poftulctur.
B
rainorÎft:
Spiritus 'V
fanftus .
quod mif-
fus efti pa-
^re& fili®,
quia 3ofiîi-r
- us mifllis :
eft.
Luc.+,d
Ëfi- ■#*. «
Miffio filij
ScSpiritus
fan ft i non :
eft localiter
fafta.
D
Itris.'fçlsc
filij,'& Spiritus
fanfti.
g ï 'i I
24. - s-futgem.
coraplcdtimr nonlcn, oflxndicnuUumeffe in Trinitate
difciimen.Quia dum adfollus partis perionam honoris,
fermo dirigitur, benecredeUtis fidetotaTrinitas hbnô-
rtimr.Ettum ad pattern litaacis deftinatut inKntio.facri-
ficàj inünns omni trinitativfaù eodemque offtttur liftn-
tis ofifipio.Nositaque, dumrrinitati, quævnus&vertus
éft DcuSjVnum facrificium offerimus:vanis hæreticorüm
non moueamut obieékis : Cumad hoefequendum, ac
I robuftiffime retinendnm, & dininitus ptomulgatisun-
ftniainur oraculis , & ÿroecedentium ÉuiâJorum farme- I murexémplis.
G À P V T V j
P I } « p p * ■ '-•••- fei A | f J- ,'• ' -A I TAmnuncetiam ilia nobis eft de Spiritus fe n d i miffîo-
! in é quæftio reuoluènda. Cur feilicet, fi omni cnmcati
I feerifîcium ©ffertur : àd fecrificanduny ôbfetionis ôoftræ
! raunus, fendi fpiritus tantum mifiio poftuletur. Qgah
j vero/vtitadicam)ipfepater Deus, | quo lpmtusfendus
procedit, facrificium fibi oblatüm fen&ficare nonpor-
j iït,aüt ipfe fifius fendificaxe nequeat Sacrincium Çor-
I poris fu iI quod qffërimui nos| cum Corpus iuum-iplé
fandificaùerit, qnodobtulit, vtTédimeretnps. Autica
•fpiritus fendus ad confecrandum écclèfiæ Sacnfiaurn
I mittendus fit,tanquam pater aut filiûs facrificanribiis de-
î fit*Primo itaqué meminifle nos èonuenit in huiùs voea-
bul6iniflionis,nec inferiorem accipi dëbetefan&um fpi-
! ritüm nec minorent: quia fi mihor,îtaque inferior:&iiin-
iferior,vtique minor Jrlocautem præmonuimus, fcierites
!abh®reticisquam maximefideinqftræ/freqüenter obie-
!' dum,ideo fpiritum fendum nunorem credendum pàtrfe
& filio, quia&àpatre mifiuseft&a filio.Porro autem II
riiiifo mittens potior eftçredéduSjCognôfcant fimoclua
conuinci pèrfidiam, quia ficut a pâtre & fifio mifiiïs Içgi-
türfpiritus (an dus i fie à pâtre & fpiritumfflus inueUitur
ôc fifiüs.Qùod ipfë filius & per pfophetam | multoante-
quam mïtteretur, dixit : Et poftquamminus eft, propria
teftificatione firmauic.Naiù veniensinNazarerii,&iy-
nasoeam ingrefiuS, eum tradko fibi adlegendum libro.
