
E lp id io D i a c o n o .v i j .7 .v i i j8 . ix . i4 .2 i .
E u g c n c t i.j.25. i i j . i .25.29.iv .26. } o .52.v .27.v i a222.
E u la lio E p ffc o p o .ii j.i8 .iv . 3.
E u p r c p iæ .ij.i5 .iij.i5 .2 8 .v i.3 .2 t) .v ij.8 .
F a u fto . j . 2 .4 .5 .6 .7 . 1 4 . 1 7 .2 0 .2 1 .2 6 .i j.iQ .1 1 .t6 .2 2 .2 3 .i4 .2 5 .
ü j. 3 . I 9 . 2 0 . a i . 1 2 .5 3 4 7 .5 .9 .14 .1 5 ^ 8 ,2 4 .v .9 .i8 .v j .i .4 .c ) .
IÖ. I 5 . 1 9 . 2 0 . 2 1 ; 2 J.29 .3Ö .V ij.2 .3& .V Ü j.J.l4 .l8 .I9 .2 4 .15 »
F a u f t o a lb o .v j .3 4 . . ( i x .2 .n . i 2 i
F a u fto Iu n io r i, y . 12 .
F irm inæ .v j.38 .
F irm in o .j.8 .ij.7 .
F lo r ia n o .j.15 .16 ;
F lo r o . j. i .n .v i j . ( Ï . io .v i i j . i i .2 2 .2 3 .
G u d i lc u o .v j.2 8 .
H o n o r a to . i j.2 7 .
H o rm ifH s D ia c o n o . iv .3 4 . v . 13 iVj.3 J ; v i j . ia . v i i j.3 3.3 9 »ix.51
IO an n i.j.i.i o .ij. iS .iv .i2 .v j .3 7 . ,
Iu l i a n o . iv .7 .2 o .v i j. i .
L a c o n io .ij .5 .i ij ,i^ .v .2 4 .
L a u r e n t io .iij.6 .
L c o n t io A b b a t i.v .6 . ‘
L ib c r io .ij.2 t f.v . i . v j . I l i x . i j .2 9 . ’
L u m in o ( o . i i j. io . iv . i i .v . i i .v j. i6 .
M a r c c ll ia n o . iij .9 .2 9 .
M a r c c ll in o E p if c o p o .v j. 1 7 .
M a r c ia n o .v .z .
M a fc a to r i .ii j.2 4 .ix . 2 0 .
M a x ir a o .ii j .5 .v ij .2 0 .2 i.2 2 .2 3 .v ii j .io .
M e r ib a u d o .ix .3 . , .
M f f la læ .v ii j.3.9.43. i x . i2.2<>.33. 01ÿ b r io .j.9.25.ij.4.9. i j .
O p ilio n i.j.2 2 .v .3 .
P a m f f o n io .v . iö . i x . i j .
P a r t h e a io :v .i9 .vj . 1 .2 3 .
P a f f iu o jj j .3 2 .
P c t r o .v .8 .
P om e r io .ij.6 .
P o r t ia n o A b b a t i.v ii j.3 4 .
P r o b in o . ix .4 .
P r ö b ó .v i j . 1 7 . '
P r om o t o .ii j.1 4 .
S e n a r io .j.2 3 .3 4 4 7 . 2 7 . 3 3 ^ . 1 5 ^ . 8 .1 2 .2 7 . v i j^ .v ii j .y « ! '.
S c n a to r i E p if c o p o . i ij . i .
S e ru ilio n i.v .14 .
i S im p l ic ia n o .v i j.19 .
S p e c io f s . i j .2 .3 .
S c ep h an o A b b a r i.iij. 4 .12 .
S t e p h a n o E p ifc o p o .i ij .17 .
S t e p h a n o . v i j r i4 .
S c e p h a n i s .v i i j . 1 7 . ix . 1 j. 1 8 .
S ym m a c h o P a p æ . iv . i.8 .2 2 .2 9 .v . io .v j .3 l .v ii j .3 i,3 8 . ix .3 0
S y ir im a c h o P a m d 0 .v i j .2 j .
T r a f im u n d o .v . i . iv . io . JM
iV e n a n d o .v .2 2 .
