A
Ui» mM ù
B
a mini, fab«
lünins eft
Chjiftunw
G
D
Prolog»
de arboie
rente bobos
fra-
ftus-
lIotaann.. ï8:.
Matth, j i t
f j i È. fulgent, ad Venant jam dt Peenitentia
Quis veropoteft gratiam pofcere,nifi velit? Sedhifiinec
Deusiplamvoluntatèmopcretur, velle nullatcnus pote
n t Propter quod Beams Apoftèlus» non fblun^
bona opera hotnmum , ted eriam boriam volunta-
tertl Deiim in nobis operari ceftatur, dice risf D w
Ufl mim qui Optra tur in vohk &veUe & perfictrepro boha vo-
» iuntate. Hoc eft, quodfollicitudinem fidelibus humi-
litotemq-,commendans, prsmifit , xlicens: Gum iitriort
& tremore vcftrtin falutem operamini. Et ibi aditcitiDtm eft
mini qui operaturjn vobu & velle &perficerepro bona voluntatt.
V t ad eum quoque veniamhs » currimus : & ideo curri-
mu*,quia currere volumus.
t A P V T V I 1 t
SEd ne vel voluntatem Vel ijifum curfum affighenriis
viribus noftris, idem nos informât Apoftolus,dicéns:
Nfl« voltnùs, ttequecurrtntù ,ftdn>ifertntù eft Dti. Quo circa,
vt in his bonis, quad Deo accepifti, pcfmaneas 8c pron-
ciasiVt nec in via remaneas, net retro redcas,nec in dex-
terâfiniftramve diuertas,qu;cquid habes bona voluntatis,
vel bona operations, Deo affigna qui dédit: & ipfum
I humiliter roga, vt & conferuet & augeat quod donauit.
; Nihil tibi boni taûqüam taum a dignes, ne non accipias,
quod accipere poteras,& qüod acceperas, perdas. De-
teftabilis eft eftim cordis humani fuperbia, quafàcit hb-
tno,quod Deus in hominibus damnat: fed ille decefta-
bilior, qua fibi tribuit homo,quod Deusftominibus do-
hat. Tanto cnim deterioris tenetur ifte ïuperbis rèus :
quanto in melioribus donis exiftit ingratus. Damnabi-
lis eft, qui fiibftantiafecuii male vticur: feddamnabifior,
qui fpiritalibus donis fuperbus eftercur.
C A P Y T I X;
defeatigiturin te ïiumilitàs àhimi,qusveràeft 8c j
integra iublimitas Chriftiani: & tariro magis inte
cognofce D ei‘gratiam trcfccrc, quanto magis tibihumi-~
litaté cordis videris ab un dare. Qüam vt fempet habeas*
in qua vt If mper proficias, cum timbre & treinore tuam-
falutem opcrare.Necltdio défit operibus bonis,nec bona
opera dèfint ftudio leÔiohis. Bona eoram Deo & ho-
minibus premide. In feripturis fan dis ftudium tul cordis
impende. Et ibi fi faeris,qui fis* quiq; debeas eflëicbgno-
fce. Ad has fihumilis & mitis acceueris, ibiprofedoin-
uenies fieprsuehientem gratiam, qUapoteft eiifus furge-
re:&-comitante,qua viam redi queat itineris currare : &
fubfequentem,quavaleatad regni casleftis beatiradinem
peraenire; Sandam multüqj in Chriftb venerabilë ma-
«cm veftra,qux tuo fpiritaii ftudio Chriftianafidc.&ve-
re materna charitate concordat* fed& véhcrabilemfo-
rorem tibi iam in Ghrifto coniugém tuam,ob(ècro,fiilu-
tare digueris. Infeparabilis Trinicas protedione Vo*
virtutis lu s cuftodiat, quod opto, Domine illuftris fili.
D. F V LG EN T 11
E P IS TO L A SE P T IM A AD VEnantiam,
De re d à poenitentia, 8c futura
retributione;
C À P V t t; -
B Ominaî illuftri, & merito venerab ili, filiæ Ye-,
nantis, Fulgentius femorum Chrifti famulus,
in Domino falutem. Sicut vera lu x nullate-
nus obfeuratur: ita nunquam veritas.sterna
mentitur.Lux autem & veritas Deus eft,de quo feriptum
eft: ErUtluxverdy qua illuminât omnem bominmvertientm
in bunc mundum. Ipfaquoque lux & veritas dicit ; Ego fufn
luxmundi. Etrurfiis de fe an : Ego fum via, veritat, & vita.
