j tß ___________N_o_rmt in Io an.
*A mia miracula fecit.Alij autem contra contcndebantex eiufdé
linguæ gutturib.Nô fapiens,no fapicns eft hic vcre:
fed verbis mencem fallenribus feducit animum colle Ai
*5 populi. t Talia quidem inter fe loquebantur. De ipfo
aucem tune non aufus quifquam intrepida qaadam voce '
palam loquebatur, libera labia foluens; cautc ob feruans
Sccauensterroremludaeorum. f Iefus autem fero apparent,
iam circa mediam metam facrifici fefti afcendebac:
& inlapidoio templo docebac multitudinem colle Ao-
ram hominam coniunAorum. f Èc pradens Iudæorum
coecus admirabatur ipfum. Intet fe autem loquebantur
alterriatim alius poft alium : Vndc hic à feipfo emittit ferir
ptam vocem? quomodo feitlireras, quas non didicit pe-
" | rfta arte? quomodo non edo Aus nouitliteras? f Inter-
rogantibus autem eraifit Dominus vocem diuino ore,
do Arina multifcia non eft mea, fed patris qui mepræ-
l ' mißt, f Si quis autem vir voluerit iuxta eius volun-
tatem æqua&decentia opera fecere, cognofcet doAri-
næ noftuc gratiam, vtrumfir coelefte quoddam diuini-
tus donum patris, an ego ipfe loquar ex propriis fer-
. monibus vocem iponteexcitatam. f Omnis homo qui
z* dixerit fuperbum fuum honorem, ipfc fibiipfi ex pro*
pria {àpientia teftis, hic homoquæric fuam gloriam : qui
autem perficiet nutum 8c voluncacem Dei qui mißt ram,
info ns hic incedit femitam veritatis, 8c nihil pernicio*
fumeftinipfo. t Et Dominus viciffim dixit eis: Non-
ne Moyfes dédit vobis an tea legem vltdcem cædis ho*
minum? &vnderapuemntventi fermonem Dei altiffi-
mi, ne que quifquam velbrum præftat legem ? quia folum
quaeritis oaines interficere me occulta morte, t Et po-
pulus ei dixit: Stimulus aerij dæmonis exagitat tuam
mentem:quiscupittcoccidere? f Iefus autem memo-
rabat (âpientem legem, prop ter quam populus circula-
riter myftica occulta facie aofeindit fummum tegmen
prolifici pudendi: Vnum folum opus fè c i, & propter
pium opus omnes me accufetis 8c reprehenditis ftupefe-
Ai. Ÿ Cuius gratia Moles tradidit vobis feAionemle-
giferiferri: (non quod Mofis eilet munus, fédérât pa-
trum veftrorum donatio: ) 8c primigenia quadam lege,
quando venir lumen icptimæ iolitæ auroræ, virum nu-
pernatum circumcidids ferro natalitio. t Quod ß homo
accipit fan dt am fedtionem confueto ferro quando
lux feptimæ aurorç venit, ne legitiraæ Mofis leges incerta
& quafifinejponfione foluantur : omnes mihi g r au i ter in-
feilum excitatis faftum minarum, quod meoopitulante
verbo, non autem fecante ferro, vegetans totum horai-
nem putrefadtum circulari morbo, vobis rurlùs præbui
quum effet Sabbatum? f Indicate nonreddentesgratiam
mortalibus oculis, fed iudicantes diftribuite iufti-
tiam vero fermone, Vtfes 8c iuftitiam præponatis tempo-
raliperfbnr. f Et quidam à diuina ciuirate Hierofoly-
morum dixerunt: Nonne vere hic eft quem promifeui &
comraifti dues quærunt interficere pcrcufïbre ferro i
T Ecce quomodo reuerfiis erudtat confuetam vocem;
