6c poteft vidcri, melius dicicur fein quam crcdi. j
C a p u t X I I .
mir. 13.22. Perpaucis fe r ip fi vobis.
Dediferew Ur a n d um eft Paftoribus quantum Ioquandicadone
rur >nc ^ c*s ‘l11* mu^ca ^crrc non valent, verbum
Jmmiiitate vel exhortationis vel increpationis longiüs tra-
^dit°rum. hant, auditores fuos ad faftidium perducant. Un-
£x.ich. homil. de Predicator egregius loquitur, dicens : obfecro
xi. n. i<f\ vos ,fra tres, ut fujferatis verbum fo la tii, etenim perpaucis
fe rip fi vobis. Hoc tarnen infirmis precipue
congruit, uc pauca quidem, & qua: capcre prevalent,
audiant, fed qua: mentem corum in pceni-
tentia: dolore compungant.Nam fi cis uno in tempore,
exhortationis fcrmo fuerit multipliciter dittos
: quia rctincre non valent multa, fimul amit-
tunt omnia. Si quando tarnen fermo prolixior
tranfeat modum fuum, hoc auditoribus non eft
periculofum. Notandum eft autem quöd Paulus,
dum mire Hebreos admoneret, de magnis qua:
dixerat, humiliter fentit, 6c dida fua verba fo-j
latii vocavit. Auditoribus quidem Axis humiliter
multa dixcrac, fed de ipfa exhortatione humili, /»expofit. b.
placare eos adhuc humiliüs fatagebat. Ephefiis pK^.s.
quoque Mileti valedicens, afflitftis ac gementibus mn‘ 2S‘
humilitatem fuam ad memoriam rcvocat, dicens:
Vtgilate memoria retinentes, quoniam pertriennium Att.xo.it.
nolledr die non ceffavi cum lacrymis monens unum-
quemqueveftrum. Hinc ergo colligat, fi quando ali-
quid rede fentit, quanta humilitate debeat raa-
giftro loqui difcipulus : fi ipfe Magifter Gentium
in his qua: cum auftoritate predicat, tarn
fubmifsè difeipulos rogat. Hinc unufquifque colligat
eis, ä quibus bene vivendi cxempla percipit,
hoc quod bene intelligit, quam humiliter dicat,
fi Paulus illis humili fe voce fubdidit, quos ad
vitam ipfe fufeitavit. Cum itaque qiredam fada mm-
meliorum deterioribus difpliccnc, nequaquam hoc
quod mentem movet , eft rcticendum, fed cum
humilitate magna proferendum : quatenus inten-
tio pie fentientis, co verè fervet formam re&itu-
dinis, quo per iter graditur humilitatis. Et liberc
ergo diccnda funt, qua: fentimus, 6c valde humiliter
promerenda, qua: dicimus, ne qua: rede in-
tendimus, ha:c elatè proferendo non rede facia-
mus.
I N C I P I U N f C A P I T U L A
D E E P I S T O L A B. J A C O B I A P O S T O L I
I. iW quem non efi tranfinutatio , nee v ic if-
ßtudinü ob umbrat io.
z. Jjtuicumque tot am legem firv a v e rit, drc.
3. S i autem fra ter, aut fo r or nudi funt. I
4. Fides fine operibus mortua efi;
5. Jpua defurfum e fi, ftpientia prim urn pudica efi.
6. Petit is dr non accipitis, eo quod male petatis.
7. Vita veflra vapor efi ad modicum parens.
8. Jpuicumque voluerit amicus ejfe hi jus fea t lit drc.
9 - J£u i converti fecerit peccatorem, drc.
E X P O S I T I O
S U P E R E P I S T O L A M B. JA C O B I A PO S TO L I .
C a p u t P r im u m .
p c.i.17, Omne datum optimum, & omne donum p e rfe-
flum defurfum e fi, defeendens a Patre lu -
minum : apud quern non efi tranfinutatio,
necvicijjitu dinis obumbratio.
De divina na- Mnes Sandi per naturam in (emetipfis ha-
tura, qu« fibi bent mutabilitatem propriam, fed dum im-
reddit immu- niutabilitati ftudiosc femper inhjerere defiderant,
tabiies. inha:rendo agunt ut immutabiles fiant. Cumquc
frbfiifiz3' Aanc affedu toto fe tenent, quandoque aerie
s . 39. piunt ut fuper fcmetipfbs dudi, vincant hoc quod
in femetipfis mutabiles extiterunt. Quid enim mu-
tabilitas, nifi mors qua:dam eft ? Qua: dum rem
quamlibet in aliud immutat, quafi occidit quod
fucrat s ut incipiat effe quod lion erat. Et de Au-
t. Tim. s. is. dore omnium feriptum eft : Jpui folus habet im-
mutabilitatem : quia videlicet in femetipfo folus
eft immutabilis, de quo per Jacobum dicitur: Omne
datum optimum, dr omne donum perfellum de-
fu r fum efi t defeendens a Patre luminum : apud quern
non efi tranfinutatio , nec vicifsitudints obumbratio.
