266
ftiundis dominabatur * adiunftus eft i quia haie eft return y
conditio, vt neui hominis mores diuuiget inuen ta foda- j
liras : & quiignoratur per originÄ a , fimilium clarefcat
affe£lu. Deprehenditur méns f e * t a per focios, &cui
non licet ad liquidum fuperuenientis çftimare confoien-
tiam, cohèeditur, vt de fois depreheridat extern os. Nam
cum eum beatus Marius illis oculis, quibus mentes vi-
dentur, infpicerct, & interioris decorem nominis ab-
fconditis percontaretur obtutibus, voluit eumclerico-
riim fociarc collé gio, & inter Ecclefiafticos extus prx-
ftantem mentis dedicare perfonam. S ed fugit honorem,
Velut veneni poculum , qui fcmper potentiam credi-
dit fobiacere, & feruire patienter grxtulit regali domi-
nacui.
I Ne tarnen diu humanx conuerlàtionis mixtus illece-
i bris, focietatem contagionis haurirer, elegit feedfom
’ haudprocul àbeatimartyris Felidsfepulcro, vbi Larius
Ionij marmoris minas depqnit ; quando , né éùagetur
! 1 ongius,obieft is ripis refiftunt frxna telluris. Illic inièrto
I nubibusverticemons coruicat, qui fublimitatefoavin-
citafpcftiuti. Sedquam fuperbuseftmagnitudine, tarn
difficilis afeenfu. Nam nullis antêmonachumnoftrum
paruit g:eflibuS}nec per prçrupta fitxorum humani generis
admifit, formidinc répugnante, veftigium. In prxci-
2is cautibus tuta feris longum prxbuit nullo exterrente
cubiiia; eobeftijsblandior, quo cerribiliuSagricolarum
minatur eXcurfoi. In hoc Dei famulus ledern diligit ; in
quo iolaffuit placendi cauia, quia nequaquamjenocina-;
batur ädfoeftibüs. Nihil fecum amplms.nifi parum legu-
minis, &lfgónem, quo terramfolli«tarer, de mundi bc-
nefie js alfamens dedicauit callem fubiefti alperitate
nefcicum. Iuga ilia indomitam naturx legem Antonio
congrediente perdtderunt : relerata itinera poft ingref-
fomeiuspatuere cupientibus. Inuenit illic tarnen duos
fones,quos iamica inter luftra beiluarumhabitatio longa
mifeuerat, vt nihil de illiifoiundo fama nun dare t : quorum
vitam,fdentiamq; plene videor elocu tus,cum expe-
:utu ; ÔÆ pêr dolofî commenta confiiij , fabricata fubie-
dione compofitus , cautioribus fcclerum fordes texit
qbftaculis. Difficile eft prxter Deum deprehendere,
quiequid oblequendi argnmentis inuoluitur : proind
flagitium celat abiediö: raroinlucemerumpuut crinsi-
na, qux audor obtempetandi ftierit fueö fepelire. Prö-
tinus tarnen adfuit ille index coniuetus , & latehtis ft-
creta confcientix diuin x vocis claue reieraui t ; in his fer-
monibus adorfiis Antonium , quando eum plufquam
homo point doCûit cognouiftè ; ilium denudans, qui
ctaflb inàumento latronepi tegebat : Caue ; inquiens,
netanticriminisreum fando velis mifeere collcgio : ne
lupum onibus, agriis Viperam negligens xftimator ad-
iungas. Ifte aniniam Dei manibus conceflàm per'élifi
fragmenta gutturis effugauit, & interneciuo fratris fur \
rore conftridi vitam è iedibus fuis , dum infèrt fauci-
bus vincula , diiToluit : hune debitum exitium feqfli-
tur, need iugo fupplici) erit alien us, qui humano ian-
guini non pepercit : mifericordiaeft , circa-facinoroios
lematadifttiâio. Ergofoporiteiminumponens, man-
datorum cxleftium hoftem depelle, ne Candida conuer-
fatiotccum habitantum fuica fixperuenientis contagio-
ne violetur; Illicb diuinis obiècutus imperijshominem
vocat, mentientem conuincit, feriato pre male conicij
omnia eius gefta perièquitur.Expauit deprehen fus, cünj
flagitiafiia recenieri videret ab hominè , qux fine tefte
Kumani generis commiferat : viaticum popofrit, fiigam
tremens apparauit : continuo ramen pediièqua: reum
yltib comprehendit, &expiatum feelus parratoris mor-
tenunciauir. Itaférmo iufti viribus carere non potuit.