E»iæ prôphètæ,üium lócum reupluerët vbi fàiptum eft:
Spiritus üomm fuperme,propter quoâvnxttirtt, eiïaùgeïtzare
paupenbtismificme.Keàdito vôhîmine, viritàtem prOphe^
tiieillius praefenti teftatiis eft effcdu completam.dicens:
Hodiemptetaeß bicfcripturâ in0ribwveßrisSed&CMioeml-
dem prophetæ locp, à domino àtque àb eius Ipitftu le
miflum lus veïbis oftenditîEf nunc Dominus mißt mt> &jpt-
rituseius. Afé quo que fan dnm (piritummitti difcipulis,
ante paîîionem fuam hdcmodo pronuntiak Cümytutem
venerttparacletusquem ego ttitttàm vobtsfpmtumveritâtis y.quia ,
paire procedit,tlle teßimoniumpetbibebttde wié.Süperius autem _
eundem fpiritum etiamapatte mitti döcuerat .ParMletus
autemjhquiens,fpiritusfanftto) qutm mitâtpatet in riomfienw,
ittevos docebitomnïa. A pâtre ergô & a ipiritu miflûs cft-n-
lius , Çcà patre&filio miffus eft fpiritus. Veiuntamen;
fljçc filij I n e ï Spiritus làndi miiïionem localiter fadam
quifquam debet Chriftianus acçipere i fed dlo mif--
! fioriS nomiiw, o p u s \ n t e l l i ^ ^ ^ # ^ ö'|“ * ^ u b
tæ.Sic enimribh localiter mîfitis eft filius, née lûcalitèr
mittitur fpiricus knôluslîcut nec ipfîus partis eftquoque
•localis aduentusfCuni tamen filius diledorîbus fins non
j.tantumfuum,fid & patris prpmittat aduentum,ait énim:
ft iSi dili£it nie fer if tonejneuferuabit, & pater meus dïligèi eum,
\ & adeumventemus, & matifiùnemapud eumfaciemus. Sicùter-
! .go pater Sc filiûsnufquamqüidédcfurit,&tamenadqUé
kvolunt,verdunt (pérgrainâenimvèniunti quiperpoten-
I tiamnufquam delunt:.) fie etiamin miirione vel aduentu
àiritusfandfnullus localis iilus âccipiendus eft motus,
fed noftræ cfèdendus
lo caliter'feCündum Deitatènl milîuseft filius^aûtîpëali-
cer mitti pfitàtùrfpiritusfändus f ergo etiàm peüü.pater
loçOfquoâ abfic) credetUrinclüfüS.Etvbi eft> quodim-
menfitatem fuam Deus ipfe taliter nobis infmuat di-
ccns:€oelum & terrant ego impleo) filij quoqueimmenfiia-
tem piopbencuïfaoïis fennoTOniincntlat .De qno ^
.-tus Hn -t loqnitü' q-: ■ 6-non hMit fimtn:
adMonimtim
exeelfus & immtnftu. Et quia ipfe eft virtus & fapientia Dei,
de ipfo vdqj diekur: Aiiingrt hfinevfcf adfinmifprtitcr,&di-
Jponif omnia fuaiiitejr. Apoftolica quoque tenemusprjedi-
catione compertiim ■> quia in Chrijlo conditdfuntVniueffd in
ccetis & in terra,vifibilid & inutjibirta, jiuetbroni ,fiued6tnina-
t'tones.fiuepriheipatks, Jiutpoteftates. Ommdper ipfum & in ip\o
crestafun^&ipfe eft ante omnes,& omnia inipfo cotiftant. Quid
ergo eft, quod implereiuaprsfentia nequcat.in quo A-
poftolus vniuerfainecelis & fn terra,vifibilia&inuifibilia
conftare proniinciat ?' Sarfdr quoqile fpiritus iminenfita-
temferiptura fic loquitur: Spiritus Domini repleuit orbetn ter-
rdrum: propter quod & Dauid fen d ® Xtinifatis vnam
fubftantialiter immeRfitatem non folum corde credens,
aid iuftitiam,quinetiam ore confitens adfelutem, fic.ceci-
nft: Qttoibo djpiritutuo,&dficie tua quofugtam}fiafctnderoin
ccelumftu illic es,&fi defeendero in inferntim, ades. Etfiadfumpfe-
ropetinas mtasante lucent & habitauero iwnoiitftimo marts, etc-
twnilluc ■,minus tiui tUducst me, & ’tenchit me chxWt tua.
mv
> C;
C A P Ÿ T v M.
