ille fc r ip fit . Legem itaque Judaïcus populus tenet, A
quæ ejus divinitatem loquitur, cui idem populus
credere dedignatur. Unde &c Urias ad Joab cum
epiftolis, ex quibus occidi debeat, mittitur : quia
idem ipfe Judaïcus populus Legcm portât, qua
convincentc moriatur. Dum enim mandata Legis j
recinens implere renititur, ipfe nimirum defert judicium
unde damnetur. Quid ergo per fadum
iftud David fcelcftius ? Quid Uria mundius dici
poteft ? Scd rurfum per myfterium quid David
fandius, quid Uria infidclius invenitur ? quando
& ille per vita: culpam, prophetiæ fîgnat innocen-
tiam : 6c ifte per vita: innocentiam, in prophecia
exprimit culpam. Virais namquc facri eloquiific
tranfada narrat, ut ventura exprimât : fie in fado B
rem approbat, ut in myfterio non contradicat: fie
gefta damnat, ut hæc myfticè gerenda perfuadeat.
C a p u t IX .
D e concupificntia D a v id in Berfabee.
D Um de reprimendo illicitæ vifu concupilcen-
tiæ tradaretur, in expof. B. Job, 1. zi. adjundum
cft : D e concupifcentia D a v id in B erfa b ee. A d h u c
carnis corruptibilis pondère gravati nequaquam
valemus fie vivere, ut nulla nos poilit culpæ dele-
datio pulfare. Sed aliud eft nolentem tangi, aliud
confentientem animum perimi. Sandi autem viri £
tanto vigilantiorcs fe circumfpedione euftodiunt,
quanto ïè pulfari finiftris motibus vel tranfitoriæ
deledationis dedignantur, ut fi quid fortafle cor
illicitum concupifceret, preflus difciplinæ magifte-
rio oculus videre reeufaret. Sjcut enim fiepe ten-
tatio per oculos trahitur, fie nonnumquam con-
cepta intrinfecùs,compeliit fibi extrinfecùs oculos
defer vire. Nam plerumque res quælibet innocenti
mente refpicitur, fed ipfo confpedu animus concupifcentia:
gladio confoditur. Non enim David
Uria: conjugem ideo ftudiose refpexit, quia con-
cupierat, fed potiùs ideo concupivit, quia incautè
refpexit. Fit verb reda: retributionis examine, ut
qui exteriori negligenter utitur, interiori oculo-j*
non injuftè cæcètur. Sæpe autem intrinfccùs concupifcentia
dominatur, 6c illecebratus animus ad
ufus fuos fenfus corporeos famulari more tyran-
nidis exigic, fuifquc voluptatibus oculos fervirc
compellit, atquc, ut ita dicam, feneftras luminis
ad tenebras aperit cæcitatis. Unde fandi viri cùm
finiftra pulfari dcledatione fè fentiunt, ipfà, per
qua: forma; fpecics ad mentem ingreditur, difei-
plin^ magifterio lumina reftringunc, ne pravæ co-
gitationis vifio lenocinata famulctur. Qua: fi um-
quam fubtiliter euftodiri negligitur , cogitationis
immunditia protinus ad operationem tranfit.
C a p u T X . E
D e poenitentia D a v id pro Berfibee.
