B
Vide I.
MfTÂç.Vt
»lludatad
lllldST»!
Anaftafii Sin Alt a_____ . \ , ■ _ . - •
I prehenlum eft.QuoctnôdisDeiappèllàtioin fcripturaac-
I cipitur? Clarum eftj düobusacciphfeilicetfeeiindumna-
turam;& fecundum hàbitudinem. Natura Deus dicitur
creator rerum omnium ; habitudine & gratia Dii nomi-
nan,tûriufti. ■
Interrogatio. Nüm Dei appellàtio eflèntiam an peirio-*
nam, an operätionem dénotât ? ItemV nüm propria;çft, an
metaphorical translating ? Réfponfio. Operätionem fi-
gnificatjqu d'd per fe liqüidûm.nçqüe enim ipfam Dei fiib-
ihnnam intclhgcntisnoftre fùbiicit; fieri namque non
poteft, vt ea cognofcatur;fed folam potentiam agendi;
quam Deo ineflé cogitatione apprehendimus, vbcabu-
lum Dei nobis reprefefitat. '
B e p atemitate.
QVid Pater & vnde & quot modis dicitur Paternitas ri nequeulit: vtpote naturaliter ab audore & conditore
in Deo ? Pater proprie nominatur hy poftafis caufie niudfarum reru prbfedta; ficut reprehendx non poteit; q>
expers,rin«™S& 4 eM a .D idm rP a te r,v= lA ^ 5*'»$ «4 ^ Se < W . « d o ^ ^ . E x , u o « » & ^ !
quafi omnia conferuans,vel ranquam filios confer-
Uans, quaii^ww^ Dupliciter autem dicitur Deiis Pater,
natura&gratia.Naturapaterefipropriifui,&fibi eonfubftantialis
Verbi: gratia vero nofter: iuxta illud: Egodtxi,Dij
eftis, &filtj excelfi omnes.
* Be filiat tone.
exfiftentium veritatemi fiueid quodefientis illarum infi
turn e&Natura diciturunafcendo, 8c quodiit feu exiflat;
ficut & »<n«»,eflentia diqtiirquafi so*; c^exiftens,quae vet
re cocipitiir feu cogitatür efle;' N a tu r a l im*feu eflentfe,
& genus & formaynum«idemq; in Ecciefiafticis dogmati-
bu?fi<mificant;quemadmodumpanis; fruftplum 8c buc-
cella idem fonant. Quare &innatura, & to ev»<npv, quod
dlenriae infitumtftjidem fuhr. .
Porro quadrifariam appellatur natura; vt antea dixi,ef-
fen^a videlicet,natifra,genus 8c forma. Apud fapientifli-
mum Salomonemde impiis prbnundatumlegimus:^»!
fiint omnes homines nature, nofiibeBfcientia Dn.Et diuinusApoftolusde
nobis Ethnicis i.ftem\Eramw nature a-
Uquandofiltj ir*.Si igitur itilpii hatura van) fimt; vanitateifi-
que naturae infitä habent,reprehenfione carent: Nam quae
naturaliter nobis a natura infunt;ea repr^hendiSc damna-
•: — i— DeUm vanitatem illam^naturse lnfitam condidme.; Pan
modo,finaturafilij iraeeramus: ad Deum cauiareferenda
erit.Naturaenimid^^^nominatur,quodeJferitiqliterCe itaha-
bet;ficut natura, leu nanuraliter lucis natura äd illuminan-
dum facta eft; & ignis naturaliter procreatus eft ad vren-
dum.Et.terranatura conditacft,vtgerminaproferat. Re-
ftat i»itiU:,vt ex dupbus haitetici alteram aftirment: velq»
Deus vanitads & ine naturas creaueritrvel quod ^ to <pu<ra,
natufafeunätüraliter nihil aliudfigpifjcetiquam id,quod
S Vid filius 5 & vn5e,& quot modis dicitur ? films pro- ..— - - .