1 pfiusergo dodrina monemur : quia arbor btmtt bo-
nos facitfruft us. Et quia ex fruâibus arbor agmfcitur, in ipfo
te, domina illuftris &c merito venerabilis filiaj cumfcis
ignota, iam fdo , inipfotlbi,cüfis tâprocul conftituta,
congàudeo. Percpiftolamfiquîdefrt clarrfiimi filii thei
Iunilli, propofitum fimul & ftudium tuà: Chriftianuatis
aghoui, qui mihi gratiam, quam tibi largituseftDeus.in
tantum fighificare curauit, vt in fuis lireris tusquoque
falutatronisnaihidomonftraret indicium. Hoc procul
dubronöfècifles, nifiChriftumtota puritatc mentis in
fuis fafnulis dilexiftès. Néeincognicum feruum tainbe-
nigne in domino falutares : nifi dominum pio corde ge-
ftarcs. Gratias illi, qui mukiplicat gauaium noftrum
de charitate fidelium.
ÜC A V V t I Ï.
1Pfe.eft charitas, ‘quit credenfcs perducit ad Deum,
quia ipfa charitas eft Deus. Vn de Ioannes Apoftolus
■ dicit : Dem charitas eft: & qui manet in charitate,in Deo itta-
bet, & Dens in illo rtiantt. Httc vU habit are cceperit, bon per-
mittit dofiiinari peccatum, fidcooperit multitudinem peccato-
tutn. Nec folum prsfentiapeccata Facit * vetari, qiiin-
etiam prsterita omnia relaxari. Hanc fuperbi contumace
fque répudiant, qh i de p ec case r u m re'mi ffibntdefper
ranr. E t non folum falutis firs curam miféranda qèci-
täte reiieiunt: quin etiam fidèles animas, fi peruertere
hequeunt, peiturbarc mortiferis ferhionibus non qüiè-
feunt. His etenim plerunquc, àut pe ccatorum imma-
nitas , autstatis nequitcr pe rad s longsuitas, fpem falutis
àdimit, & ad détérioraperpetrandacompellit: Ica
Vt in ralibüs ilia lan d s feripturæ fententia compleatur,
Peccàtor cum ihprofundum malorum vtnerit, contemnit. Etver'e
malorurn profunditas necatji quesdejperatio indulgemiadettßan-
da cordit cbdurationepmudicat.
C A P V f l i l .
QVis enim non videat, qüam fit impium ; quam que
làailegû, fi hominiperpt&nitcntiamprsteritörum
'malorum ab bona conuenb credatur cuiuiquam peccati
dari non pofte remilfi o ? Qui d aütem aliud his verbis
agi tur, hifi vtomnipotentis medici manùs.fub humans
falutis effedu, defperationis vitio repellatur ? Iple quip-
pc medicus ait.: Non indigent, quifanifinit, 'medico: fed qui
malebabent. Si peri t us eft medicus holler,omnes poteft
inßrmitates fanare : Si mifericorç ell DéuS noftef * Vhiuerîà
poteft peccata dimitterc; Non éll peirfeda bo-
nitaSjàquanonorrmismàlitiavincitur': nec ell perfeda
medicina, eui morbus altquis incurabilis ihuenicur. Scrf-
ptumvero tenetur in literis làcris; Sapientiatn autem vincit
malitia. Et omnipotentia medici noftri talibns in PfalmO
lermonibusintimatur : Benedic abîma mea dominum, & o-
mniainteriora mea nomen fanclum ejus. - Benedic anima niea
dommum,ér noliabliuifciomnestribuîàtioneseius. Quipropitiw
fitommoiufaiqüitâtibm tüû,Quifanat omnes tanguons tu os,Qui
redimtdeinteriiu vita tuam, Ouifati.it in bonis defid&iïm tuum,
Qui iorobat fein mifeŸÀtwne & mifericordia, renouabitur fient
aquila iuuehtus tua. Quid rogo nobis putemus remitti
non polie,cum propitius fie dominus omnibus fniquita-
tibushdkrisf Âutquidinrtobissllimamusfaharinoh
poiïè,ciim dominus fanët omnes languores boftrosfÀut
quomodofanato & iuftificatOiindigentiS aliquid rélih-
qüit,cüiüs defideriüm in bonis làtiatur î Ÿel quâtenus
plens remiiîîonis bencficio potiri non cfedîtür, fcui et-
iamcoronain rriiferatiöne & mifericöfdia cbhdönatur ?