0 ^ Um de mentis humilitatc fervanda tradarc-
tur, in expof. B. Job, 1. zj. adjundum eft : D e poen
iten tia D a v id p ro B erfa bee. A d hoc in Scriptu-
ra facra virorum talium, id eft David &: Petri pec-
cata funt indita,ut cautcla minorum fit ruina ma-
jorum. Ad hoc verb utrorumque illic 6c poenitentia
infinuatur 6c venia ; ut fpes pereuntium fit
recuperatio perditorum. De ftatu ergo fuo David
cadcnte nemo fuperbiat. De lapfu etiam fùo Da-
. vid furgente, nemo defperet. Ecce quam mirabi-
liter Scriptura facra eodem verbo fuperbos pre-
mit, quo humiles lcvgt. Unam namquc rem ge-
ftam rerulit, 6c diverfo modo fuperbos quidem
ad humilitatis formidinem, humiles verb ad fpei
fiduciam revocavit. O ina:ftimabile novi generis
medicamcntum, quod uilo codemquc ordine po-
fitum, & premendb tumentia exficcat, 6c fuble-
vando arentia infundit.De majorum nos lapfu ter-
ruit, fed de reparationc roboravir. * Sic quippe
femper, fic nos aivina: difpenfationis mifericoraia,
6c fixperbientes reprimit, 6c ne ad defperationem
corruamus, fulcir. * Sed quia cxigente caufa, David
ad medium dedudo, tanti facinoris memoriam
' fecimus, ledoris fortafle animus movetur cur om-
nipotens Deus eos, quos in perpetuum elegit,q\ios
ad donorum quoque fpiritualium culmen afliim-
fit, illzefos a corporalibus vitiis non cuftodit ? Unde
quia fatisfieri cicius credimus, brevitcr refpon-
demus.Nonnulli enim per accepta dona virtutum,
per impen fam gratiam bonorum operum, in fu-
perbi* vitium cadunt, fed tamen quo ceciderint,
non agnofeunt. Proinde contra nos hoftis antiquus
quia jam interius dominatur, ctiam exterius fievi-
re permittitur; ut qui in cogitatione elati funt, per
carnis luxuriam profternantur. Scimus autem,quia
aliquando minus eft in corporis corruptionem ca-
dere, quam cogitatione tacita ex dcliberata elatio-
ne peccare. Sed cum minus turpis fuperbia credi-
tur, minus vitatur. Luxuriam verb eo magis eru-
befeunt homines, quo fimul omnes turpem nove-
re. Unde fit plerumque, ut nonnulli poft fuper-
biam in luxuriam corruentes, ex aperto cafu malum
culpa: latentis erubefcant, & tunc ctiam ma-
jora corrigunt, cum proftrati in minimis gravius
confunduntur. Rcos enim fc inter minora confpi-
ciunt, qui fe liberos inter graviora crediderunr.
Pia ergo Domini difpenfatione laxatus, nonnumquam
malignus fpiritus de culpa ad culpam tra-
hit; 6c dum plus perciftit, indc eum, quern cepe-
rat, amittit, atque unde vicifle ccrnitur, inde fu-
peratur. Cbnfidcrare libet intra munirum gratia:
finum, quanto Deus mifericordia: favorc nos con-
tinet. Ecce qui de virtute fe extollit, per vitium
ad humilitatem redir..Qin verb acccptis virtuti-
bus extollitur, non gladio, fed ut ita dicam ,me-
dicamento vulneratur. Quid eft enim virtus, nifi
medicamentum ? 6c quid.eft vitium, nifi vulnus ?
Quia ergo nos de medicamento vulnus facimus,
facit ille de vulnerc medicamentum, ut qui virtute
percucimur, vitio curemur. Nos namque virtutum
dona retorquemus in ufum vitiorum : ille
vitiorum iliecebras afliimit in arce virtutum, &
falutis ftatum percutit ut fervet; ut qui humilitatem
currentcs fugimus, ei faltem cadentes h;erea-
mus. Scd inter ha:c feiendum quod plerique ho-
minum quo in multis corruunt, ar&ius ligantur.
Cumque eos antiquus hoftis ex uno vitio percutit
ut concidant, ex alio quoque ligat ne refur-
gant. Confideret itaque homo cum quo adverfario
bellum gerat, fi jam fe in aliquo deliquiflc per-
pendit, faltem ad culpam pertrahi ex culpa perci-
mefcat, ut ftudiose vitentur vulnera, quibus frequenter
interficit:quia valdc rarum eft,quod hoftis
nofter ele&orum faluti ctiam vulneribus fervit.