Vmergó , ficut.ûrximus> töfa^T'finitas vnitate Dei-
catis fuse natùraliter iramepfe infinitaque perma-
neat, & fic localiter nulquam fit ve tamen nulquam de-
fit, at que ita fitybique to ta ,v tn e cp e r partes creaturx
totius particulariterdiufdi, nec vniUemtate totiuspof-
fit creatur® cqncludi : quotrensSpiritus fendu^ ad coxi?
fedandtrm Saefifi^ium à patre-pofeitur, prima eft fi-
dei ratio n primaque cundis Chriftianis felubricer reti-
nenda cautela, yt fandi.fpiritus nullatènus localis co-
‘gitetur-aut exiftimeturaduenfcus'. Fidelibus quippedi-
cit Apoftolus: Nefckis, quia templum Dei eftis, &]pmtus Dei
habitat in vobtoEiéio Ucoity4timnfHtt?mpminJpirttit,&
inipfo vigilantes.'É t ipfè Saluator difcipulisfiiisdïçitî5i</i-
ligîtfisme, mandata mekferuaie , & ego rogabo patrem ,& 4lium
pdrdclettim ditbit vobis: vt mnnedt vobifeum in mmtm,Spirit urn
veritatis, quern mutÈusnonpàteft àicipere quid tiönv.idit eutn,nec
feiteum-.vosdutetn cogfiojcetiseum, quiaapudvos mdnebit, & in
yobiserit.VaAe& Patdus eundem nos fpiritum adoptionis
accepi'ftè fie prædreat : No» ehim icceptftisfpiritum feruittttis
itrum in timoré fed, dccepiftis Jpiritum adoptmisfiliorutn, inquo
clam,mus, Abbipattr. Fidefiboisicai|uj&, qui templum Dei,
funt^&iiVquibu's Spiritus Deüdhabitat, imo qui tem-
plum funt fpiritus faüdi ( ficùt Apoftolus die
quia membra viftrd iemplam eft JpirituS faritti, qui in vobjs eft,
quern habetis a Deói Quibus eciam idetn Apoftolusmandai:,
vt inipfo óf ent, atque in ipfo vigilent ) quOmodo
fpititûs fendus , tànquam ânte abfens niicti creditur ?
cum nec ofare coftdigne acvigilare’ ialiquis polfit, nifi fe
illi fpiritusfandus infuderic-. Qùocirca, ficutdicit Apo-
ftolusjftirUaltbusJpiritalia comparantes, Sc irijpirifu |^qüi n i qué
naturafiter beus eft,nihil corporale, nihil locale,hi-1
hiltemporaléjnihilmutabiie cogitant<^:confiderarede-
bemiis, nomine Spiritusfan dinonnunquain donafpkitalis
gratiaè nuncUpari. Nam legimus in libro Regum;'
Cum effet lïeliasdwno mnen tramfet endus, &dtfcïpulo pmf- ■
quant tolUreturJedifletfidutidm poftulahdïquód vellet, 'illefari-
tutniquemÜeliasdcceperat.duplïcemfibipoftulauitattribut. Vbi
vuque intellïgimus fpiritu^ nomine , donum fpiritalis
gcàciæ defignari. Ne<|ue enim fübftàntia fpiritus fandi
pocéft vel augcriyel minui : qui ficut,eft fineïnitió & fine
termino fempiternus, fie eft fine augmen co; demmento-
que perfedüs>„.
G A P V î V I I t
. o Vius timen dona, fecundum ipfius. inperfemtabi-
V_> Ie in atque irreprchenilbilem vóluntatem, ficut in
höminibus’pofie augericredimus> fièineispofièminUi
non negamus.N<no cüm donajunt Spiritusfdnfti,charitas gau-
diuifipax,longanimitds,bottitas,betiiguitasftdes, modeftia,c%ntinentïa.&
cum alndetitrper fpiritumfermofapientU,alij autemfery
mofcientïótfecundum eundem fpiritum, qlterifides in eodemfpiri
' tu \ hæctamen omnia pofluntin hominibus Sc atigeri &
minui. Vndc eft illud,quod ipfi A p o ftoli aügmen turn fi*
deifibi à Dominopoftulantcondonari.dicentesiDïWiMe
auge
M i
Sapient.i.
l.Çor.i-, e
Ephef.6. e
lean.14. b.
G
T\°pt. S. c
i.£Vr.t.
Noifiinfe
■ puiS. quandoqùe,
Ipiiitafia
donagràtiz
Tigninca-
4 Âêf. i.
' A
Sicutidem
fol plus mi-
nufque di-
.ictfa illuminai
» ita
îcidem fpi-
,tus à di-
.eriimddé
tecipitur.
