I*/
>
m
I !
ñ
6 9 0 II. KL. TWINTIGSTE FAMILIE. CARCINOSES.
liet Jodium en Arsenicum, boven anderen, aanbeyelenswaardig.
III. Geslacht. Splenoma,
Hat Bloedsponsgezwel der huid.
S y n o n y m e n . Fungus haematodes cut. Walther. —
Telangiectasiae malignae, fungosae. — Yégétations et
tumeurs vasculaires mah'gnes. — Cancer hématode Ray.
Der Hautbluts eh wamm.
Siet alles, wat men Fungus haematodes, bloedsponsgezwel
, genoemd heeft, behoort tot mijn geslacht Splenoma.
De Engelschen houden deze benaming en het
mergsponsgezwel voor hetzelfde, en Maunoir, Boyer en
anderen beschouwen de Telangiectasiae, de Tumeurs
érectiles van Dupuytren, den Naevus vascul. fungosus
als bloedsponsgezwellen, ziektevormen, die oorspronkelijk
in het geheel niets kankeraardigs bezitten. Ik bezig
de benaming in den zin van Walther, en hoewel ik,
aan de eene zijde, nietontken, dat er overgangssoorten
en gevallen zijn, in welke het moeijelijk valt aan te toonen
of de kankerachtige ontaarding tot de merg- of tot de
bloedsponsgezwellen moet worden gerekend, en aan de
andere zijde toestem, dat Telangiectasiae en dgl., onder
zekere verhoudingen, in bloedsponsgezwel kunnen ontaarden,
zoo geloof ik echter, dat deze in zijne zuivere,
eenvoudige en volkomen ontwikkelde gedaante een eigenaardige,
zoowel van Encephaloma, als van Telangiectasie
verschillende ziektevorm is.
A f b e e l d i n g e n . Tab. XXI. 6.
K e n m e r k e n .
Er vormen zieh, nu eens uit andere aandoeningen,
m . GESLACHT. SPLENOMA. 691
vooi'namelijk uit Telangiectasiae, aderspattige gezwellen
en dgl.; dan weder van zelf, pi'imair en in dit geval
wel altijd uit het onderhuidscelweefsel ontspringende,
weeke, halfkogelvormige, blaauwachtig gekleurde gezwellen,
die dikwerf eenen aanmerkelijken omvang bereiken
en alsdan somwijlen duidelijk kloppen. Zij bestaan
uit een eigenaardig, later naauwkeurig te beschi-ijven
weefsel. In het tweede tijdperk worden deze verhevenheden
de zitplaats van hevig borende pijnen; zij,
alsook de omgevende deelen worden rood gekleurd en
zwellen op, terwijl da bedekkende deelen, even als bij
andere Carcinoses, te niet gaan; in het derde tijdperk
woekeren er, uit de verstoorde huid, donkerroode,
weeke, naar hat weefsel der milt gelijkande, sponsachtige
uitwassen, die, bij de minste aanraking en
dikwijls van zelven, eene aanmerkelijke hoeveelheid
bloed ontlasten, uit de zamenvloeijing van ontaarde vaten
bestaan en, aan de lucht blootgesteld, zieh in eene
stinkende, bloederige, etterachtiga stof oplossen. Evan
als andere Carcinoses breiden deze woekeringen zieh uit,
nemendemeest verschillende weefsels in zieh op enverwekken,
met den tijd, even zoo goed als Scirrhoma en
Encephaloma, eene algemaene kankeraardige Dyscrasie,
bij welke zieh in de meest verschillende organen bloedsponsgezwellen
ontwikkelen.
V e r d e e l i n g.
Men zouda twee soorten, de primair en da uit andere
aandoeningen ontstaande bloedsponsgezwellen kunnen
aannemen, doch alleen in het eerste tijdperk zouda men,
tusschen beide, verscheidanheden kunnen waarnemen;
in de latere tijdperken is het beloop hetzelfde en daarom
oordeel ik het betar, geene verdere onderafdeeling daar te
stellen.
V e r s c h i j n s e l e n .
Bijna altijd verschijnt hat bloedsponsgezwel dar huid
als plaatselijke kanker, slechts op eeneplaats, metenkele
44*