P f il. S. 1
P fd . 7.3
San£ti Paterii Liber XI.
dos fub *quit»te difpolut, ut to fiat juftiot ultor A
alienus, quo ptiùs exriric viftor fixus : quatenus fic
culpas ddinquenrium corrigat, ut ante ipfe qui
corrigit, per patientiam crefçat, & fervorera fuum
tranfcendendo dijudicet s ne intemperanter exci-
tatus ipfo zelo rcâitudinis, longé à reflàtudine
aberrct.
C a p u t X V I .
Concepit dolorem, & peßerit iniquitatcm. fJ
J n expof. B .Jo b ,l. 18. adjunftum eft: Concepit ,
dolorem , & c . c V u L v Æ nomine occulta 5£ mali- j,
dofa carnalium cogitado defignatur. Qu* vulva
non ad proferendam prolem concipit fubftintiam
corporis, fed ad explendam nequitiam, caufam
dolöris. De hac vulva cordis iniquorum alias di-
citur: Concepit dolorem , d r p ep erit in iq u ita tem . Per
hanc vulvam pravi concipiunt, cum mala cogitant:
per hanc vulvam pariunc, cùm mala, qua: cogita-
vcrint, opcrantur. •
C a p u t X V I I . '
.'X Jt deß ru a s in im icum & d e fen fo rem . ' >
I N èxpof. B. Job, 1.1 1. adjunftum eil : U t deßruas 1
in im icum dr d efen fo rem . I n im i c u s quippe &
defenlbrcll, qui Deum, quem prædicat, impugnat.
C a p u t X V I I I .
Q u on ietm v id e b o ca lo s tu o s, o p era d ig ito rum i
C a p u t X I I I .
In v e t e r a v i in te r om nes in im ico s m eos. D Um de abdicandis vitiis, &: a fcftandis virtu-
tibus traftaretur, in cxpof. B. Jo b , 1. 19. adjunftum
eft: In v e te ra v i in ter omnes in im ico s meos. CuN-
c t 1 s vera feientibus liquet, quod ad vetuftam vi- B
tarn vitia pertinent, virtutes ad novam. Unde Sc
Paulus dicit : E xu en tes v o s veterem hom inem cum
a ttibu s fu is , & in duen tes n ovum . Et iterum ait: V e-
tus homo n o fier fim u l cru cifix u s e ji. Pfalmifta itaque-
ex typo humani generis loquens,inter malignos
fpiritus deprehenfus dicit: In v e te ra v i in te r omnes
in im ico s meos. A fervorc etenim mentis vel inter
fpirituales inimicos, vel inter carnalcs quofque
proximos ipfo aliquo modo vivendi ufu vctcrai-
cimus, Sc aflumre novitatis fpeciem fufeamus. A
qua tamen Vetuftate D Um de intelleftu hiftorico ac myflico tradaftioms
mvtgllant, ^ x rh om . 13. in Ezech. feu hom.,. lib. z,adjun-a
renovamur : quia vita noltra dum lacrymis lava- 3 . . , , , Mag Wm Tvt q •
tur bonis operibus exercetur, fanftis meditationi- C ftum 1 : I S M B | H MHM H H S.Ct1'
bus te^ditur.ad novitatem fuam fine ceffarione ftura facra,& ea qn* acc.m fecundum h.ftonam
u » poflunt, plerumque fpintualiter intelligenda funt,
ut Sc fides habeatur in veritate hiftoria:, 8c Ipiri-
tualis intelligentia capiatur in myfteriis allegoriar.
Sicuc hoc quoque novimus quod Pfalmifta ait:
Q u on iam v id eb o cxlo s, o f era d ig ito rum tuorum , lu-
nam d r f ie lia s , qua tu fu n d a fii. Ecce enim juxta
veritatem hiftoria: flat fermo orationis : quia &
cxli opera Dei flint: Sc luna ac ftelke ab eo crea-
re atque fundatx funt. Sed fi hoc Pfalmifta juxta
folam hiftoriam, Sc non ctiam fecundum intel-
leftum myllicum aflerit,quia czlcs opera Dei cf-
fe profeflus eft, difturus lunam Sc ftellas, cur non
reparatur.
C a p u t X I V.
D e u s ju d e x ju flu s3fo r tis3 & longanimis. D Um de divini judicii vi traftaretur, horn. 13.
in Evang. adjunftum eft : D eus ju d e x ju fiu s ,fo r t is ,
& lon g an im is. D i c t u r u s longanimem,premi-
fit juftum, ut quem vides peccata delinquentium
diu patienter ferre, feias hunc quandoque etiam
diftriftè judicare. Hinc per quemdam lapientem
d i c i t u r : A ltiù im u t en im e ft p a tien t red d ito r. Pu- ^ folem ' e m fdmuS) ia ^ opus eft) pl.
t i e n s e n im r e d d i t o r d i c i t u r , q u i a p e c c a t a n o m i n u m u . _ n . * . r :
Sc patitur, Sc reddit. Nam quos diu ut convertan-
tur tolérât, non converfos duriùs damnat.
