fil K •S.iL^-
hp
m
544 II. KL. ACIITHMDE FAMILIK. XlITMIOSES.
aandoeningen der beeuderen omstaan, welke de negers
Boue de jam mi noemen, zoo duren ook deze dikwijls
nog langen tijd voort, nadat alle overige toevallen verdvvenen
zijn, en een leueophlegmatiscbe toestand, met
neiging tot aardeten en tot Hydrops is, bij zwakke yoorwerpen,
niet slecbts een begeleider, maar ook meuigmaal
een gevolg der Yaws. Dat de ziekte ook den d o o d
ten gevolge kan hebben, en dat deze uitgang, nii eens
ten gevolge der uitteringskoorts, die met de uitwendige
zweren of met de aandoeningen der beenderen gepaard
gaat, dan weder door veretteringen der longen of der
buiksingewanden, of ook door waterzucbt kan volgen,
werd reeds vroeger vermeld.
V o o r z e g g i n g .
De doodelijke uitgang komt , naar verbouding, zelden
voor en de voorzegging is in het algemeen gunstig ; zelfs
de aandoeningen der beenderen laten dikwijls nog genezing
toe. Sterke ki^acbtige voorwerpen, in den bloei
bunner jaren, staan de ziekte ligter en in korteren tijd
door, dan zwakke voorwerpen, dan kinderen en grijsaards;
het gevaarlljkste wordt het lijden echter dan,
wanneer het zieh met andere Dyscrasiae, voornamelijk
met klierziekte, scheurbuik en dgl. zamenstelt.
L i j k o p e n i n g .
Men heeft nog weinige lijken van aan Plans gestorvene
lijders onderzocht. Schilling vond aanmerkelijke nederzettingen
en verzweringen in de ingewanden van den
onderbuik en der borstholte. De verstoring yan de, door
de ziekte aangedane beenderen begint yan binnen naar
buiten, en terwijl hunne uitwendige oppervlakte zieh
gewoonlijk slecbts opgezwollen, maar voor het overige
glad en gezond yoordoet, is de inwendige zeer week en
zonder zamenhang, en hun Diploe toont aanmerkelijke
holten, die met eene dünne, roodachtige, zeer stinkende
yloeistof gevuld zijn.
r. GESLACIIT. FRAMBOESIÄ. 545
B e h a n d e 1 i n g.
Wij weten niet, van welke raiddelen de negers zieh,
jn hun yaderland, tegen Framboesia bedienen, doch in
Brazilie zijn onder dezelve de bladeren der Caroba (Bignonia
coerulea Linn.), een ligt bitter en zacht afvoerend
middel, in yerbinding met Sarsaparille, Guajac en andere
Diaphoretica, zeer beroemd. De Europeanen, iu
de meening, dat de Pians yan eene syphilitische natuur
waren, wendden yroegtijdig het kwikzilyer aan, en langen
tijd bleef hetzelve het hoofdmiddel, hoewel men zieh
spoedig overtuigde, dat het , in het tijdperk van uitbotting,
deze stremde en yerhinderde, de ziekte naar inwendige
Organen, voornamelijk naar de beenderen dreef,
en dat het ook in latere tijdperken, op verre nadieeigenaardige
werking niet toonde, als in de gewone venusziekte.
Men diende het niet meer in het begin van het gebrek toe,
maar ondersteunde aanvankelijk deszelfs yerschijning door
zweetdrijvende dranken, zwayel met Antimonium, zuiyerheid,
matige beweging, yoedende dieet en dgl , en
wachtte eerst, nagenoeg 2 tot 3 maanden, de yolle uitbotting
af, alvorens men tot het kwikzilyer zijne toevlugt
nam, om, zooals men meende, het gift te yernietigen.
De Engelschen dienden meer Sublimaat of Calomel toe ;
de Franschen wendden de smeerkuur aan, en yelen gaven
het kwikzilver inwendig, tot dat er speekselvloed
volgde en de sponsachtige uitwassen afvielen , en alsdan
onderhielden zij , om instortingen yoor te komen, de
kwijling, door inwrijvingen, nog 60 dagen lang. Door
deze geneeswijzen werden vele zieken beter , en de genezing
yolgde meestal spoediger, dan wanneer men haar
aan de natuur overliet. Dikwijls echter wederstonden
de Pians ook alle kwikzilvermiddelen , yeranderden, onder
hunne aanwending, in kwaadaardige zweren , deden
de beeuderen aan ofyerdwenen slecbts, om met ergere
toevallen terug te keeren. Dusdanige ondervindingen
moesten steeds tot eene meer voorzigtige behandeling
35
fc