ta tis, in protetforis nojhi gratia fieramus, quod comm ora citrus obmutefia n t, qua. contra feltditatem ve*
ritatis aperta funt ; quia & quamlibet acuti gladti immittantur, cum fiaxttm feriunt, fra tti refiliunt. Optima
fané ratio, cur tot hxreticorum tela in Ecclefix firmiflimam petram intorta, retufa tandem in
ipfos recidcrint aurores. Aliunde fpes affulgcbat vi&orix de his Ecclefix hoftibus. reportandx, fei*
licet ab eorum divifione : £>uia > inquit fandtus Doctor, in ipfis, qui a fantta Ecclefia dottrina d iv ifi
fu n t, unit as non efi.
Inter cos qui fan&o Anaftafio infenfi erant, S. Gregorius defignare videtur Patriarcham CP. quenV
ait addidilfe onera, cum fublevare debuiflet; fub ovium veftitu incus fuifle lupum rapacem ; dr Jo -
lum pra a liis habere appetiijfe, quod dignus nonfuerat v e l cum fratribus habere, ob ufurpacum fciliccc
cecumenici Patriarch« titulum. ' ' V i ' ;
v. a Paulo poll acceptas à Gregorio littcras, Anaftafius ad tranquilliorem & meliorem vicam * tranfiit,’
Moritur Ana- ^ fuccclTorcm habuit alium Anaftafium diftum juniorem i qui cum ad Papam feripfiffet dc fua pro-
aicceffor^ad ve&ione ac fidei profeffionem ut moris crat mififtet, refponfum ab ipfo tulit pergratum & caricatis
s.Grcg fcii- mclie conditum. Ut Scdis Anaftafii majoris fucccffor fuit ille Patriarcha, ica etiarp moleftiarum &:
xS Ü Et> perfecutionum : nam poll: novcm epifeopatus annos, in feditione martyr occubuiflc dicitur. In E-
piftola S. Gregorii qua refpondet Anaftafio nuper ad Sedem Antiochenam aflumto, id prx ceteris
Hicrcticorum obfervarione dignum, pfeudo-Ephefinam Synodum à Neftôrianis habitam, in qua impia Gxleftii &:
Syno'duSpro PclagU dogmata funt approbata, tunc fxpiùs pro ipfamet cecumcnica Synodo Ephefina, verfipel-
vcra’obtrudcn- pum hxrecicorum fraude fuifle obtrufam. Cui errori ut occurratur , fuadet do&iffimus pater, in
tiu veferi™ fcriaiis prxeipuarum Ecclefiarum Romanx, Alexandrinx, Antiochenx, finccra Ephefinx Synodi a&a,
coda, detegen- perquiri} ubi vides vetcrum eodicum fidem & audoritatem afïèrtam.
dam cenfcc s. Tumultuantes adversus Anaftafium hxrcticos mox vidimus in Oriente. Pacatior autem erat
Doftv i. gyptus, & Alexandrina Ecclefia fub Eulogio Patriarcha, quiplcrofque hxreticos Ecclefix reconci-
Eulogio Ale- liaverat, & concordiam inter fidcles firmarar. Hxc ut accepit S. Gregorius, arrepto calamo ftatim
fubaaShxrc amic° gratulatus eft î viciflimque de converfis nuper Anglis eum certiorem fecit. At de his janx
ticis ^ratuia- diximus. Erat inter utrumque fan&iffima confuctudo mutuis confirmata beneficiis & officiis. Eulo-
tur- gius poftülarat à fummo Pontifice, ut f ib i cunttorum Martyrum gefia, qua p ia memoria Conftantini ternlAb.
V III. Ep. ^oriyus ay Euj'eyi0 ca fa rien fi codetta fu n t tranfmitteret. At ille refpondit fe de hac b Eufebiana colle-
b d:ione nihil umquam ante acccptam Eulogii Epiftolam audiiftc. Addit : Prater ilia qua in ejufdem Eufie-
b it lib ris de ge ftis Janttorum Martyrum co n t in en t s , nulla in archivo hujus nofira E c clefia, v e l in Rom ana
urbis bibliothecis efie cognovi, n i f i pauca qttadam in unius codicis volumine colletta. Nos autem pene omnium
Martyrum d ifiin t t is p e fd ie s Jin gu los pafsionibus colletta in uno codice nomina habemus, at que quo-
t id ia n is diebus in eorum veneratione Mijfarum folem nia agimus. Non tamen in eodem volumine quis qua-
lit e r f i t pajfus indicatur, f e d tantummodo nomen, locus, dr dies p a fsion is ponitur. XJnde f i t , u t multi e x
div erfis terris atque prov in c iis p e r dies J u t p r a d ix i » Jingulos cognofiantur martyrio coronati.