Nerrio igitur de medico delperani, ih infirmitate rèma-
neât i Nomb mifçricordiam Dei mihorahs, in iniqüita-
tibuscontabefear. Apoftolus clama t: Quia Chrißus pro
impïtsmortuùtett. Iplêitidem dicit: Quia Chrißus lefusvenit
ïn muHdumfcaaiores faluosfacere.
t A P V .t î Y;
j « !
SEd forfîtan dicitur * illospeccâtoies p o fe faiuos fieri,
qui poftpeccatamereriturbaprifiriatisablucibne mü-
dari: deincepsautem peccata, q u s videtur baptizatus.
admittcrei irremiffibilia permanere. Nunquid nonha-
. ... ___ .. . , . . ; ptizatis
Bonum
CbarUttU
multipUx
contra pec
8t*P
"’ ritarli'
Nequa-
quam de
Dei fnlfcri
cordia de-
Stpittk.’jiA
Pfaiioi. a
io*:}.*
i.Tiiaj.
Obiéîlio
de non
baptizatis.
j f s s ç
M*tth.7. b
êfiiass.b
biàttïu tfi
B i
Saltibtis cS-
I tieifio in ~
!duobüs copefperätid
ludz i paè-
nitentu fi-
toefpe. J
Matth. 2 7;
Bpjtota fèpttma.
ptiiatis loqufebatur Ioannes Apoftolus quibusdicfebatl
Filioliniei,lhtcfcribo vobis,vt honpeccttis? Et.Jiquispeccauent,ad-
uocatum babemusapud panem lefum Cbriftum iuftum:&ipfeefi
exoratio pro peccatis ttojiris>. Qualecunqj fit ergo peccatum,a
Deo quidem poteft remitti conufcrlo: fed tile fibi remitti
non finit, qui defpcrando contra fcindulgehtis oftium
clauferit.Csterum vtritas nQnmentitur,qus dixit: Qtu-
rite, & inuenietis: Petite & accipictis: Vulfate, &aperietur vobis:
otiinisenim qui quarit, muenit: & quipetit, accipit: &pulfanti d-
perietur. Vnde& prophetafandiftimusEfaias, adremif-
fionem peccatorum nullatcnus delperahdam', impios^c
iniquos hortacur*dicehs: Quaritedomimm'ditm inueniripo-
teil: inuocate eum dump/ope til, Dertlifiquat impius viamfuam,
&Vir iniquus cogitationem fuam: &conuefiatur ad dobimum,
quia multus efi adigbofeendtm.&clinc[uzt ergo impiuS viam
fiiam* qua peccatirelinqiiatiniquuscogitacionem fiiam-,
qua de peccatorum remilfione defperet 4 & fecundum
Prophets di&\im,conu&tatttraddomihum,quia multus ettad
ignofeendum. in hoc multo nihil deeft*in quo ell omnipo-
tens milericordia,& omnipotentia mifericors ell. Tanta
eft autem & benignitas omnipotentis, & omnipotentia
benignitatisinDeo, vt nihil lit quod nolicaut non pof-
fit relax.ire conuerfo;
C A P V T V I E
P \ Eni'q-, b'mne vitaprsfehrisTempuS conherfiohi dei
monttrat aprilfimum,dicens: lniquus,fifeconuertatab
omnibus mquitatibusfuis quas fecit ,&cuftodlerit mhiaitiattda-
tamea, &factat tujlitidm& mifericordtath : Vitit viUet ,&ndh
morietur. Omnia dtliUdeiUs, 'quitutiq^fecit, non erunt in memo-
Yta.Iftfua iufiitia qudmfecit,viuet. Nunquid voluntkte volùmor-
tempeccatoris,dicitDomtbus, quatbvtàuertatur dévia fu'aina-
ia, & Ytuere itm i cumfeautetniuerteritiuftusà tufittufua, &
fectrit tniqiiitafem, fecttodiim omntsinïqiïttates qiïdtfecit ille ini-
quuspmnésiüflutè iius/quMfuttpmn erunt mmetnoria. In defe
<ttofud,quo deltquit, & in peccatis fuis, qutbuspeccauit,in Ms tHo-
YietUr.Et infra diauin eo cumcottuertat fe iujlusa fua iufiitia,&
faciat delidum, & ntbridtur in ftto delitto quod fel'tt , in ipfo mo-
rieiur. Et in eo quod auertatur miquusab mqtiitatefuatfuamfe-
ett ,&facidt iiàtcium & iuftittam,bic animafuâcufiodtùït,
vertiife db omnibus iniquitatibusfuis qu 'dsfecit , vm vitiet & non
btorittuY. Vtraq-, fententia vera eft.quia vtraqj dfuina eft,
fiue iuftum, cu'mauerfus Fuérit a iuftttiâ fua^tjmnesiufti-
tiaseius pbliüionitradehdas : fiuçmiquthh, cum’abini-
quitatefirerit CttnuerfuS ad xuftitiam, ip fum faluandym *
& omnes iniquitates eiuS in ’mém’orià non futuras, Ini-
"vina ■> .