Interea fan dus vir per regionesfinitimas infidiarricis
famx lihguis innotuit: qux nepareretdecelebritateia-
dantiam , ante .prouiià funt remédia, quam morbus a-
j dolefceret. Qui enim grandæuusautdebilis, ducedili-
| gentia, non itineris illius tranfineabàt abrüpta , cum
dancibus valetudinemdcfiderijî etiam xgritudines corpora
titam pro Dei timoré habitationem fine nube vulgaui.
Breüi poft horum vnus afiumptuséft, & terreni carceris
mole depofita,xtheriam valitudinem felix animarefom-
pfitmam abfolutionis eius tempore columna ignea Bead
Antoni j oculis eft in gefta , ad cxlunv vfque pertingens:
credo, vt venerabilis viri fides, & ardor iUe vitiorum de-
Coftortypico monftrareturincendio. TuncdumibiDei
eulrortotadifeiplinis cxleftibus virium fja r um vela la-
Xaret, & per finus antmx corporifque extrudentia pa-
leas flabrafufeiperet : cuius vigilias ieiuhia, leftionisaf-
fiduitatem iure replicarem, nifi haberem digniora memorata.
Nunquam file cibum fiimpfit, nifi fatifeente cor-
pufculo, nunquam nifi exempt's offidj munijs, folli-
citudinem^uiete laxauit. Sed'quid retexam, qux perfe-
ftionis habuerit inftrumentaperfeftus,aut per quös gra-
dusadcelfa confrenderit, quem liquido declaracumcft
ôbtincre fublimia ? Sciuic file fic per labores varios difei-
plinarum lineamenta feftari, vtnunqiiamaflumeretar-
rogantiam de laborer & cum omnia eflentdignaprxco-
nüs,quægerebat,difpendium virtutis credidit,fuiflelau-
datum.Sictotum de eutsaftibus opinionis luce radiabat,
vc nihil prxberetur oftentui: prxminebat cenfura mentis
in corpore, 8c iracundiam, quam contra culpas anima e*
ius fulceperat facies in fa cata pingebat. Videresaduerfus
Hjgitia mundana torups oculos, &indefeffacontrà/æ-
culiblanditias Chriftimilicem bellatradare. Quädoilla
imago ftatum (hum iyfoluit in rifiim ,& a b otdinis pro-
prijfigorelxtitiæ debilitate confrada eft? Interea dum
velut obfignatum monachi in vniuerfis implec officium,
vir quidam quem fponfie (ux amor in fkeinus impulerar,
'Scsi d effufionem humaniianguinis affedfcu & 'indigna-,
tione prouocarat} dum confcientiam fe credidit fuge-
re mutatione terraruray&in alijs prbuineixpartibus in-
nocentiam repériri, quam furore duce perdiderat, vela-
tum fimplicitate ad ftcreta eremi portauit homicidam,
purans in Dei obfequio, conftitutis de adibus fuis prx-
tereffigiem nil patere. Artifici humilem fimulauic ob-
nôn tenerent ? Hac perterritus freqùentià, ad fe-
creriora eremi Beatus Antonius credidit Cuolandum,
ne fingulorum deuotio inamabilis arrogantix mater
exifterèt, & de mulriformi gratia ngidioris propofiti
ruina nafeeretur. Mox tâmen ieceflus, quem pendula
rapes commendabac, eledüs eft : ih qüo annis pluribus
folüSj&vere mônachus vitam fine humani generis conforte
tranfegtt. Dabat feras pro fodalibus monrana fo-
licudo: mugiras vrfi, aliarumque belluarum minàx im-
murmuratio, pro blandæ confabulationis communio*
ne ponebatur. Dénique ea tempeftate vrfus petulan-
tior, glorix plus daturas, caules ipfiuspuberibusfolijs
Ixtiores , & quadam domino nilaritate géftientes,
immani Ingrediens contritioné vaftauit , ita vt riuf-
quam de fimplici fruge ïpes refidua linqueretur: quem
file baculo mulcatum diftridius abire prxcipiensj te-
• ftem virtùtis fox , & nuncium paffionis ad alias ire be-
