II. Soorten van Pek en andere Harltige Voortbreng-
A fdeel. zejen ujt ^en Wilden Pynboom. Zy maaken
H oofd- groeven in de Aarde by den Wortel , en kap-
stu k. p en jn 5t Voorjaar onder in den Stam, waar
pZb!om uit dan het Harstachtig Vogt loopt, dat men
y” °°m' uit de Groeven fchept en in zekere Korven doet;
wordende het dunne, dat ’erdoor loopt, Ter-
penthyn genaamd, ’t Gene in de Korven b ly ft,
wordt met Water in een Ketel gedaan; men
deftilleert ’er Geest en Olie van Terpen thyn
van, en het overblyvende is de zogenaamde
Rinfe Harst,
Teer en Het voornaamfte , dat de Pynboom in de
?ck' Noordelyke Landen uitlevert, is Teer. Ten
dien einde wordt dik wils maar een Groef om
den Stam gemaakt, en de Pynboom in brand
geftoken : ’t welk dus tot een groote vernieling
van Hout ftrekt. Anderszins kapt men een Har-
ftigen Pynboom klein , en fteekt de Rukken in
een foort van Oven , wordende dan de uitloo-
pende Teer op dergelyke manier vergaderd. Het
Ro et , dat de Rook uitlevert, is het bekende
Zwartzel. Het dikke, dat in de Teer bezakt,
wordt door kooking o f uitrooking veelal tot Pek
gemaakt, waar van ’t gebruik bekend is , zo
wel als dat van de T e e r , in het bewaaren van
Houtwerk , Schepen en Vaartuigen voor ’t indringen
der Vogtigheid ; van het Touwwerk ,
enz. Een’’menigte Pek en Teer wordt ons uit
Finland en andere plaatfen aan de Oostzee, als
ook uit Noorwegen, toegebragt*
Het
Het Water, daar de Teer in gekookt wordt II»
om ’er Pek van te maaken, kan ook dienen , x l x ’
zo men aanmerkt, om het Hout , door beltry-Hoofd*
king , eenigen tyd voor de Verrotting te be-STUK*
waaren. Dergelyk Teerwater is , federt e e n i g e ^ ™
Jaaren , op de aanpryzing van Dr. B euk e-
l e v , Bisfchop van Cloyne in Ierland, tegen
Borstkwaalen ingenomen, en fommigen hebben
zig verbeeld, merkelyke baat daar by te vinden.
De jonge Toppen der Pynboomen houdt
het Gemeene Volk in Siberie voor een onfeilbaar
middel tegen ’t Scheurbuik , zo de Heer
G m e l i n aanmerkt. De vermaarde H o f f *
m a n zegt, dat door dezelven duizenden Men-
fchen daar van verlost zyn. Anderen pryzen
een Afkookzel der Naalden tegen de Waterzugt.
Uit de Vrugten wordt een Olie gedeftilleerd ,
die Goudgeel is van Kleur, zeer doordringende
en tegen de Jicht aangepreezen. Van de nuttigheid
der Harst en Terpenthyn zal j k , om dat dezelven
meest uitwendig gebruikt worden, hier niet
fpreeken. De Denneboom |geeft die beide Stof*
fen overvloediger en beter.
(2) Pynboom met tweevoudige Bladen, de n,
Wortelblaadjes enkeld en aan den randpmtJ.
gehaaird. pynboom.
Dit
(2) Pinas [Foliis geminis, primordialibus folitariis ciliatis.
Hort. Cliff. 4S°- H. Ups. 28*. \Mat. Mti. 43J- Royeh
Aa 4 Luzd'
lX.D£54a III. STUK.