v i r Hie habemus Martyrologii Romani prima vcluti rudimenta. Ipfius meminit Synodus Clov'esho-
ï)eMartyrolo- vienfis an. 747. habita, in qua decretum ut p e r gyrum totius anni natalitia Sanfforum uno eodemque
gu Romani j u x ta Martyrologium Ecclefia Romana, cum fu a f ib i conveniente pfalmodia & cantilena venerentur. Maranciquuate.
tyrologiorum origo à faftis Ecclefiarum repetenda nobis vide.tur. Singulx enim habebant Martyrum
fuorum aliorumque San<ftorum Catalogum, quorum in memoriam fefti celebrabantur dies. Hinc
a . novi, Cyprianus : D e n iq u e , inquit, dr die s eorum quibus excedunt annotates ut commemorationes eorum inter
edtt. olim 37. memorias Martyrum celebrare pofsimus. De hoc argumento leâor ftudiofus confixlat Hcnricum Vale—
Opinio Henri- fium, qui finguiarem edidit de Martyrologio Romano diftertationem, &: fuis in Eufcbium Cxfaricnfem
ci vaiefii ex- annotationibus adtexuit ; pcrpendatque rationes quibus adftruerc conatur vir do&iflimus nullum
penditur. umquam fuifle proprium ac pçculiare Martyrologium Ecclefix Romanx ante illud quod juffu XiftL
V. Pontificis maximi editum eft hoc titulo, & Baronii annotationibus illuftratum. Prxcipua duci-
tur ex veterum Scriptorum filentio, qux tamen ruit letfto Synodi Cloveshovienfis allato fupra tef-
timonio. Non inficiatur quidem Valcfius Ecclefiam Romanam & alias laltcm infigniores habuiffc
fua Kalcndaria fuofquc faftos, quibus inferipta propriorum Martyrum ac fan&orum Epifcoporum
nomina continebantur ; fed nullatenus Martyrologia , qua non unius> inquit, loci propria, f i d totius
Ecclefia fu ere communia, quippe qua totius Orb i s Martyres Confejforefque g eneraliter confinèrent. Ccrtc fi
ex allaca definitione controvcrfiam dirimamus, Valefius lire cafurus videtur. Quippe non alicu-
jus Kalendarii meminit S. Gregorius, in quo Martyrum tantùm Romx palforum nomina contine-
rentur, led codicis in quo pene omnium Martyrum d f iin t f is p e r Jin gu lo s dies pafsionibus colleffa nomina,
Ut autem agi de Martyribus ubique terrarum paffis oftendatur, fubdit : In eodem vo lum in e . . . .
nomen, locus, dr die s p a fsion is ponitur. JJn d e f i t ut multi e x d iv er fis terris,atque p ro v in c iis , p e r d ie s . . . *
Jingulos cognofiantur martyrio coronati. Hie quid (entiamus de Vaiefii opinione aperire operx pretium
judicavimus ; ne quis fortè credcret notam quamdam qux Valcfio favet fubjeftam laudatx Epiftolx
ex Guflanvillxo , fuilfc à nobis adoptatam. Abfit enim ut omnia qux in Gregorianas Epiftolas ob-
fervavit vir doflus, nobis approbentur.
v in . Certè hoc loco fufpicioncm injicit de manu exaratorum codicum etiam Vaticanorum fup|>ofitio-
Sufpiciodc ’ ne, quam diluere noftri eft officii. Ait enim : Roma nulla v e l pauca tunc fu t fie Martyrum g e fia , nul-
codfcom°fum ^as Martyrum pafsionibus narrationss 3 i d eerie e fi m ira bile , d r n o v is auttoribus q u i Vaticanos codices
pofitione mje- p a fs im ingeruYit j incommodum.