ftias mox coegit: vc impleretur Domini fidelis pollici-
tatio, qux fcdatoribus fois totius veneni & omnium
ferarum promifit obfcquium. Rurfiis ramen gradien-
ti ei per deftinatum callem rugiens fo fera foggeffit:
quam file fo k iuffione curbatam icer fecit apenre,&
occupatavixclaüftradefcrere. Sed ecceiteram alisper-
nicibus, per proditionis fox ordinem , Dei foriium in
quo loco degerer fama vnlgauit.j aliud de ipfo , pro
| fontentiarum varietate , diuerfis opinantibus , Tune
I liquido patuit per occurfos multipliées nihil, obftare
cupientibus : planari ardua, folidari feiflà:, penden-
tia bon cimeri. Sed porioribujs infidijs, ne per arro-
i gantiam hoftis forriperet, fortiori confilio mänus op-
I pofoit, ne iam gtandxuus perderet, quod inter tyro.-.
çinia virtute feruaflèr : acrius enim circa robuftos dia-
| boli certamen eft , & maioribus copijs illos adgredi-
tu r, qui conflidus eius experci roboris fodorq domu-
I erunt. Vniuerfa ramen fecum ipfrpertra&ahs, breui ant-
j mum foum allocutione firmauir. Quid agimus,mens ad- j hue mundani oneris fàfoe deprefià, quam nondum ad
t auétorem foum çorporeus career cuomuit ? non tibi
• ccrta eft de perfe&ione fiducia.dum adhuc includeris
M dH A ch t L m n e n f i s . 2 6 7
fragilitäte carnali: periculis plena funt ,-qux videnturcf-
fetutiffima: lenocinia hoftistuiintelligis, dumvn'iuer-
fo^um voce laudaris. Vide quancis labores infidijs; ab-
fconditum effe non licet , quod adimus: latebram no-
ftram perfecudo manifeftathpftilis. San&ojrum petamus
exercitum, ScillamLirincnfis infolx cohortem irriguo
inquiramus ardore i quem folum haft raus pul fauit ad-
uedarius,timcbit inter inimicamfibi mulcitudinem cpn-
ftitutum. fnftruftaprxliis acies illafemper inuigilac , &
variis perfoffum iftibus abigit infeftantemi quot bella
illis diabolus intulic, numerant tot tdumphos : non
metuunc quotiens addle Satanam ,, vt dimicantcs a-
cuant,claflico fueridlridentenuntiatum: feniper erudi-
tos&fo itcs reddidit quotidtana decertatio, quomodo
prolixior pajc folutos. His diftis dimilla fratribus cellu-
la,qiios ibidem prxdifti amor congregauerat,apud Liri-
num improuifos apparuit. Nuntiauit virum infignium
medtorum, facies ieiunij pallbre decorata. Nan» dum
focreti nitorem homines fplenddllma macies indicaret,
non defuit aftuum eius prxcocpnfoetus, immaculatam
covuierfatipnis ipfius fpeciem, fob verbpram abundan-
ti&, & relatipnis vbertate deferibens. Mixtusgcandxuis
8c prajeipuis geftorum foorum lampadam non minori
inttllexit igne run!are : meticus eft fomitis foi lucem,
dum viditalieni. Quafi inter ornamenta cadi, 8c fidera
plenofulgote micancia, foperuenientis aftri claritudo
focietur; certantfine inuidiageminare radios, &perau-
gmencaluminislpeciemffperarenouicatis. Aliaproli-
xioricrine fa cent foam ftella commendac j alia puriore;
vnaiyiditat potior ftamma , nobilitac alcerain per fpatia
npfturna fyncerior. Sic Antonium noftrum per vniuer-
fas locorum mutaciones a Chrifto veniens difciplina co-
micaca eft. Prouidit tarnen, ne cui in ilia nutrice fanfto-
rum Infoia,cum^ixftaretmeiitis, prxferrivideretur ho-
noribus: feiens in humfiiraris ladice plantarumad Centenos
fruftusaffurgere. Blandus iuuenibus, grauisma-
tutis, doft-is peritis, fobmillus exiftendo fi.nplicibus.