neque quifquam contradiccns ei refpondet quidquam:
quidfibivulthoctantum omnium filentium ? Num ci-
uitadsprindpes,meidues, audientes vocem hominum
1 7 deiloquorum, noucrunt quod hic eft Chriftus? t Rex
autem Chriftus quando veniet, nullus vir feiet vnde fit:
18 feitis autem hünc vwds fit. f Iefus autem clamàuit in
templo argento fplendcnte, diuina documenta populo
prædicans: 8c dicens. Et me noftis follerti comm uni fermons,
& feitis vnde lira, etfi hoc occultadsfilendo : ne-
que enim meo ipfiiyi hortatu ad vos hue venio, fed pater
meus eft verax caufe miffionis : quem vos mente errantes
non nouiftis omnino. t Sed ego hune probe noui,quia
ab ipfo ipfeveni, SdUemepræmifitvtvenirem. j* Et
quidam furore agitati properabant apprehendere Iefum
manibusimmitibus, nec tarnen quifquam ipforum ma-
nus liras graues iniedt, quia ipfa funeftahora nondum ei
31 volenti venerat I pâtre, f E tmulriex congrcgato po-
■ pulo crediderunt : 8c Iefum honorabantconfono quo-
dam fermone : Num Chriftus Rex popùlum feruans fic-
I unde venerit ,faciet miracula præftantiora operibus quæ
i 1 [Aie fede ore labores 8c dolores exfoluente ? f Incredulusautem
errantium mente Pharifieorum populusaudi-
ait querulam effraenem voefem ihultilinguis vulgi fub-
murmurantis. Et inuidi Pontifices atque ngidiilimus
costus valde errantium Pharifieonim prarmiferunt mini-
ftrosvt crudeli manu caperent Iefum incompreheiifibi-
lem. t Et Dominus dixit ipfis, obfeuro quodam 1er-
monevaticinansluamvoluntadamhoram mortem cito
allaturam: Adhucpaulilper maneo apud vos in terra, 8c
Celeriborurliisadpatremmeumquimifittitt. f Etre-
rrogradi quaeretis me: quierentes autem non inuenietis:
neque poteftas eft vos veftigium ducentcs perletrarein
viam quam ibo. f Inter le autem loquebatur turma-
tim ibi populus.Quo paulo poft ableedens iturus eft nie,
quod nemo noftrumquairenseuminueniet ? num fefti-
nat circumvagus ire ad ciuitates vicipas, vbi omnium
Griecorum Iparfie funt cateruse, vt etiam Grrecos filiös
doceat ipfam fapienti* fn® legem? f Quis vero eft hic |
fermo quem dixit tefti populo: Multum 8c fiepe me quae-
retis reuerfum fero videre, necinuenietis: neque vos cu-
pientes eft fas ambulare inaccefiam viam quo vado ?
f Sed quando vltimus venit tripudiofi dies fefti Chriftus
Dominusftetit lapidofum prope remplum : & e x -
clamauitac dixit Hebrteis,vocem omnes demulcentem
fandens : Si quis habet fitim animicidam ad me Ve-
niensbibatfontisnoftri aquam animae conferuatricem.
f Omnis enim fidemhabens 10 mr, faluuserit: &ficut
prifeus Dei fermo dixit. Prudentia flumina feiuentc
per fe fulo fiuento femper effundent internam rediui-
uam diuinam aquam per ventrem illius. f Dixit hoc,
praeuatidnans aduenientem fero tinum fplendorem Spiritus,
quem animo Dei fufeeptore confequututa erat o~
mnis hominum multum aifperforum credens natio:
nondum enim humanis mentibusirradicatus erat Spiritus
Dei fan Aus, propterea quod nondum acceperat gloriam
Chriftus R e x , vifusproximus afiefTor fedis patris.
