/J04 TWEEDE KLASSE. DERMAPOSTASES.
tegennatuurlijke kleurstof van eene gele, vuilaclitig
bruine, somwijlen zelfs zwartachtige kleur gevormd en
iiedergezet wordt, zoo kunnen wij deze toch niet als de
eigenaardige ziektestof zelve, maar sleclits als een begeleider,
als een bijvoegsel derzelve aanmerken.
3. Deze ziektestof wordt, even als bxj andere Dyscrasiae,
gedeeltelijk met de normale uitscheidingen uitgesclieiden,
gedeeltelijk in velerlei soort van organische
weefsels nedergezet en vormt aldus de uitwendige verscbijningen,
de verschillende vormen van het leprease
procès.
4. Menigmaal volgt deze uîtscheiding en nederzetting
in eens , even als bij de klierziekte ; somwijlen ontstaat
zij echter ook in meer of minder duidelijke, vernieuwde
aanvallen , even als bij de j i c h t , die echter zelden eenen
regelmatigen Typus houden.
5. Voornamelijk aan die uitscheidingen, die met vernieuwde
aanvallen plaats hebben , neemt het vaatstelsel
gaarne, zoowel plaatselijk als algemeen, aandeel; de klieren
, watervaten en äderen van die deelen, naar welke
uitstooting volgt, zwellen op, en niet zelden vertoont
er zieh eene koortsachtige prikkeling.
6. Levendiger en gewigtiger is de deelneming van het
zenuwstelsel, zoowel aan deze uitscheidingen, als aan
het geheele lepreuse ziekteproces. Reeds de Ouden kenden
de op deze deelneming berustende verschijnselen en
zagen in dezelve , met regt, gewigtige onderscheidingskenteekenen
voor de erkenning der wäre melaatschheid.
Het zenuwstelsel toont zieh bij de Leproses nu eens in zijne
naar den omtrek toe loopende takken, dan weder in zijn
centraalstelsel aangedaan, en geeft zijn lijden, gedeeltelijk
door eene ziekelijke opwekking, op welke veelal
verlamming volgt, gedeeltelijk door primaire verlamming
te kennen. Van de naar den omtrek toe loopende
zenuwen gaan dikwijls eigenaardige gewaarwordingen,
krieweling, een naar electrische slagen of naar rheuma-
ZEVENTIENDE FAMILIE. LEPROSES. 405
tische pijnen gelijkend gevoel, somwijlen zelfs trekkingen
en krampen, de uitbotting der lepreuse nederzettingen
vooraf en vergezellen haar in haar verder beloop ; nog
menigvuldiger echter onstaat er in de aangedane deelen
ongevoeligheid, verlamming der gevoelszenuwen en verstijving.
Stoornissen in de centraalorganen, in de hersenenenhetruggemerg,
hebben nu eens voor, dan weder
nevens de uitscheidingen der lepreuse stof plaats, of
ook ontstaan zi] eerst bij de vermindering of verdwijning
van lepreuse toevallen ia uitwendige organen. Zij schijnen
over het algemeen met de uitwendige ontwikkeling
der melaatschheid in eene omgekeerde verhouding te
«taan en juist bij die ziektevormen het sterkst'e te zijn,
die in de huid en in andere organen de geringste veránderingen
te weeg brengen. Zij verschillen voor het overige
zeer in haren zamenhang, doen nu eens meer de
somatische, dan weder meer de psychische zijde van het
zenuwleven aan, en dragen over het algemeen hetkenmerk
van drukking, van verlamming. Nu eens volgt deze
echter dadelijk, dan weder na eene kortere of längere
opwekking. Ook de tegennatuurlijke afwijkingen in de
verrigting der teeldeelen , bovenmatige geslachtsdrift of
onvermogen, die zieh nevens vele soorten van melaatschheid
vertoonen, schijnen haren oorsprong uit het
zenuwstelsel te nemen. Slechts bij weinige ziektevormen
heeft men de hersenen en het ruggemerg ontleedkundig
onderzocht en nu eens eene sterke opvulling van
bloed, dan weder eene uitstorting van water, of ook eene
buitengewone hardheid of weekte gevonden, doch somtijds
ook niets tegennatuurlijks ontdekt. De naar den
omtrek toe loopende zenuwen werden, bij lijkopeningen,
nog nimmer in aanmerking genomen.
7. De weefsels, in welke de lepreuse zelfstandigheid
voornamelijk wordt nedergezet, zijn het hoornweefsel,
de opperhuid, de haren en nagels, de lederhuid
en de slijmvlìezen, benevens het onder dezelve