S, Gregorii Papæ Vita 184
nis apparens jubet, ut fi dxmonem à monaftcrii A tota node pcndcns vocis officium non haberet,
fundo voluiflent depellcrc , ab oratorio fandx ’ ,M * 1 '",-i '
Martinx ufque ad oratorium fandx Maria: ibidem
in domum Dominicain conftitutum, fratres cum
litaniis aquam fpargentes exorckatam procédèrent.
Quo fado ita dxmon ab omni monafterii
pofîèffionc rcpulfus eft, ut poftea per confinii limites
ore, naribus, atquc oculis flammas ejicere,
porCofque cogéré à fubulco no cams fit : fed incra
fines monafterii numquam intrarc permifliis.
matutinalibus horis beatus Gregorius ei viden-
dum fe prxbuit, dicens : Inimicc D ei, non fiiffi- -
ciunt tibi alia mala, qux in meo monafterio per- -
vieaciter operaris *, infuper fcenicas meretriculas •
in clauftro monachico tamquam in thcatro con-
ducis. Crcde mihi, hoc anno peribis; Tunc ille
magnis ecepit viribus poenitentiam fupplicare, Sc
de cetcro plenam corredioncm promittcre. Continuo
Gregorius juffit cum dimicti: qui ad terram
decidens, quia corrigi noluit, eodem anno ve-
ram fuifle Gregorii fententiam moriendo pro-
bavit.
î^ c iv . Alioquoque tempore Theutgaudus quondam
Dctvifidnrrc ^ rcvirenfis Epifcopus, qui cum Guntario, Agrip-
^renfisqûon-' pinæ Coloniîe Epifcopo, à reverendx^memoria:
damEpifcopi, Nicolao fuerat Saccrdotali privams officio, libe- g Ejufdem Comitis homo fiibalio tempore In-
Gr^orio^ul raütatc Hadriani Pontificis in codem monafterio duifus vocatus cft. Cui dum cocus pro comparan-
Æ l . manfioncm fufeepit. Cui beams Gregorius in fom- dis lignis denarios peteret, nullo modo pocuit
nis apparens, maximum terrorem , quo de fuo impctrarc : fed nefario jure perccpit liccntiam,
monafterio concitus cgrcderctur , ineufiit. Ille
b ut attegias, Sc feneftras, Sc vicini dormitorii tabulas
perpendens vifum fuifle phantafticum, oratione
aggreflus diripcrcc, earumque ignibus fibi
Fada rurfus dormire coepit. Cui Gregorius Ponti-
prandium prxpararct. Cùm fequenti node idem
*• ficali habitu redimitus^pparens : Nonne, inquit,
Indulfus ad feceflum pergens, cur monafterii tabulas
•> dixi tibi, ut à monafterio meo, quod in rebus pro-
« priis per invocationem fandi Andrea: Apoftoli
tam peculanter incendi prxcepiflet, à quo-
dam fene difcufl'us eft. At ille more Gallico fan-
XCv:
JDe Indulp.
delèrtore n
grcflîonc :
ponis.
Domino dedicavi1 recedercs, quia diverforium dam fenem incrcpicans c follem, ab eo quidem <
fieri nullo modo licuififet ? Cumque Theutgaudus virga leniter pereuflus eft : fed vir fuperbus tan-
hofpitandi fibi licentiam fufeepifle fe à Pontificc p to pondère lapfus e ft, ut femivivus humi decum-
refpondiflet, Gregorius ait : Et tu qui petifti, SC |$j beret. Eodem momcnto fub eadem fpccie cuidam
ille qui dédit, utrique contra Deum feciftis, eu- Clerico foris dormienti idem fenex apparuit, dijus
vindidam ciciùs incurrctis. Evigilans Theutgaudus
intremuit, Sc fada oratione fopori fe red-
dcrc voluit, cùm repente venientium fonitum au-
diens vehementer expavit, feque dormire fimu-
lavit. Appropinquans a g o Gregorius fandura
ccns: Surge, &: die Comiti ut ab hoc meo monafterio,
in quo diverforium fieri omnino non licet,
antequam me ad iracundiam provocet, fal-
vus recedat. Ecce ego familiari ejusumihi obno-
x io , quern videlicet percuflum ante feceflum di-
Andream Apoftolum per dexteram tenens, prar- mifi,congruam mcdelam diffundam. Quern quis
ccpit Subdiacono, qui fe prxibat cum luminc, elfet Clericus requirens, ipfum fe eflfe perhibuit,
•> dicens : Corripe ilium. Qui^dum correptus in lc- qui ex pidura, qua: ejus lcdulo prxminebat, ag-
dulo claufis oculis refediffet, Gregorius a i t : Af- nofei facilè potuiflèt. Scatim Clericus furgens lu-
* pice in nos. Intuitus cos Theutgaudus magis men.arripuit, Sc ex pidurx fimilitudine fandum
•> intremuit : cumque fibi taliter comminantem DAndrcam Apoftolum fibi apparuifle cognovit.