V i d o r i . ix .& , % - . V ' V
LM A G N I F M L I C I S ->
ENNO DM EPISCOP
I T IC INENS I S
E p ifto la rum
L I B E R P R I M V S .
E N N O D I F S 1 0 A N N L L
V m f a lu m quarris v e rb is in ft a t io -
n e c om p o fir is , & in c e r ta liq u cn tis
d em e n t i p la c id a o ra t io n é d e lc rirum
fimulabas, eloquij demonftrâfth Deus bone, in
quantos (c vfus diuesl i rtgua difpergit! G u hï voluerit, fx-
uit vt bcftia, currit vt fluuius, fluduat vt profundutïl : &
quamcumque fucaris vferborurnimaginibus pingic fpe-
ciem * veri adftipulatiohe repræicntat. Timerc te fcri-
ptionem , quafifronce tcner, infînuas ; dum declama-
tionutn pompam refuga taudis depofcitafîèrcioj & fie
auaragloriæ, dum pudoriparcere le often dit, peregri-
nam mentita formidinem. Ago atque habeo gracias»
quodnobilia rudimentafacundiæ tus in amid, quantum
sftimas, præconiis confecrafti. Et licet non agno-
lcam meâ eflè q u s loqueris ; religionem tamen narran-
tisample&or , diligentiampedoris laudo, quam gratis
per fudum rutilantis luce dedicafti. Tibi fax ifta præ-
tenditur , quam in opinionemea blandus elocutorac-
cendisi egonodem contcientiæmeæ, & f i non fugio,
noui tamen æftimare. Graues hiatus parieur aliens grat
is commiffa credulitas: quam quam omne crimen tranf-
cat , qui vult decipere confidentem. Gaudia tamen
mea de te epiftolarisalloquij dotibus adimpleftij dum
nouitacem fenfuum monftras ferenicate fermonum, &
vtteris decora pfofapis nouellivincis nitore colloquij.
Sac fuerat pàrentum tudrüm defideriis i feniora te fâ-
milis ornamenta æmulari : vincete polie , ficüc nemo
credidit, ita nullus optàuit. Vides quantum ad vn-
guem politâ conuerfàrio pretiis bene nafeentis adiun-
gat î Quod iubar lànguinisprsftitit, fuperauit indu-
ftria caftigantis. Gredidi vocorum fiimmam fatigari, fi
te natalibus reddidiflès j illud non expendéns, quid
claricati tus cohabitator infunderet, Sit forte in spfti-
marioneorbitrij meidcfrudatacogiiitio. Neminemcre-
didiad Oiÿbrium peruenire: qucmviciniscalcibusper-
nix infecutor adiunges; bèatum fadurus nempe, fi vir
ceris. Detim pre^or, vt adolefcèntia in té , q u s [per-
fedionem] primOrdiis monftrant, bons fiugis germi-
naconualelcant. Domihabes, vnde exhqrtatiomsmes
viua fumas exempla. Té pater morum tranquillitace,ib-
cer eloquéntia fimilcm pro ducat. Sime voti reum face-
re csleftia régna digriantür, vnum precor , vt mcimemi-
niflè digneris : ne illius', cüius perfe dionem inter dicen-
difimuiacra meditaris, obliuionis quoque par elle con-
tendas.Sedadepiftolsmoremrêuértar j quam afFcdio
tua in longum produxit. Salué mi domine, & amantém
tui fiequentibus cole muniishterarum j ne amoris eon-
teftatio fola , ficut Iblet in quibufdam eflê, prsaij in ce
puteturextitiflefermonis.
Ennodius Floro. iÎL
N Oui me duram ccédiflè prouinciam % 8c grauem far-
dnam humerisinfirmis attollere, quifiublimitatem
njanijouantum ad me, quietam verborumftimulis éxci-^
tàui. Sié minaces dente beftias inüâlida laceffit adole-
feentia, & dum maiôra viribus prouo cat, quod euénitè
optât, fpedaculüiiiputateflè, nonprslium. Siemens
congrelfionis ignârà certaminibus â|ite periculuiii debet
affedum. Leonisrabiem, 8c quam Lybia alicio beftiam,
quam te, lingua cénfèp mitiorem. Q u s me prscipitauit
infeitia ? qui animi feruor à cognitione tuiperegrinan-
tem duxitindeuium, vt nefeirem quid intention! lacef-
fitüs de béret, qui fêmper contumelies primus incipit,
qui iniuriarum gymnanis nunquam meruit pofthaberi?
