
S M
Fer.randt Duc om
Vnùi!quifquècorümdumdeTrihitateè|£^citùr i à Créa-, j dèTririitâtèpaflùmfatëtui; Sufpidônfesfuâsinaiûter^ro-
bMscætensfçqueÂatikVÔmnis cnim res âüt Deiftêft; , dct,quifqüis Berte mdàdumraalèeortathr intelligere ea-t
ahtcreatùra. Si Dëus eftVcreatu^ànon ëft.lîcreatu^ëft, lummanpQtiùSjquamdoeeriAudéanVnumdeTrihitatë
Deus npn eft. Deùs autem Trinicas èft, ynius fîibftandæ ■ paflùm Neftorianis nonimmeritodifplicet. Introdùceré
vel effenti.c.creaturæ per mùltimoda diiierferum fùbftan- ènimqùartain perfonam volünc y-eui accldiflè æftihaant
H ^m iihibuuàtiir genèïa. Qui ergo Dcuseft, & p io - -pafÊones. Èutychianià aütem vhuradèTrirtitatè paf^
prip^^v.eräcicei^DeuseÄjaut Pater, âutfÜius. j’ aütSpi- lum non rèdèplâcëti fi tameii placet. .Ipfeénifn duas
r i ^ fafi<^useft.Et quia neque Pater folùs ,nëque folus Fi-' C H R I S T I permahére naturas eüidenter nègarc cort-
lius,iiëquefolus Spiricus landais Trinitàs ëft,fed fihiul Pa- tertduht, qüibùipèr hoc Capitülurii mânifefta re contra-
tcr,Fi|ius,6£ Spiritus fehdus;& Patèr vnus èft de Trinita- dicitur. Infinüata vna fùbftahtia pèr h o c , quod paflùs
te ,^ Rkus ypuS èft dé Trinitate,& Spiritus iànds ÿnus eft irifèytur. Pâïuo enim cômmëmôratà teftimoflïürti eft fla-
âcTrmftate.Quidërgo diçit,quicumqüë dicit, Vnus. dë turæpalfibifis,naturapàffibilisintëlleda ; màximè inillo
Trinitate Filius, nifi * nolit eùjm quærerë inter créatures? ; qui vnùs de Trinitate* -, duaruni fiibftantiarum clarifié*
Filius ergpfecurtdumdiuinitatem quia non èft çreaturâ; mamrëdditdiftihdionem; Sed f otfitan âut nimium fii-
fedcreator, vrius eft de Trinitate, &qiualeçimdumliu- fpidôfùs j aut ômnino taùrdus aoditor apërta locution©-'
mahitàtemdigpatus eft pari,, proprer hobvhhs deTrini- aefidératiiiftrui; videlicëtiVtquotiens corifiteri dëleda-i
tarediçiturpaflùs. Talé eft itaque<p^tufocohijttô,imb mürautDeunijfeflùni,autvnumde Trinitate paflùm,
potiùsqüantpmdèdo,yniiseftdeTriiutatepaïI^Siqu4 ç qu ià& P a te rD EV S , & Spirittft fendus Deuss&fiihul
eft <kcere, *Deus eft paflùs. Sicut autem q u i tu s Defini ' tôtaTrinitasJÔeus; & Pater vnus de T rinitate, &Spiri*
brædicatpàflùm , pôniubftantiam diuiiiiiâüs faëitpaflî- tu$ fendus de Trinitate. * Sed dicerites Deum pamim,
büemjfedckuihiratis impaffibilis,&hüinanifetis quæfùb- cbriohuô infcràmus, fecùhdüiri camem, ne aut? tota
iacuitpàflrônijvnam mqnftratefiè perfonam; fie vniim de Trinitas pàflionëni fùfcepifle, aut ipfe Filiüs in fiibftanria
T rinitate paflùm prædicâns, vnitatemperibriæ commën-î difiinitatis, quæ eftillï cuni Pâtre communis, palïù&pute-
dat:in vtriiquenàturis,exçludensNçftoriânæhærefeosne-*,. tün Et in hâc quidehi parte mos gerçndus eft tahbus,
fariampemdiam,f quæ,dp(ârinani duô§:fiiios inducentis j &ficaüdiredefiaërahiy fit etiam nos lo qui conuenit. V-
nèget., IgithrvnunideTrinicate paflùm qui nègare.vult, j nuxdèTrinitâte,ideftFikiiSjvriaperfona de ttibuspèrfo?