totam illam dominici gregis legiouem, fijftinftam aftu,
-variataiTi gentibiis, quafi vnam animam in fuaaffrftione
collegit. Ibi bie n nio, ieip fo potior,mundi iftius faremam
deponens, viftor in fidiarum, quas antiqui forpentis pa-
rat aftu tia, diem noftrurfi & lucem prxfentisixculi per-
petui luminis adeptione commUtaUit. vTaceo qualitcr
vitam ipfius mortis claritudo fignauerit i ne vniuerfa di-
gerens, non tam veritacem narrafle, quam prxdifti lau-
dibus videarimmöratus» Velutifi quis conficum lucum
frondiutjv den lirate repereric; ex quo corohäm ferro
ftiing rate fubripiens, genium (ylux, dum prxfomit par-
ua, non amouec} melioribus equidem de Antoni) noftri
faftis,qux ftylo non attigi,narranda feruaui. Vincar for-
te eloquentix fiuminc: nemo me circa ilium foperabit
affeftu. Habeac qui fccutus fuerit, de peritix mefie ia-
ftantiam: mihi gratiam bead hominis nemoprxripiet,
qui ad explicanda eius bona primus acceffi.
V.
E V C H A R I S T I
CVM DE VITA
S V A. ■>
I N N O M I N E PA T R I S R T P I L I T
dr Spiritus fancii.
^ ^ RAcytYM eft rcientiflimiDoftofis gentium
Ë ^ quod pariat infirmitas noftrapotentiam , 8c
\ m quod cerrena contritioné anima conualefcat,
J cum virtus, qux de fobftantia carnis fluxerit*
Cutrat ad foiricum ; 8c dum labefaftatio noftra cxleftem
hominem, & in diuina locandum arce co mponit ad fru-
gem ipiritus j fi quando fine cultura, aut méfié font corpora,
dulce eft,& cum accefieric propter augmenta dimi-
nutio: ad diuitém Dei gratiam peruenitur iciuna 88 fterili;
paupertatemembroruin. Ergocibi debetur poft D eum ,!
imbecilitas noftra, quod de return foblimium affeftione
forreximus. Votiua febris mex neceffitas, & exuftio am-
pl: ften darned uilarum, dedcrunt mihi 8c urn ere Deum
de abitione fo/pi tat is, & in ipfo gaudere de reditu, Lxta-
tur nunc in auftote noftro mends fanitas pro Curata lan-
guorib. Vbi eft foperbia diuinx falutis quxfita ludibrio?