Cléricórum certe exerdtatillimus maledidoi jqui ad eos
femper nouelli&acuti dentis m or fus exhjbuit : quem
euadereadvnguemdudavicanon meruit, eui Ceflîc o-
mniseruditio} & quafi comitem fÿdus relfgiolorum fu-
git yniiicrfitas. Hune ergo improbus 8c fronte debilis
excitaui. Hac fiducia prouocalïèm ventos ad flandum,
ad curium flumina« Fauftum mcüm ad facundiam , qua
““ ad gàrrulitacem loquendi parcüs ferratis verborum
bis; dum fe rm o n um cymbamin- / calcibusaiiimaui. ïgnofee qusfo, & quod in aliis vitium
ter loquels fçopulos re&or dili- I putas, tacicurnitatemamantis fpcrnè: abftinearefponfis
yensi f isn a s , & curfum artificem ^ prouocâncetttdamna côtcmptu.Tecum decertet de merabrica
tu s t ru t in a to r e x p e n d is ;
p e la g u s o cu lis m e is , q u o d à q u a -
d iis cu riæ f in ib u s e d u d u s , c i r c a G a l lu m p r o lâ p ia c o n t i-
C e fc e îfile n t ij t u i , f î p r s u a le s ,t a l io n e m u lc em u r . C a u c m i
d om in e ,
domine, neincipias minofem loquacitateproubcando
humilissftimari. Quidenimlaboriseft, iacenteminea
parte fiiperâre, & triumphum de eo dùcere, qui fè ante
confliétüm imparemçonfitetur? Efto mihitamènapud
domhümFàuftiim amoris mei fibula, fi qüerelas, quam-
uis anguftas 8C rufticas,ftudes euadere.
'Ennodius Taußo. I I I .
A C t â e f t c a u f à d e fid e r ij m e i b e f t e f ic io q u e r e la t t im t
m e ru it im p u d e n t i a , q u o d n e g a b a t v r b a n it a s . D i l i “
g e n t iam là n d i p e d o r i s , q u am a rtifeX f île n t ium t é g e b a t ,
c lic u i: t a c itu rn i ta tem .q uæ a d fo m e n t a a rd o r is m e i p a ra ta
fu e r a t ,te rm in a u iîp rb r o g a n d o v ile s p a g in a s ,p r e t iiim v fn -
c e n t is a c c e p i. S i c v fu r a c u lto r i v e x à t is r e d d it t e t ra c e fp i-
t ib u s , & foe t u r am n o b i l em d e f in g u la r ib u sp a r tu r ir g le -
b a g e rm in ib u s : f i c a d v o c em v n iu s h o n iin is m o n t ium fe-
c re c a r e lp o n d e n t d um an g u ftu s c lam o r v in c i t u r , v a -
litu d in em fu am e lem e n t a m a n ife ft a n t . E u a n g d ic is t a l
i f a d o o b fè c u tu s o r a c u l i s , fru cb&m d e p r s c e p r i f ilm v e -
r ita te fo r t itu s ; c u iu s d é c la r â t in f t r u d i o , q u o d pu lfan t t
f s p e fu r g a t D e u s , & t r i b u a t , f in o n p r o p t e r m e r itum ,
v e l p r o p t e r im p o r tu n it a t èm .F a c e fla t p o f t n a c in f id e l iu m
m a le c a u t a d ife u f fio : in t e g r it a t i f e n t e n t i s p e r i c u l i s p r s -
fe n t ib u s id o n e u s m ih i te ft is a d f t ip u lo r . F r e q u e n t i o ra -
t io n e o p t a t â p r om e ru i : c o n c e f tum e f tp r è c u m a f t id u ita t i
q u o d n e g a b a tu r e x am in i. D e b e p v o b i s am i c i t iam , q u e -
r im o n iæ m e s : q u a s , d um v o t is e f f e d u m t r ib u i t i s , p lu s
am a b o . F u e r it li c e t o r ig o v e ft r a à iu f to d o lo r e y e n ie n s ;
f r e q u e n t e r à v o b i s ,p o f tq u am p ræ ft it iftis .e t iam il lç fi is in -
c ip iam . D e le n if ic am a lle g a t io n em am p le x u s e p if to la r is
e lo q u i j , a g o a tq u e h a b e o g r a t ia s , q u o d m e d iu t r iftium
ïio lu i ft i s e lfe p a r t ic ip em : fe c ift is h o c fo r f it a n v o t o & A u d
io c o n fu le n t is . S e d a d fc r ib o p e c c a tis m e i s , q u o d m a io -
t ib u s , d um t em p e r a t is a l lo q u io , (um i a d a t u s a n g o r ib u s .