Deumpaflùm **Qupmodo autemDeus pâflùsfit, Bene 'I nis,paflùseftfecundum càrneiri, qiiâmfiifcepit ex nobis,
omnesiidelesinteliigunt^ fecunduiricarfiëmlcilicet, feJ v t aignaretür pailibnem tolerare pro nobis.- Addamus
ç i^ d u ^ q u^potuitDeus*iAfibqiiiri4i^piendieeârnis J verbamanifeira., fiecoccafiôneni demfis interpretationi
Üitlia remaneret caufla pr obabilisdipbciiifièt pér Cc ipfimi
p^inqnifiibiacerediuimtatis Ita nota fimtpcene omnibus
Cfi|iftiarii^ , yt quandocumqueprxdicariaudjuntDeuni
E‘ aiium,non incellig.mt niiiFiliumDei, nee opineritur ä-
terpaflum,niiIqj^modopati&debuit,&potuit Defis,
fècfindumiubftantiam camis,quam fiiicëpit ex inatrè. Sifi'
etgp quqtiens vnus dé Tdnitate.diciturpailus ,netttpial^
tem interrogate compellitur, Quivnus? vtmm Pater, an
Eilius,ari Spirirusikndiiisj Si moxdixèris paflumconti^"
rtub intelliguntFilium, q^emfolumidunt conftantibijs
Euaiigëliis paflum,vjgfJ(iqte in eiseüam adhociciëntkfet
<ftxpr^dicatiqnis.vtqu^n3uisadièreris vnum de TrinitaA
te pa'(Ium,non adij ci^m, fecundfim cariieni; ipfi tamefi rèV
<5te diclunij.qUah hoe adiecerim,{èntiant. fi tarnenproeul
cx^Ilatur cpritentibnis * efteftus,vniuèria qfite audit ma"
^émlitus impugnare, quaincredére. Nihil plane diutius
cqgitans reperire yal^V'nde poffit ha:c fentëncia (*qixbdd
quibuidam ia^tjir}Éut^chianis fauorem prtebere. Pri-
imimqüippemendaciumdelirantis Ëutycnetis hod fuit,
vbigeiphimDeum,qu^dofièriliomqidigaatuseft, non
fib.i adiumpfiflè carnem dé Vtero viiginali. Seëufiduni veJ I
io^no'n efle ntlncin ,Chrifto iub][bntias duas diüirutatis' &
vifem faébniefle fiibftan-^.
tiaifi.Retra6bemusigitur diligeri ter vtrafqué fenteritias,& ’
fiyel vni earum coaptäripöteftifta ièntentia,- qiia: vnum
c%Tririitaté paflum fatétur,fqUidtius inqüirämus. Qüid.
rogö .pröfidt adnegandiim filïo Deimaferrii corpórtó ver
rtn^m,quariqpvnuSdeTrinitate pafiusadièritiïr ? Nbn-'
lie Jï ynus deXtinitate eft', vere mius Dei éft , éé fipa^
iuseft., vete habe^ niatemi corporis vëritatém ? Alio-'
quin tbllë corpus ex matré iumptum, & qiiombdo pau
malitiofe , puteriiurqué aliudcredërë j quam ftntimus.