audivit : Quia fccundo commonitus, verbis oris Itaque ad Indulfum jaccntem perrexit, Sc cum
•» mei credere noluifti, Sc me tua inobedientia a- femivivum jam reperit. Quern magnis ejulatibus
•> deo provocafti ut nunc Apoftolum Dei hue.fa- clamare incipiens, tamComitem, quameundos,
*> tigare ftuducrim, feito cognofeens quia nifi ho- qui Tub eifdem domibus dormiebant, miferabili
•> die ab hoc monafterio meo recefleris, futura heb- vociferatióne venire cocgit, Sc in faciem jacen-
•» domada cum tuis omnibus vita privaberis. Si ve- tis aquam fuffimdens , per invocationem fandi
•> ro recefleris, ab hac quidem momentanea fenten- Andrea: Apoftoli tandem aliquando loqui fecit;
•» tia liberaberis: fed ncque tu, neque aliquis hie atque cunda, qux fibi revelata fuerant, cum eo
• tecum degentium fuam patriam revidebit. Mox pariter Comiti revclavit. Qui, die fad o , Mona-
Theutgaudus lcdulo fe proripuit, Sc primb fuis, chos evocavit, quid contra fandum Andream
deinde monaftcrii Monachis, poftremo quibuf- commifcrit, qucrclabundus inquirerc ccepit. At
cumquc potuit fomnium rcvelavit. Et quia aliud £ illi dclctum dormitorium cocorum manibus ok
hofpitium citiüs a Pontifice impetrare non po- tendcrunt. Cumque Deo devotus Comes eos veh
tuit, apud Sabinos confedens, codem anno cura let fupplicio fubjugare , confcffi funt fe illud x •
fuis omnibus vita privatus eft.
x c V. Eodem quoque tempore Suppo, Piceni comes,
Dc incrcpatio- ïbi applicuit : qui Monachis quidem plurimam
ne ara i,qut a dapfilitatem oftendit, & in rebus tam vencrabitotanoßefuf
lis monafterii ufurpationem fuorum prohibuit.
çcqIùî cft. a Hujus familiaris quidam, nomine Faraldus, exif-
tens, fiquando Suppo ad palatium proccfiiflct,
fornicarias illuc , deteftantibus Monachis, non
verebatur inducere , atque cum eis comeflatio-
nes, Sc faltationcs illicitas cclebrarc. Idcmquc no- .
â is principio feceflum petens , à fpiritibus im-
mundis in aëre per capillos appenfus eft ; cumque
dificium Indulfi juffionibus delevifle. Pro cujus
reparatione dum Comes Monachis argentum vo-
luiflct tribuerc j Sergius Magifter militum reftitit,
promittens illiid fe pro eo continuo meliùs refe-
Äurum. Mox Comes humiliter à monafterii clauftro
(ecedens, ad domum Petri fiiii quondam
Caroli cum omnibus fuis conceffit : neque ulte-
riùs in eodem monafterio hofpitium fibi dari con-
ceflit. Indulfus verb in domo ejufdem SergiiMa-
giftri militum dereli&us difperiit, fibique (anftum
Apoftolum prxvaluifle fuo ipfius detrimento mon-
ftravit:
* Dapfiütas, dapßlis, voces funt feriptoribus media* mazime gratis funt a;dicula* & cafuUe. Vide Cangiutn. Juvenalis Sat. 14. D'true Mani
familiäres : Daffilitks liberalitatcm, ddpfilis Iargum fignificat. Dc his rorttm attegias. ,
fuseCangius in Gloflar. * Vox Gallica fal rel f i n , cujus antiquitas ex hoc loco demonftr**
^ Sna- Germ. Reg. Colb. Utic. Big. ut ngias fineflras. Alt cgi« tur.