C À p u t X V .
jir c um fu u m tetendit c ? p a r a v it : & in ipjo
p a ra 'v it v a f e mortis.
3 ( j Um de difeernendis in Scripturafacra rerum
riter enumeravit ? Si cnim juxta folam hiftoriam
loquebatur, difturus luminare minus, priùs lumi-
narc majus dicere debuit, ut ante folem, Sc poll
lunam atque ftellas fundatas efle pcrhiberct., Sed
quia juxta intelleftum myfticum loquebatur, ut
lunam fanftapn Ecclefiam, Sc ftellas homines fan-
ftos accipere deberemus ; folem nominare noluit,
quia videlicet ipfi «terno Soli loquebatur, de quo
feriptum eft : Vobis autem, qui timetis Dominuflh i
orietur fo l jufiitia. De quo reprobi in fine difturi *
f i g n i f i c a t i o n i b u s r m f t a r c t u r i n fo n t : S o lju ft it u non m u s e ftn o b it. D i c c n d o c r g o
n d ju n f t u m I n n a m , f i / l l e l i a s , q u a s t u f i x n d a f t i , & t a r n e n r a c e n -
1 ° ° cr ° . P F r r l e f i - » » îr> fa a r c u s e f t d o f o l e m , q u i f a f t u s e f t , i n d i c a v i t q u i a i l l i f o l i lo -
f i g n a t u r î I p f a q u i p p e a r c u s E c c l e l u e , î p i a a r c u s e i t ^ r 1 ' r 1 ^ » ,
D o m i n i n o n i I d c o r d a h o m i n u m f i c u t f e r i e n - E e f t . <IU 1 ” o n f ° l e ” l u " a m ; " ' 1 '
f t e l l a s c o r p o r a l i t e r , f e d e t i a m l u n a m E c c l e i i a m ,
a t q u e f t e l l a s f a n f t o s h o m i n e s f p i r i t u a l i t e r f e c i t .
Domini. De qua ad corda hominum ficut ferien- E
tes fagittac, fic terrentes fententiae veniunt. Arcum
fuum Dominus tetendit : quia cunftis peccato-
ribus per Scripcuram facram minas exhibuit. In
quo areu fcilicet vafa mortis prarparat : quia fe-
cundùm eloquii fui fententiam eos, qui nunc cor-
rigi negligunt, reprobos damnat. In quo etiam fa-
gittas fuas ardentibus efficit : quia ad eos, quos per
terrorcm corrigit, acccnfas verborum fententias
emittit.
C a p u t X I X .
Pifces maris3 qui peram bulant femitas maris.
I N expof. B. Job, 1. 1 1 . adjunftum eft : P ifces m ;A
r is , q u i p e r am bulant fem ita s m a ris A Qu 1 d per pii' 1
ces maris, nifi curiofos hujus feeuli aebemus ac-
* MIT. fiudendi
in mff legitur, de dijfertndis.
! Capp. 16. 8c 1 ti habentut in xniT.
189 luper Pfalmos* 190
cipere, qui in magnis rerum inquifitionibus quafiA
i n a b d i t i s f l u f t i b u s l a c e n t ? C a p u t X X I I I .
C a p u t X X .
[,ƒ. Q u i exaltas me de portis mortis> u t annuntiem
omnes laudationcs tuas in portis filioe Sion.
Um de perfeftorum ftudiis per afpirationcm L. dîvina: gratis traftaretur, in expof. B. Job , 1 . 15>.
adjunftum eft: Jfh ù e x a lta s me d e p o rtis m o rtis,d rc .
Qju 1 d per portas filiæ Sion, nifi bona quæquc
aftio defignatur, per quam anima ad conventum
regni cadcftis. ingreditur ? Unde nunc Prophcra
ait : Jfh û exa lta s me d e p o rtis m o rtis, u t annuntiem
omnes lau datio nes tuas in p o rtis f ilia S io n . Porta:
quippe mortis fimt aftioncs pravæ, quæ ad interi-
tum trahunt. Quia autem Sion, fpeculatio dicitur,
portas Sion aftioncs bonas accipimus, per quas fu-
pernam patriam ingredimur, ut regis noftri glo-
riam contemplemur.
C a p u t X X I .
In fd ia t u r in occulto fic u t leo in c u b ili fu o . D Um de operationibus antiqui adverfàrii tra-
ftarccur,in expof.B. Job, I.32.. adjunftum eft : in fi-
d ia tu rin occulto fic u t leo in c u b ili fu o . H o c de ultima
fævitia diaboli Propheta teftatur,dum in fua
merit virtute laxatus. Ad apertam namque poten-
tiam fufFccifîet ut leo effet, ctiamfi infidians non
fuiffet. Rurfumque ad occultas verfutias fuffecif-
fet, ut infidians infidias furriperet, etiamfi leo non
effet. Sed quia antiquus hoftis in cunftis fuis viri-
bus effrenamr, flevire per utraque permittitur ut
contra eleftos in certamine Sc fraude & virtute la-
xetur : virtute per potentiam, fraude per figna.Rc-
fte ergo Sc leo, Sc infidians dicitur : infidians per
miraculorum fpcciem : leo per fortitudinem fècu-
larem. Ut enim eos,qui apertè iniqui funt, ad fe
pertrahat, fecularem potentiam oftentat : ut ve-
ro etiam juftos fallat, fignis fanftitatem fimulat.