Admoneridus tarnen vidênir cui prolata fimplidter fii^
ipidofiem commoueht verba i ïion totiens aut diuinita-
tem Ghrifti, aut humanitatem cnegarij qüoriëhs non-fi^
riiul fonö vocis ehifiitiantur. Vnus efti ait Apoftölus: Dtus
Pater, ex quo omnia : & vnus Dominus Iefus Cbnflus, pérquem
omnia, Eccë Dominum Chrimrm dixit, hbmiiiem tacuit,
nee tamenideöJiegafle pütaridus eft. Rurfiis in afiö loco
ad Timotheiimicribens; Vnus eft rhedïötór Dei ér hömt-
tiumbomdChrifttislefusi Ecce liöminèni dixit. Deum tacuit,
liontameri idéo negauit. Tanta qfiippe viitus eft
Sacrämenti ineffabilis ^ & fidin vriam perfonam duas naturas
firigulariter & mirabilitèr adunaüit Deus homo
miiericorditer faéhis , vt Chriftum Iéfumfiue Deum di-
das, hominem qudque fimul iiltelligaä f. fiüe hominem
confitëariSjDeum qubquë fimul intelligas. Humana eft
iiiillo diuinitas, 6i diuinaeft hümanitas. Proptereaille
magis duiuidam ieparationis aut diuilion is feminat fuipi-
dionèfii,qüi duas natfiras alitër hort intelligit ,• hifi am-
bas audieiïtnominari. Ecce audiUimus voderri ih Euan-
gëliö Chrifti dicèntis: Patermdtoriheeft $ qüod ièeundum
Hümartam videtur dixifle tiatüram,nunquid ideo putabi*
museum hort Habere irt fe diuinitatém, fècuhdüm quam
dixit in aliö Ibcb, Ego & Pater vnutn fitmus j Nöhiïé Sc
quartdodixit, Pater mdiormieïh tëóiitïTgó & Pater vtiüm
fimus] Sc quaridö dixif j E^o & Pater vnuni fumus j tadüit,
Pdtet1 maiof nieeft T Nihil tarnen & hörurrï hegaüit. Di-
dämui ergo^ijE videtur, dicehti, Pater motor ine eft j ädde
Dbmine , Pm & Poter Pniitn fumus; rie Arriahi nbh arbi-
t'rdritur^qfiaiêm. MultabdcurtUnt fimilia pto ftudio re-
quiréritibus. Ecce itëram dicitipfè Saluator fÉgo ex ore aU
potfiitpura diuinitasJPerpénde qualis eftdaro hlari*.fine j tïfiiiniprorfi«i;qüödfècUrtdüm diuinitatém locutus eft, di->'
dfibmpambilis & mortaus.Vtèirgb eflejt 1 'ÊUiiWë^addéÜoitiine^ EteXvtèro virginali, qubd perhilis;&
mbrtalis,exilla carne habet origine, qu^fuit paftl- tihètâdHUniahitâténi, öë'pUtënt Manichsi , vël Euty-^
bihè&irtortalis.-Inpróle igitur cögjnofte fiiifiUtfidihem 1 cluâni,qu^hôrtéftriâtUsêxcatnei LiceatnohiSinterfci--
generis pér telHmönium^aifioniSj&expugriarirhagisEfi-; entes' qubmodo drédàmüs, fimplicitér loqui. Inrlomini
^f^M^uoSjquairt fdueri,-quahdöflatus de Trinitate daf^is Domini I ÉS V Apóftolibdptixubont. NunquiaquiaPâtrém
adftntur,yéfiSflölis* a<hlérte. ' Sinédiibio éniih mb Ki^ &Spiriffim^rt(ftüm tacebant, ideo nègabant? aücidëö
verbis;etiam praédicator. ymüsf iri Çhnftb lubftartti^ çbn^ baptifirtfis illc non dabatud in nomine Patris', & F i l i j&
futatur.Vtfit enim Chnftus Vnus deTnnitâré', id diuirii- Spiritus fertifti, qfiiiin nbminë Domini I E S V babdzaflè
tatem pèrtinet;vtcredatur paflus, adhuminitatem. /Nort Apoftbli perhiberitur ? Nonrie propfer hüius fiibftart-^
ellerqfiipiiïus eft , vnus qe T rinitate ,nifi vriam habërèt - ttó çbmmiïh'ionëm & prbptdr vrtUm nömep indiuiditó
cum Pâtre, &Spiritu^nâo diuinitatém. Nort êlïet fiai- ; Trinitatis étiam fblo Domino IE S V nbminatö , Pater
ui^qui vrtus eft de TEinitate, nifi dOrifiibftantialem mitri qubquë, Spiritus lahëtüsiii virtüte illiuS riomihiSjqüod
habefet humanitatérn^ileatérgb vhius riatüræ inChrifto J ynfim eft ex tribus, noriunàtieflè cognofcuntür ? Ita ét-'
p ræthcator. Duas enim naturis comihemorat, qui vnum i -iinifi fblim diuinitatém Chrifti riominem, iam fimul hu-
______ , ' - • i' • v 'hianita-r.|
A fad un »uit.