prieeft »eminatiöfeuiteratiohypoftafeos ineadem reueyaexi^t. C^pfit,vtmpofterumliberemurab omm
natura; yel porfonarü ineadem natura multiplicand; vel reprehenfione,cum aflaimus,Chriftum natura Deum, &
proeeflio naturae in communionem eiufHem ftibftantia;. j nature hominemefle:hoeeft,eum,quireueraDeuseffc;re-
uoffiliüsproprie dicitur,quafi dixeris o«@-, Qualis. Nam j ueraquoq; homin^m efle. Hancautem traditionem,na-
qualis pater fecundum cffentiam, tails eft & vnigeni tus fi- ! tureq; definitipnem,qilam ex yeteri 8c nouo teftamcnto
liuSjvidelicet exihcreätp increatus,fiueex mortalimorta- nuncattulimus,neque dodor,neq; an^elus de cario vn-
fis.Duobus vero mbdisdicitur filius deDeo,nature & gra-
maTNatura de verbo diuinp,gratia de nobis.
b ' jDefpirittt.
S Vid-fpiritus; vnde; &,quotupHcitetin fcri|)tura vfiir-
patur? Spiritus eftfubtilis & tenuis,matefiac &figur?
expers fiibftantiaperprocellionein. Dicitur jpiritds zsrvev-
fA.oi i quafi zrotv vvtpdiomnis minis: co quod nutu sin liar cele-
liter quocunque volet,feratur & moueatur. Acc; ■: icur ipi-
ritus quatuot modisin icriptura: pro Spiritu lancto, pro
angelo,pro ahima & pro vcnto.Adharc mensqUoq; fpiri-
tus voCatur.Trids feu T ripytas ,fi rem naturae curiu metifi
vclimus,nihil aliudeft; qUam vnitaturp compofitio.Atin
dihinis eft Trinitas fubftantia,feu fubfiiftentia omnemnu-
merum fupergrefla.
- f'1
Be dternitate.
A /Aov, sternum eft, to« «M i; quod Temper&bmnia
x \ permeatjfiue quod prinCipio&fine caret.N cm orane
quodfinis eft expers, caret etiam initib. nam angeli& ani-
mxinitium iu^procreationis habuerunt; finemvero non
habent,
Deldiomatefiufroprietate. >
f)Roprietas dieirur,quodalicui naturae proprie compe-
X tiftjinque aliaiiatura non reperitur rquemadmodum
quainin omhem s terni täte m expugnabit auteuertet.
* Accipit Anaftafius illud tb' <pv<rn, natur*la tius pro cq: quod
eft, nee tarnen folum pro co,quod .vere & pöfttiue éft: fed Sc proiis,
quæcommunihomiuumloquendiconfuetudine vere effefcuexi-
Itere djeupturi yc funt negation«,,priuatibnes,;peceata, & dcfciftui
vaniftu inoraliuitijfeu nataralium perfeftionum » licet firiÖtcfo*
quendonon fint aut exiftant, cum non_fint entiajfed negaciones
quædam entium,Quia tarnen veré dicimus de cscco-Ccecus efti Sc dc
acre lucis cxpcttcyteneirofus t i l : quploquendi mQdo fignifleamus
6jecitatcm Sc tenebras aliquo modo efle feu exiftere:idco:& hate ne-
oatiua feu priuatiua Amaftafius, t« cft^> «A»3««, veie exfitcrc
airjlicct non fiat natura t>« »innata & infita.
B é Hypofiafi,
B| Vid hypoftafis; vnde," modis dicitur ? % p o -
iftafislecundum Fcclefiafticam & apoftolicum tradi-
tionem eft peiriona fiue Chara^er,h.e. figUra»; quo padto a
PaulbApoftolofiliusnominixturj^/ewdo^/omP^fr»,^-
gura hypoflafeos (fiibftantiae)««*. Perfo'na^vero &ch^ra6te-
risnommeintelligimusin DeöiACorporeü quid incircu-
ferip turn» figuraque carens.Pèrfeinafiüehypoftafis, ex fen-
' tenuaTandbrum Patrum , eft proprium quiddam prater
cómuhe.Nam cuiufuis rei naturaeft quiddam commune:
at hypoftafes fiifit prbprix, vtquë eixëmplum adferamus,
vna natuira feu clfentiaeft didinitas ; trés vero hypoftafes,
Pater,&Filius,6c Spiritus fendus. Tres perfbnae hue eha-
radereSjVnaverp eUentia'¥ & genus.