<fu cxiuffiatar, At primo fandus Gregorius minime dicit non extitiffc in archivo Ecclefix Romanx codiccm
* De Anaftafio legendus Evagrius lib. i r . bift. Ecclef. c. 4, & lib. '
> l4ge notas ad banc Epiftolam.
auem fibi comtnunicari poftülarat Eulogius, fed tantùm non inventum •, unde fubdit : p e n n ie s
lu idem non inw n inm s, f id ndhuc non im itnientes qunrimusi & fip t u e r in t in v en iri tranfinittemuu
“ Secutido etiamfi canàomm Mnrtyrum gefin , qu* — Conflantim temforibus ab E u fibio C tfiric n fi colk-
HH f ue ra„ t in archiviS. Sc bibliothecis Komanis tunc locum non obtinuiflènt, inde temerè colli—
eitur tunc R om a nulU v e l pauca fu ijfe Martyrum gefia .nuUas de Martyrum pafsionibus narrationcs. Fa*
rctur fortafle Gregorius caruiftefuo tempore bibliothecas Romanas colleftaneis in quibus a&a Mar-
tvrum omnia auc pl'eraque reperirentur, quafi in m om corpus redafta; fed ditata: nihilominus erant
aftis finsularibus Martyrum, maxime in Italia, Sc pratfertim Romte; martyrio eoronatorum. Taceo de
veceribus codicibus ad alia quam ad Martyrum hiftorias pertinentibus, quotum poterat effc Roma: I
maxima copia : de his enim filet fanaus Doftor.
Tertio quid vetat etiam poll fanaiflimi Pontificis obitum multos aliunde codices Romam fuifle allâtes,
quos nunc laudare nos non puderet, etiamfi non effent Gregorio antiquiores ï Qua etenim
veneratione dign* funt membranx plufquam centum annorum fupra mille î Nunc ad htftorix Gregorian*
feriem rcvocemus gradum.
Bellum hos anno in Italia exarfifle innuit fanaus Gregonus, dum deflet mala qux a Barbarorum
eladiis petpcci cogebatur. Ipfos in Sardiniam defeenfionem feeifle colligitur ex Epiftola fequenti NuraiLioja-
Indiaione fetipta. Idcirco fortafle voluit S. Gregorius ut nulfus etiam Glericus à vigiliis Sc excubiis ad ä S L m
urbium cuftodiam necelfariis excufaretur : eadcmqué lege tenebantur Monachi. Non minus dolet s U S S ' ■
vit fanflus de Judicum Sc Magiftratuum perwrfitate Sc -iniquitate, quàm de ferocitate hoftium. In- f l v ,„ . up.
ter arma enim filentibus legibus omnia fibi licere exiftimabant, : Gennadius Afric* Patricius Paulum ix B
Epifcôpum in Numidia multis ab annis vexabat. Cumque Sedem apoftolicam appellaflet, variis ca- ilù .’ûp.
lumniisimpetitusPr*ful,quominus Romam venirct obftiterat Patridus, penes quern in adminiftra- zii.u:.Ep.73.
none hujus provinci* fumma erat auftoritas. Confenfit Papa ut Epifcopus ad Comitatum pergeret jj. ’ Ef'
atque ad Auguftum fuas defetret querelas. Tandem Paulus in Numidiam redire jufluseft, ut a b E - z it.v „.n p :
pifeopis hujus provinci* jmdicaretur. Cujus innocentiam cognofeens Gregorius, ipfius caufam Epif- *•
copis Adeodato, qui tunc “ primatum gerebat, Maurentio, Sc prxfertim ! Çolumbo commendavit ; zil.mr,. -cpp.