Liber ficùndus.
augenobisfidçm. In charitate quoque nos crefcere,ipfê bea-
tus demonftrat Apoftolus,qui ait: Veritatem autem facientes,
in charitatecrefcamus., inilloper omnia. Qüomodo autem in
charitate crefcimus , nifi cumper donà grafiæ fpiritalis
crementum accipimus charitatis ? Cbaritas enim Deidiffufa
■ Mariainformacur eloquio : Spiritus fahättsfuperueriietin te,
& virm alttpmiobumbrabittibi : ldecq3 quod nafieturextefan-
âum,votabtturfiliusDei.Evi&nge\i{ia qqoque Matthçus,eo-
demfpiritii fando repletüs, affirmât, ami ctimdrjpoiïfatâ
effet mater eius Maria Iofiph, pftufquam cohuemtnt, muent a eft iti
eft in cor dibits noftris, per Spïritum fanftum, quidàtusefi nobisA vtero habeas deJpintti (auch. EtadTôfephficmemoratangeV
Hoc fentitur & de cæteris fpiritalibus dpnis.quæ pro.vni- lùm in fomnis dixifÏeilofephfth Dauid,noli timcreaccipere Ma-
I g C
ufcuiufque captu vel augeri vel minui dicuntur innobiSi
QùOniam taliùm crementa detrimentaq; eharifmatum,
fécundum id dicuntur, quod qbibufdam feu plus feu minus
infunt : Non quod in fè vel augeri vël minui poflunt;
Nam & fol tantus eft cum videtur âb oculis fenis, quan*
tus, cum videtur à fauciis: nec ipfe minuitur, cüm minus
ab oculis tür bâtis percipitunnec augetur,cum ampliuso-
cuüs fenis infunditur. Quia diuerfi tas ilia vifionis non ex
diuerfitate folis euenit.fed in diuerfitate fenitatis in firmi-
tatifque confiftit. Et quamuis vnum minus, alfenim îna-
gis illuminer : ipfe tarnen vnum atque idem in fe lumen
habët , quod vnus minus, alter amplius videt. Sicetiam
fpiritu fen d o , in fe fine augmento ac detrimento immu*
tabiliter pèrmanente': duplicem fibi Helifæus fpiritum
popofeit, in co, quod augmentum fpiritalisgratiæ poftu-
lauit.
C A P V T I X.
O V m ergo Sandi fpiritus ad fendificandum, totiuS
écclefiæ Sacrificiu m poftulatur aduentus,nihiLaliud
poftulari'mihi videtur, nifi vtper gratiam fpiritalem in
:orpore Chrifti ( quodeft Ecclefia) êharitatis vnitas iuginam
coniugem iuam: quod enim in ea nat urn eft, defpmtufanfto
eft- Quidveroeftillius Incarnationisdominicje myfterio
fadüm j nifi vt diuife vnirentur, & difcördantia pacaren-
tur ? Teftis eft enim Paulus de Chriftö: Qutaipfe eftpax no-
ftrd, quifecit viraéfevhum: & medium parictsm macerufoluens,
initnicttias in carnefua: legem mandatorumdecretis euacuans: vt
düos condat in fentetipfum in vnum. nouunfjwminetoifacienspd-
cem, vtreconcilietdmbosin vno corponbeo,p'ir crucem inttrficiens
inimteitias infemètipfo‘,& veniens eudngeliiauiipacem bis 'qui Ion-
ge,&pactm bis qUipropè, qui a in ipfo babemus ambo accejfum in v-
nó fpiritu ddpatrem. Hoe ergo' fadum eft charitate diuina,
Vt ex ipfo fpiritu corpus illiüs capitis effètfenatum, de
.qüö ipfiim caput eft natum. Ét ob hqc hècefferium nobis
eft, y t ficut ex fpiritu fandp hatus eft Chriftus, quando
Deus vnigenitusin vterö virginisj vnitushominifuo tian-
quam fponfus proceflit de Thalamo fuo: fic ecclefia do*
no fpiritus fandi adhasrèat Chrifto, tanquam mulier viro
fuö, &tanqüam corpus capitifuoi Dicit enim Apöftolus:
Quia chriftusedputeft'lcclefta, ipfefaluatorcorporis-. Etitèrum:
Quid membrafumus córporü èitts, de carne eius, &dèöfiibi&em:
propter hoc relinquet homopatrem & matrem fuam, & adharebit
L vxotifu&'& erunt duo in carnem vnam. Quöd èxponens ad*
iecitifacramentum boemagnum 'e f tE g o autemdïcö inChri-
ter indifrupta feruetur. 'Héc eft enim principale fpiritus ! fto & in Ecclefta* Hoe teftimonium veteris teftamenti,
fan d i donum me qua quifquis Unguis hominum angelorumqüe
loquitur,velut asfondns,aut cymbalum tinmens,fonum danpoteft,
vitam habere nonpoteft Etfihabeatpmnetnpropheiiam, & nouerit
myfteria omnia & omnem fcientiam, &fihabeatomnetnfidi
cum Dominus aduerfus Pharifieorum tent-amenta proferret,
fecutusadiunxit: Igituriam non funt duo, fed vnaedro.