Ipfa enim mutabilitas umbra eft, qua: quafi obfcuraret
lucem, fi hanc per aliquas vicilfitudincs
permutaret. Sed quia in Deo mutabilitas non venir
, nulla ejus lumen umbra vicifiicudinis inter -
cidit.
C a p u t II.
£ Quicumque totam legemfervaverit, ojfiendat au- jtc. z. to:
tem in uno} faftus e fi omnium reus.
V E s t i m e n t o , cum veftimur, exomnipar- circomPpe.
tc circumdamur. Ille ergo ex omni jufticia ficut âioneina-
veftimcnto .fe bene veftic, qui fe undique bono
opere protcgic, &nullam partem adionis fiiæ pec- Jot, lib. 19.
catp nudam relinquit. Nam qui in aliis adionibus
juftus eft, in aliis injuftus, quafi hoc latus coope-
ruit, illud nudavit : nec jam bona funt opera, qua:
fubortis aliis pravis operibus inquinantur. Hinc
enim per Salomonem dicitur : £>ui in uno offender it> £(eiefif,,t,
multa bona perdet. Hinc Jacobus dicit: Jpuicumquc
totam legem ferva verit, ojfendai autem in uno , fa llu*
efi omnium reus. Quam videlicet fententiam
fuam ipfe diligenter expofuit, cùm fubjunxit : Jgui
enim d ix it : Non matchaberü, d ixit : Non 0aides.
<£u°d f i non mat ch aberù , 0 cd des autem) fallu* es,
tranfigreffor legis. Cordis igitur oculis circumqua-
que porredis undique nobis exhibenda cuftodia
eft, ne mercedeitr quam per has adiones colligi-
mus, per alias amictamus : quia bona prodeffe ne-
queunt, fi non caventur mala qua: fubripiunr.
C a ^ u t I I I .
liC- î-IS‘ Si autem f rater fioror nudi funt.
jtr^whibcncb S u n t nonnulli qui cùm ab egenis fratribus fue-
eft plus opère, rint neceffaria poftulati, non eos, cùm polfunt,
quàm fcrmo- ftudent rebus fulcire, fed blandis tantùm fermo-
7)expofit. b . nibus fovere ; quos vehementer Jacobi predicatio ]
job.M. fanda reprehendit, dicens : Si autem fr ater, autfi>-
mn. 29. ro r m cn ß n t j £ indigent vilhi quotidiano, dicat ath
tem aliquis ex vobis illis : Ite in pace, & calefiami-
ni drfatureminii non dederitis autem eis qua necef-
faria funt corpori, quid proderit vobis ? Qups Jo-
r.Joban.3.18. hannesquoque Apoftolus admonet, dicens : Fi-
lioli met, non diligamu* verbo, nec lingua, fed opere
dr veritate. Diledio itaque noftra femper exhibenda
eft, 6c veneratione fermonis, 6c minifterio
a m t1’ largitatis. Sunt verb nQnnulli qui pietatis fua: vif-
cera tenderc ufque ad incognitos nefeiunt, fed
folis, quos per afliduitatem nocitiæ didicerinc, mi-
ferentur : apud quos nimirum plus familiaritas
quam natura valet, dum quibufdam neccifaria
non quia homines, fed quia nod funt, largiun- *
tur : fed apud piam mentem plus natura valet
•quam notitia. Nam & unufquifque qui indiget,
cp ipfo quo homo eft, cciam incognitus non eft.
C a p u t IV.
lu. 2.26. Fides fine operibus mortua efi.
De veris, & X L L E credit qui exercet operando quod credit.
Quo contra de his qui fidem nomine tenus reti-
vlZg.T™ nenc » Paulus dicit : Confitentur fe nojfe Beum, fa ta.