Si qüis ergo dixerit:ciiftodiet nosdiuinitas. totaT rini-
_ H | _____ P ____P ____ r _____ P H ___________ tas fignificatUr.Atfi dicas :Nobifcum eft Filius Dei; vnam
in homine rifibtU. In^iullaenim alia natura qualifeunque ' ex tribus hypoftafibus indicafti,t'otamqué diuinitatem; IV.
Si • j s é ...........terurn de ïiidem aduerte. Ü'mnifas. En id qüod commune
éft;ipfamq; peifedameflèntia.Pergarnus. Paternitas, Ecce
vnamper{onam,Teu hypoftafin.Fi/wfw.Enaliam hypofta-
fin.^rrfi^y^w^ttó.Èccealiahypoftafin.Tresfunthypöfta-
ticKproptietates indiüinate Jngenim efle, Patris. Genitir,
FiliryEtproceflib Spiritus. fendi.Nequégenitus eft Patey,
néque procedens Filius,neque genitus Spiritus fendiis.
Quifiq; appellatldnes habetnypoftafis, Hypoftafis,per-
perfona-,cnaradèr,prqp rietas,dc indiuidimm.
Sdpient.il.
In Iat.edit.
Wt,natura,
fed in Graeco
e f t , <piiepbij'.
t.
ilia fit yrifusineft.
a Vid natura; quotupliciter,& vnde dicitur ? Natura ex
Ecclefiafticæ dodrinæ regula,eft vèrafei exiftentia:
fe.cundum Ariftbtelem vero, aiiofij; Grecos multifariam
natura definitur;quas defini tione;sSeueriani fedati a ve'ri-
tate exciderunt. Natura,exApoftoliinflaturipne, eftora-
ne,quod inveritate exflfit;'nec àlblàphantafia fingiturjde
qui. ^poftea cppiofius.Ecclefia naturamvocat ipfem rerurfi j
liu rfu s
A
*q.d.Angelitaj.,
B
C
De his lege
DamafcenQ
in Dialeât*,
cai&defini-
Maximi,
Poeticus fei
fabalolus.
D
Rurfin de natura.
NAtura dicitur fubftantia Angeli, hypoftafis autem
Angeli eft propria cuiufuis Angeli appellatio, pUta
Gabriel,Michael, Y riel, Raphael. Rurfiis. Nature vnaeft
8c cpmunis,ythumanitas;hypoffafisvero*eft Petrus,Pau-
Ius,Thomas',cætereq;pèrfonæ&: charedcres. Nature igi-
tureftj audrix’jfohs & origo hypoftafebn, quæinipfain-
funr, hinc & hypoftafes yocantur; tanquam mb ipfe nature,
fonce & origine fùa çonfiftentes.
I ter um deeodem argumente) verba faciamus. Si dicas:
Infignis natura Angeli ftorem ipfbrum eifenriam infiftüà-
fti. Atfi dicas : magnus eft Gabriel ; vnam hypoftafin ex o -,
mnibus fignificafti.Miferandus homo. En tore natura. At
Conon,Simon, Philo, hypoftafes font. Rurfiis; fi dicas,
volatile elfe lèue : Ecce tore nature : ât vero columba, tur-
tur, lufcinia, pauô, olor ; hypoftafes fùnt. lumentum, en
totaiumenrorum nature. Atequüs, leo,canis,hypoftafes,
charaderes ,& fu p p o fi ta appellantur. Et hæc régula locum,
habet non fokxm iri ijs , quæ racione , mtelledu& anima
pollent ; fed 8c in naturis, quæ anima, fenfii, 8c motü de-
ftiturefimc.