hunc enim noverat Ecclefi* à beato Petro fondât* addiâiflimum, Sc reai cçnaciflimum. Nihilota- &
menminus ipfum adhuc munire curat contra optimatum foHicitätiones 8c impulfus, quibus ejus
virtus labefaftari potuiflêt iTXutla eigayinquit, vôtres ab aquitatisftudio ,nùüa fifpendat potentia per-
finarum. Sed innittns praceptii Dominicis, omnia qua funt rcBitudini adverfa;, contemne. In défende»-
dis partibüs ju fiitia conflantér-infifte. Vdia pro veritate , f i qua fu n t, fuftinere non renuas : ut tanto major
e i „ adventu Redemtoris noftri fruttum mmedis invenias, quanto ejus mandata non negligent, in fa -
vorem ju ftitia dr defenftonem impendent, t
Prxter commijnem follicitudinem quam de tota Ecclefia gerere debebat fummus Pontifex, fin- . -Y-
gulari ftudio 8c cura E c c l e f i x African* prolpicere tenebatur, quod à Romana fuam traheret origi-
nem, utdocet S. Gregorius adeDominicum Carthagincnfem Epilcopum feribens : Scientes unde in origin™ i
A ffica n is partibüs ftim firit ordinatio facerdotalis exordium , lau dab iliter a g itis q u id Sedem apoftolicam
diligen do , ad officii v eftri originem prudenti recordatione recurritis. Hinc ad fovendam mutuam caritatem ’ ’sm 9
teneri utriufque Ecclefi* Antiftites probat; excurrirque hacoccaûone in laudes caritacis, his verbis
plane aureis : Magna autem caritatis virtu s eft, d ilefte Frater, qua ftneeritatis fu a vinculo alterna mutuo
affecta corda conftringit, dr ca à gratia non fin it compagç d ijfilv i s disjunB a conjungit, unita eufto dit, de
ignotos fib i imagine red d it cognitos p er amorem. J^ u ifq u is ig itu r in hujus cardine m en tem jigit, eum de
Jupem a p a trie habitamlo cujuslibet adverfttatis impulfio non e ved it : quoniam quoctanque f i v e rte rit, a
mandatorum lim ine non excedit. Ita fapientiflimus ille pietatis Chriftian* magifter omnibus Epiftolis
fuis exquifitas b infpergebat fententias de caricate, de mundi contemtu, de adverfis patienter fe- u
rendis, de ftudio facrarum litterarum, Sc de ceteris virtutibus ad cxleftem vitam pertinentibus ; coque
vcluti fale quidquid feriberet condirc curabat.
Epifcopos, aliofque facris minifteriis addiftos à turpi lucro 8c avaritia verbo & exemplo avertere 0 ;f f
potiffimùm fatagebat fan&iflimus Pontifex. Hinc moleftè tulit Donum Epifcopum Melfanenfem
pro fepulcura tantum pretium acçepifle, ut ejus qui fepultur* jus comparaverat, heredes ad ino- <ù:o
piam redafti viderentur. Suadet igitur Epifcopo ut qu* acccpit teftituat’, maxime cùm ea elfe juris " ^ n" :
alieni Palumbi Epifcopi Confentini teftimonio probaretur. Etfiverà non prohibeat aliquid profe-
pultura acciperc, fateaxurque antiqua ex confuetudinc id fa&urn ; ait tamen in fua Ecclefia vetitum
àfcfoiffe, ncc cuiquam aftenfum le prxbicurum,u tlo c a humandi corporis pretio p o fiin t a d ip ifii. N o s, L il.tx.Ep .s.
inquit, q u i Epifcopi dicim u r, de humandis ftdelium corparibus penfa facere q u id debemus fPoftca feribens
ad lanuarium, indulfic tantùm ut pro luminaribus acciperetur quod quifque offerre vellet.
F e ti verb , inquit, aut a liq u id exigi omnino prohibemus; quod va ld e irreligiofum eft, ne aut v en a lis fo rt a f
f i , quod a b fit, dicatur Ecclefia ', aut vos de humanil videam in i mortibus g ra tu la ri, f i ex eorum cadaveri-
bus fiu d ea tis quarere qu olibet modo corrfpendium.
Leo Catancnfis Epifcopus ferebatur quartam redicuum ecclefiafticorum partem non ex integro x n .
fed cum cliqua diminutione fuis Clericis dividere, quod cupiditatis argumentum erat. Inde Acoly-
thotum 8c aliorum de clero querel* ad Papam pervenerunt. Ex tribus aliis bonorum Ecclefi* por-
tionibusuna cedebat Epifiopo dr fam ilia eju s, propter hofpitalitatem , & fufteptionem : a lia pauperibus ; tucrir.
a lia denique reparandis Ecclefiis ftrva b a tu r. Ut autem omnis querelarum calumniarumque in Epif- z .t..n ..E p ,
copum tolleretur occafio , h*c decrevit fapientiflimus Sc xquiflimus juflçx ; Voimmts ut quidquid
* Vide quæ fupra'diximus lfl>. n . c. r i. aura, %.
>yid«Ep, h , aç } j . fib. ejuL4çm v w ,
Z üj