* Erudiendos enim eleftos fuos Dominus fiepe *
tentatori fubjicit, ficut poftparadifi clauftra, ficur t
poft tertii cadi fecreta, ne rcvelationum magnitu-
dinc Paulus extolli potuiftet, ei Satana: Angelus
Taper Librum Tecundum Regurfl. i>8
datus eft, fed ipfa hac tentatione difponitur, ut qui A nem m eant, d r red d a t m i h i bontint p ro m aledilT ion e
elati perire poterant, humiliati a perditione fer-
ventur. Secrcto ergo difpenfationis ordine, unde
fievire permittitur iniquitas diaboli, inde piè per-
ficitur benignitas Dei. Quia adverfarius nofter indc
obtemperat nutibus fupcrnje gratia:, unde exer-
cet iram nequiflima: voluntatis fua:.
C a p u t X I .
Dominus tra n jiu lit peccatum tu um .
J^ U m de impetranda remiffione delinquentium
non fine ultione vindida: congrua: tradaretur in
expof. B. Job, 1. 9. adjundum eft : D om inus tra n jiu
lit peccatum tuum . S 1 peccatum David tarn de- ®
teftabile Dominus tranftulit, quid eft quod omnia
, qua: de eodem peccato per Prophetam ei a
Domino dida funt, poft moaum toleravit i Sed
proculdubio Dominus dclidum fine ultione non
deferit. Aut enim ipfe hoc homo in fe poenitens
punit, aut hoc Deus cum hominc vindicans perhac
hodierna. Quibus profedo verbis indicat, quia
pro perpetrato Berfabee federe exurgentem contra
fe filium fiigiens, reduxit ad animum malum
quod perpetravit, & æquanimiter pertulit quod
audivit, & contumeliofa verba non tarn convitia,
quam adjutoria credidit, quibus fe purgari, fibique
mifercri pofle judieavit. Tunc enim illata convitia
bene tolcramus, cum in fecreto mentis ad mala
perpetrata recurrimus. Leve quippe videbitur
quod injuria percutimur, dum in adionc noftra
confpicimus, quia pejus eft quod meremur. Sic-
que fit ut contumeliis gratia magis quàm ira dc-
beatur : quarum interventu Deo judicc poena gra-
vior dcclinari pofle confiditun
C a p u t X I I I .
D e J o a b quod j im a f e m e n tum m a m dex tra j
te n u it, & fin iß ra percujßt.
Um C de cavcnda fimulatorum malitia tradarccutit.
Nequaquam igitur peccato parcitur: quia tur, in expof. B. Jo b ,l. iy. adjundum eft : D e jo a b ■
nullatenus fine vindida laxatur. Sic enim David q u o d Am a ft mentum rhanu d extra ten u it,d r c .Q u i d
audire poft confcflionem meruit : D om inus tran- eft quod Joab Amafie mentum dextra tenuit, fed
flu lit peccatum tuum : & tamen multis poft crucia- finiftram ad gladium latenter mittens ejus vifeera
tibus afflidus ac fugiens, reatum culpa:, quam per- effudit, nifi hoc quod patenter datur intelligi?
petraverat, exolvit. Sic nos falutis unda a culpa Dextra namque mentum tenere, eft quafi ex beni-
primi parentis abfolvimur, fed tamen reatum ejuf-
dem culpa: diluentes, abfoluti quoque adhuc car-
nalitcr obimus : quia delida noftra five per nos,
five per femetipfum refifeat, etiam cum relaxat.
Ab eledis enim fuis iniquitatum maculas ftudet
temporal! afflidione tergere, quas in eis in perpetuum
non vult vindicare.
gnitate blandiri : fed finiftram ad gladium mittit,
quia latenter ex malitia percutit.
C a p u t X I I .
. Q u id rnih't & vobis filii S a r v ia f D im ittite eum
u t m a led ic a t: Dominus enim pracepit ei
u t malediceret D a v id .