Quodergo I)eus iutixit, honio non feparet. V t ergo in illo fen do.
conriubio, quod fadum eft in thalamo vteri virginalis,
vtmonttstramfetat,chantatemautemnonhabeat,nihileft: Etfi ) iariinonefïèntdud, fedvnacaro: fpirftali gratia fadum
diftribuerit in ctbospauptrumomnesfacilitates fuas, & tradiderit
corpus fuum vt ardeat, charttatetn autem non habeat, nihil eipro-
deft. Nam quia legem, dicit Apoftolus, ordinatam per angehs in
manumediatoris, linguisloquutifuntangelorum, quiino-
re quaslegis funt docebant,& aduerfuslegem prauis ope*
rib.us militabanr. De quibUsipfeSaluator dicit : Qua di-
curtt,facite: qua autemfaciunt ,facere noUte: dicuntenim &non
fttdiint.Smi quoque prop jietiamhabuit,&Simon Magus
credidit, & baptifini facramentum accepit. Nant &damo-
nes, dutn Credunt&contremifcunt,videntui haberefidem: fed
nihil eisprodeft, quianon habent charitatem. Multi et-
iain facilitates fuas paUperibus erogantes, quia non cura-
uerunt acquirend^ charitatis ftudiumimpendere:res qni-
derri fuas donaueru n t,quod ideo ttihil eis pro fuit, quia feeft.
Hocfetiam vtindifruptumiugiter teneaturffpiritalis
gratia operatunquia vt capiti fuö inhçréat hçc vniräs corporis;,&
vt fciens,qUia omnes qüi fe elongant abipfö,per-
ibtint, &quiaperdet ömnesquiforhicantür ab eo: pofllt
ipfacafte ac fuauitcr dicere : Mihi autem ddharefe Deo bonttm
eft. Et rurfus: Àdbafitanima medpoftte.lüd charitds Deifacit qua
dïffufà eft in cofdibus noftrispef Spirit um fanftum, qui dat tu eftrio-
bis. Per huivcSpiritum fendum tanta eft Vnitäs Ghrifti &
Eeciefiæ. Et cum elediöni? vas dicät: 0«/4 ChriftUs caput iß
corporis Ecclefia : ipfum tarnen corpus Chrifti nbn* dubitet
Chriftüm veraciter appdläre; Déniqùe ficairàd Corin*
thiqs feriberis : Sicut enim corpus vnum eft ', & membra habet
multa, ôûîînia autem membra corporis cumfint multtk, vnum eft
corpus: ita&Ghrifius. Etv t oftenderet, quia ho6 corpus
prosperdiderüntjilönacquiteifdö'chäritatemiquamac- j quodfiééftChrifti, ytChriftuSfit, cum myjjamembra
Efb.fi 1.4.