M ih i v n i in a d u e r fum p ro u ila c o n t in g u n t , d um g r a u io r a
fem p e r in m oe r o r e s f t im o , q u s t'a c en tu r : q u ia c re d o
q u o d ,d e m e d io c r ib u s f s p e c om m u n ic e n tu r v e r b a la n -
g u o r ib u s , c um p r o x im ita s fu n e r is im p e r e t f ile n t ia c ito
rum p e n d a . D e o g r a t ia s , q u i e a q u s d u r a s f t im a n f u r d e m
e n t ia b e n e v e r r it , & q ü s e x m e r ito n o f t ro v ê n tu r a c o l -
le g im u s , e x fuia fa c it m ifè r â t io n e t ran s fe r r i. V o lu ifT em
t am e n , t a lem c ir c a p a ru it a t em m e am d ig n a t io v e ft r a
te n u iilè c a f f e d u m . , v t q u em c om it em f s p e g a u d iis
a â h ib u i f t is , c um c o e le g ifle t is e t iam ad u e rfit p a r t ir i.
A n p u ta t is t a ie b e n e f ic ium in a c c e p tu m m e e f ie r e la t u -
ru m , f i a b s f t ib u s p é d o r i s v e f t r i , t a n q u am m a le fid e l i s
e x c lu d a r ? N o n e f t , v t v id e o ,a p u d v o s m e i ra t io d ilp e n fâ -
t a c o n fi l i j. E g o m ih i p e r ire g ra t iam p u t o , n ifi e arn re rum
om n iu m v o b i fc um c om m u n i c a t io n e n u tr ia tis . D e f in it e ,
q uæ fo , in h a c m ih i p a r te c o n fiile r e , Ve ftra im p e n d io v e r b
a c u p ie n t i; G u i fi v o t iu i n e g e n tu r a f f a t u s , fa c ifc am , v t
t e r r a , c u i c s l o n ih i l l iq u it u r , n e c v e n a s fu a s fu c c o b ib u l i
h um o t is in f u n d i t , v n d e in n a t is a lim e n t a c u lm is e x h i-
b e a t ,& a d fa lc em g ra u id a s a riftas a d d u c a t ; V t p i f e i s a -
q u a a b f t r a d u s v ic a lib u s in d u bm e n t is p r iu a tu s e x t in g u i-
t u r , f i c e g o fu b d u d i s a l lo q u i j v e ft r i flu e n t is in t e r im o r .
Q u ç r a n t a lij q u o d d e le d e t :e g o re s a d an im am p e r t in e n te
s e x p o f tu lo : m ih i n o n tam d e lit ia s v e r b a v e ft r a p a riu n t ,
q u am fà lu t em . R em fa t e o r n u lli s e o lo r a t am fu c is , n u llis
n e b u lam m d e p iô tam m e n d a c ijs , q u ia n o n fum fim u la n -
d i a r c ife x : d e c e rp tum a l iq u id v i t s .m e s c en fu i, d um t a c e -
t is , M a le v o s f id e le s a ft è r it is , f i a d au r e s m e a s g e n e r a lit e r
d e f ie n d a p e r v o s d e fe r a n tu r in c o m m o d a : q u a f i n e fe ire
a lic u iC h r if t ia n o lic e a t m a lum , c u iR o m a fu c cum b it .B a r -
b a r a s n a t io n e s & à n o f t r o l im i t e to to p en e o r b e d iu i f à s ,
c o n t in u is h s c c o n iic io lam e n t is in g em ifc e r e , & a d Solat
ium n o ft rum la c ry m a s c om m o d a re . H u i us r e i m à g n itu -
d o v e ft r a a d h ib e r e fe in d ic e fù g i t , v c in p e rn ic iem m e am
fa lla c ium n u n r io rum d ia b o l ic a c um fê c u r ita te v o ta m é -
tian tu r : v t n o f it ,a d cu iu s v e r ita tem p o f t fa b u la s r e d e am ,
n e c q u i an im um m e um v e r i d em o n f t r a t io n e fiifte n t e t .