Exeipplo res declarebitur. Si dicam d Deo creatam elfe
lucem : Ecce totam luminarium hattirayn fignificâuimus.
fit hæc natura diuiditur in fiias hypoftafes.Hypoftafes na-
turç luminis lime luna &aftra,oriau,hefperus,vrfà,lucifer;
cancer,& fimÜia.Eadé ratio eft in ÿétis.Si dicas,fpiritus;o-
mnem ventor um naturam indicafti. At fi dixeris ; Nptus,
aile Boreas, aütLips ; iam hypoftafes nommas. 1?àr ratio i-
gnis. Vnà confiât nature. Diuiditur autem in hypoftafes,
vt in Ly chnos, cereos, làmpades, clibanos 8c caminos.Si-
militer, vt antea didum, humanitas, vna eft natura; militas
vero perfopas compleditur,
.Sacrofàndamigitür Chrifti carnemnon vocamus per-
fo nam, fed naturam; vt indicemus,eum totam natura no-
ftram adfumpfiflè& faluaffe : fi enim illam nominemus
hypoftafih;neCeflèefteaflirmare Chriftumvnum quendâ
hominem adfliimpfifle 8c feluaflè,fedneq;didpotcft (carp
Chrifti ) hypoftafis ; quatenus à diuinb verbo infepara-
bilis eft; hypoftafis enim eft & dicitùr perfbna feparata.
Inhypofrefi qùidcmfilbfiftens vocatiir ( caro ) non au-
tém hypoftafis : nam quod in hypoftafî ineft ; eft id , quod
cxiftit:quemadmbdum id,quod eft abfq; hypoftafi,eft id,
quod non exfiftit, eflèntiæ, feil nature expers ; emufinodi
eft fbmnium ; hoc enini nature’& fiibfiftentia,&hypofiafi
caret ; quippe in fbla imaginatione fitum.
Vtverodefinitiohem adferamus, fiibfiftentia,exiften-
: tia,& eflènâa carèns eft illlid;quod nomine quidem mul-
tifariam didtur,naturaautemfeu hypofiafi præditum elfe
vere per cogitatione non apprehenditur,vt * or eus, mors,
morbus. Rurfusin naturainexiftèns, nominamusautip-
fiim ëns : aut proprietatem quandam in natura éxiflen-
tem : Exempli cauflà; exiftSnsin natura hominis: eft rationale
& mortale. Similiter etiam, fubfiftens in hypofiafi
duplidefcr vfurpatur ? aiit pro illo, quod fecundum rei ve-
ricatem exiftit : aut pro proprietate in hypofiafi. Sicutin
Deo Patre eftihgenitiim efle:; in Filio,gènitumcflè:inSpi-
ritufendoV procedere, qiicmadmodumfupraquoq; didum
eft.
Habitus eft quælibet cuiufeunq; nature potentia: qui
à cæteris naturis fecernitur 8c feparatur : ficut dicit diuinus
Dionyfius: corriiptiohem efle nature': imbecillitatemye-
ro 8c defc dionem efle nauualium habituum, operation
num 8c facul return.
Be voluntate.
Q Videft voluntas,y nde dicitur,& quot modis accipi-
turî Vôluntasèftinnatiire intelledùali& rationali
appetirio eiüSjquödgrätumeft&iucundum.Pjprfpicuum,
eft enim omneülud quodiritélledii praeditum eft: etiam
volëhdi potentia preditum eflè. Nam voluntas ineft ef-
fentialicer Omni rationali nature non aliterquam fpiritus
quidam acyitä.
Dicitur, .voluntas, Totytew\\cüvduet,, qüoej valde Cui'*
iat natura ad id,quod eoncupifcit:vel dicitur quafi
TKA^a!,apprehefio.eius:quodvult.Tripliciterporro a-c*
dpitur voluncastpro voluntate dmiiia; Angelica:^ huma-
na.Iflienimtrfes naturae,e^q; föl? volendifacultate valea
Rurfus trifariaiti in feriprare vfurpatur VoltintaS, videlicet
pro diuina, pro naturali fiiie media, tertiopro earnali,
qu«eft vqluntasDiabolica.Voluntas naturaiisa Deo co?
ditahomimqj ttibutäj, fignificat motionem 'intelledua-
lemäppetiriu*partisanimfefecundum naturam: impel-
Jens hominem ad id ,nuod defideratur. Dihinä voluntas
apud homines eft, infire intelledualis appetitiönis ad ea,
qua? funt iupra liaturem impulfio* Volutttas carrtalisaffe-
dionib ilfque dedlta eft exorbitatio &deerratioanim§ ab
ijlis: quae fecundum naturara, ad ea qux praeter naturam
fiint.
Jfhtidjit idioma aut propriety.