R.edeigi-
lutiy fieri
ficio pofeit
ecct’clia ad-
uentuin :
fpiritus fan-
fti. ■ :T'
quirere debuerant. His igitut demönftratürindieijs, ibi
efteSpiritum fendum, vbiefifinispracepti : hocefi,charitasde
puro corde,& confcicntia bona, & fide Honfifta. Vbi autem cum
fide charitds non eft ^quæCunque dona fpiritus fendi efïè
pofle, ipfiim vero fpitittim fendum efle non pofle ,.ac per
hoc, nihil prodefiè iilprum dönörum làrgitatem » vbifif-
aliquod donum fpiritus h ^ b e tiifv t ipfe fpiritus nön ha-
beatur. Proinde tales, etfi viaentur quommlibet pater-
: upturn doiiorum participes ^ nön tamen fuht hæreditatis
paternæ confortes : quoniam Spirittisfanftus eft pigmubaredi
tat is npftrq. Et in hoc nos Deus & pater Domini nàjlrilefii Chrifti
benedixitinommbenédiftionejpiritali.iricoeleftibusin Chrifto,ficut
elegit nos in ipfo, ante mundi conftituiionem: vt effemus fattfti&
tmmaculati tn conjpeftu ipfius in charitate.
C Â P V Ï X.
D Vm itaqüé Ëçciefia fpiritum fendum fibi coelitus
Doftuiat mitti,donüm fibi charitatis & vnanimitatis
pSftulat a Deo conferri. Quandö autem congruentius
quam ad. confècrândum Sacrificium Corporis Chrifti,
fan d a Ecclefia (.quæ corpus eft Chrifti) fpiritus feudi de-
pofcataduçntum? quæipfum ëâpüt fiiUfn fécilndum carnem
de fpiritu fendo nöueritnatütm Sicénim'aUgelico
ChrUHid*
catnationc
nobis pax
& vnitas
cum Deo
eft.
€fh.fr-
Per Spiritual
lan-
aum &
C lui ft us
F
natus eft Sc ;
Ecclefia re- !
aum vnitos
G
eft Chrifti
C.UJT-Ï.
* dubitat.
Bibliotb. Vet. Patr.Tom. 6-
habeat?nonnifi gratia fendi fpiritus Vnüm pérmaneat atque
confiftatjfèquitur ftatim dicens: Etenim in vno (piritu ö-
mnes itos in vnum corpus bapii&atifumus fitte Iudai,fiuegen tilesfi-
ueferuifiuèliberi. Et omnes vnum fpiritumpotauimut. Ipfe érgo
gratia ^>iritalis pervnitatem pacis & charitatem, cotpus
Chrifti per diés fingulos idincaré non definite q t ti in V-
tero Marite virginis dötium fepientix, quod eft caput hu*
ius eöfporis,fabricauit.'Vndë rios quoqüèfn ipfb adifica-
ri B . Apoftoltis hiis verbis öftendit: Ergo idm non eftis hojpitès
& adueni: fed eftis liuesfanftorum& dbmeftici Dei, fiuperadificdti
füprafündamenium Apoftolorum&Prophètaritm,ipfofimModn-
guldrildpide Chrifto lefu: 'tri quó omhisadiftcatio cónftruft* trefiit
in templum fanftum in Domino :In quo&vos coadificainini in hd-
bitdctdumpeiinftirittu Hanca?dific4tiönërnjquümfpiritu
aedificafrmr/alio loco non adaliüd fieri teftatut Apbfto-
\\is,nifiad confummationcm fmftorum in opus minflerij, in adifi-
cattonem corporis Chrifti. Vbi vnitatcm eiufdem ïedificatio-
nis fpiritalisfqux in charitate conftat, ihfinuatts ait: Dó»«
bccurrainusomnesin vnitdtemfidei&dgmtibnis filqDii, invirum
per ft ft um, inmenfuram at at is plenirudinis Chrifti i vt lam nonfi-
mus pdruuliftuftuantes, & cirtumfefamur bhtni vento doftrina, in
nequitia hominum,in afttitia ad circUmttentibftem mbits. Veritatem
autem facientes iH cbaiitate, crefcamus in illo per omnia , qüi eft
1 caput Chriftus', ex quo ictutti corpuscompaftum , &XonnèxUmper
m ■ ' t g '
ftum no
H
idificaihut i
in Cfirifto
domino.
Eph*f. »5
BfhefiÀÀ