Illis cnim fuadet clatione magnitudinis : iftos dc-
cipit oftcnfionc fanftitatis.
lt‘ N o n in fin em oblivio erit p a u p e rum , patientia
pauperum non peribit in fin em .
D Um de contemtu prjefentium, Sc fpe futuri
prxmii traftaretur, hom. 33. in Evang. adjunftum
eft: N o n in fin em o b liv io e rit pauper um ,&c:Q u a n-
t u m l i b e t . vel in adverfis pacientes, vel in prof-
peris humilcs fimus, in hac vita retribui nobis bona
pra:fentia nullo modo requiramus, nam pro la-
bore patientia:, bona fperanda funt fequentis vita:
: ut tunc premium noftri laboris incipiat, quan-
do omnis jam labor fundims ccffat. Hinc ergo
per Pfalmiftam dicitur \ o b liv io non e rit p a u p e ris:
p a tien tia pauperum non p e rib it in fin em . Quafi peri
iffe patientia pauperum cernitur, cum nihil pro
ilia in hac vita humilibus recompenfatur. Sed patientia
pauperum in finem non peribit, quia tunc
cjus gloria percipitur, cum fimul omnia laboriofa
terminantur.
C a p u t X X I I .
Sub lin g u a e jus labor & dolor: fe d e t in infidiis
cum d iv itib u s in occultis.
( ^ U m de fubdolis reproborum mentibus corum-
que capitis virulcnta malitia traftaretur, in cxpof.
B . Job, 1. 15. adjunftum eft : Su b lin g u a eju s la b o r
& dolor,& C .V e r v e r s i quique quia malum non
in lingua, fed fub lingua habenc, fermonibus dul-
cia pretendunt, Sc cogitationibus perverfa moliun-
tur. Deipfo ergo capire feriptum e ft: Sub lin g u a
eju s la b o r & d olor. Qiu,cnim non apertc mala, qua:
cogitat, oftendit, laborem &: dolorem eorum, quo^
rum mortem appetit, non in lingua exerit, fed fub
lingua premit. Cujus tamen hoc loco, nifi perfo-
natn Antichrifti Pfalmifta deferipfit ? Propter cnim
perverfa dogmata fub lingua cjus labor Sc dolor
P r o P t e r miraculorum verb fpeciem fedet in
infidiis: propter autem fccularis poteftatis gloriam,
cum divitibus in occultis. Quia enim fimul & miraculorum
fraude Sc terrena poteftate utitur in
occultis Sc cum divitibus fedcrc perhibetur.
I n Domino confido3 cjuomodo dicitis animee meat:
T ranfinigra in montem fic u t p a jfe r f
C j
N expof. B. Job, 1. 33. adjunftum e ft: in Domino
confido, &c. a C u m enim fideli anima: unitatc
derclifta,in tumenti doftrina confidcre hjcretici
predicatoris dicitur, deferto Domino quafi in
montem tranfmigrare fuadetur.
C a p u t X X V .
Paranjerunt fa g itta s fu a s inpharetra3 u t fa g i t -
ten t in obfiuro reSlos corde.
C Um de reproborum infidiis dbntra eleftos tra-
ftarctur, in expof. B. Job, 1. 31. adjunftum eft: P a -
D ra veru n t fa g itta s fu a s in p h a re tra , & c . Qu 1 d pha-
rctre nomine, nifi pravorum machinatio defignatur
? Iniqui enim cum dolos quos bonis excogitanr,
fecretis machinationibus occultant, quafi in pharetra
fagittas portant, Sc in hac prefentis vire ca-
ligine velut in obfeuro reftos corde feriunt, quia
malitiofa corum jacula Sc fentiri per vulnus pof-
funt, Sc tamen venientia deprehendi non poflunt.
C a p u t X X V I .
Palpebra ejus interrogant filios hominum. D Um de occultis myfteriis divinje operationis
traftaretur, in expof. B. Job, 1.2.8. adjunftum eft:
E P a lp eb rx eju s in terro g a n t filio s honunum . A p e r
i e n d o nobis quxdam, atque Sudcndo nos
interrogat Deus, ficut per Prophctam dicitur: P a l-
p eb ra eju s in terro g a n t filio s hom inum . Palpebris
quippe apertis cernimus, claufis nihil videmus.
Quid ergo per palpcbras Dei, nifi ejus judiciaaccipimus
? Qua: juxta aliquid clauduntur homini-
bus, Sc juxta aliquid referantur, ut homines qui fe
nefeiunt, fibimetipfis innotefcant: quatenus dum
qua:dam intelligcndo comprchendunt qua:dam
verb cognofcere omnino non poflunt, corum cor-
da fefe latenter inquirant, ft illos divina judicia
P fu l.f.}» .
Pfal.10. X.
Pfal. 10. 2.
Num. 6U
Pfal. 10. y.