,.,6. His autem negant. Hinc per Johannem dicitur : Jpui
x.Johan. 2. +. dicit fie nojfe Beum, & mandata ejus non cufiodit,
mendax efi. Hinc Jacobus ait : Fides fine operibus 1
mortua cfl. Hinc ad bcatum Job de antiquo hofte
' 1 s. generis humani Dominus dicit : Abforhebit fiuvium
dr non mirabitur : & habet fiduciam quod influât
jordanis in os ejus. Quis eft enim per •fluviüm de-
fignatus, nifi humani generis flux us ? Quod videlicet
genus ab orm ad finem defluit, Sc quafi aquæ
more ufque ad coinpetentem terminum ex car-
nis liquore percurrit. Quid per Jordancm, nifi ba-
ptizatorum forma fignatur ? Quia enim Jordanis
flumine ipfe au (Tor redemtionis noftra: bapdzari
dignatus eft, rede Jordanis nomine,eorum muiti-
tudo exprimitur, qui intrà facramcntum baptifina-
tis tenentur.Antiquus igitur hoftis generis humani
fluvium abforbuit, quoniam ab origine mundi uf-1
que ad Redemtoris adventum, vix paucis eledis
evadcntibuSjin ventrem fine malitia: genus huma-
Jli4em- «um traxit. De quo rede dicitur : Abforbebit flu vium
, dr non mirabitur : quia pro magno non habet
, cùm infidèles rapir. Sod gt^ve eft valde quod
fubdicur : E t 'habet fiduciam quod influât Jordanis
in os ejus : quia poftquam infidèles quofquc à mundi
origine rapuit, adhuc fe pofle decipere & fidèles
prefumit. Nam ore peftifere perfuafionis
eos quocidie devorat, in quibus à confclfione fi-
dci rcprpba vita difeordat. Qui ergo ea qua: re-
\. da funt recondita per fidem intelligit,fcd tamen
opera fidci tenerc contemnit, incredulitatis redarguing
: quoniam ab eo quod fe oftendit credere
vivendo reprobar.
C a p u t V.
£ h u defurfum e f tfife n tia . primum pudica efl. J . . . , 7:
S ^ E p e dumquofdamfeientiamajor erigit,ace-’Dcrapj,ntil
tcrorum focietate disjungit, 6c quafi quo plus fa- R' gf i- p aft or.
piunt, co a concordia: vircute defipifeunt. Quibus
rede per Jacobum dicitur: gubd fizelum amarum
ha bet is, & content tones fum in cor dibus vefiris, no-
\ lite gloriari, & mendaces ejfe adversum veritatem.
Non eft ifta fapientia defOrfum defeendens, f id ter-
rena, animalis, diabolica. Jpua autem defurfum eft
fapientia, primum pudica eft, deinde pacifica. Pudica
videlicet, quia cafte intclligit: pacifica verb,
quia pcr elationem fe minimè a proximorum fo-
cictate disjungit.
C a p u t VI.
Petitis 9 dfp non accipitis, eo quod male petatis lac. +
I N Scriptiira facra did paupcrcs humiles folenc: De veris Pjd-
quia illi funt veradeerpauperes, qui non funt in- p«ibus. F
, flati fuperbia: fpiritu; quos aperte Veritas expri-
' mit, cum dic it: Pauperes fpiritu. Et proculdubio n»m. zs. ‘
oportet ut eis incundanter detur, quidquid ab eis *■
cum humilitate requiritur, id eft quod non ex dc-
fiderio , fed ex neceffitate poftulatur. Nam vaide
fuperbire eft extra metas inopia: aliquid defidc-
rarc. Unde & fuperbe petentibus Jacobi voce dicitur
: Petitis, dr non accipitis, eo quod male petatis
, ut in concupifientiis vefiris infumatis.
C a p u t V I I .
V ta nofira vapor efi, ad modicum parens. qac. TS:
S a n c t i viri, quia brevitatem hujus vita: in- De brevitate
/ definenter afpiciunt, quafi quotidie morientes vi- !u,ius vhx-
vunt : & tanto fc folldius manfuris prarparant,
quanto 6c nulla efle traiifitoria femper ex fine pen-
lant. Hinc qnippe Pfalmifta, veloci curfu fiigere
vicam peccatoris afpiciens, ait: Pufillum adhuc, & Pfai. 3a. 10.
non crit pcccatcr. Hinc ireium dicit: Homo ficut fe- pfai. 102. t 7 .
num dies ejus. Hinc Ifaias a it: omnis carp fenum, i/a.+o.a.
& gloria ejus ficut flo s fen i. Hinc mentes prefu-
mentium Jacobus con i pit, dicens : eft vita
nofira ? Vapor eft ad modicum parens. Immenfum
quippe eft quod fine termino fequitur, 6c parvum
eft quidquid finitur. Longum nobis videri non debet,
quod curfu ad occafum füi temporis tendit
ut non fit: quod dum per momenta aucirur, ipfa
• hoc momenta fua, quse differunt, impcllunc: 6c
unde teneri cemicur, inde arguitur ne teneatur.
C a p u t V IM .
Quicumquc voluerit amicus effe ficuli bujus, jc. +. 4>-
; inimicus Dei confiituitur.
Q u i Deum diligunr, ex mundi percuffionibus Dcrintemm
& cx ejus fine gauderc debent, atque hilarefeere: Itlu.ndi admo-
quia videlicet cum, quem amant, mox inveniunt, r. t*
dum tranfit is quem non amaverunt. Abfit enim *v*r>g.» 3.