• f. quand®
iftris te iùfpicionibü
»;
oporteat
Ëpijioïa a d Anatolmm.
manrtateniiiôhliilàut, qfiaihlîbiadhfimanâuit ex virgi-f
ne ,& fi iolam hümanitatem nominem, fimul diuinita-
tem nominaui, cui eft adunata. Poftunt hæ duæ iubftan-
tiaein Chrifto fine inuicem loquendo ptoferri non pof-1
fiint finé inuicem crcdendo cognoici. Nam ecce apud
Miletummaioribusnatu Eeeleii* ialubria monita, Beatus
dum traderer Paulus ; Attendue, iriquit, vobis & vniUerfo
g re lin quo vos Spiritus fanäus conftituit Epifcopos regere E(defiant
Dei, quam adquijiuit fuo[anguine.. Die modo gentium
dotftor, St reiponde nobis aliquid,* quod etiam nos fi-
mus tam iulpiêioibs oporteac reiponderc. Dixifti Deum
Ecclefiamaaquififie iànguine fiioj quare non addidifti Fi-
iium? quid fi alius Patrem putetj quid fi alius Spiritum
paifiim,id dft vhàm perfijhl & ex tribus pérföriis. Neê nii-
hi quifpiam veht opponeré, fi dicimus vnum de Trinita-
te, dicamus vnum de humanitate,ficut dicimus Deum, Si
rürfiim dicimus hominem; Deum quippe cum diei-
mus, reëfce etiam hominem dicimus j quia & Deus, Sé
homp nomina,fiibftantiarum funt.; Vnus, auterq > quia
proprie - perfonam lîgnificat. Vnus & vnus nequar
quam cogimurdieere, ne duas videamur adieuerare per-
fonas. Ideo plane vnum de Trinitare confiteamur, S t
non vnûm de humanitatc, ' quia DEVS, veriit ad vterum
virgiriis, &aduentu fiio munus ei largiens fcecunditaris,
fine lorde libidinis bumanam fibi naturam potenter at-
queineffabiliter adunauit tanto viflculo vnitatis, VtperËnëtumî
quia & Pater fine dubioDeus, Si Spiritus iàn- j fona verbi fieret pér fona camis,& deincepsvna v erbi per-
âu s Deus eft. Aut fi Deum fimplicitér nominafti, vel 1 fona eflet & carnis. Ideo dicere nullatenus poilumus
quandoeumdixiftiadquififlèEcclefiamiànguinefiio, di- | vnum de Trinitate, & vnüm de humanitate, vel vnum'
cereäquomodohabeatfànguinem Deus, & adderes, iè-
cundumcarnem,nequisputet, quia etiam diuinitas ha-
befe auteffundere finguinempotfeft. Scio qfiid huic per
contarioni vas eleëtiouis finc hiora refportdéat. Nofti , o
Trinitatis, & vnum humanita;tis •, quia in Chrifto Iefu
perfonam propriamfeparatimnort habet humanitas, led
perfqna verbi D E Ij,.^ quo ittftepta e ft, ipfa iila fafta eft
. ^ propria.- Diftinguimus ergb naturas duas C H R IS T l
Fi/i ypraiuattonem meam, quare dubiam pUtafti fententiam} | inVocabulis, in officijs,noninperibnis. Ideofecurusdi-
Qupniam ego,dixi, PaterJilioproprio nonpepercit, fedpronobisor cic Apoftolus; Nos autem pradteamus Chriftum crucifixion,
mnibustradiditilium, vtrilius tantutn pafiiis a genribus ere- Iud£isquidemfcandalu)n,gentibusautemftultitiam, ipfis vero voderetur.
lam ego dixi,qui cum informa Dei effet, non rapinam
arbitratus efteffefeaqualm Deo, fedfemetipfum exinaniuttformant
feruiacap tens, in Jimilitudinem homtnumfaftus, & hocatis
ludais & Gratis Chriftum Dei virtutem , & b é ï fapïeritiatn.