Spcsline
peenitentia
vana eftprç
fumptlo.
Rom.,.b
. . ■ C A P V T : V:
SÂlubtis àuletn cohüerfiödupiiciratiönècohïïftït : fi ; ______ • _ à ^ ,, ^. . . . -f
nccpoenitcntia fpcramem |nec fpc, deferarpoeniten- ; 3 , ^ É Ü P f S E Ä doq’ c‘önuet'
tem:acperh'6c,fièxtotôcorâecui{quamrenuncietpeC- ' Sicut er1
i ' r ^ ^ -xr • ” - A go poteft per m ftimm d amn a teaü e rfum , fie ootefther
c a to fu o * &COCO c o r d e fp em p o n a t r em .ff iô n « m l t o f c m iL c o r â i a m f e m p e r f a lu a r e c o „ « e r S .m N n i S l
Etenim nbnnunbuam aüt fpem poemtenti homimdia- ; i r • - j - • ,, . . f r , UXI
bolus adimir, âî?(peraiiti poenitentiamtollif. Vnum; : r ■ P r S el ra» dlmna vel pietan præmdicat:
* - ............. - 1 ^'r ; ‘ •iidr-rlritr'ir Tn' ^oenttenttanunquabt eilapudDeUmfera, indutusconfpeflujemafenttUm
dumoné.âï,c0ii^rimit:alterum;dumeleuàti(îciicitriu^
d a .quiChriïlumtradidir„peccati foipeenitentiam«f- früm to q « .* futur*. S id i *
habenturtem prUttrita quamfutura. Sidiu-
fitife'dtalütém^erdidk^iùalndnlgeritiamnbnlpera^ir. .vu-“ ,ua51Pw:^atoruï 2 d t i j r_b1'C5reTmifericordiamjfaon^
ginta argénteospnnctptbusfacerdqtum&fenioribus * dicens : Piccata,
ttadensfanguinem iuftum: At iïli dtxerunt: Quid ad nos? Tu
bidms. Etproieäis argebteis in temploffeceftit^ & abtens, laqueofe
fujpmdit. Digne quidem poenitentiam gelfit, quia pecca-
• üitjtradëns (anguinem iuftum: fidideo fibi frudum pd;-
hitentisdentgauit, quia peccatum tradirionis luæ, ipfô,
quemtradiditjdilucndumfànguinenon Ipcrauit; '
G A P V T V I :
ijL è ro iq u e lubfvna fpé indulgëhtia! iü pëccatis diàbo-
JT lus tenetjÀ: compeîliteosDei i.uftitiam non metuere,
. quos inaniter luader de Dei boni täte gaudere. Talés di-
cunt iêcundiim Apoftoliobiurgationem : Faciamus mata,
vt'veritqhtbotia : quorum dambatio iuftaeîï. Hisindiciis eui-
denteragnofeimus, inaniter hominempceniterci fidum
peenitentia getitur, indu Igentia delperatur: & fuftrain-
dulgentiam Iperari fine peccatorum pëEnitëhcia. Âc per
Hoc » nec fiib fperemilfionis débet aliquis péccàre fecii-
rusmec peccatorum fuorumfcohfiderans multitudinem,
rcmanere eatenà defperatibnis obftridust Lîortatur c-
nihi nos fçriptura làn d a * vt peçtarè iam definàmiis j n.ëe
defperërtuis nobis remittenda qus fecimus. Dicitquîp-
p>c:Pitipetcafti,ne adiieias itertfm: fed & deprateriùsdeprecnre, vt
tibi dimittantur. Vtrum qj lândjfca fçriptura prSmonuit, &
oftendit * quodneçin peccàto debeamusremànélre j nec
ale rémiffione cùiuïlibet iniquitatisatnbigere; Gurèhim