-G a u e f a x i s , m i d om in é : v o b ifeum m ih i a lia re s e ft : a liu d
fo r i iu s ,a liu d t ri c lin i j . A u d i a t ce q u ç in c o n u e r fa r io n e p u b
lic a d id ic e r is ,fam ilia d om e f t ic a r c t e x e n te m . S u b ie (fto-
r um a n im o s i& f id e le s , v t p u ta tis ,m e n ç e s r e la t io n um v e -
Bibliotb. Vet. Pàt. Tom. <?. .
f t r a r u m c ib i ia l it e , m e ie iu n ia am ic o rum c o r d a t a lib u s
fe rcU lis im p a fta m o rian tu n
^Ennodius Faußo. IV.
A N a g n o f t ic i fid em fe c u tu s ,v & f i ia ü i o r a t io n is fap o re
^ \ p i o u o c a tu s , p e n e v it ium c r c d id i r e in e f lè v ir tu t is ; 8t
d um p lu s fe rm o n um d i^ d em a ta c r e d o v a le r e q u am c o n *
fc ie ft tiàm , c u lp am , q u am m e n s n o n a g n o fe e b a t , in cu rr i.
N o n f ie c e ru i s f ib ilo a r r i f ic ib u s in f id i is b la n d u s V en ator
il lu d i t : n o n it a p in n a rum m e n t ita fo rm id in em d i fc o lo -
i t ib u s f ii c i s v i t r o e x p e t e n d à r e t ia m an u s m a g ift ra c om p o -
n i t t q u em a d m o d u m m e c a p t u m , & (p o n te c a p ift r is o ra
p o r r ig e n té m a g n itu d in is v e ft r ç t e n u e re fe rm o n c s .C om -
m if l î n e fe iu s , v o b i s im p u g n a n t ib u s , d iu v t tum e flèm in -
n o c e n s in q u i f iu i . A l iu d fè n t ie b am d e e p if to la v e ft r a ,a ^
l iu d d e p r o p o fi to m e o . Q u i s r o g o fu i t p a t r a n d i fe e le r is
tam v e n u ftu s a d m if lo r ,q u ip u r g a ç io n em c r e d e r e t ,f ia l ie -
n o f e F a te re tu r p r s c e p t o fu o m il it a r e f la g i t io , c u m n e -
f f lo d e fe C o n fe flo iu fte c re d e r e p o f l i t C rimen alien um ?
S e4 c r e d o iu ris & le g um e x p e r t em fü i f le p e r fo n am .& r fo -
la c a l l id i t a t e c om p o f it âm : c u i e t iam iq i it a n d iin fe r ip t io “
rie a lié n a im a g in em v e r i t a t i s [ v fu s ] in d u lg e a t ,& p r o p r ie -
ta tis f im u la c rum le n o c in ia p u d e n d a c o n c ilie n t . N o lo
c u iu fq u am n om e n in c e fle re j n e c c o n t r a c o n fc ie n t iam
a ç cu fa n r is fu b ire p e r fo n am , f iif f ic itp u d o r em m e um in
f t a t io n e c o n ft itu i:a l io s ia â re n t in c e r t a v e n to rum . E g o
t am e n , & Ci im p e ra re t a lia c a lc a r ib u s a rm a t s le é t io l iis a -
d ig e r e r .P a t r ia r c h a rum m e im it a t io n e d e fe n d e rem .F u r to
J a c o b p r im o g e n i t i f r a t r is v i c i t s t a t em : c u iu s b e n e fic io
p r in c ip a tûm o b t in u it ,q u em n a tu r a n o n d e d e r a t . D a u id
d u m lu ft r a r e t le u ia A u d io f u g s & a n g u f t a t c r ra rum ,p ro -
p o f it io n is p a n ib u s fàm em d e p u lit j & c o n tr a le g is v e tita ,
q u s m in o r e s h a b e t a c u le o s , e fu r iem c o rp o r is e flu g à u it .