Ecce C H R IS T V S crucifixus ipfè eft Dei virtusf & Dei
fkpienria. Quare ergo non dicatur vnus de Trinitate paibttuinuentus
vt bonto. Humiliauit fe faâus obedient vfque ad fus? An ChriftusDeivirtus & Dei fapientia n,on eft vnus
mortem, mortem autem crutis,yt in humanafubftantia mortuus de Trinitate?. $ed hoc qui negat, aperte dicat etiam diui-
rite crederetur. quem tarnen vt DEV hi cognofceres, fiducialt- ( nitatem^Filium non efièvnum deTrinitate. Si autem
ter alibi loquum film: Ex quibus Chriftus lecundum carnem,
qui èft fuper omniaDeusbenedidus in (æcula. Co-
gnofeo fende Pauley dodrinani veritacis pleniflimam;
nec mihi fenténtia tua in libro Adaum Apoftolorum dufecundum
diuinitatemChriftusvnuseft de Trinitate,&
fecundum diuinitatém virtus. Dei eft & fepienria^ Chriftus
adeem crucifixus virtus Dei eft&fepienria j rede' vti-
que dicitur, quia vnus tie Trinitate eftpafliis.Nec rnouere
bia vnquam tuit. InreUexi Deum, qui [anguine fuo adquifiuit quempiam debet, fi vere hanc fententiam, ficut a quibuf-
Ecclefiam fitarn : noneffe nifi CHRIS T VM IE SVM [ilium j dam dicitur, Eutychetisprotulit abocriferiusin Cbalce-
Dei, nechabuilfe languinem, nifi fecundum iubftanriam11 donenfi Concilio ; Sæpecriam per ignorantes loqfiitur
carnis. Sed prop,teriftos ifta dixi, qui nunc audiences v- ,| veritas. Patres autem noftri in cohçilib pofiti fenfefin
num de Trinitate palfiim, dieunt y adde fecundum car- | loquentis, non verba eonfiderantes , nec illum^ropter
nem, quafi aliter intelligi debeat, etiamfi ègó non ad- l hanc fententiampronuntiarunt Catholicum nec ipfem
dam, veladderemultumneccfiariumfit,quod etiamfi ! fententiam-Catholicistunc inferere definitionibus vck
nonadditur, apparet. Libentcr tamcq. éxigi mepatior, i luerunt, ne viderentur intelledum loquentis * adpro-
quod vitro reddereium paratus: Incundanter profert | bade, quam verba. Mirabiliteftamen Spiiitus fenótüs
lingua, quodretinetconlcientiai Vnus deTrinitate Fi- , pofteaiidelesadmon'uitetiam poft hane fententiamre-
lius Dei C H R J S T V S IE S V S , qili eft vnâ periona de uinci Eutychianiftas,m qua diiarumplena eft prsedicatio
tribus perfonis , pafliis eft fecundum camem. Tu verofi naturarum, vt nequaquam^ dicere, Si vniis eft Qfiriftus
iam credis nonmalitiofe vnum de Trinitate paflùm- ’dici,
die fimiliterbonofehfii ficut ego. Si autem dubitas ad-
huc, dievnamperibnam detribus paflam, ideft, Filium
Dei Dominum IefiimChriftfim fecundum carnem : nefi
vnam perfonam de rribus paflam prófiteri nolueris, quar-
tam -confiteri im;eniaris ; & fine vlla ambiguitate Ne-
ftorij mdiceris errore poflèflùs. Omnis ergo Catholicus
aut vnum de Trinitate paflùm fimplicitér audiat, fimpli-
citer dicat -, aut loquenscaute , non tarnen infideliter v-
nam perfenam de tribut paflam fàteatur : nec ideo quem-