iBy Auctore Johanne
Nuper Dominicus quidam Prelbyter, Zacha-
ria Epifcopo, de quo prxfatus fum, Gregoriani
monafterii curam gerente, Prxpofitus exticit monafterii
: qui carnis fragilicate corruptus, Eupra-
xiam quamdam Sanéhmonialem à monafterio fan-
Äi Andrea: Apoftoli, quod appellatur a Clivus
Scauri, diripuit vel fubduxit, Sc in regione fe-
ptem viarum loco qui dicitur Vipera, collocavit^
Cui cum corrupta San&imonialis, quia latrinam
Sc furnum contiguum non habebat, crebro vide-
retur efle molefta : infelix Prcfbyter peccatum
peccato connciftens, ut mcretriculx placere po-
tuiflet, beatum Gregorium non rccufavit ofren-
dcrc; Cujus rqirabilis, immo faluberrimi fontis ligna
b tcgulafque diripiens, feceflum Sc furnum
proftitutx femina: non erubuit fabricare. Quibus
peradis, cum fequenti nofte jam fecurior à que-
relis lafeivx mulieris in eadem domo dormirct,
vidit duos quofdam terribilcs cubicularios fe liga-
tis manibus, ad venerabile monafterium reduccn-
tes. Quos interrogans, cujus præccpto fibi talia
facerent, audivit hoc Romanum Pontificem prx-
ccpifle. Forte tunc Johannes, fin d z Scdis apofto-
licx Pontifex, contra Sarracenorum incurfus litto-
ra peragrabat : cujus abfcntix ligatus Prelbyter
recordatus, increpando fubjunxit : Dominus Papa
pridie contra Sarraccnos perrexit, Sc vos quo-
modo dicitis quod ipfe me ligari juflerit, qui eum
poftea non vidiftis ? At illi dixerunt : Si Johannes
Papa hinc abiit, fan&us Gregorius hie remanfit,
qui monafterii fui clauftra folito more perluftrans,
à te fuum fontem reperit diflipatum, Sc nos ex ejus
tegminibus tux meretriculx furnum ac ncccfla-
rium vidimus coopertum. Quod Prefbytcr ut audivit
, erubefeens intremuit, eorumque violentia
: fe c in cortc monafterii teneri confpiciens, quem*
dam Subdiaconum ab intimis egredientem, atque
cubiculariis dicentem audivit : Extendite eum, Sc
l cum quinquaginta d rubricis ventrem, totidem-
que dorfum fornicatoris atque facrilegi Prefbyte-
ri verberate. Quarum doloribus revera Prelbyter
jam febricitans excitatus, ad monafterium caballo
impofitus, dextra Ixvaque ab aliis fuftentatus re-
cucurrit, reatus fui fententiam fratribus indicavit,
Sc invifibilibus verberibus fub febris fpecie lania-
! tus, nihil aliud dicere poterat, nifi : e Domine re-
ficio, Domine reficio. Cumque intcrrogarctur cur
hoc tam frequenter repeteret, dicebat lc fub con-
tinuo verbere gemere : ficque fexto die fub hac
miferabili voce defundus eft. Siquidem plurimis
documentis probatum eft in eodem venerabili
monafterio fornicationis contagionc pollutos diu
fubfiftere omnino nonpofle.
Quo fcilicct hadenus libra omnifque menfura,
quam idem beatus Gregorius inftituit, cum modio
refervatur, de cujus menfura fi.’ quis ad opus monafterii
panes vclit cfficerc, triginta Sc quinque
fiunt, f fingyli dumtaxat trium librarum :fi quU
verb ad opus alterius, ad eumdem numerum numquam
pertingit. Quod cùm prxfatus Zacharias
Epifcopus pro certo vellet addifeere, pro celc-
Diacono. Lib. IV. 186
A branda feftivitate beati Andrex Apoftoli decern
modiorum tritici menfliram piftoribus dedit : c
quibus pro undecim modiis multiplicatos, obftu-
pefeentibus eifdem piftoribus, panes rccepit. Qiu
utique follicitè priùs dinumcrantes, fi fuperfluos
aliquot inveniflent, fibi proculdubio refervarent.
Sanè quàm frequenter beatus Gregorius tam x e ix .
illic quàm in Apoftolorum bafilicis, nccnon in pa- frc‘ .