•j- Multi autem ex pöpulis concordibus tune audientes
hoc, labiis fidelimmis edebant vocem ex multiplici
ore proficifccntem: Hic eft Verus propheta quem deferi-
pfit fermo. f Alij vero controuerfiaeinfeij, habebant
cantilenamferfVf: Hic eft Chriftus R e x ; alij autem Con-
tentiofo fermone pandentes repagula legiferi oris, dixerunt
oracula fapienti libro fignata : Num Chriftus
Dominus vcniet ex Galilxa maritima? f Non hoc dixit
deiloqua vox: fed ipfe qui dicitur Chriftus, ferens
fanguinemregiumprifei Dauidis apparebit Iudaiis, vbi
lyricen Dauid habitauit domum patris Bethlehem o-
ues pafeentis. j* Diuifi vero populi ingens duplicis
connlij erat contentio. f Improuidi autem ihcohfi-
derantes quidam viri tentarunt capere Iefum , iniquo
inftin&ufcniorum populi, fed ipfum nemo appreheß-
dit: quoniam vltima mortifera hora rurlus nonduma-
derat ipli permittenti. f Et prüdentes miniftri admi-
rabundiaeftupentes redierunt ad iacerdotes Deo con-
tratios, & valde inuidosaeperpetuoerrantes Pharifxos,
dixerunt autem i l l i : Cur eum non addiixiftis? f Et
prudenti fermone dixerunt non errantes miniftri pergra-
uis neceffitatis : Non fic homo alius squalem loquu-
tus eft vocem. f Et audax dixit cams impläcabilium
Pharifißorum: Num & vos lubrica mente ledufti eftis,
credentesillittsfentehtiis? f Num aliquis principum
aut ingenioforü Pharifieorum credidit in ipfum? f Ni-
fiplebeiahscimproba multitudoersans, quae legem i-
gnorausinfänit, plena cxfccrationibus. f Denfo autem
agmini fundens obiurgatricem vocem vicinus Nicodemus,
( qui erat föcius illorum, & per no&em venerat
ad eum , celer profedus clandeftinis pedibus, ) re-
fpoßdit,wnnes redarguens. "f Num vero diuina lex
Iudsorum folet vcloci animo condemnare, nifi iudex
anteaaudiensvirumloquentem,iudicauerit, 8c exami-
nauerit peritam vocem , teftificante fermone cogiio-
feens opera qus fecit? f Ec refpondit cams legum
peritoram Pharifieorum , reprehendens Nicodemum
irreprehenfibilem : Num & tu ipfe fenguinem Gali-
lsum ? alternum librum voluens, fed inquirens, & Co-
gnofees quod difertus prophetanon excitatur cxGalil^a.
. . . ., ' . f Etrdn
54
F
57
3*
39
40
G
41
4 ^
43
4 4
45
47
48
49
5°
5l
S1
f É t rétrogtàdi iuerunt omhes àd fuas d omo s , yc qiiic-
tém & fómni donum càper int.
C A P V T V l i l .
Ïfefusautem relida fandaHierófolymotlim ctuitatè, fe-
rotinusafeendit in abundantem arboribus montem o-
liuarüra, vbicrat Bcthàniacharum ipfi hofpitmm. t Sed
quum alterum diem redukilfet aurora, raatutinus iterum
pedemflexitadfedem Vrbisfacrs: ingrelTus autem tem-
plum, confedit : atque iterum palam vt antea docebat diuina
documenta, nihil metuens rabiem Pharifieorum in-
fano velut oeftro furentium, qui ipfum interimere cupie-
bantdolofa morte. Et omnis populus vndique ingtedie-
batur ad eum, Chrifti Dei Olores multi, multi amantes
Chrifti;hi quidem, vt auditent fermonem prsdiuinsvo-
cis, & re Aam (idem animis fuis acciperent, animo incre-
dulo mariuagis procellis permiflo : illi vero in corde mala
ci machinantes, cupientefque ipfius bona prsclaraque o-
pera 8c fermoncs coarguere. t Porro ferib« malis dolis
ornati, & valde aftuti Pharifæi Deoaduerfarij, improuifi
ingredienres in templum velocib^s pedibus, ducunt ad i-
pfum mulierem inadulterio deprehenfam: cuius dolor &
sgricudo primum occulebatur gementi animo, veluti cç-
leftis fulminis i&ibus percuflb ; 8c magnum non prsuifs
triftitiæ recentilfitnumtumorem ac pondus vaticinabanturtaciti