E g o in e d iam , q u am d e d iu in is l ib r is an im a ’ im p a ftu s
c o n c e p e r am , m a r c e n ïib u s d iu d e b u i to le ra r e v ife e r i-
b u s » d o n e e c o n c e p t a lu e s a d v it a lia fe c re ra p e r cu rre re r ?
D a n i e l p r o p h e t a d iu in a d o g n ia t a re g iis (u b d uX it p e n e -
t ra l ib u s j q u s a d in f t r u d i o n é fiuam p u d ic u s& im it a n d u s
r a p to r a d iu n x it . Q u id itiu a t ire p e r fîn g u la , c um a d rau»
n im e n im p u g n a t s v n a fu ffic ia t d e n um e ra t is p e r fo n a c o -
f e ie n t i s ? Q u ç tam e n v e r e c u n d i s f i i s .& n a t u r a î i v t i t a d i“
x e r im d e b ilita r i,a n t e n e c e flk r ia p e t ir io n e p r o ip e x it .N am
& fi fum p o f t n e g a t io n em q u i m e r é um f - c e r im , s f t im a -
t e .D o & o r em L ib y C um a fle r it is fu b la ta à fe p y r i p o m a f ie -
u i f lè .M e r i to lam e n t is e x p ia n d um e f t ,q u o d c um p u d o r is
d ilp e n d io 1 v e n t e r a c q u ir it .V i l ia fu e r in t fo r t e q u ç fu ftu lit ,
a u t n e g lig e n t ia ,a u t v fu ,a u t t em p e ft a t e p e fitü r a : n o n fu it
c u lp a v a cü u s tam ê ,iu X ta A p o fto lum ,r à p c p r :c a rn é q u am
a n im am p lu s am a u it . T o b ia s p r o p h e t a h u iu f in o d i c om -
m iflb r ib ù s o c ç u r r it ,& d iu m a V o c e t e fta tu rd ic en s :N ô » / i-
cet nobis aliquid manducarefiirtiuum.Ciim d ix if lè fim a h d u c a -
r e , n o n d i x i t , n o n l i c e t n o b is a liq u id le & i t a r e fu r tiu um .
I o f i am ,v t n a r r a t h if to r ia ,fu b r e p t a p a p y ru s in f t ru x i t .E g o
h o n tu n c io h o c n o n fa c e r é ,q u em v o s c o n t r a ingenij v ire s
a d (c ien riam d ilig e n d am v e r b o rü ft im u lis fo d it is ? S e d r e -
u e r to r a d v irum o p t im ü ,p ræ fa t i,q u a n rû fc r ib it is ,fc e lc r i< cL .
a dm if lo r é : q u i in v t r a q ;p a r t e f id é v io là n s .n e c v o s fc c u r i-^
t ä t e ,n e c m e f a d i . f i fc r ip f i.p e r fe é t iô n e d o n a u it .C ô t in g a t
m ih i,(â lu a m a g n itu d in e v e ft ra , c o r â p o f îto fè c u d û m a d a -
t a D e ij t a t i Viri, p r o u t h à b e t an im u s m e u s ,t e r g a m u lta r e .
Ennodius Faußo. '0
AB u n d a n t em D e i m iic r ic o rd iam preCatuS c om -
m e n d o ip fi â n h i fo â lic is à u fp ic ia ; & o e n e fic io rum e-4
iü s m u t t e r ib u s fu b l im is jam C o n fu la r em v irum q u a fi
S q u a l i s a g g r e d io r . H a d e n u s t ra b e a lis Coturni p ö rn p äm
f a m i l i s n o f t r s p e r e g r in a om am e n t a t r ib u e b a n c , & p e r -
t in e r e flo S a d e um m a g is a ffin ita te q u âm g e n e r e g a u d e “
b am u s ,q u f a n n o n om e q im p o fu i t .M u n u s e r a t n o n d e b i“
tum ,q u o d in t e r c u ru lit iô ip o flè flb r e s d ilig e n r ium fa b u l is
a d d e b am u r .Q u o r ië s n o s o b n o X io s f ib i f e c it lin g u a , q u a
a p u d a lio s e x a lc a u it , v t C om m u ta to COnditionis o rd in e
a lie n is n o f t r s n o b ilir a t is in f ig n ia d e b ë r cn tu r ,ft ip cn d iis ?
R 2 A c n ü n t