S V'id eft idioma, vnde dicitur, & quot modis accipi-
tur ? Idioma feu proprietas inde npminatur, quod
proprium fit fimjd propriae nature fine admixtipne aliani
naturarum: vel quia fimul eftin fpecie. Infeparabiles enim
funt a naturis & hypoftafibus proprietäres eorum.Idiouu
igitift feu proprietas, eft, quodproprie in vna natura iiietfs
in aha vero nonrepcritur.Exen)pligratia,innatura diuinä;
xternum,increatum 8c * indreumferiptum efle; quae in
nulla alia natureinueniuntur,ne in ipfo quidem facrofan-
d o Chrifti corpore,fecundum naturam, Neq; enim aeter-
num eft,necincreatum; neq; vnquamincircumfcriptum
erit.
Proprietas Angelica; naturae eft vt fit impatibilis, & vt
abfque intermifliöne Deb hymnos concinat. Et cum iixi-
patibilem yoco: immortalitatem qubque eorum indicOi.
Proprium exhominis vt ex mortali.& immortali natura
compadus fit; quam compofirionem in niilfealiare inueV
netis.S ütigitur ea, quaeprius dixi,nature idiomata &prb-
prietates. Sunt & hypoftaticaeproprietates: videlicet albedo
, fimitas feu ciiruitasnaii, nigredo, longitudo yiiuti-
lum efle: celeritas, tarditas, & idgerius alia,quae noi} fiihi-
liter in cundtis hominibus inueniuntur.Non eniin omneis
funtfimi: non omnes celeres, non omnes flaui: Quocirca
non defimt,qui doceanc,hypoftafin efle colledipnem ea-
rum charaderif ticjrum pioprietatu, quas antea recenfiii-
mus.At naturae ntoprietates ^qualiter reperiuntur in omni
fpecie. Om n^n im homines aeq;iuntJnortaleS,rario,- l
nisparticipcs,refpirerionesfbmnoq; vtentes:ambularefo-
liti. Laris vnguibus prediti, attium cultores,
Accidens appellatur, quodadeft, 8c abeft, vt iiifantia:
quaeadeft,& abeftpropter perfediorem state. Simili modo
mureturfenitas:morbus,calor,fiecitas:vno verbo, om-
ne illud, quod varianpoteft,accidens nominatur. Volun-
tas eflentialis eft, quae communiter generating; in narura
ineft. Siigiturcaro Chrifti fponte habuit voliintatem non
moriendi, Vtfendi Patres docent: fieiufmodi voluntas in
Patre & fando Spiritureperiattir,.omriino fequetur, ean- ,
dem carnis & diuiriitäris voluntatem efle.
N a tu ra iis v o lu n t a s h om in is e ft , v t d ic it S . B a filiü s 8C
C y r i l l i i s ; am a re v itam . O m n is en in i h om o na tu re fiiayi->
r e am an s e ft , & v t h a c lu c e fru a tü r. E c c e c om m u n em v o lu
n ta tem . P a rr icu la re s feu G n om ic a s v o l Grates h a b e t naJ
t r e a n o ft r e v a rias. A liu s en im v u lt p riiiatu s efle l ib iq ^ iu e “
re . A liu s sd if ic a r e . A liu s a g ricu ltu rem e xe rce re : A liu s na»
u ig a r e :& f ie c a ;te r ifim U ite r fp e c ia te s fiia s :V ö lü ta te s& j^ i-
ticu la r ia p ro p o fita h ab en t . A t'n a tu re lis v o lu n ta s v n a e ft :
n im irum am are h an c v itam . A m a t filte rn h om o -v itam ;
n o r ifin e c a u fla ,fe d id fit n a tu re in f t in d u ,q u ä :ip r im o fiiO
o jtu im m o r t a lit a t e p r e d it a fu it. Id e o ad h u c illam d ilig it
8c q u s r it .
Diuina voluntas cofiflitin precepris Dei.Naturalis voluntas
natura; rarionalis eft executio diuins voluntatis.
Carnalis voluntas eftpreuaricatio diüins legis. j
De operations.
a yideftoperatiojvnde^&qitbtmodis dieitilr?öperetipigitureflsvtdqcet
S. GtegoriusNyflenu5,cuiufuiS
M Ü W i .ttätufi«
$
,* AftéftdiU
Vot^uitUtç.