58 II. KL. NEGENDE FAMILIE. HAEMATOCHROSES.
gramschap, vrees, helmwee en dgl. Men ziet haar
daarom hoofdzakelijk op onziiiver gehoudene, met siecht
voedsel voorziene schepen en menigvuldiger op dezulke,
die meei- noordelijke streken, dan diegene, welke de
tropische zee bevaren; zij ontstaat voornamelijk bij lange
reizen en regenachtig stormachtig weder, en doet doorgaans
die lieden van hat scheepsvolk het eerst aan , welke
zieh meestal in het scheepsruim ophouden, aan het
heimwee lijden of zieh aan den brandewijn overgeven.
Het is voor het overige niet, zoo als velen meenden , de
zeelucht, die haar te weeg brengt; zij komt, onder gelijke
verhoudingen als de opgegevene, ook in gevangenissen,
in belegerde Steden, zooals in het jaar 1636 in Breda
en in 1707 in Thorn, ja in geheele Pi'ovincien, als in
1556 In Ylaanderen, in 1562 in Holland en in 1785 aan
de Russische kust, als heerschende ziekte voor. In
vroegere tijden was zij aan de kusten der Noord- en
Oostzee geheel en al endemisch, en thans nog is zij
zulks in Groenland , waar de bevolking bijna alleen van
visch leeft en waar, wegens de noordelijke ligging van
het kustland, de luchtgesteldheld vochtig en koud Is.
Ook zoude zij nog menigvuldig voorkomen onder de
arme lieden in lerland en In de moerassige streken van den
neder-Donau. In het binnenste gedeelte van Dultschland
vertoont zij zieh daarentegen zelden, en alsdan
nog sporadisch , voornamelijk bij oude brandewijnzulpers
uit den geringen stand.
B e l o o p , Duur , üitgang.
De ziekte verloopt nu eens vrlj spoedig, in weinige
weken; dan weder duurt zij, nu en dan eenen stilstand
en teruggang makende, vele niaanden en zelfs jaren
lang. In het algemeen is haar beloop iets spoediger
ter zee, dan te land. In den wlnter en bij nat, koud,
stormachtig weder bevinden de zieken zieh slechter,
terwijl zij bij warm, zonachtlg weder beteren. De uitgangen,
die de scheurbulk kan maken, zljn:
IV. GESLACHT. SCORBÜTÜS.
• ^ Wanneer de oorzaken worden
verwijaerd, „, , r i , ; , e i s , n a h r t o i . t s c h e p e n .
r " : : X en .1 w c d e u »
T l e U ofheeft ¿e aandoening veed. .aumeAel
i I T e i g e n gemaakt, dau « Igt de gene.mg »oe -
S r ai en „.eestal slechts in een ^ » S
t t i de Zij volg. ,o„derwa«l r ises,dooropsl„, p ng
r l u e o de . .we r » ea. en steed.
, 1, . ^.t dp scheurbulk velerlel stoornissen tef
^ T l t loo: : ^^^^^^^^ ^an welke de ^
zeer langzaam herstellen, zweren en misvormende k
e e L s , stijfheid en zamentrekking der gewnchten,
ehron' cl^e'Dyspepsie en Diarrhoae, Hypochondrie,
« r ; u " t i ; k t e n . Tandenmenl^uldig^
uitgang In waterzucht en van de soms voorkomende
rotachtige uitteringkoorts werd reeds gesprokeu.
T i n den dood. Op de bij de versclujnselen
aangetoonde wijze.
volgens de verschijnselen zoude gelooven. Zy hangt
^ T ^ C ' l e l o r z a k e n e n d e m o g e l ü k h d d h . . ^ -
wijdering. Hoe langer de te weeg
heden hebben ingewerkt, en hoe moeijehjker het is de
I k e n onder meer gunstige verhoud.ngen te verplaa -
n , des te ongunstiger is zij. DIerhalve .s de zeesch
urbulk, wanneer de zieken ter zee moeten blyven,
gev arlijk, n wanneer zij daarentegen kunnen landen,
Dünstiger dan de land-scheurbuik. By oude zuipers is
de ziekte gewoonlijk doodelijk. „ , . , j
K Tan het l ij d p e r k , in hetwelk de ziekte onder
n
•v-l
ri
t4\
i
N