèt,
nulla deincCps huicrci mora ad (ucceffioné niper%tc.Mtt
tcnspèrangciufeuu.EetSLngdu autem diumüreipmiiiimfer*-
uo fuo fit:q\ii feruus conteijatus eftfermonem Dei, ac te-
ftimonium ipfiuSjiôquit.Hàcdicendi figura, qü^yentarè
ctodnnæfuæ adftruit,in Euangeliis quôqvylus eft,diccns:
Hic.eft difeipulus illc,qui teftimomu perhibet de hoc, ÖC
fenpfit hæc,& nou imus quod eft teftimomu eins, V t lairqr
in eo libro,ira &mmcinqait,quod teftis efteius,qupdfibi
oftenftim fiierat per reuelanone dati libia Chnftorêltimo
niLTeftimonfedicens |quafijiroteftationes qh^dam, vt
proteftaretiiryidelicctadueruis eôs , de qüibus lüiiermo
erat,atl luiipfius imbunitatg-& innôcentiam,vc teftisiple
éflètdiuiiiifermônis, qui eïfueratperreuelatiotie oftdlus.
j Qiwenam illaftiht qlïæâd fqiqi'nn^mfloeenäamyfojelg.“
F
Luc. i.
„,primogenitusmortuorutn & princepsregum terra.
Ioannesfeeptem ecckfiU. Per lep tem efielefïas, & feptenariu
numerum, multitudin.cm ecclefiarumvbiq; locorücon-
fiftertdum defignauit,qiia: inprefcntivita fibi mütuo fiint
cognat?,ac eode ordine coherent, quateniis feptenarjus
dïerumGiraiitusinehoattis ,inhabitatemin creatura cor-"
rüptibili vimfuam fignifiGauit,vtpöte omniaperuadenté
VeletiäOper*preeiüm exiftimatur, fiinfentcntiamPhi;
lónis maxima; contemplationis viri Iudsi èamüs, in libro
fuo quem Mofaieaphilofophiam infetipfit.llis autem ec
clefiis praefedos quoq; pari numero angelos beat9 impr?
fentiaruloannès demonftrauit. Äbeo qui eft, & quierat,é
qui venturus e$. Hsec fene verba idem valent ac fi dmfler, A
Deo omniü hoftrü.Tale naiiqj fibipater,düMoferiin mate
alloquebatur,rtomé indidit,népe,0«i eit. At iftediuiria
fepietia pr?ditusEuangelifta,tu in Euangelio fuo prötulir,
«vit,dicens;In principio erat vcibd.-üü in pnmaepiftöklua
catholicai Qui erat ab initio rquü IcribereEde vérbó vit?,
Diuinüaftt Ipirituid Gifeo nücupareu qui Venit, quod 116
tantit die Pétecoftës miflus fuerit apatre, veru etiä femper
adueniatillis,quiqueacGipiätdignHunt,&perfendÜDapcifma.
ForteauténeqfemprobSaüfuentjfth^chucquöqi
äd modü intelligätur depatre,nep#,Qui eft,&qui erat,&
qui véturuseft:vt quiin leipfo retü oniü que sut principiü,
media, &fines 66pledatur,Ef afeeptefepiritib.<^uidi]perfa^
ftiiritüSjèfficacias fpiritiis fendi accépérutiV etu magis ap-
ptobädü cefeö, li per hos angèli inttlligähir, nö idcircö cp
ad coiifortium ömnipotentis Trinitatis fint admittehdi;
vëlquod equalis cum ea honoris illos arbitremür opor-
teat, fedferuos adeoqtie miniftros: fiqpidem Propheèis
fidem ädhibere oporteat atteftan tibus qilia omnia feraiüt
illf; atquë irtprimis ipfi progenitori Dei Dauidi dicenti,-
Benedicite omhesangelibei ,■ potentes robore, eom-=
Exod. io
Imsi. i;
H