Vbi fopercilium^per quod omnium munus credcbas effe
rem propriam ? repen te deferuit te conftantia roboris tui,
&xgritudinisfopiefta ponderibusclilaceruice iacuifti:
poftquam f igit profperiras tua.feram meditata pdenken -
dam,quodprxualueras,Dei noftri fuiflè cognofcis. Gra-
tiastibi, cxli moderator & conditbr, qui diipcnfarione
fobtilijöc occuldsmiferendi itineribus, vias noftras 8c de
affljftione componis, & ad vntutem perfeftampialace-
racione nos reparas. Admedicinam tuam venire,nifi fiif-
fragio vuhieris,non valemus: cum duridam cordis aflue-
feimus te percutiente mollire, & foggëftionemcerrenx
vilitatis nobili & dulciilima molt ftiarum noftrarum paf-
•fione éomprimere. Ecce ego file,qui in lógum du f t a mi-
hialacritatcplaudebam, quadum perpett fruefer, quafi
nulla intermifiione folueretur.qu^rebam qualitcr pecca-
ti ftipendiummors veniret. Nam eleuatus infonis mccef-
fibus,poecarumegregi, ignarus venerandxprofefiionis,
indideram: deleftabant carmina quadiatisrabricata par-
ticulis,& ordinatapedum varietate folidata*Angelorum
choris me fluxum aut tenerum poema mifoebat: 8c fi e-
uenifiét, vt clfcra clarorum verfoum (étUatalege forma-
tor,fob pedibus meis fobieftum,quicquid cxli ccgirur a-
xe.cernebam.Ineptum diu volutauit vitamortahs.&cer-
ta miferiarum cxciras de falfit dicédi felicitate perextulic.
Quotiens acclamatium flatibus propter rellgionem Vertex
nudatus intumuic, &C mendacibus labiorum lufos i 1-
lecebris, credidic amorem foi habendum peftoribus im-
perari ?Tu auce.qui in cxlis habitas.irridebat mertu quem
non deliniunt verba, fod puritas: tu apudquem fepe mu-
nloquimur, & daman res racemus. Sicdum me concin-
nationis foperfiux in Rhetoricis fcPoedcis campis lepos
agitaret, aver a fapiendamentitam fccutus abfctfteram,
nihil aliudxupiens) nifi auris vanx laudationes auciipad.
Erat orandi faftidium,dum perorandi tenebar cupidicate
mercari. In felix egohomo/ quis me repararet de corpore
morns huis?Grada Dei, medicabilis morbi concefia mi-
nifterio. Nam ecce repente ad fodem animx forriiidantis
dolor ingréfius, & lecreta cordis hoftili pauit incendio:
tunc quicquid homo eft iugi confenefcebat ardore.&Tper
aditus nacurales coftio fe internareftrabar. Nam dum è
larebris fills pellereturarrogantia, quamuis adhuc aliqua
de foperftitiofo, tarnen iam de foperftite nihil habt bam.
Hoc folum remanferat de confoientia viu^ntis, quod a
te, Dcusraeus, fanari me pofte confidebam, quem ad
commotionem errore perduxeram, Nee tarnen Vaftatnx
ilia, & magiftra peftis latebat, vifeerum inmifia condaui-
bus: nec contenta velamine, tdtuiti me luddi colon's nu-
be veftierat; vt quicquid in extern paflioüibus mèdico-
ram quxricur digitis.hoc propofitum pro correp cione foi
vulgus videret.Vrebat amantes mci longa calamitasjvre-
batinimicos: alios defperatio obicus mei, alios angeb at
inftantiaiconcors erat Ciuitatis in ftudi) diuifione fe nten-
tia. Interea mêedax ignis in tern o vaftabatofficio,& con-
tinuis curantium nutriebatur ftudiis, Nam quafi morbos
aleret,ita quicquid cotra ipfos pro uideba tu r.accefli t.T Qc
ilia fxcularispompx philofophi-*H:ppocratis 8c Galeni
cpntntafobfidiis, ad adiutorium fidele fe trahftulit,nli-
quando fentiens mundi blandimentavancfoerc, & h u -
manis hominem prxftdiis non iuuari. Iam diiorum ferme
menfium curriculisxladis huis me fibi prefiura fob-
miferat. lam remidi) vice tranfiturn prxftolabar, & nihil
foaue de vfura lucis iftius rccolcnSj ab rumpere m oras, &
fi cun? peccati iturus fafce,cupie bam. Expert dice lege res,
qux hie flagella,qux cormenta me maferintjvt fupplicio-
rum prxfcntium mem, gehennxpoenas expéterëm,& vt
ad ilia immortalis camini,& dirum anhclantis piaci lafe-
ftinarem.Sednoo defuit mihiDominus,qui mortifica’fAc
*77 Biblioth. Vet. Pat. Tom. 6 ) r I T~ji x ' ylüïfi**