* triarchio nunc exhortans innoxios, nunc verb de- S îo d s \%
terrensgobnoxios, in ipfa fuæ cognitionis effigie Gregorius*,
vj apparefcat, quia nunc narrare non valco, hie hu- "10nftrctur*
jus operis,adminiculantc Domino, terminum fa-
cio : Sc reliqua ejufdem Patris miracula poft me
” dodioribus memoranda relinquo. Cujus nimirum
venerabile mcritum quoufque mundi hujus orbi-
ta volvitur, ut cum Paulo viro difertiflimo fatear, p atilus d U c;
Temper accipiet incrcmentum : quia ipfius fine du- in fine vi/*
bio gratix adferibitur , vel quod Anglorum Ec- 5‘ Grtzorlh
clefia nova femper fobole fecundatur, vel quod
illius dodrinis ^ per orbem univerfum multi per h
peccatum elongati ad Chrifti dementi am rever-
tuntur : vel quod boni quique ipfius fuafionibus
inflammati cxlcftcm patriam defideranter inqui-
runt.
Ecce, ftudiofe Pontificum, juflionis tux virtute c.-
coadus , dum quxdam geftorum beati Gregorii ^ dt,vi^one.
C prxdecefloris tui, Saxonum videlicet gentis A- abElot«-1
poftoli, deflorarc defidero, virum deferipfi rhe- [eri P01«”» &
toricum feriptor ignarus. Sed deprccor ut ea cu-
riofitatc, qua me dudumhxc dccerpcrc jufleras, confoUri.
ad omnium, ficut coepifti, facias pervenire noti-
tiam : ut in eo, quod facrofando veftro judicio pla-
cuifle me gaudeo, nulli penitus dijudicandus ad-
dicar, quin potiùs judicaturus inveniar. Siquidem
nuperrimè quando hune quartum librum, coopérante
Domino, claudere geftiebam, node, qua
Dominicx Refurredionis dies venerabilis illucek*
cebat, in fomnis deferibens, quidam fub effigie
cujufdam veteris infidiatoris palam videndum fe
Dprxbuit Sc candidiflima tunica fimulque tenuif-
fima, cujus nimirum raritate nigredo fubtcrioris
tunicx tranfluccbat, facerdotalitcr infignitus mox
propius adftitic, Sc inflatis buccis rifum continc-
re non potuit. Cui dum curulem prxpararc cogt-
tarem, hunc fupra modum cachinnantem confpiciens
, eompellare videbar quamobrem nodurno
filentio tam petulanter vir officii gravioris per-
ftreperet. At ille, quia, inquit, tu feribis dc mor-
tuis,quos viventes aliquando numquam vidifti.
E Cumque ego tanto me veraciùs feribere, quanto
incognitum facie, non autem incognitum lcdio-
ne, fine ullo 1 livoris vel adulationis vitio rctu- £
liflcm,rcfpondit:Tu,ficut video, quod voluifti
fccifti : at ego, qux facere potuero, non ccflabo.
H x c dicens, lucernx flammas, cujus lumine forte
fruebar, prorfusextinxit: Sc lychnum totum quidem
extinguere non potuit ; me tarnen in tene-
bris conftitutum ita perterruit, ut putarem me
gladiis ab eo protinus jugulari ?cùm poft paulu-
lum defperanti mihi beatus Gregorius, comiran-
te fccum dextrorfum reverendx memorix Papa
• Abcft Clivus Scauri 3 nonnulli* xnfs. In German. Glilbus Scaurs.
* Uticenfis, tabuiafiue.
c Cortis, court, courtil. S*pe in antiquis diplomatibus prxfertim oc-
currit. Apud Martialem legitur lib. 7. Bpig. 30.
Aliquando fumitur profamilia & domo ctiam regia. In capitulis Caroli
Calvi cap. 14. quinfotius habeatis unde Jufficienter & honefli cum do-
thefliea cotte vtfira pejfois.vjvere.
Per rubricaf fortafle luc intelligit vetbera quibus cruentarentnr
venter tc dorfum fornicarii.
e Bigot. Domine deficio. Quam leâionem confirmât ejufdem Prcfbyi
teri refponfio : fe fub continu0 verbere gemere.
* Sangcrm Reg. & Bigot, fingillatsm■ Uric, (ingulatim.
* Hîc & lupra cap. 96. obnouius opponicur innoxio , & fignificat
eum qui propter culpam ac reatam pcens eft obligatus,
h Abeft à mis. fer orbem univerfum.
‘ Utic. favoris.
M iij