præconesgenæ lachrymis raadentes, pallidæq;
mem morris, & aliquem ruborem habentes ob pea ati
turpitudinem : poftea vero multum lamcntabatur & eiu-
labat, quafi ad mortem vadens j & animum non iam am-
plius clandeftinis doloribus carpebat & exulcerabat, fed
ex corde multum tcrribilemquc vlulatum emittebat » neque
quifquam audens alleuabat earn fuis admonitio-
nibus& cpnfolationibus, vt ne indignarctur totusPha-
rifieomm inimiciffimus & mala moliens feribarum c a ms,
Qu jm autem ftatuiflent eam in medio, f -a Dixerunt
Iefu»Multum amate & amande Domine, fapientiffime
magifterpopuli, adultéra hsc mulier, nuptiarum prsda-
trix, quae acceffit tcmcrarie alienum cubile, agitata dementi
ftimulo turpiflimi amoris, putans obieAaticlan-
deftino concubitu, modo deprehenfeeft in ipfb improbo
opere'adulterij: f vLex autem legislatoris Mofsprxeipit
tales iapidari:mfitu aliud fends, rrsdemus earn populo,
vt earn ftatim obruant lapideis iaeulis : die quid tibi vide-
tur, ne cela nos tuam mencem 8C fententiam. Hocautem
tenta-uese«/» diccbant vetfuti, vtpoflènt ipfum re-
prehenderefuis fèrmon;bus, atque itaaliquam in ilium
habereaccufàtionem’ Qn/ifi autem non audiëns quæ inimités
contra ipfam dicebant, nullam ipfis ab ore funde-
bat vocem: fed incumatus deo rfum,quafi ilia 8c dlos non
curans, & operibus loquacibus tes prsftantiores decla-
rans, oculos deiiciebac in terram, 8c Icribebat in ea digito
diuino, myfteria multa (culpens. f Qllum autem interrogate
perfeuerarent immites viri, vt Chriftus ipfis fuam
explicatec fententiam, veluti exiftimantes ipfum reAum
& iuftum iüdicem, ac dicentçs:Dic quod fentis 8c quod a-
nimus te iabetacfuadetiudicare; (cimusquodiudicabis
iudiciüm omnino iùftum: Iefus cor ipforum valde fcele-
ratum Cognofcens , & quod omnes eflèut contaminati
peccatis; quum fèipfùm crex’flèt, ipfis fètmpnem dixitin-
fperatum, futurum omnibus vetum fermonem quiani-
mos ipforum morderet, Qj^i vir veftrtim eft expers pecca-
torum,incipiateamiacularifàxeis fegittis. Sic confcien-
tiàni ômniütn eorum manifefte percellens, & intima Cordis
verfuriperferutans; mulieremque crimini obnoxiam
non vifus abfoluere. t Poftquam autem eorum animü
ift peAotibus commoüifïèt 8c perturbafTet h*c dicens,
dénüo fleAebat ceruicem in humum , &tetrahcbat mites
àëbenignos oculos fuos fèotfimabiisqui eum inter-
rogabant 8c rùrfus in tetra feribebat fummo digiro diui*
no. f Porro quum audiflent inopinatum hoc Iefu re-
fponfum, &confcij fuis in cordibusfinguli quod magniS
feeleribusinquinatieffent, metuentefque indicationem
& manifeftationem fuotum improbe aAorum, vtpote
vidences ipfum eflè verum cordium cognicotëm, exiuç*
Biblioth. Vet. Pat. Totn. 6 .
Mint fingulatim muti extra remplum : primum ieniorts,
Bharifiei, 8c facerdotes, fcribæque, &alij duces populi;
deinde fequutifuntcelcriter alij vnanim es idem que fen-
tientes, manifefte maleuoÜ infeftique huic mulicri, 6c
multa turbaparata fuis ipfam manibus lapidare, iam ha-
bences in fuis manibus iacula qüibus miferam mifère fta-
tim interficere cupiebànt, vultu, anhelitu, & multa den-
tium Collifione ac tomprefiione adindicantcs tumorem
acerbæ 8c amarulencæ iras. Sic illi quidem iabiérunt confetti
» alius poft alium, quorum nullus omnino erat fine
peccato: cum fola aucem muliere miferabiliter lachrymas
fundente&in medibftante reliAuseftfolusIefus, vrpo-
te digreffis iis qui ipfius mulieris mortem defiderabànr.
