684 TWEEDE KLASSE. DERMAPOSÏASES.
algemeene ontbinding verloopt. Het zenuwstelsel neemi
aau de venusziekte van onzen tijd slechts weinig aandeel ;
meer schijnt het door haar, bij hare eerste, epidemische
verschijning aangedaan geworden te zijn.
V e r s p r e i d i n g , Mededeeling, Zamenstelling.
Zooais reeds werd aangemerkt, is de huid zelden het
eerst door Syphilis aangedaan wordende orgaan ; de primaire
aandoeningen wortelen meestal op de slijmvliezen,
en de venerische huidziekten ontstaan gewoonlijk eerst
secundair, door m e d e d e e l i n g . Somwijlen ontkiemen
zij in de nabijheid der primair aangedane slijmvliezen,
b. v. aan de teeldeelen, aan de inwendige oppervlakten
der dijen enz. ; de ziekte schijnt, volgens den zameuhang,
van de slijmvliezen op de uitwendige bekleedselen
over te gaan; doch menigvuldiger geschiedt de mededeeling
door het inwendige verband der Djscrasie, en de
uitslag komt, van het eerst aangedane slijmvlies verwijderd,
voornamelijk aan de boven vermelde ligchaamsdeelen
te voorschijn. Slechts zelden beperkt hij zieh tot
zijne ontkiemingsplaatsen en meestal v e r s p r e i d t hij
zieh volgens den zamenhang, meer of min ver over de
huid en niet zelden over het geheele ligchaam. Dikwijls
vertoont zieh hierbij eene vooringenomenheid voor kring^
vormige gedaanten: zlj vormen ringen en slangsgewijze
wendingen. Even als echter de venerische Dermapostases
door mededeeling ontstaan, zoo kunnen zij ook op
andere weefsels en Organen overgaan ; men ziet syphilitische
verstoringen zieh van de huid op de slijmvliezen,
uitbreiden, denabij den uitslag gelegene klieren opzwellen
en in verzwering overgaan en dgl. meei*. Menigmaal
ontstaan er eerst gedurende het beloop der syphilitische
huidaandoeningen zweren in de keelholte, beenpijnen,
Tophi enz. ; in het kort, alle andere verschijnselen eener
volkomen ontwikkelde Lues, doch de uitslag enz. verdwijnt
daarom niet, en eigenlijke Metastases komen nimmer
voor.
NEGENTIENDE FAMILIE. SrPHILIDES. 585
De vatbaarheid der venusziekte om zieh z ame n te
s t e l l e n is groot. Meestal bezigt zij, wanneer zij zieh
eenmaal tot Dyscrasie ontwikkeld heeft, Organen, die
reeds ziek waren, tot hare nederzetting en gaat, zooals
het schijnt, vrij innige verbindingen met andere Dyscrasiae,
met klierziekte, jicht, schürft, scheurbuik
enz. aan. Dit blijft natuui^lijk niet zonder invioed op
de verschijnselen van het ziekteproces in de huid, en er
komen vele ovex'gangs- en bastaardsoorten tusschen de
venerische Dei-mapostases en de Traumatoses, Eczematoses,
Scrophuloses, Psorideae enz. voor, welker erkenning
en behandeling dikwijls aan groote zwarigheden
onderworpen is.
0 o rz a k e n.
De Syphilis ontstaat nimmer vrijwillig, maar alleen
door b e sme t t i n g of erfel i jkheid.
Voor b e sme t t i n g zijn alle menschenrassen, beide
geslachten en elke ouderdom geschikt, en er zijn welligt
veel minder menschen, die zieh ongestraft aan hären invioed
kunnenblootstellen, dan erlieden zijn, die nimmer
pokken, scharlakenkoorts en dgl. krijgen. Op dieren
kan de smetstof daarentegen niet worden overgedragen.
Zij hecht zieh slechts aan de afgescheidene Stoffen der
werkelijk door de ziekte veranderde Organen, namelijk
aan het slijmvlies van den druiper, aan den etter van
den chanker; aan de uitgescheidene Stoffen van de secundaire
zweren der slijmvliezen en der huid en aan den
inhoud van den hooger ontwikkelden venerischen uitslag.
Of daarentegen de gevlekte of schubachtige huidveranderingen,
de Stoffen der gomgezwellen, de etter
der verzwerende klieren en beenderen enz. besmettelijk
zijn, is nog twijfelachtig, en zeker is het, dat het speeksel,
het zweet, de pis der venerischen , tenzij deze met
den etter der chankers en dgl. vermengd zijn, geene smetstof
bevatten. Hoedanig zieh het bloed van de door algemeene
Lucs aangedane lijders, in dit opzigt, verhoudt,
I • I