piam iudicct hæreticum, qui vnum de Trinitate paflùm
illo fenfù dicit, quo etiam ipfe vnam perfonam de tribus
paflàm veràciter dicit; Simulque ambulâre viam Domini
properemuV, pacém tenentes. Hoceft quippe vnum
dé Trinitate, quod eft vnam perfonam de tribus peribnis,
quoniam fi dicas, Vnaeft perfqna Chrifti; nihil àlifid
dids.quamvnuseftCbriftus. Etfidixeris, Vnus^ft Pater,
aut Spiritus fendus ; nihil aliud diçis» quam , Vna
eftperfonaPatris, aut Spiritus fendi. Poteft quidem v-
nus etiam fùbftantiamfiguificare ; fed fi addes fùbftàntiat
proprium ihanifcftumque voëabulum, ficht quando di-
ciSjTrinitas vnus & continuo fùbinfers, Deus. Alioquirt
tplle nomenquodadiungis,vbifùbftânaa fîgnificatur, &
die, fie audes, Pater,& Filius, & Spiritus fendus vnus
faut., Quis enim non continuo ; Vhus fùnt, fecundurh
perfonam didum confequenterintelligat, &Scabëllijre-
darguat vànitatem ? Vides ergo quia pröprie vnus ad perde
Trinitate,&Trinitas vnius eft fùbftantiæ, Chöftusau-
temDeus & homo èft , ynius ergo fùbftantiæ. Chxiftus
quippe & vnus eft de Trinitate, Sc Deüs & hoino eft , &
non eft vnius fùbftantÿe. nè humanitas quoqnè, qüam
fùfcepit, confubftanrialis fit Trinitati, quod fena dodrina
condémnat. Recorder aliquando tripliceRi. me intëllc-
xiflç cauflàm, quæ dubitare quofdam de haefententia co-
geret.
Prima fcilicet,ne quadam feparatiönë intercedente a-
liaeffetTrinitàs,&aliusqui vnuséfîètdeTrihitàtè, fîëùt
alius eft Pater,alius è f t Filius, quando de Pâtre Filiùs efîè
dicitur. & alià ciuitas, aHufquehpmo.q.iii de ciuitàte éf-
fenafratur. Sed&Patër quamuis habendo Filium Pater
fit, ipfb tarnen Patrisriomine non fe "eflè Filiuni mpn-
ftrat,& ideo dum de Patarecflè Filrus dicitur, after éflè Pater,
alter éflè Films intimatur. Et citxitas homïnum eft
multitudo,non homovEt ideo dum de cmitate quifpiam
dicitut, alter ipfe efle, altéra ciûitaîs iriuenitur. 'T rinitas
âurem PateF, & Filius' & Spiritus fendus e ft, ideo fecu-
îusdic is, Filius vriüs eft de Triritaté. Nec! poteft eflè
alius Filius,& alia Trinitas; qfiia fine Filio huifa eft Trihi--
tas.
Secundavëiro ciûflàdubitatipnis videtur, nblèntibys
dicefe, Vrtum de Trinitaté paflùm , ne cliuiriitas fùbftan-
tiafieripaflibibs VideaturlSedhocimpoflibile Sc àoribus
& rîienribus C'atholicis ira feiripéi? apparet, vt fuföfeari
hpc maliria pPtius quamcàutela fît ; maxifhe qûoiuam j
fonam pertihetfignificandam,qUamuisadiundô fibi eu-1 duiïiVnuS de Trmitatë dicituf pâfîùs y &tTrimtai pér- I
îuslibetlùbftantiaîvocabulo polfit etiam fùbftantiam fi- | foriardm^habéât ^fi^ificatibherri,^^^cüittis' fecilë'apparet •
gnifiéare. Simpliciter ergo audiamus vnuihde Trinitate » propter vnam perfonam''' Verbum paflîbilis carhifqvë
| | f | • ' ' ■ ^ ^ pâflî- i
f Vctbiim-
paflibili»,
paliibillî.