k
p
M
658 TWEEHE KLASSE. DERMAPOSTASES.
a. Zij nemen nimmer harén oorsprong alleen uit de
afscheidingsoppervlakte der huid , maar doen tevens primair
de lederhuid, in hare geheele dikte of het onderhuidscelweefsel
aan.
b. Zij doen zieh van daar nimmer voor in de gedaante
van knopjes, blaasjes, puisten en dgl., maar ( wanneer
de huid niet beleedigd is) steeds als tuberkels, wratten
en gezwellen.
c. Zij verschijnen doorgaans slechts op enkele plaatsen
der huid, verspreiden zieh eerst in hare latere tijdperken
verder en slechts zelden over de geheele huid.
d. Delippen, deoogleden, de teeldeelen enz. zijn de
lievelingsplaatsen van den huidkanker; nogtans kunnen
zij, voornamelijk wanneer zij secundair ontstaan, aan alle
ligchaamsdeelen voorkomen.
e. Aanvankelijk zijn zij dikwijls eenen geruimen tijd
pijnloos of verwekken slechts eene geringe branding en
jeuking; laier echter, in het tweede tijdperk, worden zij
de zitplaats van hevige, schietende pijnen, die dikwerf
vernieuwde aan vallen en verheíBngen maken en zieh, van
de aangedane plaats uitgaande, niet zelden, volgens den
loop der zenuwen , over het geheele deel enz. uitstrekken.
f. Harekleur en haar zamenhang verschilt, namelijkin
den aanvang, naar gelang der onderscheidene vormen ;
in het tweede tijdperk echter vormen zij een net van variceuse
aderen; er ontstaat eene meer of min verhoogde
werkdadigheid der vaten, en zij worden donkerrood,
blaauw. Daarbij groeijen zij spoediger; in den omtrek
der eerst ontstane, komen dikwijls nieuwe Pseudoprodukten
te voorschijn, en haar zamenhang, hoe die vroeger
ook möge geweest zijn, neemt af en zij verweeken.
g. Bit verweeken geschiedt gewoonlyk van binnen naar
buiten, en meestal breekt het gezwel eei'st open, wanneer
het geheel en al schijnt opgelost te zijn. Nogtans bestaan
er uitzonderingen op dezen regel; somwijlen verzweren
de wratten en dgl. ook van buiten naar binnen en altijd
TVVIIVTIGSTE FAMILIE. CARCINOSES. 659
blijft er, in de diepte der huid, een meer verharde grond
terug.
h. Door deze ontbinding ontstaan (en wanneer de
kanker de gekwetste huid, andere zweren enz. aandoet,
primair)kwaadaardige, eene dünne, scherpe, stinkende'
etterachtige stof afscheidende verzweringen, die doorgaans
met geene korst worden bedekt, voorts sponsachtig
worden, spoedig naar alle rigtingen om zieh heen
gnjpen en gewoonlijk ongeneeslijk zijn.
i. Bij geene andei'e huidaandoeningen voegt zieh zoo
ligt en menigvuldig eene aandoening der nabij gelegene
watervaten, klieren en äderen, als bij de Carcinoses,
en niet zelden wordt, door deze deelneming, de overgang
tot algemeene kankerdyscrasie te weeg gebragt, ja
niet zelden, door Phlebitisde dood veroorzaakt.
k. Aan geene andere Dermapostasis neemt het zenuwstelsel
van het aangedane deel, door zoo hevige, diepe,
en stekende pijnen, aandeel, als bij den kanker in zijne
latere tijdperken, en menigmaal geeft de deelneming van
het geheele zenuwstelsel zieh te kennen, door de merkbare
stoornis in het geheele gevoel, door gemoedsaandoenmgen,
door hevige pijnen in alle deelen, somwijlen
zelfs door kramppijnen en dgl.
1. De carcineuse Dermapostases zijn van eene niet
vlugtige natuur: eene hardnekkigheid, zooals die bij
geen ander lijden gevonden wordt, is zelfs een van hare
bestendigste kenteekenen, en zij keeren, wanneer zij zieh
slechts eenigzins hebben ontwikkeld, men möge dezelve
door bijtmiddelen, door het vuur of het mes verwijderd
hebben, doorgaans terug. Vertoont de kanker zieh niet
meer op dezelfde plaats, dan ontstaat hij veelal in andere
Organen, en dikwijls schijnen heelkundige inwerkingen
den overgang van plaatselijke kanker tot algemeene Dyscrasie
te bevorderen.
in. Of de kanker over het algemeen, en die der huid
Hl het bijzonder, besmettehjk zij of niet, is niet zeker. In
42*
rrr