662 IWEEÜJS KLASSE. Ü£RJ)UPOSXAS£S.
TWINTIGSTE FAMfLIE. CARCIÍÍOSES. 663
n
P
iJf
i
met andere ziekten uiet zelden zijn, blijkt reeds uit hetgeen
over zijn ontstaan uit andere Dyscrasiae is aangemerkt
geworden, en er komen, voornamelijk in de huid,
dikwijls moeijelijk te bepalene middelsoorten tusschen
ander dyscrasische aandoeningen en waren kanker voor;
er ontwikkelt zieh somwijlen in hat eene orgaan kanker^
terwijl een ander door venusziekte, j icht , schürft en dg],
wordt bezocht. De bepaJingen over deze en vele andere
verbmdingen van kanker zijn echter nog niet naauwkeurig
bewezen.
0 o r z a k e n.
De verschillende vormen van kanker körnen meer in
eenen ver gevorderden leeftijd, dan bij jeugdige personen
voor; kinderen en jonge lieden zijn echter niet,
zooals vele schrijvers aannemen, volkomen voor hem
gevrijwaard. De aanleg tot denzel ven erft bij vele familien
over, komt nu eens vi'oeger, dan weder later tot ontwikkeling
en openbaart zieh, bij verschillende ouderdeelingen
van hetzelfde Geslacht, somwijlen in hetzelfde,
somwijlen in verschillende Organen.
Wanneer de kanker, bij het daarzijn van eenen kankerachtigen
aanleg, niet overgeerfd is, wortelt hij op
andere Dyscrasiae, en men bespeart alsdan nimmer eenigen
hiertoe behoorenden ziektevorm, of men kau door
vergelijking, ten minste een der in deze Orde verhandelde
ziekteprocessen vinden; gewoonlijk echter schijnt hij
verwekt te worden door de vereeniging van twee en meerdere
Dyscrasiae bij hetzelfde voorwerp. Voornamelijk
schijnen Syphilis, Psora, Jicht en Haemorrhois menigniaal
in Cancer te ontaarden; zeldzamer is dit met de
Scrophuloses, Leproses en Thymioses het geval. Waarschijnlijk
komen bepaalde soorten van kanker met zekere
Dyscrasiae overeen, doch het is nog verre van daar, dat
wij de bepalingen zouden kunnen aantoonen, die hiervoor
geldig zijn.
De genoemde ziekteprocessen, zelfs wanneer meerdere
derzelve bij elkander voorkomen, ontaarden echter niet
altijd in kanker en, zal dit het geval zijn, zoo schijnen
er ook nog andere omstandigheden te moeten medewerken,
welke wij, in de meeste gevallen, niet kunnen
aantoonen. Het meeste zouden, in dit opzigt, nog de
volgende invloeden kunnen worden beschuldigd:
1. Neer d r u k k e n de gemoedsaandoenin gen.
Men ziet den kanker vooral menigmaal bij personen,
die veel met kommer, toorn en angst hebben te kampen
gehad en menigvuldiger bij melancholische, dan bij andere
temperamenten.
2. De aanvang van het afneemende levenst
i j d p e r k . Deze omstandigheid doet zieh voornamelijk bij
het vrouwelijke geslacht gelden, doch ook bij den man
vertoonen zieh de Carcinoses menigvuldiger op het einde
van het 50'*° en in het 60®'® j a a r , dan in eenigen anderen
leeftijd.
3. Armoede en eilende. Hoewel voorname
personen ook niet van den kanker verschoond blij ven,
ZOO lijden zij nogtans zeldzamer aan hem, dan de mindere
klassen der maatschappij.
Dat echter de kanker, die, zooals gezegd is, zelden
dadelijk als algemeene Dyscrasie, meeslal eerst plaatselijk
verschijnt en dit of dat orgaan aandoet, wordt veelal
(even als bij andere Dyscrasiae) door prikkeling van zekere
plaatsen en Organen te weeg gebi'agt. Men ziet hem,
voornamelijk in de huid, dikwijls na werktuigelijke inwerkingen,
kneuzingen, ligte wonden en dgl., ontstaan,
en niet zelden leveren andere plaatselijke aandoeningen
het aantrekkingspunt tot zijne nederzettingen. Aldus
eindigt Prosopalgia FothergilHi somwijlen in aangezigtskanker,
worden eenvoudig verharde klieren scirrheus,
veranderen Naevi fungosi in bloedsponsgezwellen, zweren
van verschillenden aai-d, voornamelijk wanneer zij,
door prikkelende middelen, kwalijk behandeld werden,
in Carcinomata en dgl. meer.
— ¡j^