•f Ac candeni quum Iefus oculos fùftuliflèt, & folamVi-
diflet mulierem plorantém & vehementer ingemifeen- ;
tem, atque continue in humum defixos oculos haben-
tem, dixit interrogans blandis fuis verbis. Mulièr, vbi
funt illi tui accufetores ? num quifquam te condemnauit ?
f Turn dixit mulier tremens, Nemo, t)omihei Et Iefus
dixit illi, Neque ego fane te condemno indemnatam ab
illis: vade, 8c abftint in pofterum à peccatis. Chriftus dixit
»mulier doknumabiit: & ftatim multi viri 8c tnulierfcs
iterum venetunt auditum documenta Chrifti qui inahfe-
rat in templo cüm fuis difeipulis 8c quiblifdam bcneuoliS
èpopulo. f Iefus autem dixit i fundens populi fetUâtri-
ccm vocem; Sum lux mundi obfcuri: quicunque vir fidc-
lem habens menrem me fequutus fuerit, nuhquara incedit
pedibus errantibus per Vmbrofum conum caliginil,
fed fplendebit, habens ih feipfo lucém firmam vitashoti
errantis comitcm. t Àudax aütem populus Iudæorum
obftrepebatfuriofa voce, Teftimonium proprium dicis
arroganti fermone : teftificans tuus fermo non eft verus.
t Dixit & ipfe,mittens à Deo profiuentein perenis linguæ
imbrem, Etfi teftimonijs meam gloriam ipfe àugeo, meus ;
teftificans fermo eft expers mendaeij. Vtrumque enim fo-
lus ego fcio, vnde veni, & quo vado : vos autem nefeitis
vndcfim, vnde venerim, & quo ego vàdorëlinqucnsfedern
mundi. t Vos adfpicientes meam formam hutna-
nam, fecundum humanam carnem iüdicatis infeio fermone.
Neminem quidem iudico, legis peritum os fol-
uens. f Si vero & iudicem, iudicium teAüm definio,indicium
meum eft verum & inculpatum : non enim redarguens
fut?i folus, fed habéo & aitiregentem patrem, tom-
munem meum adiutorem & certamihis focium, qui dt-
litus me ihifit in terram ad genus hunianum. t f n veftris
autem legibus fignatum eft in facro prudent» libro, Teftimonium
duorum hominum eft verum, f Fidelis & verax
ego fum teftis ipfe mihi ipfi ; commune teftimoniuria i
&mcuspater dicitd«»J«, ^ui me hue mifit auxiliàtorem
geoeri mortaliutn, m Hebræi vero intertogabaht mntuo
quodam fermone, Quis eft pater tuus qui y genùit '< Dixit
& ipfe, Ambos non noftis vnö inctedulöpropofiro» [
neque me filium qui veni j nequë patrem qui mifit iiie. Si
vero me cognofcentes confirmareris menrem veftram^
etiam cognofcereris 6c paricm noftnjm. f Dominuslö-
quutus elt hæc diuina documenta populo,, vbi dfeitur ôt
efkloaiscuftofgoza: qub multi ciués adueniebant ferenrCS
varia dona. Neque quifquam ipfum apprehendit, quonia
mortifèi um ipfi nondum vénérât à Déo tnôtum vlrimum.
hor* veftigium. t Atque ipfis Dominus d ixit, Meam
viam ipfe ibo :& nie, quem præfentem perfequiminiinfi-
piente animo, præconcm æretnæ Veritatis â D.eo miffurn j
tum faneâbfentcm quærctis fruft'a,mo! tum defiderantes
wr.VoSûuccm infiDiencibusmor>bus omnes çitones,pott
feneAutem vidcbiiishorrendtim lînem, habentes pècea-
to coætaneamalbam comam.i^QUo autem volubile rnci
pedis veftigium inrito, vos non poteftis Venire veftigatri-
cc pedis planta., f Et audax Hebræorum populus idaü-
diens tutbabatur, orccontumeliofbinfipientémfiuxum
yerborum furtdens, N um mori vult mortem laquearem j
autflringens gladium pet véhttém incidet in mortem vl-
troneam? quia dicit , Quo nünc vado præcunentibus
pedibus, voS non poteftis feqüentibus pedibus vcnirci
•j" Iefus veto aperuit diuiniloquumos, fermonem aduer-
fariumfanden!conuiciatoripopulo, Vos eftisdefeenfo-
Ï3d i tes infi