iubetur* ne âdiieiamus peccata peccatis, fieftih peccatb
manendum ? Aut curiubëtur,vtdeprsteriris depre<s-
iaiui:,vtnôbiS dimittantur * fi funt aliqua »qusdeprëcan-
tibiis dimitti nullatémts poltunt? An fptficânteraporum
cuiquam poteft prodelle longsu itas* vt ficut perado tri-
fcénnâli fpatio, nullus fini tur legibus humahis ablata re-
petere : liclegibusdiuinis, potfc longa peccahdi;ij)atia,
non liceat indulgentiam.poftulare? Àoiitÿ vtnbcficin
Deo noftrö * quöd iii litibus habet bumanä.cbhdiciöi
Deus erenim holler fie eft miièficors 8c bonus, ficut ihîfi-
nitus eft 8c inuidus. Pröinde bonitasinuidinuti
vincitur , & in fini ti mifericordia non
finitur.
, ' ' "r' ' ' * 4 ' ■
- K I , u * . . . . H R P »
timfilmbonsinis qumre&ftluum facer e quodp trier at*
fc A f ¥ t VI I I .
SAmaritailnl no'fter nunqiwm VnlainUh ad jlatn-
lom miliricordfccr impofmem inmeino perducerer,
fialiquodin eo vulnusinlanabilc iuditaret. -Nunquam
duobus denariis datis.rcddirurum iè,qi]iet}!]id fuperefo-
garet,ftabulario lpoppndiïret:fifupererr%ariönetii illalh
non plena: khitati prinofeeretprufuturain’. VrquMc-
nim ftabularius aliqirW (Tujtcferogat, fi eiftinlauao Vul-
nusqaoid curari non*aleati Sicut etgb medico noftro
nulla eft inturabilis plagadtane’c in aliqnbVulnete, taec
in aliquo tetapore, cacleftis bbtcftdcScet'e medicina. Ideq
ipfemedicus-, femperïcpbifeconueiifoial'ufcfc'dönaré
tcftatüt,dicens: t«!n contterftnfuirii.é irfmurrii/a!-
uuiais. Propter quod durjnam quorumdam iieper l iictemiamDeusnbhdeBnitihcrepafe^
rm^Wd'jBiMiïf.uj«
nfurgttt Aut^iMcrfus^,'noiirtUatitur? gi/trU&gomerfits
eSipopuluiificmHirrufdhnmtrfionccehlmioft! ïniurmamt
ctruictsfu*s,mluerummnhi. HmpUMitbtusmptatarifttc*.
tA,fipmatonsttruiUnonfutr'itiniumu.
C A P V T I X.
B'Öhiilh hobis eft igitur, ïi ad eiusmiferfcbr'diam’cori-
fugiamuSi cuiusefFugere iuftitiam nbhValeiuus. I-
pfa cnim inftitia Dei tail's eft; vt aüerfos dainneï, Cpniier-
fps taluec. Pröptcr quoddfcit: 'Contiertifrimuivu^fifc*.
tu Pos. Semper autém 'deleaatutCónuérïïbne n'pftri, uct
tempus huiufcemndiï ipiamÖiu jn hab Vira e'ft’, pbfuib,
quo prbpitiari cobuerfd' non pofte, imp te'mpnsomjie’
prifentBViritonueffibhihbftrïêtqgnóilciturdïpii'tallc.'
Beatbs énim Pfethis ditit : Ni» t*ri*t Dommis ffomiffum
fuOiUflitiitfUidmtariitutmtxpmii^.[eiputitntsrfen •
fropia vos, noknsaüiium pain,ftdottmeïiipx-
rhtentiam comerü: . ; i * • . .
' k E I L l ï s ï p
riinlie Am•
ti* vit* 'cb'nj!
ucrfiorii a. .
ptura c(t. j
Lu ca itfïf
Parabole
de Säinari-
ta n o & vul-;
neraro.
ïofthik hei
faluàr, a uell