D Um de fervanda contra tentationcs in adver-
fis patientia, fJer memoriam prateritorum dclido-
rum tradaretur, in expof. B. Job, 1. 30. adjundum
eft : £ )u id m ih i & v o b isß lii S a r v 'u ? Qu ^ i s q^ i s
fidclium divina: gratia: illuftratione componicur,
fando defiderio de imis ad fumma evehi fuperna:
contemplationis penna feftinct, fändorüm pra:ce-
dentium patrum gefta ante mentis oculos ponat,
atque in eis fe imitatione exercendo proficiat, &
quod pra:fenti titillat ex vitio, vel prxteritorum
malorum memoria reprimat, vel donorum pra:ce-
dentium confolatiQne reftringat, vel etiam imita-
tionc, ut didum eft, patrum pra:cedentium provo-
ectur ad melius. Quod neceflc eft, ut ficut pro-
pofuimus, exemplis evidentioribus approbemus.
Ut enim unum de multis loquar, quatenus ftudio-
fus ledor multa in paucis intelligat: quifquisver-
borum contumeliis prefllis cum virturem patientia:
fervarc non fufficit, David fadum ad memoriam
reducat •, quem cum Semei tot convitiis a urgeret,
& armati proccres ulcifci contendcrcnt, ait; Jp tfid
m ih i d r vo b is f i l i i S a r v ia ? D im ittite eum ut m aled
ic a t: D om inus enim p ra cep it e i u t m alediceret D a v
id . E t c^uts e fi, q u i au deat d ic e re, quare fic fe c e r it ?
Et paulo poft ; D im ittite eum , u t m a ledica t ju x ta
fraceptum D om in i, f i fo rte re fp ic ia t D eus a ffliftio -
* Utic. argue ret.
Q u o d D a v id , q u ip r iù s a lien am u x o rem co n cu - .
p tje e re n on tim u itj p o jbn o d um v e r o 3 cum aq u am
d e c ifle rn a co n cu p ijje t, e x p a v it.
Um de purgatione vita: eledorum per memoriam
reprehenfionis fiiorum cxcefliium trada-
j-j retur,hom. 34. in Evang. adjundum eft: Jp u o d D a- .
v i d , q u i p rijs s alien am uxorem concupifcere non t i-
m u it, d rc . C o g i t a n d u m fiimmopere eft ut qui
fe illicita commififle mcminit, à quibufdam ctiam
licitis ftudeat abftincrc : quatenus per hoc Condi-
tori fuo fatisfaciat, ut qui commifit prohibita, fi-
bimetipfi abfeindere debeat etiam concefla : & fc
reprehendat in minimis, qui fe mcminit in maxi-
mis deliquiflc. Nimia funt qua: loquor, fi ha:c ex
lacri eloquii teftimoniis non affirmo. Lex certè ve-
teris Teftamcnti alienam uxorem concupifci pro-
hibet : à rege vero fortia jubcK militibus, vel de-
fidcrari aquam non poenaliter w tat. Et cundiho-
vimus quod David concupifcentia: mucrone trans-
fixus, alienam conjugem &: appetivit 6c abftulit,
^ cujus culpam digna verbera funt fecuta, & malum
quod perpetravit, per poenitentiæ lamenta
correxit. Qui cùm longe poft contra hoftium cu-
ncos federet, aquam bibere ex eorum eifterna ex
defiderio volilit : cujus eledi milites inter catervas
adverfimtium médias erumpentes, aquam, quam
rex dcfidcraverat, illa:fi dctulerunt. Sed vir flagel-
lis erudims, femetipfum protinus cum periculo mi-
litum aquam defidcrafle reprehendit, camquc Domino
fundens libavit. Sicut illic feriptum eft : L i- i
b a v it earn Dominos: In facrificium quippe Domini
efFufa aqua convcrfa eft : quia culpam concu pif-
ccntia: madavit per poenitentiam reprehenfionis
fuse. Qui ergo quondam concupifcere alienam