denkbeeiden op het maatschappelijk leven oefenen, dat in
hetzelfde land waar, vijf honderd jaren geleden, zulke werken
ieder jaar werden uitgevoerd, de inwoners nu slechts rnwe
woningen van bamboe en riet bouwen, en deze voortbrengselen
hunner voorvaderen aanstaren met een domme verbazing, als
waren zij zonder eenigen twijfel het werk van reuzen of demons.
Zeer is het te betreuren dat het Nederlandsche Gouvernement
geene krachtige maatregelen neemt om deze ru'inen tegen de
vernielende werking van den tropischen plantengroei te beveiligen,
en om de fraaie beeldhouwwerken te verzamelen, die over het
gansehe land verstrooid liggen (” ).
Wonosalem ligt omstreeks duizend voet boven de zee, maar on-
gelukkig op eenigen afstand van het woud; het is omringd door
koffietuinen, bamboeboschjes en grove grassoorten. Het woud was
te verwijderd om er dagelijks heen te wandelen, en in andere
richtingen kon ik geene goede plaatsen voor het verzamelen van
insecten vinden. De plaats is evenwel beroemd om hare pauwen,
en mijn jongen schoot onderscheidene van deze prächtige vogel s,
wier vleesch wij maisch, wit en smakelijk vonden, zeer overeen-
komende met dat van een kalkoen De pauw van Java verschilt
in soort van dien van Indie; zijn hals is bedekt met schubvormige
groene vederen en de kuif heeft eene andere gedaante, maar
de met oogen gesierde staart is even groot en even schoon.
Het is een zonderling feit in de geographische verspreiding,
dat de pauw niet voorkomt op Sumatra en Borneo, terwijl daar-
entegen de prächtige Argus-fazant, de vuürkleurige Euplocomus
en de geoogde Spoorvogel van die eilanden geheel onbekend
zijn op Java. Geheel gelijksoortig is het feit dat op Ceylon
en in zuidelijk Indie, waar de pauw overvloedig voorkomt,
de prächtige Lopbophoren en andere schitterende fazanten die
Noordelijk Indie bewonen, in het geheel niet gevonden worden (24).
Het heeft dus den schijn dat de pauw in zijn gebied geene
mededingers kan dulden. Was deze vogel zeldzaam in zijn
geboorteland en als levende vogel onbekend in Europa, dan
zou hij ongetwijfeld als de wäre koning der gevederde geslachten,
als onovertroffen in schoonheid en majesteit beschouwd Worden.
Nu wij evenwel aan zijn gezicht gewoon zijn, zal men bij ons
niet licht iemand vinden, die, als men hem vraagt wat hij voor
den schoonsten vogel der wereld houdt, den pauw zal noemen,
evenmin als de wilde bewoner van Nieuw Guinea of de Boegi-
neesche handelaar den prijs der schoonheid zal toekennen aan
den Paradijsvogel, waarmede hij op zijne beurt gemeenzaam is.
Drie dagen na mij ne komst te Wonosalem kwam mijn vriend
Ball mij een bezoek brengen. Hij verhaalde mij dat twee avon-
den te voren, dicht bij Modjo-agong, een jongen door een
tijger gedood en verslonden was. Gezeten op een buffelkar en
in het vallen van den avond längs den gro.oten wegnaarhuis
rijdende, werd hij op een halven paal van het dorp door een
tijger besprongen, die hem meesleepte naar een naburigwoud
en daar verscheurde. Den volgenden morgen ontdekte' men
zijne overblijfselen, die slechts" uit eenige verminkte beenderen
bestonden. De Wedono had omstreeks 700 man bijeengebracht,
en was bezig op het dier jacht te maken, dat, zooals ik later
vernam, werkelijk gevonden en gedood werd. Bij eene derge-
lijke tijgerjacht bedient men zieh alleen van speren. Een groot
stuk lands wordt afgezet, en terwijl de kring langzamerhand
nauwer getrokken wordt, ziet het dier zieh ten laatste geheel
door gewapende mannen ingesloten. Als het bemerkt dat de
doortocht is afgesneden, waagt het gemeenlijk een sprong,
maar wordt dan op een twaalftal speren opgevangen en meest-
al doodelijk daardoor gewond. De huid van een dier dat op
deze wijze gedood wordt, verliest natuurlijk alle waarde, en
de schedel, dien ik den heer Ball verzocht had voor mij te
vragen, was in dit geval in stukken geslagen, om de tanden
te verdeelen, die als amuletten gedragen worden.